اگرچه روزهای پرالتهاب شهرهای کوچک و بزرگ ایران و تجمع مردم در اعتراض به فقر و بیکاری به سمت آرامش می‌‌رود و مقامات دولتی، نمایندگان مجلس و سران قوه از لزوم توجه به خواسته‌های مردم سخن می‌گویند و خواهان تفاوت قایل‌شدن میان مردم معترض و به گفته آنها «سوءاستفاده‌گران» هستند اما به تازگی بازداشت دانشجویان آغاز شده و از قرار معلوم تلاش مقامات وزارت علوم برای آزادی این دانشجویان تاکنون چندان ثمربخش نبوده است.
در روزهای گذشته تشکل‌های صنفی و سیاسی بسیاری از دانشگاه‌های کشور در بیانیه‌های متفاوت خواستار آزادی بی‌قیدوشرط دانشجویان بازداشت‌شده شدند و وزیر علوم هم از پیگیری‌های خود و وزارت علوم برای آزادی دانشجویان سخن گفت. با این‌همه اعتراض به بازداشت دانشجویان همچنان ادامه دارد و در روزهای گذشته بسیاری از دانشجویان، فعالان اجتماعی و مقامات رسمی فعال در شبکه‌ها اجتماعی با هشتگ «بازداشت دانشجویان» از لزوم آزادی آنها سخن گفتند.
معاون فرهنگی وزارت علوم هم درباره گفتوگو با شهروند از پیگیری‌های مداوم خود سخن می‌گوید و امیدوار است که تمام دانشجویان بازداشتی پیش از شروع امتحانات به دانشگاه برگردند. فصل امتحانات پایان‌ترم در برخی از دانشگاه‌های کشور شروع شده، با این‌همه معاون فرهنگی وزارت علوم امیدوار است که دانشجویان بازداشت به امتحانات خود برسند و در روزهای آینده همه این دانشجویان آزاد شوند.
«غلامرضا غفاری» درباره پیگیری‌های این وزارتخانه برای آزادی دانشجویان به شهروند می‌گوید: «ما وضع دانشجویان را پیگیری می‌کنیم و از همان روز اول هم پیگیری کردیم. روزهای اول هم تعدادی آزاد شدند. وزارتخانه در تلاش است که تا حد ممکن و با توجه به فصل امتحانات این دانشجویان آزاد شوند. افراد بازداشت‌شده هیچ‌کدام در دانشگاه بازداشت نشدند ولی وظیفه خودمان است که پیگیر آزادی آنها باشیم.» براساس اطلاعات منابع رسمی، اعترض‌های روزهای گذشته در ایران دست‌کم منجر به بازداشت یک‌هزار نفر شده است که تعدادی از آنها، دانشجویان دانشگاه‌ها مختلف هستند.
غفاری اما می‌گوید؛ این وزارتخانه اطلاعی از تعداد دانشجویان بازداشتی یا آزادشده ندارد، با این‌همه تمام تلاش خود را برای آزادی آنها انجام می‌دهد: «اطلاعی از بازداشت‌ها نداریم. تعداد قابل توجهی آزاد شدند و پیش‌بینی این است که بقیه هم آزاد شوند. بازهم پیگیری می‌کنیم و امروز (شنبه) هم جلسه مهمی داریم. اطلاعی از تعداد دانشجویان بازداشتی یا آزاد‌شده‌ها نداریم و مواردی هم بوده که ما پیگیری کردیم و متوجه شدیم که دانشجوها آزاد شدند، چون تمام این دانشجوها خارج از دانشگاه بازداشت می‌شوند، بنابراین هیچ آمار و اطلاعی از تعداد آنها نداریم.»
معاون فرهنگی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری می‌گوید که از افراد مطلع و خانواده دانشجویان بازداشتی، اطلاعات این افراد را کسب کرده اما معتقد است که هنوز این فهرست دقیق و کامل نیست: «ما از همه افراد مطلع خواستیم که هر اطلاعی از دانشجویان بازداشتی دارند، دراختیار مجموعه قرار دهند که پیگیر وضع آنها شویم.»
براساس اطلاعات منتشرشده توسط تشکل‌های صنفی و دانشجویی، تعداد زیادی از دانشجویان بازداشت‌شده در دانشگاه تهران مشغول به تحصیل بودند اما اخبار روزهای گذشته نشان می‌دهد که دانشجویانی از دیگر دانشگاه‌های تهران و شهرستان‌ها هم بازداشت شده‌اند. معاون فرهنگی وزیر علوم با اشاره به این موضوع می‌گوید: «تعداد دانشجویان بازداشتی دانشگاه تهران بیشتر از دیگر دانشگاه‌ها بود و به همین دلیل بیشتر دیده شده است.
