یکی از شاخص های اعتباری هر دانشگاهی را قدمت آن مرکز علمی تعیین می کند و بر همین اساس بسیاری از کشورها در صدد هستند تا با بررسی هویت اصلی دانشگاه، فعالیت‌هایی را از گذشته حتی اگر همسو با فعالیت فعلی‌شان نباشد، بیابند تا بتوانند به قدمت دانشگاه اضافه کنند؛ دانشگاه استنفورد مثال بارز این امر است که قدمتی بالغ بر ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال برای آن قائل هستند در حالی که در ابتدا این دانشگاه کلیسا بوده است.
پلی تکنیک تهران، دانشگاهی بزرگ با سابقه بسیار طولانی است که پس از انقلاب اسلامی به صنعتی امیرکبیر تغییر نام یافت و ازاین دانشگاه با نام استنفورد ایران یاد می شود .
دانشگاه صنعتی امیرکبیر به عنوان یکی از دانشگاه های مفتخر به داشتن تعداد زیادی فارغ التحصیل است که جزو مفاخر علمی ایران و جهان چه داخل ایران و چه خارج آن محسوب می‌شوند.
بسیاری از پروژه‌های کلان ملی در این دانشگاه انجام می‌شود. پروژه‌هایی نظیر ابر کامپیوتر ایرانی، انواع ماهواره‌های فضایی، ساخت هواپیمای مسافربری ملی، موتور خودروی ملی و بسیاری پروژه های دیگر.
بسیاری از مقامات و افراد سطح بالای کشوری از این دانشگاه فارغ التحصیل شده‌اند. حضور در این دانشگاه نیازمند کسب رتبه‌های بالا در کنکور سراسری ایران است.
تاریخ تاسیس دانشگاه امیرکبیر به سال ۱۳۰۷ هجری خورشیدی باز می گردد دراین سال «هنرسرای عالی» با هدف ایجاد زمینه های لازم برای تحصیلات دوره های عالی مهندسی در ایران، با همکاری آلمانی ها در خیابان ۳۰ تیر ( قوام السطنه) تاسیس شد.
شکل گیری اولیه دانشگاه در آبان ماه ۱۳۳۵ است؛ در آن زمان، هسته اولیه دانشگاه، به عنوان «پلی تکنیک تهران» به منظور توسعه فعالیت های دو موسسه فنی وقت، «انستیتو مهندسی راه و ساختمان» و «هنرسرای عالی» شکل گرفت.
در سال ۱۳۳۶ نخستین دوره دانشجویان از طریق آزمون داخلی پذیرفته شدند و از سال ۱۳۳۷ فعالیت آموزشی پلی تکنیک تهران، به طور رسمی با پنج رشته شیمی مهندسی برق و الکترونیک، مکانیک، نساجی و راه و ساختمان آغاز شد.
پس از انقلاب اسلامی، این مرکز آموزش عالی به دانشگاه صنعتی امیرکبیر تغییر نام یافت.
سرپرستی مدرسه عالی راه و ساختمان نیز از سال ۱۳۵۶ به پلی تکنیک تهران واگذار شد و به این ترتیب این واحد به عنوان پنجمین بخش از پلی تکنیک تهران محسوب شد.
با رشد تدریجی پلی تکنیک تهران تا سال ۱۳۵۷، پنج بخش به دانشکده اضافه شد.
دانشکده فنی هسته اصلی پلی تکنیک تهران را ایجاد کرده و از ۶ انستیتو یا گروه آموزشی با عنوان «مهندسی برق و الکترونیک»، «مهندسی شیمی و پتروشیمی»، «مهندسی نساجی و پلیمر»، «مهندسی مکانیک»، «مهندسی معدن» و «مهندسی صنایع» تشکیل شد.
همچنین دانشکده تربیت دبیر فنی و علوم در سال ۱۳۵۵ با همکاری وزارت آموزش و پرورش فعالیت خود را آغاز کرد.
دانشکده علوم پایه و کامپیوتر نیز به منظور ارایه درس های پایه برای دانشجویان دیگر دانشکده ها ایجاد شد که دانشجویان این دوره ها، مدرک تحصیلی از دانشکده دریافت نمی کردند.
در عین حال، انیستیتو تحصیلات تکمیلی و تحقیقات به منظور اداره و سرپرستی مقطع کارشناسی ارشد و امور تحقیقاتی دانشگاه دایر شد. در آن زمان پنج دوره کارشناسی ارشد و یک موسسه تحقیقاتی با عنوان 'مرکز تحقیقات صنایع غذایی' زیر نظر این انستیتو مدیریت می شد.
اولین های دانشگاه
پلی تکنیک تهران در جریان انقلاب اسلامی، یکی از پایگاه های فعال دانشگاهی بود و در به ثمر رساندن انقلاب اسلامی نقش فعالی بر عهده داشت.
