صندلی‌ها برای سهمیه‌‌ها؛ نماینده مجلس هم تایید کرد/داد وزیر هم به جایی نمی‌رسد

کنکور کارشناسی ارشد سال ۹۸ حاشیه‌ساز شده و اعلام نتایج آن شگفتی زیادی را خلق کرده است. درست زمانی که برخی از قبول‌شدگان کنکور خود را فاتح میدان کنکور ارشد می‌دیدند، اما نتایج کنکور خواب آنان را جوری دیگری تعبیر کرد، به نحوی که حتی برخی از آنان با وجود کسب رتبه‌های تک‌رقمی نه تنها در دانشگاه مورد علاقه خود، بلکه در هیچ دانشگاهی پذیرفته نشدند.

اختلاف فاحش محل قبولی داوطلبان کنکور ارشد به حدی است که نتیجه نهایی برخی رتبه های دو رقمی نیز مردود اعلام شده است و این موضوع موجب سردرگمی داوطلبان و از دست دادن انگیزه ادامه تحصیل در بین بسیاری از دانشجویان شده است.

این موضوع همچنین اعتراض‌های زیادی را در چند روز اخیر سبب شده است. علاوه برکمپین اعتراض به جواب نهایی کنکور ارشد ۹۸ و نامه نوشتن معترضان به وزیر علوم، بیش از ۱۰هزار داوطلب کنکور اعتراض خود را به نتایج نهایی و انواع سهمیه در کنکور ارشد ۹۸ در سامانه فارس من هم ثبت کرده‌اند که جزئیات گفته‌های این دسته از داوطلبان در این کمپین قابل مشاهده است.

علاوه بر این دیروز نیز تعداد زیادی از داوطلبان ناراضی از نتایج کنکور ارشد در مقابل مجلس شورای اسلامی برای بیان اعتراض خود و درخواست رسیدگی به این موضوع، تجمع کردند. البته این اعتراض ها مختص به رشته خاصی نمی شود؛ از داوطلبان رشته هایی چون مهندسی صنایع، روان شناسی و عمران گرفته تا داوطلبان مدیریت و ام بی ای به نتایج اعلام شده معترض اند.

داد وزیر هم به جایی نمی‌رسد

قصه کنکور کارشناسی ارشد امسال مانند قصه ورودی‌های رشته پزشکی به سهمیه‌ها گره خورده است. به گفته مسئولان آموزش عالی بیش از ۶۰درصد از ورودی‌های رشته پزشکی امسال از امتیاز سهمیه‌ استفاده کرده بودند.

قائم مقام معاون آموزشی وزیر بهداشت در ۵ مرداد سال جاری در واکنش به دانشجویان سهمیه‌ای رشته پزشکی نسبت به آن با اظهار نگرانی گفته بود: «ما نگران کیفیت آموزش در بین این دانشجویان هستیم، ضمن اینکه اعمال سهمیه را نوعی بی عدالتی آموزشی می دانیم، اما متاسفانه پیگیری های وزارت بهداشت برای اصلاح و تجدید نظر در اعمال سهمیه  دانشجویان برای ورود به رشته های پزشکی از مجلس شورای اسلامی تاکنون بی نتیجه مانده است.» اکنون این رویه به کنکور کارشناسی ارشد نیز رسیده و عده‌ای از مسیری جز تلاش و توانایی علمی به دروازه‌های کلاس‌های ارشد رسیده‌اند.

برخی داوطلبان کنکور امسال که رتبه‌های بالا کسب‌ کرده‌اند می‌گویند با وجود کسب رتبه مورد نیاز و با وجود این که تغییر محسوسی در ظرفیت‌ دانشگاه‌ها ایجاد نشده است، اما آنان یا قبول نشده یا نتوانسته‌اند در دانشگاه مورد نظرشان پذیرفته شوند. بسیاری از آنان معتقدند داوطلبان سهمیه‌ای جای آنها را در صندلی‌های دانشگاه‌ها گرفته‌اند.

در حالی که نتایج کنکور ارشد امسال جنجالی شده است که مقایسه تعداد شرکت کنندگان در کنکور کارشناسی ارشد در ۸ سال اخیر نشان می دهد که بیشترین تعداد مربوط به کنکور سال ۹۱ و کمترین آمار به کنکور سال ۹۸ اختصاص دارد و تعداد شرکت کنندگان در آزمون کارشناسی ارشد ۹۸، نسبت به سال گذشته کاهش ۱۲۱هزار نفری داشته است. در حالی که تغییر محسوسی در ظرفیت‌ دانشگاه‌ها ایجاد نشده اما بین محل قبولی داوطلبان کنکور سال ۹۸ با سال‌های گذشته اختلاف فاحشی وجود دارد و بخش زیادی از ظرفیت به سهمیه‌ ۲۵درصدی ایثارگران، ۵درصدی ایثارگران و استعداد‌ درخشان اختصاص داده شده است.

برخی چالش‌های پیش آمده کنکور کارشناسی ارشد امسال را به تغییر قانون مربوط به سهمیه خاص که منجر به افزایش ظرفیت پذیرش برای دارندگان آن شده، ربط می‌دهند. شواهد حاکی از آن است که گویا سال گذشته، در مجلس طرحی مبنی بر اختصاص سهمیه بیشتر برای خانواده های معظم شهدا، جانبازان و ایثارگران مطرح شده بود.