روزهای اول هم در این دانشگاه تجمعات آرامی صورت گرفت و ما در دیگر دانشگاه‌ها تجمع نداشتیم ولی در دانشگاه تهران تجمع هم وجود داشت.» غفاری از تلاش این وزارتخانه برای آزادی تمام دانشجویان پیش از شروع امتحانات خبر می‌دهد. در روزهایی که وزیر علوم، معاونان این وزارتخانه و تعدادی از اعضای کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی از لزوم آزادی دانشجویان سخن می‌گفتند، تعداد دیگری از فعالان صنفی دانشگاه‌ها ازجمله «سها مرتضایی» دبیر شورای صنفی مرکزی دانشگاه تهران و «پدرام پذیره» نایب دبیر این شورا هم خارج از محیط دانشگاه بازداشت شدند.
معاون فرهنگی وزارت علوم درباره چرایی این موضوع می‌گوید که نمی‌داند کدام نهاد دانشجویان را بازداشت کرده است: «این برمی‌گردد به سیاست خود آن مجموعه، چون سیاست خود را با ما هماهنگ نمی‌کنند، ولی ما نکات و موارد مدنظر وزارت علوم را در جلسات مطرح مي‌کنیم ولی در مورد دلیل بازداشت‌ها چیزی نمی‌دانیم هرچند تلاش می‌کنیم تمام دانشجویان به زودی به دانشگاه برگردند.» غفاری از تلاش مجلس و همکاری کمیسیون آموزش با وزارت علوم برای آزادی دانشجویان هم سخن می‌گوید: «با مجلس هم هماهنگ هستیم و داریم همکاری می‌کنیم که با هم بتوانیم این شرایط را به سرانجام برسانیم. کمیسیون آموزش پیگیر این موضوع هستند و امیدواریم که به زودی تمام دانشجویان آزاد شوند.»
بازداشت بیش از ۱۰۰ دانشجو در روزهای گذشته
اگرچه تاکنون آمار دقیقی از تعداد دانشجویان بازداشت‌شده در روزهای گذشته و از سوی مسئولان و منابع رسمی منتشر نشده اما فعالان دانشجویی تلاش کردند تا فهرستی از این دانشجویان برای پیگیری وضع توسط وزارت علوم و مجلس شورای اسلامی تهیه کنند. یکی از دانشجویان فعال در جمع‌آوری این فهرست در گفتوگو با «شهروند» تعداد دانشجویان بازداشتی را بیش از ١٠٠نفر می‌داند و در توضیح می‌گوید: «بیش از ۱۰۰نفر بازداشت شدند که هنوز ده‌ها نفر در بازداشت هستند.
البته این آماری است به صورت ناقص که در دسترس است و ممکن است تعداد بازداشت‌ها بیشتر از این باشد.» غیردقیق‌بودن این فهرست در مقامات وزیر علوم هم مورد تأکید قرار گرفته؛ چراکه دانشجویان خارج از محیط دانشگاه بازداشت شده‌اند. برای این کار با وزارت علوم یا حتی حراست دانشگاه‌ها هماهنگ نشده است. یکی از دانشجویان بازداشت‌شده در روزهای گذشته، «سهیل آقازاده» دانشجوی رشته سینما در دانشگاه تهران و فرزند «محمد آقازاده»، روزنامه‌نگار باسابقه و شناخته شده است که صبح پنجشنبه بازداشت شده و تاکنون خانواده‌اش نتوانستند اطلاعی از وضع او پیدا کنند.
کمیته پیگیری وضع دانشجویان بازداشت‌شده تشکیل شود
در کنار فعالیت کاربران شبکه‌های اجتماعی و تأکید آنها بر ضرورت استفاده از پتانسیل قشر دانشجو برای گفتوگو با مردم، یک عضو هیأت‌رئیسه فراکسیون امید مجلس هم آمار بازداشت دانشجویان را نگران‌کننده دانست و خواهان تشکیل کمیته پیگیری وضع دانشجویان بازداشت‌شده شد. «فاطمه سعیدی» دیروز در این‌باره به ایسنا گفت: «در روزهای گذشته گزارش‌ها و پیام‌های متعددی در این زمینه داشته‌ام که باعث شده موضوع را به اتفاق تعدادی از نمایندگان در مجلس به‌طور جدی پیگیری کنیم.