پس از پیروزی نقلاب اسلامی، پلی تکنیک تهران در سال ۱۳۵۸ به دانشگاه تبدیل شد و به افتخار امیرکبیر، که به گسترش و توسعه پایه های علم نوین و صنعت در کشور اهتمام داشت، به نام دانشگاه صنعتی امیرکبیر نامگذاری شد. این دانشگاه به منظور توسعه و گسترش در زمینه های فنی و مهندسی و همسویی با هدف های علمی و فرهنگی انقلاب تجدید سازمان یافت و در این چارچوب تحولات چشمگیری در آن صورت گرفت.
دانشکده تربیت فنی و علوم، به علت مطابقت هدف های آن با مراکز تربیت معلم از دانشگاه صنعتی امیرکبیر جدا و در مجموعه دانشگاهی تربیت معلم قرار گرفت.
همچنین مدرسه عالی ساختمان، از دانشگاه صنعتی امیرکبیر جدا و به مجموعه ای با عنوان دانشگاه خواجه نصیر طوسی اضافه شد.
در عین حال ایجاد دانشکده ها و دوره های جدید به خصوص دوره های تحصیلات تکمیلی، منجر به تأسیس ۶ دانشکده جدید درطول سال های ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۴ شد.
**جایگاه دانشگاه در کشور
دانشگاه صنعتی امیرکبیر به موازات فعالیت های گسترده آموزشی به اقدامات ارزنده ای در زمینه پژوهش و گسترش روند تحقیقات به عنوان پشتوانه کیفیت آموزشی و نیز پایه و اساس رشد تکنولوژی و توسعه ملی اهتمام ورزیده و توانسته است در هر دو زمینه آموزش و تحقیق به موفقیت های چشمگیری نائل شود.
امیرکبیر یکی از با سابقه ترین موسسه های آموزش عالی کشور در زمینه فنی و مهندسی است که به مرور زمان به لحاظ کمی و کیفی گسترش فراوانی یافته است؛ به گونه ای که امروز این دانشگاه به عنوان مادر دانشگاه‌های صنعتی کشور تلقی می شود.
**مدیریت دانشگاه
پس از حبیب نفیسی بنیانگذار پلی تکنیک تهران، چند ماهی درسال ۱۳۴۱ مهرداد عابدی به جای وی ریاست پلی تکنیک را بر عهده داشت. سپس در اواخر همین سال، محمدعلی مجتهدی رییس اسبق دبیرستان البرز، به ریاست پلی تکنیک منصوب شد.
پس از مجتهدی، علی اکبر بینا حدود یک سال و نیم ریاست پلی تکنیک را بر عهده داشت و در اوایل سال ۱۳۴۶ (یا اواخر سال ۴۵) نفیسی که از آمریکا بازگشته بود به طور مجدد به ریاست پلی تکنیک منصوب شد. یکی از اقداماتی که او در ریاست مجددش برای پلی تکنیک انجام داد، تهیه تاریخی منسجم از پلی تکنیک بود که این کار توسط چند کارشناس یونسکو که نفیسی ازآنها دعوت به همکاری کرده بود انجام شد.
یگانه حائری دارنده نخستین دکترای متالوژی در کشور، محمد جعفر جد بابایی، کاظم نجم آبادی، حسین ماهبان، سیروس شفیعی، میری از دانشکده فنی دانشگاه تهران، مهدی از اساتید دانشکده مهندسی برق، حسن فرید اعلم، سید کمال الدین نیک روش دکترای برق، حسن رحیم زاده ، علی اکبر رمضانیانپور، رضا حسینی ابرده، محمد حسین سلیمی نمین، علیرضا رهایی، عبدالحمید ریاضی، سید احمد فهیمی فر و علیرضا رهایی به ترتیب ریاست و یا سرپرستی این دانشگاه را بر عهده داشتند و سید احمد معتمدی از سال ۱۳۹۳ تاکنون این مسوولیت را عهده دار است.
**جاذبه های دانشگاه
کتابخانه «شهید صبوری» به عنوان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در زمره بزرگترین کتابخانه فنی و مهندسی پایتخت، یکی از غنی ترین کتابخانه های دانشگاهی در حوزه علوم پایه و فنی مهندسی در سطح منطقه به شمار می آید.
این کتابخانه شامل کتابخانه مرکزی و ۱۶ کتابخانه اقماری در تهران و بندرعباس است که تامین نیازهای اطلاعاتی مراجعان خود را در قالب کتاب، نشریه، مقاله، لوح فشرده و بانک های اطلاعاتی برعهده دارد.
کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی امیرکبیر همان‌گونه که در سال های گذشته به عنوان یکی از دانشگاه‌های موفق فنی و مهندسی کشور، در امور علمی و آموزشی و تربیت نیروی کارآمد، نقش سازندهای در جهت شکوفایی صنعتی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی کشور ایفا کرده است.
این کتابخانه براساس چشم انداز ترسیم شده، تلاش دارد تا با بهره مندی از سیستم‌های آموزشی و پژوهشی برتر، متعهد به پرورش پیشگامان علوم و فناوری در بالاترین سطوح منطقه ای و بین المللی باشد آن‌گونه که مبتنی بر ماموریت و اهداف راهبردی تا سال ۱۴۰۴، در زمره یکصد دانشگاه برتر جهان محسوب شود.