این طرح به کنکور سال پیش نرسید و اجرایی نشد، اما گویی برای کنکور ۹۸ اعمال شده است. علاوه بر این، سهمیه های استعداد های درخشان نیز به قوت خود باقی هستند. طبق بررسی های انجام شده، این سهمیه ها چند سالی بود که به صورت مازاد بر ظرفیت محاسبه می شد، اما در کنکور امسال، این رویه تغییر کرد. یک مثال این موضوع را روشن‌تر می‌سازد. اگر سال گذشته ظرفیت کد رشته‌ای ۴۰ نفر بود و سرکلاس درس ۵۰ نفر حضور داشته‌اند ۱۰نفر مازاد در واقع با استفاده از سهمیه‌ها ورود پیدا کرده بودند، اما امسال این الگو تغییر کرده و از مازاد بودن ظرفیت ها خبری نیست.

نماینده مجلس هم تایید کرد

فقط داوطلبان ناراضی کنکور ارشد امسال نیستند که جنجال‌های پیش آمده را به جریان سهمیه‌ها گره می‌زنند. یکی از نمایندگان مجلس نیز در گفت و گو با برخی از رسانه‌ها به این موضوع صحه گذاشت. اصغر سلیمی عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی به سرپوش آموزشی گفت: «ماجرای اعتراض‌های امسال درباره سهمیه مربوط به ایثارگران است که باید در نظر داشت در گذشته هم سهمیه‌ای برای رزمندگان وجود داشت که ۴۰درصد بود و در حال حاضر این سهمیه به ۳۰ درصد کاهش یافته است.

سهمیه فعلی ۳۰درصدی به دو بخش سهمیه ۲۵درصدی و سهمیه ۵درصدی تقسیم می‌شود؛ سهمیه ۲۵درصدی متعلق به جانبازان بالای ۲۵درصد جانبازی، آزادگان و فرزندان این دسته از جانبازان، فرزندان آزادگان و فرزندان شهدا است و سهمیه ۵درصدی متعلق به همسران و فرزندان جانبازان کمتر از ۲۵درصد جانبازی و همسران و فرزندان آنها و ایثارگرانی است که حداقل به مدت ۶ماه حضور داوطلبانه در جبهه داشته‌اند.

در اصلاحیه قانون سهمیه ایثارگان، شرایط به نوعی تغییر کرد که اگر سهمیه ۲۵درصدی از واجدان شرایط مربوطه پر نشد، مشمولان سهمیه ۵درصدی از ظرفیت باقی مانده آن استفاده کنند که این تغییرات، نتایج کنکور را نسبت به سال‌های قبل تغییر داده است.»

سازمان سنجش مجری قوانین است

در حالی که اعتراضات گسترده به نتایج کنکور کارشناسی ارشد حتی به بهارستان نیز کشیده شد، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در واکنش به اعتراض داوطلبان آزمون کارشناسی ارشد سال ۹۸ گفت: سازمان سنجش تنها مجری قوانین است و مرجع اعتراض به قانون مصوب نیست.

ابراهیم خدایی گفته است دو محل مرجع تعیین سهمیه‌ها هستند. یک مجلس شورای اسلامی و دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی است و سازمان سنجش آموزش کشور درباره سهمیه تنها قانون را اجرا کرده است و هر زمان ‏مرجع قانونگذاری، قانون را اصلاح کرد، سازمان سنجش نیز به‌عنوان مجری آن را اجرا می‌کند.‎ ‏رئیس سازمان سنجش آموزش کشور همچنین توضیح داد که این سازمان موافق است که کل ‏سهمیه‌ها و تسهیلات حذف شود و مبنای علمی تنها ملاک ورود داوطلبان باشد‎. ‏

«حسین توکلی»، سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور نیز دراین‌ زمینه و درباره اعتراض‌های ‏داوطلبان به «شهروند» گفت که این سازمان نقشی در این زمینه ندارد و ‌تنها اجراکننده ‏قوانین است. او می‌گوید: «سازمان سنجش اجراکننده قوانین و مصوبات کشور است و اگر اعتراضی ‏وجود دارد باید به منبع تدوین این قوانین باشد.»

درتلاشیم راه‌حلی پیدا کنیم

فاطمه سعیدی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی نیز در این زمینه اعلام کرد که این کمیسیون در تلاش است تا راه‌حلی برای این موضوع پیدا کند. او به شهروندآنلاین گفت: «باید درباره این موضوع تلاش شود و راه‌حلی پیدا کنیم. این هفته موضوع در کمیسیون آموزش مطرح خواهد شد.» سعیدی معتقد است که اگرچه پذیرش براساس قانون است، اما باید «تلاش کنیم که برای این افراد با رتبه‌های برتر راهی پیدا شود.» معترضان به نتایج کنکور کارشناسی ارشد معتقدند تخصیص سهمیه در کنکور ضمن این که به اعتبار علمی کشور لطمه می‌زند، نوعی تبعیض و مغایر با عدالت آموزشی است.

آنها می‌گویند اگر چه اعمال سهمیه‌ها برای داوطلبان در آزمون‌های مختلف با هدف قدردانی از زحمات افرادی است که برای کشور تلاش کرده ‌اند؛ اما میدان کنکور جای جبران و قدردانی زحمات این افراد نیست و باید این فداکاری را با موضوعات دیگری جبران کرد نه با مایه گذاشتن از اعتبار علمی کشور!

ستاره لطفی