پنجشنبه ۰۱ آذر ۱۴۰۳
۰۸:۳۳ - ۲۰ خرداد ۱۳۹۶ کد خبر: ۹۶۰۳۰۴۶۸۱
آموزش و پرورش

«هدایت تحصیلی» فرصت یا معضل برای بازار کار

نهاد های آموزشی,اخبار آموزش و پرورش,خبرهای آموزش و پرورش,هدایت تحصیلی

آموزش‌وپرورش سال گذشته، تابستان داغی را پشت سر گذراند. در جریان انتخاب رشته و هدایت تحصیلی دانش‌آموزان چالش میان خانواده‌ها و وزارت آموزش‌وپرورش به قدری بالا گرفت که بحث به هیئت دولت و رئیس‌جمهور هم رسید و نهایتا سازمان بازرسی کل کشور نیز به مسئله ورود کرد.

 

سرانجام هم با پادرمیانی شخص رئیس‌جمهور غائله ختم شد اما مسئله حل نشد و معضل هدایت تحصیلی دانش‌آموزان مانند آتش زیر خاکستر باقی ماند. امسال نیز زمزمه‌هایی از مدارس به گوش می‌رسد که نشان از نگراني مجدد خانواده‌ها دارد.

 

ماجرا از آنجا شروع شد که آموزش‌وپرورش تصمیم گرفت بر اساس توسعه متوازن دانش‌آموزان در میان رشته‌ها، برای نخستین بار از پایه نهم، رشته تحصیلی خود را انتخاب کنند. در واقع دغدغه اصلی برای تغییر روش هدایت تحصیلی حل‌کردن معضل بی‌کاری در آینده بود اما نبود چشم‌انداز مشخص برای هدایت تحصیلی و تصمیم‌های لحظه‌ای، دانش‌آموزان را با چالش‌های بسیاری روبه‌رو کرد.

 

مدت زیادی از اجرای این طرح نگذشته بود که اعتراض‌های بسیاری از سوی خانواده‌ها مبنی بر بالابودن معدل دانش‌آموزشان و نداشتن حق انتخاب برای رشته موردعلاقه‌اش منجر به جنجال بزرگی میان خانواده‌ها و آموزش‌وپرورش شد. مسئولان مربوطه با این توجیه که معدل تنها یکی از شاخص‌های موردنظر برای هدایت تحصیلی است و عوامل تأثیرگذار بسیاری وجود دارد، تشخیص را به مشاوران و معلم‌های مدارس واگذار کردند و آنها نیز طبق ضوابطی که برایشان تعریف شده بود، صرفا با دادن نمره‌هایی تعیین می‌کردند که چه دانش‌آموزی در چه رشته‌ای استعداد دارد.

 

عجیب آنکه در این هدایت اجباری بخش عظیمی از دانش‌آموزان به سمت رشته‌های فنی‌و‌حرفه‌ای سوق داده شدند درحالی‌که بعضا در شهر و محل سکونت دانش‌آموز مدرسه فنی‌و‌حرفه‌ای وجود نداشت تا دانش‌آموز در آن ثبت‌نام کند. درنهایت اعتراضاتی در برخی مناطق کشور ایجاد شد و عمده معترضان از اجبار آموزش‌وپرورش برای ثبت‌نام در رشته‌ای خاص (عمدتا فنی‌وحرفه‌ای و انسانی) گلایه داشتند.

 

محدودیت‌های اختیاری‌بودن هدایت تحصیلی

 

مسئله هدایت تحصیلی صرفا انتخاب رشته تحصیلی برای باسوادشدن دانش‌آموز نیست بلکه سرنوشت نسل آینده کشور را رقم می‌زند. حساسیت خانواده‌ها بر سرنوشت آینده دانش‌آموزشان نیز از روی نگرانی‌هایی است که برای آینده شغلی فرزندشان دارند. از خردادماه امسال زمان تعیین استعداد تحصیلی دانش‌آموزان از طریق انجام تست‌های استعدادیابی در سایت «همگام» آغاز شده است و دو هفته اول تیرماه کار اصلی هدایت تحصیلی آغاز می‌شود.

 

با وجود اینکه وزارت آموزش‌وپرورش مدعی است تدوین آمایش شغلی کشور و تأمین استانداردهای لازم برای رشته فنی و مهارتی جزء اهداف تعریف‌شده‌اش برای جلب رضایت دانش‌آموزان و رغبت آنان برای ورود به این رشته‌هاست اما بسیاری از کارشناسان و مشاوران مدارس معتقدند هیچ‌چیزی نسبت به سال گذشته تغییر نکرده است. سرنوشت دانش‌آموزی که در مناطق دوردست تحصیل می‌کند، در گرو سه ساعت سرنوشت‌ساز است.

 

دانش‌آموزی که فرصت دسترسی به اینترنت را ندارد و ناگزیر است برای انجام تست رغبت و استعداد در سایتی که آموزش‌وپرورش مشخص کرده فرسنگ‌ها طی کند و اگر در آن ساعت با وجود حجم زیاد مراجعه‌کننده سایت باز شود و بتواند تعداد ٥٠٠ تست را در سه ساعت در فضای محدود کافی‌نت بزند و شانس هم بیاورد و تست‌ها نپرند، می‌تواند بخشی از امتیاز هدایت تحصیلی را کسب کند.