امروز نیز با وزیر علوم تماس داشتم و ایشان از آزادی تعدادی از دانشجویان خبر دادند اما اذعان داشتند که تعدادی هنوز در بازداشت به سر می‌برند.» او در ادامه دو پیشنهاد هم برای شرایط کنونی و وضع دانشجویان بیان کرد: «پیشنهاد بنده جلسه فوق‌العاده هیأت‌رئیسه فراکسیون امید است که امیدوارم ظرف امروز تا فردا بتوانیم این جلسه را برگزار کنیم. همچنین پیشنهاد تشکیل کمیته پیگیری وضع دانشجویان و دانش‌آموزان بازداشتی را داشتم که این کمیته باید از تمامی فراکسیون‌های سیاسی مجلس نماینده‌ای داشته باشد.»
متولی بازداشت دانشجویان وزارت اطلاعات است
«پروانه سلحشوری» عضو فراکسیون امید هم در گفتوگو با «شهروند» با اشاره به نامشخص‌بودن تعداد دقیق دانشجویان بازداشتی، از بازداشت دست‌کم ۹۰ دانشجو در روزهای گذشته سخن می‌گوید. او در توضیح این موضوع می‌گوید: «اطلاعات دقیقی وجود ندارد ولی دست‌کم بین ۹۰ تا ۱۰۰ دانشجو بازداشت شده‌اند.» در روزهای گذشته انتقاداتی نسبت به عملکرد مجلس شورای اسلامی و فراکسیون امید هم در شبکه‌های اجتماعی مطرح شده و بعضی کاربران و حتی فعالان سیاسی عملکرد نمایندگان را منفعلانه ارزیابی کردند.
سلحشوری اما این موضوع را به تعطیلات هفته گذشته نسبت می‌دهد و از پیگیری تعدادی از نمایندگان برای آزادی دانشجویان و دانش‌آموزان بازداشتی هم سخن می‌گوید: «هفته پیش، هفته تعطیلات مجلس بود و اصلا مجلسی‌ها جمع نشدند که برنامه‌ای هم داشته باشند و کمیته‌ای در این زمینه تشکیل شود، ولی نمایندگان به صورت شخصی پیگیر ماجرا بودند. در اولین فرصت به‌طور جدی پیگیری این موضوع خواهیم بود و کمیته‌ای برای بررسی وضع بازداشت‌شدگان تشکیل خواهیم داد.»
او درباره تاریخ احتمالی تشکیل این جلسه هم می‌گوید: «حتما اوایل هفته تشکیل می‌شود. علاوه براین، اطلاعات کنونی نشان می‌دهد که وزارت اطلاعات متولی بازداشت دانشجویان است و تلاش می‌شود از طریق این وزارتخانه پیگیر وضع دانشجویان و دانش‌آموزان شویم.» عضو فراکسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، دانشجویان بازداشت‌شده را افرادی با دغدغه‌های صنفی می‌داند و از لزوم آزادی آنها برای کمک به بهبود شرایط کنونی سخن می‌گوید: «کسانی که بازداشت شدند، اکثرا دانشجویانی بودند که مطالبات صنفی را پیگیری می‌کردند.
دانشجویان هم مانند سایر افراد جامعه از تبعیض و بیکاری و بی‌عدالتی ناراضی هستند و به این موضوع اعتراض دارند. الان که همه از مقامات دولتی تا ائمه جمعه می‌گویند، اعتراض حق مردم است. باید اجازه اعتراض را به مردم بدهند و دانشجویان هم آزاد شوند. اگر اجازه اعتراضات مدنی به مردم داده شود، شعارها و خواسته‌ها به سمت موارد واپسگرایانه نخواهد رفت.»
سلحشوری با اشاره به احترام اقشار مختلف جامع برای دانشجویان و پتانسیل گفت‌وگوی این قشر از جامعه، می‌گوید: «یکی از اقشاری که جلوی شعارهای واپسگرایانه را می‌گیرد، دانشجویان هستند، چون این قشر همواره مورد اعتماد و احترام جامعه بودند. دانشجویان همواره معتقد به گفتوگو بوده و هستند و آزادی این دانشجویان و حضور آنها در جمع مردم می‌تواند به بازگشت آرامش و مطرح‌‌شدن خواسته‌ها در فضایی مدنی کمک کند.»
محمد باقرزاده
- 15
- 3
