رشته مهندسی نقشه برداری یکی از پرطرفدارها در گروه علوم ریاضی و فنی می باشد رشته نقشه برداری
به رشته مهندسی نقشه برداری، مهندسی ژئوماتیک( علوم زمین) نیز می گویند. این رشته در گروه علوم ریاضی و فنی قرار دارد. رشته مهندسی نقشه برداری از میان رشته های ریاضی، جنبه کاربردی بالایی دارد و حساس و مهم است؛ بگونه ای که به یک نقشه با جزئیات دقیق در ساختن همه سازه ها، ساختمان ها، راهها ، برجها ، جاده ها، دکل های مخابراتی، سدها و... نیاز است تا قابلیت ساخت آن ها براساس اصول عملی به صورت مستحکم فراهم شود.
شاغلین رشته نقشه برداری در شرایط سخت و در محیط هایی کار می کنند که زیر نور افتاب و باران است. عموما هم اندازه های مربوطه را در صحرا و بیابان بررسی می کنند. بنابراین فرد برای انتخاب این رشته در نخستین مرحله باید دارای یک روحیه ی ماجراجو باشد. یکی از حوزه های مهم رشته عمران، رشته مهندسی نقشه برداری میباشد و پروژه های عمرانی درصورت عدم حضور مهندسان نقشه بردار متوقف می شود. شایان ذکر است که محاسبات سخت و سنگین ریاضی در مهندسی ژئوماتیک وجود دارد و یک مهندس نقشه بردار باید به اجبار، پایه ریاضی قوی داشته باشد. علاوه‌براین به مختصات زمینی دقیق در همه پروژه های نقشه برداری نیاز است که دوباره برای این رشته، وجود دانش بالای ریاضی و فیزیک را غیر قابل انکار می کند.
تاریخچه نقشه برداری
در بین کهن ترین حرفه ها در جهان، نقشه برداری از جایگاه خاصی برخوردار است که در زمان تمدن های بزرگ دوران باستان نظیر کلدانی ها، بابلی ها، مصری ها و یونانی ها پدید آمده است. آنها نقش بسزایی در حوزه های اقتصادی و در جوامع خود دارند و در جامعه، اهمیت پیدا می کنند. به نقشه برداری در دوران پیش از میلاد مسیح، هم زمان با روند شهرنشینی و گسترش تمدن ها نیاز بود و از آن استفاده میشد.
رشته مهندسی نقشه برداری درهمه پروژه های عمرانی کاربرد دارد برای این که از داخل استادیوم مشهور در روم باستان، آب های سطحی ناشی از سیلاب ها و بارش باران را خارج کنند؛ از تخصص و دانش نقشه برداری بهره می بردند یا برای طراحی دقیق و شکل هندسی اهرام ثلاثه در مصر باستان از دانش نقشه برداری بهره می بردند. از رهبران و کاوشگران اولیه جهان می توان به نقشه برداران مشهوری از جمله جرج واشنگتن، آبراهام لینکلن، جیمز کوک و توماس جفرسون اشاره کرد. از گذشته تابحال ، در نقشه برداری از هندسه، استفاده ی بسیاری میشده است تا جایی که به این رشته، مهندسی هندسه نیز می گویند.
توانایی های لازم برای رشته نقشه برداری
یکی از شاخه های بسیار سخت رشته عمران، رشته مهندسی نقشه برداری نام دارد؛ بنابراین یک مهندس نقشه بردار باید در زمینه ریاضی و فیزیک، سطح دانش بالایی داشته باشد تا قادر به حل محاسبات سنگین ریاضی باشد بدین دلیل که پیدا کردن مختصات زمینی آن مکان به عنوان نخستین قدم برای تهیه یک نقشه محسوب میشود.
همچنین نقشه بردار باید بتواند برای کاهش هزینه های ساخت و ساز، اطلاعات اقتصادی را تجزیه و تحلیل کند تا ضرر مالی و کسر بودجه برای مجموعه رخ ندهد. امروزه هر متخصصی باید برای رسیدن به موفقیت، از اطلاعاتی در زمینه ی نرم افزارهای تخصصی رشته خود برخوردار باشد. Civil3D و ArcGIS از جمله نرم افزارهای رشته مهندسی نقشه برداری می باشد. همچنین یک نقشه بردار موظف است که با زبان های SQL، MATLAB و++ C برنامه نویسی کند.
ژئوماتیک نام دیگر رشته مهندسی نقشه برداری میباشد معرفی گرایش های مهندسی نقشه برداری در مقطع کارشناسی ارشد
گرایشهایی برای رشته نقشه برداری در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا ارائه شده است. این رشته بنابر اطلاعات موجود در دفترچه کارشناسی ارشد ناپیوسته در سایت سازمان سنجش، ۶ رشته اصلی دارد که شامل فتوگرامتری، ژئودزی، سنجش از دور، سیستم اطلاعات مکانی، هیدورگرافی، سیستم های اداره زمین میباشد و در ادامه با هر کدام از آن ها اشنا میشوید:
- گرایش سیستم اطلاعات مکانی:
در بین گرایشهای رشته نقشه برداری، رشته سیستم اطلاعات مکانی از محبوبیت خاصی برخوردار است. این رشته طرفداران بسیاری را به دلیل متنوع بودن موقعیت های شغلی زیاد، به خود جذب کرده است. دانشجویان این رشته، ملزم به گذراندن دروسی همچون پایگاه داده، سیستم های اطلاعاتی، کامپیوتر و برنامه نویسی هستند.
- گرایش فتوگرامتری:
فتوگرامتری به پروسه اندازه گیری مختصات هندسی اجسام اطلاق میشود که این اجسام نظیر پدیده ها، سطح زمین، سازه های طبیعی از روی عکس های هوایی می باشد. این گرایش با گرایش هایی همچون دورکاوی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه سازی عددی و کارتوگرافی رقومی رابطه نزدیکی دارد. گرایش فتوگرامتری به این منظور بوجود آمد که اطلاعات سه بعدی از شهرها، سازه ها و … را تهیه کند؛ دانشجویان این گرایش، نحوه ی دستیابی به اطلاعات سه بعدی آن جسم را با استفاده از تصاویر گرفته شده با دوربین‌های عکاسی اموزش می یابند.
از مهارت ها و توانایی های دانشجویان فتوگرامتری میتوان به تحلیل داده های عظیم لیزر اسکن های زمینی و هوایی، ساخت اسکنرهای سه بعدی اپتیکی، تبدیل هزاران تصویر هوایی گرفته شده با دوربین‌های متریک به نقشه ها و مدل های رقومی اشاره کرد. تقریباً هیچ محدودیت خاصی در علم فتوگرامتری برای اسکن و اندازه‌گیری اجسام وجود ندارد و با استفاده از این علم می توان هر جسمی که با چشم، قابل مشاهده است را در شرایط خاص، اسکن کرد.
- گرایش سنجش از دور:
کاربرد گرایش سنجش از دور برای مواردی همچون پایش جنگل ها و مراتع دربرابر آتش سوزی ، بررسی آفات در زمین های کشاورزی، محاسبه فرونشت و … می باشد. این مهندسین برای جمع آوری، ذخیره سازی و پردازش اطلاعات از تجهیزات مختلف هوایی استفاده می کنند. همچنین از طریق بررسی این مهندسی، امکان انجام فرآیند تغيير در مسیر رودخانه ها و دریا وجود دارد. گرایش سنجش از دور به این خاطر بوجود آمد که با استفاده از تصاویر ماهواره ای دارای محدوده های مختلف طیفی، نقشه ای تهیه شود.
