همه ابهامات درباره تغییرات کنکور ۱۴۰۲؛ مصوبه ای به سود موسسات کنکوری و علیه دانش‌آموزان بی‌بضاعت!

در جلسه روز سه شنبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست آیت الله سید ابراهیم رئیسی، سیاست های آموزشی و نیز سنجش و پذیرش، با هدف تامین عدالت آموزشی در راستای ایجاد فرصت برابر برای دانش آموزان مناطق محروم برای ورود به دانشگاه و به ویژه رشته های پرطرفدار دانشگاهی بررسی و به تصویب نهایی رسید. همچنین اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه مباحث خود برای اصلاح شیوه سنجش و پذیرش دانش آموزان برای ورود به دانشگاه، به منظور کاهش فشار روانی ناشی از تعیین تکلیف ۱۲ سال تحصیل آنان در آزمون ۴ ساعته کنکور، سهم کنکور از سنجش توان علمی دانش آموزان را از ۱۰۰ درصد به ۴۰ درصد کاهش دادند. بر این اساس ۶۰ درصد سهم سنجش توان علمی دانش آموزان نیز بر اساس سوابق تحصیلی سه سال آخر دبیرستان آنان تعیین می شود. سیاست های جدید به تدریج و در مدت ۴ سال عملیاتی خواهد شد. بر این اساس کنکور سالی ۲ بار و تنها از دروس تخصصی هر رشته برگزار خواهد شد و سهمی ۴۰ درصدی در سنجش توان علمی داوطلبان ورود به دانشگاه دارد. همچنین دانش آموزان مجاز خواهند بود برای بهبود معدل و سوابق تحصیلی خود، تا ۱۰ بار در امتحانات سال های دهم، یازدهم و دوازدهم دبیرستان شرکت کنند.

تصویب این طرح در همین چند روز، بازخوردهای مثبت و منفی فراوانی داشته و البته با نگرانی ها و پرسش های بسیاری نیز مواجه شده است؛

۱- آیا به راستی زیرساخت های مناسب برای برگزاری عادلانه و بدون تقلب امتحانات نهایی در گروه‌های آزمایشی موجود که حداقل شامل ۸ درس می باشند، در سراسر کشور وجود دارد؟ چگونه بدون درنظر گرفتن زیر ساخت های مناسب سهم ۴۰ الی ۶۰ درصدی معدل برای پذیرش در کنکور لحاظ خواهد شد؟

۲- آیا همه مدارس در کشور از لحاظ ارائه و تدریس دروس و امکانات در شرایط استاندارد آموزشی قرار دارند؟ و آیا آحاد مردم توان مالی و اقتصادی استفاده از مدارس با کیفیت بالا را در اختیار دارند و یا اساسا به آن مدارس دسترسی دارند؟ آیا دانش آموزانی که توان استفاده از مدارس برتر را ندارند متضرر نخواهند شد؟ چگونه بدون درنظر گرفتن این موضوع که بسیار هم مهم است، عدالت و فرصت برابر آموزشی برقرار خواهد شد؟

۳- طبق این مصوبه هر دانش آموز میتواند برای ترمیم معدل تا ۱۰ بار اقدام کند و البته برای هر بار هم باید مبلغی بپردازد، سوال اینجاست آیا همه دانش آموزان در سراسر کشور توان مالی پرداخت این هزینه را دارند؟ با یک حساب ساده متوجه می شویم که با اجرایی شدن قانون ترمیم معدل، منفعت بیشتر عاید آموزش و پرورش می شود تا دانش آموزان، آن هم از نوع مناطق محرومش!

۴- چه ایرادی دارد همانند اغلب کشورهای جهان، سخت گیری و غربال آموزشی از درون خود دانشگاه ها شکل گیرد؟ با سیستم کنونی آموزشی در ایران، در اکثر مواقع دانش آموزان با تلاش و سختی فراوان وارد دانشگاه ها میشوند و از آن طرف مثل آب خوردن فارغ التحصیل می شوند و مدرک می گیرند و هر سال با حجم بسیاری از فارغ التحصیلان ناکارآمد مواجه هستیم، درصورتی که در اغلب کشورهای جهان ورود دانش آموزان به دانشگاه ها بسیار سهل تر از ایران است. هر دانش آموز نسبت به علاقه رشته ای خود وارد دانشگاه می شود اما در ادامه تحصیل در درون دانشگاه با چالش های علمی و عملی و البته مثبت فراوان آموزشی مواجه و همین امر باعث می شود تا نتواند به راحتی فارغ التحصیل شود و اگر فارغ التحصیل شد، قطعاً نیروی کارآمدی برای کشورش خواهد بود.

۵- از این همه تغییرات گسترده در حیطه کنکور و دبیرستان در سال های اخیر چه کسانی یا چه جریاناتی سود برده اند؟ یکی از دلایل تصویب این مصوبه از میان بردن مافیای کنکور بوده. ولی بنظر می رسد با تصویب این مصوبه سود بیشتری به سمت موسسات کنکوری سرازیر شود و باز سر دانش آموزانی که توان کافی مالی ندارند بی کلاه بماند! باز هم انتشار کتاب های جدید این بار با فرمت جدید تشریحی و تستی، باز هم ایجاد آزمون های جدید (قبلا تستی بود، این بار تشریحی هم اضافه می شود) و باز هم همایش های رنگارنگ برای تشریح شرایط جدید و غیره، همه اینها حاکی از سرازیر شدن پول های بیشتر به سمت کنکور است.

