موسسه آموزش عالی چیست؟
موسسات آموزش عالی از جمله موسسه های خصوصی و شهریه پرداز هستند که نام آنها در دفترچه ثبت نام کنکور سراسری تحت عنوان دانشگاه های غیر انتفاعی یا موسسه آموزش عالی کشور به چشم می خورد. این مراکز از جمله موسسات تایید شده از طرف وزرات علوم، تحقیقات و فناوری می باشند که قابلیت اهدای مدرک معتبر به دانشجو را فراهم می کنند.
دانشگاه های غیرانتفاعی در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد همچنین در مقطع دکتری در برخی از رشته ها قابلیت پذیرش دانشجو با آزمون یا بدون آزمون را دارند. باید اشاره کرد که ایران مراکز آموزش عالی علمی کاربردی هم دارد که مدارک معتبری زیر نظر وزارت علوم و تحقیقات اهدا می کند. در حوزه علیمه نیز مراکز آموزش عالی وجود دارد که تحت نظارت حوزه علمیه فعالیت دارند و مدارک و درجه های حوزه علمیه را به متقاضیان اهدا می کنند.
برای پذیرش با آزمون در موسسات آموزش عالی کشور داوطلبان در ابتدا باید به وسیله سایت سازمان سنجش برای ثبت نام در کنکور سراسری اقدام کنند سپس هنگام انتخاب رشته با پرداخت هزینه و اعلام علاقه مندی برای موسسات آموزش عالی فهرست موسسات آموزش عالی ارائه شده در دفترچه را انتخاب کنند.
درصورتی که بخواهیم تعریف دقیقی از موسسه آموزش عالی در کشور برسیم در ابتدا باید تفاوت های این مراکز را با دانشگاه بررسی کنیم. تفاوت میان موسسات و دانشگاه در رده علمی آنها است به طوری که موسسه آموزش عالی نسبت به دانشگاه از رده علمی پایین تری برخوردار است، اما نگرانی اصلی داوطلبان و خانواده های دانشجویان تفاوت در اعتبار مدرکی موسسات آموزش عالی با دانشگاه ها می باشد، البته باید اشاره کرد که مدرک موسسات آموزش عالی دارای اعتبار هستند اما رده علمی پایین تری دارند.
تاریخچه آموزش عالی در ایران:
به طورکلی آموزش عالی در ایران به صورت نوین و آکادمیک دارای سابقه ۱۰۰ ساله است اما باتوجه به پیشینه های تاریخی می توان آن را به دوران نظامیه یا حتی ساسانیان نسبت داد.
مراکز آموزش عالی فعال:
مراکز آموزش عالی فعال در ایران شامل موارد زیر می باشند:
بخش دولتی:
در حال حاضر علاوه بر دانشگاهها و مراکز آموزش عالی وابسته به وزارتخانههای علوم تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مراکز دیگری نیز با کسب مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دانشجو میپذیرند. از جمله این مراکز می توان به دانشگاه فنی و حرفهای و مراکز تربیت معلم وابسته به وزارت آموزش و پرورش و مؤسسات آموزش عالی وابسته به سایر وزارتخانهها مانند: امور خارجه، پست و تلگراف، راه و ترابری و... اشاره کرد.
دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلمان، آموزش و بهسازی نیروی انسانی تحت نظارت آموزش و پرورش ایران فعالیت دارد. دانشگاه فنی حرفه ای نیز در خرداد ۱۳۹۰ در طرح انتقال آموزشکدههای فنی و حرفهای وزارت آموزش پرورش به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تأسیس شده است.
دانشگاه جامع علمی کاربردی نیز در سال ۱۳۷۱ به جهت تقویت آموزش های فنی و حرفه ای و تربیت نیروی انسانی ماهر مورد نیاز بخش های صنعت، معدن و کشاورزی و خدمات به وجود آمد.
بخش آموزش از راه دور:
دانشگاه های پیام نور به ارائه آموزش می پردازند و جزئی از سامانه های آموزشی محسوب می شوند.
