روزنامه جهان صنعت نوشت: در پی گسترش اعتراضات در مدارس یوسف نوری، وزیر آموزش‌وپرورش گفت: «نظام آموزش‌وپرورش در طول دوران مختلف مورد توجه علما و از سوی دیگر دشمنان بوده است و امروز اگر می‌بینیم که مورد توجه ویژه دشمنان است که بتوانند به آن نفوذ کنند صرفاً به دلیل تأثیری است که آموزش‌وپرورش بر آینده دارد.» وی ادامه داد: «دشمنان تا دیروز دانشگاه‌ها را هدف قرار داده بودند و امروز به سمت دانش‌آموزان خواهند رفت و می‌خواهند دانش‌آموزان ما را مشغول کنند برای اینکه به مدرسه ورود نداشته باشند تا به قله‌های علم و دانش دست پیدا نکنند. وزارت آموزش‌وپرورش به هیچ عنوان سند ۲۰۳۰ را اجرا نمی‌کند، تربیت نسل مؤمن و کارآمد مهمترین سیاست نظام آموزش‌وپرورش است.»
چند روز پیش هم وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به اعتراضات پراکنده در برخی مدارس دخترانه واکنش نشان داد. ضرغامی در جلسه شورای شهر با اشاره به ناآرامی‌های اخیر کشور گفت: «اگر شاهد تصاویر نامأنوس در مدارس هستیم به این دلیل است که خوراک فکری لازم برای دانش‌آموزان نداریم.» وی افزود: «در دو ماه اخیر شاهد این هستیم که شهر سراسر غم است، هنوز بنرهای عزاداری ماه‌های محرم و صفر در شهر وجود دارد با اینکه وارد فضای شادی شده‌ایم و مردم به این شادی و تغییر احوال نیاز دارند.»
از سوی دیگر برخی مسوولان نیز خواستار اخراج دانش‌آموزان معترض شدند. اما به عقیده جامعه‌شناس‌ها با اخراج این دانش‌آموزان نه تنها آتش اعتراضات خاموش نمی‌شود، بلکه تبعات اخراج آنها طی سالهای آتی دامن جامعه را می‌گیرد.
عصر سه‌شنبه گذشته نیز اخباری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد مبنی بر ورود ماموران نیروی انتظامی به یکی از مدارس استان اصفهان در پس تجمع اعتراضی دانش‌آموزان.
محمدرضا ابراهیمی، مدیر کل آموزش‌وپرورش استان اصفهان در تشریح جزئیات اتفاقات رخ داده در مدرسه صدیقه طاهره اصفهان گفت: «آن روز به مسوولان آموزش‌وپرورش ناحیه ۵ اصفهان خبر دادند که دانش‌آموزان در مدرسه صدیقه طاهره هم سر و صدا کرده‌اند و هم کشف حجاب. در همین راستا، مسوولان آموزش‌وپرورش ناحیه ۵ اصفهان به مدرسه رفته و با دانش‌آموزان صحبت کردند. آنها هم قانع شدند و به کلاس درس خود رفتند.» او در پاسخ به این سوال که خبری از ورود ماموران انتظامی و امنیتی به مدارس بوده یا خیر، گفت: «به هیچ مدرسه‌ای نیروی انتظامی و یگان ویژه ورود نکرده و قرار هم نیست ورود کند. هیچ نهاد امنیتی‌ای هم قرار نبوده به موضوع ورود کند و ورود هم نکرده است.» این مقام مسوول اخبار منتشر شده مبنی بر برخورد فیزیکی با دانش‌آموزان مدرسه صدیقه طاهره در جریان تجمع آنان را نیز رد کرد و گفت: «مطلقا چنین موضوعی نبوده است و تکذیب می‌شود. هیچ برخوردی با دانش‌آموزان صورت نگرفته است. چطور می‌شود با دانش‌آموز دختر برخورد فیزیکی کرد؟ هرکسی گفته ساختگی بوده است.» مدیرکل آموزش‌وپرورش اصفهان در خاتمه احتمال برخورد امنیتی و انتظامی با خانواده دانش‌آموزان را هم رد کرد و گفت: «مدیر مدرسه و مشاوران مدرسه ممکن است با خانواده دانش‌آموزان ده‌ها مرتبه صحبت کنند. این موضوع منعی ندارد. اما نهادهای امنیتی و انتظامی کاری به دانش‌آموزان و خانواده آنان ندارند.»
این در حالی است که برخلاف برخی اظهارنظرهای مقام‌های دولتی زمزمه اخراج برخی دانش‌آموزان به گوش می‌رسد. حال آنکه برخی کارشناس‌ها ضعف در گفتمان فرهنگی را علل ناآرامی‌های اخیر در مدارس می‌دانند.