در همین رابطه به نظر میرسد اجرای شتاب زده این مصوبه تا زمانی که تمام زیر ساخت ها به طور کامل مهیا نشده باشند، شرایط آموزش و کنکور را باز هم پیچیده تر کند و برای رسیدن به عدالت و فرصت برابر آموزشی برای همه دانش آموزان، باید بیشتر بر روی این طرح فکر و کار کرد تا بتوان از آثار مثبت آن بهره برد.

ویس کرمی: برگزاری چند بار کنکور مستلزم هزینه سنگین برای کشور است

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با اشاره به اعلام تازه ترین تغییرات کنکور ۱۴۰۲ گفت: برگزاری چند بار کنکور مستلزم هزینه سنگین برای کشور خواهد بود و این یکی از چالش هایی است که این طرح طبیعتا برای کشور خواهد داشت.

مهرداد ویس کرمی در گفت و گو با ایران اکونومیست، در رابطه با اعلام تازه ترین تغییرات کنکور ۱۴۰۲ بیان کرد: با توجه به مشکلات و مسائلی که در بحث کنکور وجود داشته دغدغه شورای انقلاب فرهنگی قابل تقدیر است، اما واقعیت این است که تغییراتی به این گستردگی حتما نیاز به عِدّه و عُدّه جدی دارد و ما بسیار نگرانیم که آیا این لوازمی که باید باشد مخصوصا در آموزش و پرورش و شرایطی که وجود دارد، آیا آموزش و پرورش می تواند سال آینده این دغدغه ها را برطرف کند یا نه.

وی خاطرنشان کرد: نگرانی دیگر ما از بابت زیرساخت ها و امنیت لازم برای برگزاری امتحانات نهایی است، چرا که در بعضی نقاظ نگران کننده بوده و باید خیلی مراقبت کرد.

عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس با اشاره به اینکه تغییرات به این گستردگی حتما نیاز به معادل سازی معدل دارد، تاکید کرد: این موضوع هم برای آموزش و پرورش کار سنگینی است که مثلا در رشته زبان انگلیسی چطور می خواهند سوابقش را بسنجند، چرا که در اینجا نیاز به سابقه سازی است و باید آزمون برگزار شود و حجم کار آموزش و پرورش را چند برابر خودهد کرد.

ویس کرمی در ادامه تصریح کرد: برگزاری چند بار کنکور حتما مستلزم هزینه سنگین برای کشور خواهد بود که این هم یکی از چالش هایی است که این طرح به طور طبیعی برای کشور خواهد داشت. بعلاوه اینکه یکی از مصوبات کمیته ای که تشکیل شد این بود که برای سال ۱۴۰۲ این تغییر اعمال نشود و فرصت ها غنیمت شمرده شده و زیرسازی ها اعمال شود و بعد این کار انجام شود که متاسفانه این موضوعات رعایت نشده و سازمان سنجش و وزارت آموزش و پرورش با چالش جدی و کار سنگین مواجه خواهند شد.

وی با بیان اینکه در صورتی که مثلا رتبه بندی معلمان هنوز اجرایی نشده و کار سنگینی برای آموزش و پرورش است، گفت: اضافه شدن این بار هم کار را سنگین‌تر خواهد کرد، چرا که هنوز دو طرح دیگر نیز تحت عنوان مدارس غیر انتفاعی و ساماندهی کارکنان نیروهای آموزش و پرورش معلمان در مجلس داریم که اینها هم اگر اضافه شوند، کار را سنگین خواهد کرد.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس یادآور شد: تا جایی که به خاطر دارم قرار بر این شد که اولین سالی که تغییرات ایجاد شود سال ۱۴۰۳ باشد که در آن کمیته صحبت این بود که تاثیر قطعی ۴۰ درصد باشد چون یک پایه است. چطور یک پایه را شورای انقلاب فرهنگی و سازمان سنجش پذیرفته اند یک پایه سوم که تفاوتی با پایه های اول و دوم ندارد، یکباره ۶۰ درصد کل کنکور را تشکیل دهد.

وی تاکید کرد: به فرض اگر در نقاطی که کنترل روی آزمون ها نیست تقلبی صورت بگیرد که حتی گاهی دیده شده از طرف مجریان امتحانات این تقلب ها محتمل است، چگونه ۶۰ درصد نمره را صرفا به یک پایه اختصاص می دهند که این کار کاملا ظالمانه و غیر عادلانه است.

ویس کرمی با تاکید بر اینکه واقعا جای تاسف دارد که چرا شورای انقلاب فرهنگی و سازمان سنجش به هشدارهای کمیسیون آموزش که اخیرا نیز ارسال شده است اینقدر بی توجهی کرده اند، گفت: گمان می کنم چالش های جدی با توجه به گستردگی کار و با توجه به سوابقی که از سازمان سنجش داریم و اخیرا نیز متاسفانه مسائلی ایجاد شد که می تواند برای کشور چالش ساز باشد.

وی در پایان گفت: در عین حال آرزو می کنیم که آموزش و پرورش و سازمان سنجش که این بار سنگین را پذیرفتند بتوانند این موضوع را آبرومندانه و به درستی به نتیجه برسانند.

چهارشنبه (۱۸ خردادماه) رئیس سازمان سنجش آموزش کشور تازه ترین تغییرات کنکور سال ۱۴۰۲ را اعلام کرد و گفت: در کنکور سال آینده اولا دروس عمومی نخواهیم داشت و تمامی سؤالات دروس عمومی از کنکور حذف می‌شوند و بررسی آنها به سوابق تحصیلی دانش‌آموزان منتقل خواهد شد که این سوابق در طول سال‌های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۵ بررسی و اعمال می‌شود. همچنین از سال آینده کنکور از دروس اختصاصی به صورت دو بار در سال برگزار می‌شود و نتایج و نمره داوطلبان در این آزمون تا دو سال معتبر می‌باشد.