 

از محدودیت‌های دیگر انتخاب رشته دانش‌آموزان همین بس که وقتی کتاب هدایت تحصیلی و ثبت‌نام دانش‌آموزان پایه دهم ٩٦-٩٧ را ورق می‌زنیم، از پیش متناسب با محدودیت فضای آموزشی هر مدرسه مشخص شده چه تعداد دانش‌آموز در چه رشته‌ای باید تحصیل کنند.

 

یکی از اقدامات فوری دیگری که از آن به‌عنوان آماده‌سازی مقدماتی برای انتخاب رشته دانش‌آموزان یاد می‌شود، برگزاری هفته آشنایی با مشاغل است. درحالی‌که طبق سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش ٢٠ درصد محتوای کتاب‌های درسی تا قبل از سال دهم باید به معرفی مشاغل مختلف اختصاص داده شود اما نه‌تنها این مهم انجام نمی‌شود بلکه در طول سال‌های تحصیلی دانش‌آموزان برنامه عملیاتی تعریف‌شده‌ای برای آشنایی تدریجی دانش‌آموزان با مشاغل مختلف وجود ندارد.

 

جای آموزش‌های فنی در مدرسه نیست

 

این روزها آموزش‌وپرورش در حالی با تراکم تعداد دانش‌آموزان در رشته‌های نظری و به‌خصوص رشته تجربی، دست‌وپنجه نرم می‌کند که فضای جامعه با معضل بزرگ بی‌کاری تحصیل‌کرده‌های دانشگاه روبه‌روست. از سوی دیگر سال‌هاست که فضای تولید در جامعه به دلیل نبود نیروی ماهر و متخصص راکد مانده است.

 

یکی از حلقه‌های مفقوده این زنجیره، نبود تقاضا برای رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای در بین دانش‌آموزان است. در حالی به سمت ایران ١٤٠٠ می‌رویم که برنامه ششم توسعه پیش‌بینی سهم ٥٠درصدی رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای و کارودانش از دانش‌آموزان متوسطه داشته است اما هر سال دریغ از سال گذشته.

 

آموزش‌وپرورش طبق همین قانون باید دانش‌آموزان را بین رشته‌های مختلف از جمله فنی‌وحرفه‌ای پخش کند اما مسئله اینجاست که رشته‌های فنی‌و‌حرفه‌ای و کارودانش هنوز جایگاه ضعیفی در نگاه خانواده‌ها و دانش‌آموزان دارند و دقیقا همین تعارض میان نگاه آموزش‌وپرورش و تقاضای اجتماعی، پاشنه آشیل وزارتخانه برای هدایت تحصیلی دانش‌آموزان است.

 

تا زمانی ‌که آموزش‌وپرورش بخواهد وضع موجود را حفظ کند، به سرانجامی نخواهد رسید. شاید وقت آن رسیده که با نگاه تمرکززدایی از ساختار وزارتخانه بخشی از کار را برون‌سپاری کنند. دانش‌آموزان حین خواندن رشته‌های نظری باید بخشی از فعالیتشان به آموزش درس‌های فنی‌و‌حرفه‌ای بگذرد اما نه درون مدرسه.

 

باید آموزش فنی‌و‌حرفه‌ای دانش‌آموزان به مراکز متخصص فنی‌وحرفه‌ای فعالی که خارج از ساختار وزارت آموزش‌وپرورش مشغول به فعالیت هستند، سپرده شود. خرید خدمات فنی‌وحرفه‌ای از سوی آموزش‌وپرورش فرصت مغتنمی است تا کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی نیز خود آستینی بالا بزنند و برای آموزش نیروی انسانی موردنیاز خود با آموزش‌وپرورش همراهی کنند.

 

این روزها دانش‌آموزان پرورش‌یافته در سیستم آموزش‌وپرورش، در حال گذر از ماراتن کنکور هستند و جمع کثیری به امید آموزش مهارت‌های تخصصی، راهی آموزش عالی می‌شوند. در شرایطی که مهم‌ترین سال‌های شکل‌گیری مهارت‌ها و توانمندی‌ها زمانی است که فرد در مدرسه به تحصیل می‌پردازد، در هیچ ماده قانونی وظیفه آموزش‌و‌پرورش ایجاد شغل برای دانش‌آموز تعریف نمی‌شود.

 

در هیچ کجا تعریف نشده که دانش‌آموزان تولید داشته باشند و منابع و درآمدی کسب کنند. تناقض در برنامه‌ریزی‌ها از جایی شروع می‌شود که مطابق تعريف قانون، سن کار زمانی است که همین فرد در نقش دانش‌آموز در حال کسب علم و شاید کمی مهارت است و این نشانه نقش پنهان آموزش‌وپرورش در افزایش بی‌کاری است.

 

 

sharghdaily.ir
  • 17
  • 6
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۹
غیر قابل انتشار: ۱۱
جدیدترین
قدیمی ترین
اول فضای کای درست کنید بدهدایت تحصیلی
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش