رشته مهندسی راه آهن
مهندسی راه آهن به عنوان یک رشته تخصصی در زمینه حمل و نقل و مهندسی عمران محسوب میشود. هدف از طراحی راه آهن، عبور کارآمد قطارها برای حمل و نقل مردم و حمل و نقل تجهیزات می باشد. قطارهای فوق العاده پیشرفته، وسایل نقلیه با ارزشی هستند که از این شبکه های ریلی بهره میبرند. مهندس راه آهن بسته به رشته ی خود وظایفی از جمله طراحی، ساخت، نگهداری و بهره برداری از قطارها و سیستم های ریلی( نظارت و کنترل شبکه ریلی و قطارها) را بر عهده دارد.
یکی از مهارتهای مهندسان راه آهن، طراحی مکانیکی و دانش سیستم های پیچیده ای است که امکان طراحی سالن های قطار را برای آن ها فراهم میکند.
تاریخچه رشته مهندسی راه آهن
در اوایل قرن نوزدهم، راه آهن در معادن انگلستان به شکل امروزی بوجود آمد. با ظهور راه آهن، به مهندسانی نیاز بود که بتوانند با موضوعات منحصر به فرد در مهندسی راه آهن، برخورد کنند. هم زمان با گسترش راه آهن و تبدیل شدن به یک نیروی بزرگ اقتصادی، مهندسان بیش تری استخدام شدند. امروزه این رشته با افزایش کارکردهای راه آهن در حمل و نقل بار و مسافر و ایجاد شکل های نوینی از حمل و نقل ریلی هم چون مترو، تراموا، منوریل، قطارهای مگلو و … در حال گسترش است. این رشته فعالیت خود را در سال ۱۳۷۶ خورشیدی در دانشگاه علم و صنعت ایران شروع کرد و هم اکنون دانشگاه های دیگری نیز مهندسی راه آهن را ارائه می دهند.
توانایی های لازم برای ورود به رشته مهندسی راه آهن
حجم کاری و شرایط کاری در رشته مهندسی راه آهن، بسیار سخت است. از این رو افراد علاقه مند به این رشته باید برای کار کردن در محیط هایی مانند بیابان، کوهستان و کویر، بسیار پر تلاش، جدی و سخت کوش باشند. همچنین دانشجویان این رشته باید از مهارت کافی در دروس فیزیک و ریاضی برخوردار باشند.
معرفی دروس رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی
دروس پایه مشترک بین گرایش های مختلف رشته مهندسی راه آهن
دروس پایه رشته مهندسی راه آهن، شامل فیزیک، معادلات دیفرانسیل، شیمی عمومی، ریاضی، ریاضی مهندسی، محاسبات عددی، استاتیک و برنامه سازی کامپیوتر می باشد.
معرفی گرایش های رشته مهندسی راه آهن در مقطع کارشناسی
از گرایشهای رشته مهندسی راه آهن می توان به گرایش مهندسی ماشین های ریلی، مهندسی حمل و نقل ریلی و مهندسی سازه های ریلی در مقطع کارشناسی اشاره کرد.
>> گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی:
حمل و نقل ریلی، از ابزار های اساسی توسعه هر کشوری محسوب میشود. گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی به رشته مهندسی صنایع، شباهت دارد و تعداد واحدهای مشترک این دو رشته، ۱۲۰ واحد می باشد. گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی با این هدف بوجود آمد که مهندسانی را تربیت کند تا ترافیک خطوط را با استفاده از روش های جدید، مدل های ریاضی و سیستماتیک، مدیریت صنعت راه آهن برنامه ریزی کنند.
این گرایش شامل مسائل مهندسی برنامه ریزی و بهره برداری از تجهیزات حمل و نقل ریلی مانند خط، ایستگاه، واگن و لکوموتیو و …. است. فارغ التحصیلان حمل و نقل ریلی، با برخورداری از مهارت های برنامه ریزی و مدل سازی حمل و نقل ریلی، طراحی و نظارت گراف های حرکت قطارها، این قابلیت را دارند که در مترو، راه آهن جمهوری اسلامی، بنیاد مستضعفان و جانبازان، شرکتهای وابسته به راه آهن و شرکتهای مهندسی فعالیت کنند.
>> گرایش مهندسی ماشین های ریلی:
گرایش مهندسی ماشین های ریلی به رشته مهندسی مکانیک شباهت دارد و با این هدف بوجود آمد که از مهارت ها و روش هایی برای طراحی و ساخت لکوموتیو، واگن، ماشین آلات ریلی، سیستم های ترمز و سیستم های انتقال نیرو استفاده شود.