با نوجوانان مدارا کنید
در همین راستا دکتر مصطفی اقلیما رییس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران با اشاره به گفتمان فرهنگی به جای برخورد قهری با نسل دهه هشتادی به «جهان‌صنعت» گفت: به نظرم در این برهه حساس به جای برخوردهای قهری با دانش‌آموزان باید گفتمان شود. حال آنکه آموزش‌وپرورش به‌طور معمول سعی در گفتمان و درک متقابل دانش‌آموزان نداشته است. همیشه شکاف قابل‌توجهی بین تفکر مدرسه با دانش‌آموز بوده است. اما نسل جدید این شکاف را نمی‌پذیرد و به دنبال القای تفکراتش بر مدرسه است. دانش‌آموزانی که این روزها مقنعه از سر بر می‌دارند و به دلیل هیجانات شعار سر می‌دهند، هنوز به سن قانونی نرسیده‌اند. پس اگر مسوولان مدرسه‌ای در این وضعیت بخواهند دانش‌آموزی را اخراج کنند. اشتباه بزرگی مرتکب شده‌اند.
وی افزود: بی‌تردید با اخراج هر دانش‌آموز به جامعه خسارت وارد می‌شود. زیرا اگر دختر ۱۵ یا ۱۶ سالهای از مدرسه به دلیل اعتراضات اخراج شود، جدای از ورود آن دختر به چرخه معیوب فقر، آینده‌اش هم تباه می‌شود. اگر آینده او تباه شود، قطعا به بدنه جامعه خدشه وارد می‌شود، چرا که دختر یا پسری که ادامه تحصیل ندهد، قطعا شغل مناسبی نیز پیدا نمی‌کند و اگر بتواند مانع از ازدواج اجباری شود، حتما در چرخه فقر و حتی اعتیاد فرو می‌رود.
اقلیما اظهارکرد: اگر در آموزش‌وپرورش شایسته‌سالاری بود، آنها حتما توان برخورد مناسب از طریق روانشناس‌ها با دانش‌آموزان را داشتند. این روزها به جای برخوردهای قهری باید با معترضان به خصوص دانش‌آموزان گفت‌و‌گو کرد. در هر صورت به نظرم خلاء فرهنگی نیز در جامعه موج می‌زند. حاکمیت به جای تشکیل گشت امنیت اخلاقی باید فرهنگ حجاب را در مدارس جا می‌انداخت. اگر در طول ۴۳ سال نتواستند حجاب را تفهیم کنند، در طول ۱۰۰ سال آینده هم نه‌تنها نخواهند توانست بلکه این اجبار در میان نوجوانان منجر به دین‌گریزی می‌شود. برخی دهه هشتادی‌ها نه‌تنها اعتقادی به حجاب ندارند، بلکه دین‌گریز نیز شده‌اند. این وضعیت ضعف آموزش‌وپرورش در فرهنگ‌سازی مدارس را نشان می‌دهد. بعد از گذشت ۴۳ سال آموزش‌وپرورش نتوانسته گفتمانی با دانش‌آموزان داشته باشد. هیچ‌کدام از مدیران و مسوولان مدارس نسل دهه هشتادی که در فناوری و اطلاعات آزاد رشد کرده‌اند را درک نمی‌کنند. گسست نسلی میان دانش‌آموزان دهه هشتادی با حاکمیت به قدری زیاد است که هر دو طرف تحمل شنیدن نظر مخالف گروه مقابل را ندارند.
او ادامه داد: برگشت‌پذیری به جامعه سالم پس از تشدید تنش‌های اجتماعی دشوار است. تنش‌های اجتماعی مانند فردی است که طی یک دورانی با بیماری حادی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند و با اظهارنظر چند متخصص نیز وضعیت بیمار تغییری پیدا نمی‌کند. جامعه این روزها گسسته و متزلزل شده است. تنها راهکار برای خاموش کردن آتش، مدارا با معترضان به خصوص دانش‌آموزان است. بعد از مدارا باید با آنها وارد گفت‌و‌گو شد و تعامل کرد. غیر از این جامعه هیچ‌گاه به روزهای قبل از اعتراضات باز نخواهد گشت. در نهایت با برخوردهای قهری هیچ‌گاه نمی‌توانیم یک ارزش و هنجار را در جامعه به زور جا بیندازیم.
این مددکار اجتماعی تاکید کرد: سالهای پیش سخنرانی‌ای از سردار سلیمانی پخش می‌شد که می‌گفت اینها دختران ما هستند، اگر دین‌مان را قبول داریم می‌گوید «لا اکراه فی الدین» حتی آنچه که دارد اتفاق می‌افتد اصلا مدنظر مقام معظم رهبری نبوده است، لذا قبول کنیم که با زور نمی‌توانیم یک ارزش اجتماعی را در جامعه نهادینه کنیم، حتی اگر مردم مجبور باشند در عرصه عمومی رعایت کنند مطمئن باشید عمق نارضایتی و بی‌توجهی به آن ارزش بیشتر می‌شود و زخمی که بر دل مردم باقی می‌گذارد زخمی است که مردم همیشه از آن زجر می‌کشند و هیچ موقع آرامش نخواهند داشت. بنابراین دولت نباید کاری کند که آرامش مردم بیش از این بهم بریزد، اگر وجود دارد یک نمونه بیاوریم که با زور توانستیم یک ارزش اجتماعی را در جامعه نهادینه کنیم. در نتیجه تنها راهکار حل این مشکلات گفتمان میان دولت و ملت است.
مهدیه بهارمست
- 13
- 3