رشته مهندسی نقشه برداری دارای دو بعد اجرايي و نظری و آزمايشگاهی است- گرایش مهندسی ژئودزی:
مهندس نقشه بردار باید از این قابلیت برخوردار باشد که مسائل پیچیده ریاضیات را تحلیل کند و یکی از پیچیده ترین گرایش های این رشته که با ریاضی امیخته شده، گرایش ژئودزی نام دارد. این گرایش با اهدافی همچون بررسی حرکات، اندازه، مختصات و شکل زمین و تأثير جاذبه برای تغيير شکل پوسته زمین بوجود آمد. فارغ التحصیلان این گرایش، قادر به انجام اموری نظیر طراحی مدار گردش دور زمین برای ماهواره ها، اندازه گیری تغییر شکل و جا به جایی سازه های بزرگ مثل برجها و سد ها هستند. یک نقشه بردار، علاوه بر توانایی های فوق، توانایی انجام اکتشاف های معدنی با استفاده از میدان ثقل زمین را دارد.
- هیدروگرافی:
به مجموعه روش هایی که عوارض آبی نظیر دریاها، دریاچه ها، رودخانه ها، تالاب ها، مسیل های آبی، چاه های آب و… را شناسایی میکند و جهت تسهیل در رفت و آمد کشتی ها و .. عمق بستر دریاها را تعيين می کند؛ هیدروگرافی میگویند. نقشه های آبی را به دلایل گوناگونی تهیه می کنند که از آن ها می توان به هدایت کشتی ها ، سکوهای نفتی و تغییرات آبهای جهان اشاره کرد.
حوزه های تخصصی و نقشه برداری
رشته مهندسی نقشه برداری، از سطح زمین در محیط های بیرونی و صحرایی نقشه برداری می کند. از این رو با حوزه های نقشه برداری این رشته اشنا شوید:
> با استفاده از تخصص فتوگرامتری و کمک پهبادها از مناطق وسیع( بالای چند صد هکتار)، نقشه برداری می کنند.
> تخصص هیدروگرافی به منظور تهیه نقشه برداری از کف دریا، اقیانوس ها ، بندرگاه ها، دریاچه ها، نواحی ساحلی و سدها می باشد.
> یکی از دیگر حوزه های تخصصی نقشه برداری، اکتشاف معدن ها است.
> از دیگر حوزه های تخصصی رشته نقشه برداری می توان به پایش سدها و سازه های عظیم اشاره کرد.
> تعيين موقعیت دقیق ماهواره ها از حوزه های تخصصی رشته نقشه برداری به شمار می رود.
> در رشته نقشه برداری، حوزه ای تحت عنوان طراحی مدار برای ماهواره ها وجود دارد.
> در رشته نقشه برداری به طراحی و آنالیز شبکه های ترازیابی می پردازند.
> برازش اشکال هندسی و تعيين شکل زمین، به عنوان یکی از حوزه های تخصصی رشته نقشه برداری محسوب میشود.
> با استفاده از نقشه برداری می توان به تعيين پستی و بلندی های زمین و تهیه نقشه دقیق از آنها پرداخت.
بازار کار و سازمان های دولتی و خصوصی استخدام کننده مهندس نقشه بردار
رشته مهندسی نقشه برداری، طرفداران بسیاری دارد؛ به این خاطر که بازار کار خوب و تخصص گرایی بالایی دارد. این رشته نیز با نام ژئوماتیک شناخته میشود و کاربرد بسیاری در همه پروژه های عمرانی دارد و به دلیل ارتباطش با ریاضی و فیزیک به سختی می توان در آن تحصیل و تخصص پیدا کرد. دانشجویانی که در این رشته تحصیل می کنند هم زمان پیشنهاد کاری نیز دریافت می کنند. رشته نقشه برداری از بازار کار قابل توجه، پویا و پرتحرکی برخوردار است بدین دلیل که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بودجه کشور، متعلق به بخش عمران و پروژه های عمرانی است.