بخش غیردولتی:
به جهت افزایش مشارکت های عمومی در ارائه خدمات آموزش عالی، همچنین برای افزایش دائمی تقاضای اجتماعی به جهت ورود به آموزش عالی ایران دانشگاه و موسساتی در بخش غیردولتی تشکیل شده است که این موارد شامل واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی و همچنین دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی میشود.
حوزه های علمیه از جمله نهادهای غیردولتی هستند که در ایران فعالیت دارند و می توانند مدارک معادل با مدارک عالی دانشگاهی را ارائه می دهند. در ایران، بر خلاف کشورهای غربی، مقام ریاست دانشگاهها انتخابی نبوده بلکه انتصابی از سطوح بالاتر است.
اعتبار مدرکی موسسات آموزش عالی:
اعتبار مدارک موسسات آموزش عالی نظیر مدارک دانشگاهی غیرروزانه است و تفاوتی باهمدیگر ندارند، درحقیقت هدفی که از احداث موسسات آموزش عالی وجود داشته است، فعال سازی بخش های خصوصی در زمینه آموزش مقاطع کاردانی پیوسته، کاردانی ناپیوسته و کارشناسی پیوسته، کارشناسی ناپیوسته و در یک سری از رشته ها در مقطع ارشد و دکتری می باشد.
درحقیقت می توان عنوان کرد اعتبار مدارک دانشگاه های غیرانتفاعی زمانی تایید شده است که مجوز احداث مرکز آموزش عالی به وسیله وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کسب شده باشد.
داوطلبان باید توجه داشته باشند که سالانه اعتبار مدرک هر واحد دانشگاه براساس پارامترهایی از قبیل تعداد مقالات نوشته شده، نویسنده های فعال و ... تعیین می شود. پس واضح است که یک واحد نسبت به واحد دیگر از رنک علمی بالاتری برخوردار باشد. توصیه می شود متقاضیان زمان انتخاب رشته کنکور سراسری و تکمیل فرم انتخاب رشته حتما این موضوع را مدنظر بگیرند.
جایگاه دانشگاههای ایران در ردهبندیهای بینالمللی:
ردهبندی ARWU:
در سال ۲۰۱۱ دانشگاه تهران توانست رتبه ۳۰۱ تا ۴۰۰ را به دست بیاورد.
ردهبندی THE-QS:
در سال ۲۰۰۸ دانشگاههای تهران و صنعتی شریف توانست رتبه های ۴۸۵ و ۵۶۸ را به دست بیاورد.
ردهبندی webometric:
دانشگاه تهران در سال ۲۰۲۱ توانست رتبه ۳۹۶ را به دست بیاورد. دانشگاه صنعتی شریف در رتبه ۷۳۳ و دانشگاه فردوسی مشهد در رتبه ۸۷۶ قرار دارند.
جوایز معتبر علمی و فرهنگی:
شیرین عبادی دانشآموخته دانشکده حقوق دانشگاه تهران در سال ۲۰۰۳ برنده جایزه صلح نوبل شد و همچنین مریم میرزاخانی دانشجوی رشته ریاضی دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۱۴ مفتخر به کسب مدال فیلدز شد.
انتقادهای وارد شده به موسسه آموزش عالی:
بیشتر از ۸۰ درصد از تحقیقات انجام شده در دانشگاه های ایران عملا هیچ کاربردی در بخش صنعت ندارند. فرهنگی تحت عنوان مدرک شیفتگی سبب تبدیل نقش دانشگاه ها به یک کارخانه سه شیفت تولید مدرک شده است. نتیجه این موضوع را می توان به راحتی و در مقایسه با سایر کشورها مشاهده کرد به طوری که ایران مهندسان بیشتری نسبت به آلمان دارد اما ارزش تولیدات صنعتی ایران حداکثر یک دهم آلمان می باشد.
گردآوری: بخش آموزشی سرپوش
- 13
- 6