حمل و نقل ریلی از ابزار های اساسی توسعه هر کشوری به شمار می رود. گرایش مهندسی حمل و نقل ریلی مشابه رشته مهندسی صنایع است و تعداد واحدهای مشترک این دو رشته، ۱۲۰ واحد می باشد. این گرایش، قصد دارد مهندسانی را تربیت کند تا ترافیک خطوط را با استفاده از روش های جدید، مدل های ریاضی و سیستماتیک و مدیریت صنعت راه آهن، برنامه ریزی کنند.
مهندسان ماشین های ریلی با کسب مهارت هایی ازجمله طراحی، ساخت، تعمیر و نکه داری ناوگان های ریلی میتوانند در مترو، بنیاد مستضعفان و جانبازان، راه آهن جمهوری اسلامی، شرکتهای وابسته به راه آهن، شرکتهای مهندسی و کارخانجات واگن پارس فعالیت کنند.
>> گرایش مهندسی سازه های ریلی:
گرایش مهندسی سازه های ریلی، مشابه رشته مهندسی عمران است و قصد پرورش مهندسینی را دارد که برای شناسایی مسیرهای مختلف راه آهن و سازه های ریلی از دید تخصصی برخوردار باشند. این مهندسین، سازه های ریلی را در دوران تحصیل خود مطالعه می کنند و مشغول به زیر طراحی هندسی مسیر ها، زیر سازی و روسازی راه آهن، سازه های فنی نظیر دیوار، تراشه، تونل و پل می شوند.
از مهارت های فارغ التحصیلان رشته مهندسی سازه های ریلی می توان به طراحی، نظارت، اجرا، تعمیر و نگه داری مهندسی مرتبط با سازه های ریلی اشاره کرد. آن ها با داشتن چنین مهارتهایی مجوز کار در مترو، بنیاد مستضعفان و جانبازان، شرکتهای مهندسی، راه آهن جمهوری اسلامی، شرکتهای وابسته به راه آهن، مجتمع فولاد مبارکه و ذوب آهن را دارند.
وضعیت ادامه تحصیل در رشته مهندسی راه آهن در مقاطع بالاتر
دانشجویان علاقه مند به تحصیل در رشته مهندسی راه آهن می توانند تا مقطع دکترا در ایران ادامه تحصیل دهند.
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی راه آهن در خارج از کشور به چه صورت است؟
یکی از موارد مؤثر برای تحصیل در خارج از کشور، وجود تفاهم نامه با دانشگاه های معتبر آسیایی و اروپایی نظیر چین، استرالیا، روسیه، اوکراین و … می باشد. فارغ التحصیلان رشته های مختلفی از دانشکده مهندسی راه آهن به دانشگاه های چین، کانادا، انگلستان و … می روند.
یکی از شروط ادامه تحصیل در خارج از کشور، تسلط به زبان خارجی کشور موردنظر و زبان انگلیسی می باشد. علاوهبراین، شما باید در ازمون های بین المللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و دولینگو شرکت کنید تا ثابت کنید که به زبان انگلیسی آشنایی دارید.
فرصت های شغلی رشته مهندسی راه آهن
گاهی اوقات مهندسان راه آهن، در ساعات طولانی مدت و نامنظمی، مشغول به فعالیت هستند. مهندسان قطار، ممکن است که شیفت های منظم تری در قطارهای مسافری داشته باشند اما با این وجود، ساعت های زیادی را پشت سر می گذارند. محل کار برخی از مهندسان راه آهن در شرکت راه آهن می باشد؛ به این صورت که آن ها با جابجایی ماشین های ریلی و موتور در پارکینگ، بندرت به مأموریت کاری می روند. فارغ التحصیلان این گرایش میتوانند به فعالیت در مترو، راه آهن جمهوری اسلامی، بنیاد مستضعفان و جانبازان، شرکتهای مهندسی، شرکت هاي وابسته به راه آهن، مجتمع فولاد مبارکه و ذوب بپردازند.
بازار کار و آینده شغلی رشته مهندسی راه آهن در ایران
دولت بخاطر افزایش مسیرهای ریلی در داخل کشور و به کشورهای همسایه، به نیروهای متخصص در این زمینه نیاز دارد. این فارغ التحصیلان بعداز دریافت مدرک کارشناسی می توانند در بازار کار، به فعالیت بپردازند. مهندسین این رشته به دلیل وجه اشتراک رشته مهندسی راه آهن با مهندسی مکانیک، عمران سازه و صنایع میتوانند در برخی از مشاغل این ۳ حوزه فعالیت کنند.
گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش
- 12
- 3