علاوه بر نقشه برداری زمینی، انجام امور دفتری سازمان های دولتی از دیگرحوزه های کاری رشته مهندسی نقشه برداری میباشد. بنابراین سازمان های دولتی و خصوصی زیادی بدلیل نیاز به ساخت و ساز و عمران در کشور، مهندسان نقشه برداری را استخدام می کنند. از جمله مکانهایی که فارغ التحصیلان رشته نقشه برداری به آن جذب میشوند می توان به سازمان مدیریت و برنامه ریزی، وزارت نفت، وزارت راه و ترابری، سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، سازمان بنادر و کشتیرانی، سازمان آب، سازمان نقشه برداری کشور، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، شهرداری های کشور و بخش خصوصی اشاره کرد.
رشته نقشه برداری یکی از کهن ترین حرفه ها در جهان می باشدویژگی مهندسین نقشه بردار
فعالیت مهندسین نقشه برداری در فضاهای خارج از محیط اداری میباشد که علاوه بر آن به دلیل حضور در پروژه های مختلف و برخورد با آدم های مختلف باید روابط اجتماعی بالایی داشته باشند. رشته نقشه برداری بدلیل فعالیت های گروهی و ارتباط مؤثر با سایر مهندسان، تکنسین ها، کارگرها و… زمینه ای برای رشد وترقی پروژه ها می شود. باتوجه به دروس رشته مهندسی نقشه برداری، فرد باید ویژگی هایی همچون توان جسمانی، تجسم سه بعدی، دقت بالایی داشته باشد.
ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته نقشه برداری
رشته مهندسی نقشه برداری در مقاطع تحصیلی فوق لیسانس و دکتری تنها در دانشگاه های بسیار کمی ارائه می شود؛ درنیجه فارغ التحصیلان کمتری از این رشته به جامعه تحویل داده می شود.
ادامه تحصیل نقشه برداری در خارج از کشور
چنانچه فارق التحصیلی خود را از دانشگاه های معتبر دولتی و آزاد دریافت کرده باشید و علاوه بر آن در دوران تحصیل نمرات بالایی گرفته باشید و همچنین رزومه ی خوبی ارائه داده باشید اجازه ی ادامه تحصیل در بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیا را دارید. هر ساله دانشگاه های معتبری همچون کانادا، آمریکا، سوئد، آلمان و… به جذب دانشجویان رشته نقشه برداری میپردازند. چنانچه تمایل دارید در دانشگاه های معتبر جهان ادامه تحصیل دهید، باید تلاش کنید که پیش از آن در زمان تحصیلتان در ایران، رزومه ای قوی تهیه کنید تا موفق به پذیرش در دانشگاه های معتبر جهان شوید.
در آمد و حقوق مهندسی نقشه برداری در ایران
درآمد حقوق مهندسان در تمامی کشورهای جهان بسیار خوب است. یکی از پر زحمت ترین گرایش های رشته مهندسی عمران، رشته مهندسی نقشه برداری می باشد که علاوه بر آن به عنوان یکی از اصلی ترین رشته ها در سازمان نظام مهندسی بشمار میرود. فارغ التحصیلان رشته مهندسی نقشه برداری، سریعا جذب بازار کار میشوند و میزان حقوق دریافتی آن ها باتوجه به پارامترهایی همچون سابقه کار، نوع وظایف کاری، ارگانی مشغول در آن و خیلی عوامل دیگر مشخص میشود. به دلیل سختی و مشقت این حرفه، میزان دریافتی حقوقشان وابسته به نوع پروژه و نوع شرکت میباشد.
بازار کار مهندسی نقشه برداری برای خانم ها
اصولا خانم‌ها قادر به انجام پروژه های زمینی نیستند، ولی به این معنی نیست که در رشته نقشه برداری جایگاهی ندارند. معمولاً مهندسان خانم نقشه بردار، فعالیتشان را در امور دفتری و در رشته هایی همچون gis، فتوگرامتری و سنجش از دور انجام میدهند که امروزه بازار کار قوی دارد.
رشته نقشه برداری جزء یکی از شاخهه های بسیار سخت رشته عمران استگردآوری: بخش دانشگاه سرپوش
- 9
- 2
