هنوز یک ماه از جنجال‌های پیش‌آمده پیرامون ظرفیت کم پذیرش دانشجوی پزشکی و همچنین کمبود شدید پزشک در کشور و درنهایت عقب‌نشینی وزارت بهداشت برای افزایش ظرفیت‌ها نگذشته بود که حمید اکبری، قائم‌مقام معاون آموزشی وزیر بهداشت از نحوه ورود ۶۰درصد از دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی با استفاده از سهمیه به دانشگاه‌ها خبر داد تا بار دیگر مساله دانشجویان پزشکی بر سر زبان‌ها بیفتد؛ خبری که این بار موضوع مهمی را هدف گرفته تا جایی که به گفته این مقام مسئول «وجود سهمیه‌های متعدد برای پذیرش در گروه علوم پزشکی یکی از عوامل چالش‌برانگیز در نحوه ورود دانشجویان در دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه‌های علوم پزشکی است.»
وقتی اسم سهمیه‌ها به میان می‌آید، تصور اغلب جامعه این است که تنها فرزندان شهدا و ایثارگران مشمول استفاده از سهمیه می‌شوند، باور اشتباهی که حالا دیگر صدای مسئولان را نیز درآورده است تا جایی که قائم‌مقام معاون آموزشی وزیر بهداشت درباره سهمیه‌ها این‌طور گفته بود: «براساس قانون مجلس ما با موضوع ۳۰ درصد عدالت آموزشی که مختص رشته‌های گروه علوم پزشکی است، مواجه هستیم و در رشته‌های دیگر این وضعیت وجود ندارد.» البته در کنار این ۳۰ درصد، سهمیه‌های دیگر مانند سهمیه هیات‌علمی، مناطق محروم، بومی‌گزینی، ایثارگران و شهدا نیز وجود دارد، سهمیه‌هایی که درمجموع راه را برای ورود افراد توانمند علمی به حوزه پزشکی سخت می‌کند.
نکته قابل‌توجه در بحث سهمیه‌های کنکور این است که نه‌تنها در طول سال گذشته بازنگری نسبت به آنها صورت نگرفته، بلکه بعضا شاهد وضع سهمیه‌های جدید نیز هستیم؛ مساله‌ای که درباره ۳۰ درصد عدالت آموزشی صدق می‌کند؛ چراکه این قانون در سال ۸۹ مصوب و از سوی نمایندگان مجلس به تصویب رسیده و بخش‌های مختلفی را شامل می‌شود؛ مساله‌ای که این مقام مسئول درباره‌اش این‌طور گفته بود: «متاسفانه پیگیری‌های وزارت بهداشت برای اصلاح و تجدیدنظر در اعمال سهمیه دانشجویان برای ورود به رشته‌های پزشکی از مجلس شورای اسلامی تاکنون نتیجه‌ای نداده است.»
علیرضا حاتمی، دبیر شورای صنفی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با تاکید بر اینکه نزدیک به ۱۵سهمیه وجود دارد، می‌گوید: «زمانی که ظرفیت همه این سهمیه‌ها را در نظر بگیریم، می‌بینیم از یک کلاس ۱۰نفره، بیش از ۶ نفرشان با استفاده از سهمیه وارد دانشگاه شده‌اند؛ در حالی که با توجه به اهمیت رشته‌های پزشکی امروزه دیگر باید زنگ خطر این مساله به صدا درآید.»
او ادامه می‌دهد: «قطعا ورود این حجم از دانشجویان با استفاده از سهمیه می‌تواند ضربات جبران‌ناپذیری را در وهله اول به سلامت کشور و بعد به سیستم پزشکی وارد کند؛ چراکه وقتی افراد با توان علمی پایین وارد رشته‌های مهمی مانند پزشکی می‌شوند، نه‌تنها در ساختار بازار کار این حوزه خلل ایجاد می‌کنند، بلکه جلوی پیشرفت‌های علمی را نیز خواهند گرفت.»