**افتخارات دانشگاه
از جمله افتخارات این دانشگاه می توان به کسب عنوان قطب علمی در رشته های مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی شیمی، مهندسی نساجی، مهندسی پزشکی، مهندسی هوافضا، مهندسی عمران و مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، رتبه ممتاز در جشنواره خوارزمی و دریافت ده ها جایزه در این جشنواره و عناوین برتر المپیادهای دانشجویی ملی و بین المللی، کسب عناوین ارزنده توسط دانشجویان نخبه و خلاق از رقابت های مختلف علمی دانشجویی در سطح جهان؛ از جمله کمیکار (مسابقه ای برای دانشجویان رشته شیمی) و رباتیک، کسب رتبه اول تحقیقات در میان دانشگاه‌های فنی مهندسی کشور در چندین دوره ارزشیابی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و کسب رتبه اول ارتباط صنعت با دانشگاه و انجام طرح های مهم ملی اشاره کرد.
همچنین، ارتباطات بین الملل علمی دانشگاهی و امضای تفاهم نامه با دانشگاه های معتبر جهان، جذب نخبگان و استعدادهای درخشان و اعطای تسهیلات به آنان از جمله امکان تحصیل همزمان دو رشته دانشگاهی برای دانشجویان ممتاز و ورود به مقاطع ارشد و دکترا بدون کنکور، برخورداری از آزمایشگاه های مدرن و مجهز و انجام پروژه های شاخص ملی از جمله ساخت سریعترین ابررایانه سوپرکلاستر و طراحی، ساخت و پرتاپ ماهواره، برگزاری کنفرانس ها، سمینارها و همایش های مختلف علمی در سطوح ملی و بین المللی، پیشرو بودن در پژوهش هسته ای و نقش آفرینی اساتید و دانشجویان در موفقیت کشور برای دستیابی به چرخه سوخت هسته ای و بهره مندی از چهره های ماندگار، اساتید و دانشجویان نمونه کشور دیگر افتخارات دانشگاه محسوب می شود.
**مراکز پژوهشی و تحقیقاتی
دانشگاه دارای مراکز تحقیقاتی و پژوهشی مختلفی از جمله پژوهشکده های اپتیک ، لیزر و فوتونیک، انرژی، انرژی های تجدید پذیر، بهره برداری ایمن شبکه، پرتوفرآیند، تکنولوژی مواد و صنایع معدنی، حمل و نقل و سامانه های هوشمند، رنگ و پلیمر، سیستم‌های تشخیص پزشکی، علوم و فناوریهای فضا، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری خودرو، فناوری مخابرات و الکترومغناطیس، فناوری های نو، مطالعات آینده، محیط زیست، مواد و فناوری های پیشرفته در نساجی، نانوفناوری، نفت، گاز و پتروشیمی و همچنین مراکز تحقیقاتی شامل آپا، تکنولوژی و دام بتن، پردازش های فوق سریع، سازه و زلزله و مهندسی صنایع و بهره وری است.
این دانشگاه علاوه بر مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، از واحد مدیریت مراکز رشد و کارآفرینی با استعداد ۱۸ شرکت به عنوان زیرمجموعه بهره مند است.
**دانشگاه در زمان حاضر
در زمان حاضر دانشگاه صنعتی امیر کبیر با وجود ۱۶ دانشکده شامل مهندسی برق، مهندسی پزشکی، مهندسی پلیمر و رنگ، ریاضی و علوم کامپیوتر، مهندسی شیمی، مهندسی صنایع، مهندسی عمران و محیط زیست، فیزیک و مهندسی انرژی، مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، مهندسی مکانیک، مهندسی معدن و متالورژی، مهندسی نساجی، مهندسی نفت، مهندسی کشتی سازی، و مهندسی هوافضا، مدیریت، علم و فناوری و هم چنین سایت
مجهز آموزشی و پژوهشی در بندرعباس و دو واحد دانشگاهی در ماهشهر و گرمسار با نزدیک به ۵۵۰ کادر آموزشی تمام وقت و با ظرفیت حدود ۱۴هزار دانشجو در ۴۸ گرایش مقطع کارشناسی، ۱۳۲ گرایش در مقطع کارشناسی ارشد و ۴۴ گرایش در مقطع دکترا و هم چنین فرا دکترا، به تربیت نیروی های متخصص و پژوهشگر مورد نیاز جامعه می پردازد.
این دانشگاه علاوه بر این، در چهار گروه آموزشی مستقل شامل فرهنگ و معارف اسلامی، زبان خارجی، تربیت بدنی و شیمی نیز خدمات آموزشی ارایه می کند.
این دانشگاه توانسته است با توسعه فعالیت های آموزشی، تحقیقاتی و دانشجویی، جایگاهی برتر را در میان مراکز علمی و تحقیقاتی به خود اختصاص دهد.
دانشگاه پلی تکنیک تهران در طول سال ها فعالیت مستمر بویژه بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی، با بیش از ۴۰ هزار نفر دانش آموخته فنی و مهندسی خدمات گسترده ای در چارچوب اهداف آموزش عالی و تحقیقاتی کشور ارایه کرده است.
- 20
- 4