وجود سهمیه هیات‌علمی در شرایط فعلی کشور ضرورتی ندارد
دبیر شورای صنفی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر اینکه خوشبختانه سهمیه ایثارگران و شهدا مشخص است، اما در حوزه هیات‌علمی با ابهام روبه‌رو هستیم، تصریح می‌کند: «مکانیسم اعمال سهمیه هیات‌علمی نیز با سایر سهمیه‌ها متفاوت است و از آنجایی که این سهمیه دست دانشگاه‌ها را برای انتقال فرزندان هیات‌علمی به دانشگاه محل تدریس‌شان باز می‌گذارد، شاهد هستیم که امروزه تعداد بسیار زیادی از دانشجویان رشته‌های مهم پزشکی در دانشگاه‌های طراز اول کشور فرزندان اعضای هیات‌علمی هستند.»
حاتمی با اشاره به تاریخچه ایجاد سهمیه هیات‌علمی ادامه می‌دهد: «در دهه ۷۰ که تعداد اساتید برجسته علمی پایین بود، برای جلوگیری از مهاجرت آنها به دانشگاه‌های خارجی، بحث سهمیه هیات‌علمی مطرح و اعمال شد، اما امروزه با توجه به اینکه با موج عظیمی از تحصیلکرده‌ها روبه‌رو هستیم، دیگر نیازی به وجود سهمیه هیات‌علمی نیست؛ از سوی دیگر نحوه اعمال این سهمیه‌ها بسیار ناعادلانه است.»
او می‌گوید: «۵ تا ۱۰درصد ظرفیت کدرشته دانشگاه‌ها به سهمیه هیات‌علمی اختصاص می‌یابد، از سوی دیگر فرزند هیات‌علمی باید ۹۰ درصد امتیاز آخرین قبولی در آن کدرشته را کسب کند و این قانون اشتباهی است، چراکه در کنکور رتبه‌ها براساس صدم تراز تعیین می‌شود. به عبارت دیگر ممکن است رتبه یک با کسی که رتبه ۲۰۰ را کسب کرده تفاوت ترازشان تنها ۵۰ باشد و زمانی که می‌گویند فرزند هیات‌علمی باید ۹۰ درصد امتیاز آخرین قبولی را داشته باشد، یعنی به راحتی می‌توان این امتیاز را کسب کرد.»
سهمیه‌ها باید مورد بازنگری قرار گیرد
دبیر شورای صنفی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در همین زمینه تصریح می‌کند: «به همین دلیل است که در دانشگاه‌های طراز اول کشور شاهد تحصیل جمعیت بالایی از فرزندان هیات‌علمی هستیم، افرادی که از رشته‌های دامپزشکی و علوم پایه آن هم در دانشگاه‌های شهرستان به راحتی بعد از یک ترم به دانشگاه‌های تیپ اول کشور در حوزه علوم پزشکی آمده و در بهترین رشته‌ها تحصیل می‌کنند.»
حاتمی با تاکید بر اینکه اعمال برخی از این سهمیه‌ها اصلا قابل درک نیست، می‌گوید: «متاسفانه در طول ۲۰ سال گذشته نیز هیچ بازنگری‌ای در آنها صورت نگرفته است، در حالی که امروزه دیگر کشور نیازی به اعمال برخی از این سهمیه‌ها ندارد. »
او به وجود سهمیه مناطق محروم در علوم پزشکی اشاره و تصریح می‌کند: «این نوع سهمیه نیز که چند سالی از ایجاد آن می‌گذرد، صرفا با این هدف ایجاد شده بود که دانشجویانی که از این طریق وارد دانشگاه می‌شوند تا سه برابر سال تحصیلی‌شان یعنی تا ۲۱ سال در مناطق محروم خدمت کنند، دلیل این سهمیه نیز آن بوده که معمولا پزشکان و فارغ‌التحصیلان تخصصی پزشکی بعد از اتمام تحصیل‌شان حاضر نیستند در این مناطق حضور پیدا کنند.»
دبیر شورای صنفی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: «متاسفانه این سهمیه نیز آن‌طور که باید اجرا نشده است؛ چراکه افراد بعد از پایان تحصیل‌شان با دور زدن قانون و خرید دوره علی‌رغم استفاده از این سهمیه، اما در مناطق محروم حضور پیدا نمی‌کنند، علاوه‌بر آن ما سهمیه بومی‌گزینی داریم که به دلیل جدید بودن آن نمی‌توان امروز درباره خروجی نهایی‌اش صحبت کرد.»
- 13
- 7
