ليست‌اميد با سختي‌هايي‌كه در پيش داشت توانست تمام كرسي‌هاي تهران را به خود اختصاص دهد. در اين بين بانواني راهي بهارستان شدند كه شايد كمتر شناخته‌شده بودند و اين موضوع سبب شد تا برخي انتقادات به تهيه‌كنندگان ليست اميد وارد شود. اما اندكي بعد و زماني كه عملكرد آن‌ها نمايان شد، نظرها نسبت به اين نمايندگان تغيير كرد.
يكي از اين بانوان موفق، پروانه سلحشوري، رييس‌فراكسيون زنان مجلس و عضو كميسيون فرهنگي است. براي اطلاع از عملكرد فراكسيون اميد و نيز فعاليت‌هاي زنانه در بهارستان، به سراغ او رفتيم كه در ادامه، اين گفت‌وگو را مي‌خوانيد:
پیش‌بینی شما از میزان مشارکت در انتخابات ۲۹ اردیبهشت چيست؟
در این چند سال گذشته شاهد آن هستیم که مردم، تنها راه برون‌رفت از بحران را مشارکت‌های سیاسی- اجتماعی می‌دانند. مردم مشاهده‌كردند كه هروقت مشارکت پایین آمد و صحنه از حضور تهي شد، نتیجه به ضرر آن‌ها تمام مي‌شود. تجربه شورای‌شهر دوم تهران را در نظر بگیرید، در آن انتخابات مشارکت کمتر از ۲۰ درصد بود و تعداد زیادی از لیست آبادگران رای آوردند و در آن لیست، شخصی به نام احمدی‌نژاد نیز حضور داشت كه بعد از مدتی، شهردار تهران شد و از دل شهرداری به مقام ریاست‌جمهوری رسید.اين یعنی فرآیندی که ما جدی نگرفته بودیم و منجر به این شد که فردی مانند احمدی‌نژاد در تهران و بعدازآن در کشور به قدرت برسد و این اتفاق برای کشور پرخطر بود. در روندی که به‌نوعی مردم با انتخابات قهر بودند و مشارکت بسیار پایین بود، هزینه‌های فراواني به کشور وارد شد. با توجه به این تجربه، مردم به اين نتیجه رسیدند که باید از طریق مسالمت‌آمیز روند توسعه را طی کنند. ما می‌بینیم در انتخابات ۹۲ فردی مانند آیت ا...هاشمی رفسنجانی خود را هزینه می‌کند یا فردی مانند عارف، بسیار مردم‌مدارانه و باتدبیر کنار می‌کشد تا یک فرد از جریان اعتدال بتواند در انتخابات پیروز شود.
انصراف عارف در سال ۹۲ یک تصمیم شخصی بود یا مجموعه جریان اصلاحات به این نتیجه رسید که عارف به این شکل ایفای نقش کند؟
این موضوع به عقلانیت حاکم بر جریان اصلاح‌طلب بازمی‌گردد؛ جبهه اصلاحات و اعتدالیون با استفاده از تجربه شکست سال ۸۴ -که چندین کاندیدا با رویکردهای نزدیک در انتخابات حضورداشته و می‌توانستند به نفع يكديگر کنار بروند اما این کار را نکردند- به گونه‌اي عمل كردند كه ديگر شاهد آسيب‌هاي فراوان به كشور نباشيم. خوشبختانه روند این عقلانیت همچنان ادامه دارد و گام اول و دوم برداشته‌شده و گام سوم نیز در ۲۹ اردیبهشت برداشته خواهد شد. در اسفند ۹۴ با رد صلاحیت نیروهای شاخص اصلاح‌طلب، این جریان می‌توانست خود را از صحنه رقابت کنار بکشد اما با حمایت از نیروهای جوان و کمتر شناخته‌شده در کنار یک عقلانیت جمعی به رقابت با جریان تندرو پرداخت و درنهایت توانست موفقیت قابل قبولی را به‌دست آورد. برای اولین بار بعد از انقلاب هر ۳۰ نماینده تهران از یک جریان انتخاب شدند. در این پیروزی نباید نقش آقاي خاتمی را فراموش کنیم، او سمبل اصلاحات، نجابت و تدبیر برای ماست. آقاي خاتمي خود را هزینه یک عده افراد ناشناخته كرد و نشان داد آدم‌های بزرگ در شرایط سخت خود را نمايان مي‌كنند.
دليل شكست اصولگرايان چيست؟
جریان اصولگرایی امروز به این نتیجه رسیده که تشتت آرای آن‌ها منجر به برآمدن روحانی شد و آن‌ها نیز مي‌دانند باید با یک یا نهایت دو نفر به‌عنوان نماینده گفتمان، این جریان را پیش ببرند. پیش‌بینی من از انتخابات پیش‌رو این است که به‌احتمال زياد، کاندیدایي مانند میرسلیم که رای زیادی ندارد و فردی مانند قالیباف که شانس پیروزی او بالا نیست به نفع ابراهیم رئیسی کنار خواهند رفت.
بسیاری از حامیان اصلاحات توقع داشتند بعد از موفقیت و کسب پیروزی مقتدرانه در تهران، ریاست مجلس نیز به دست آن‌ها بیفتد ولي اين‌گونه نشد،چرا؟
اگرچه می‌گفتند لیست امید ۱۶۰ رای دارد اما فراکسیون امید با ۱۶۰ نفر شکل نگرفت، ولی توانست در بسیاری از تصمیم‌گیری‌های مهم اثرگذار باشد.این موضوع در معرفی سه وزیر روحاني به مجلس مشخص شد.ما شاهد بودیم در این دوره كمترين رای را دانش‌آشتیانی با ۱۵۲ آورد. این تفاوت چشم‌گير ميان مجالس قبل با اين مجلس، در همان روند و فرآیند توسعه‌ای که به‌تدریج تجربه می‌کنیم، رخ داد.
با توجه به اقبال عمومي نسبت به اسحاق جهانگیری، امكان دارد او رقيب روحاني شود؟
احتمالش کم است. ما جهانگیری را در سیستم دولت داریم، جهانگیری در مقام معاون اولی نيز بسيار مفید و مثبت ظاهر شد و حجم سنگيني از اقدامات و امور را انجام می‌داد. جهانگيري مدير مقتدری است و براي همين است كه یک‌جا می‌بینید معاون اول نقش تشریفاتی و جایی دیگر نقش موثر خود را دارد.
ما در دولت قبل شاهد حضور پر سروصدای معاونان رییس‌جمهور بودیم اما تا پیش‌ازاین مناظره، عامه مردم از توانایی‌هاي جهانگیری بی‌خبر بودند، دلیل این موضوع چه بود؟
دولت روحانی حتی از دولت اصلاحات نيز مظلوم‌تر بود. تیم رسانه‌ای دولت بدون شک ضعیف بوده است، به‌قدری اطلاع‌رسانی به شکل نامناسب صورت گرفته که با مشاهده آمارها گاهی باور نمی‌کنید دولت این اقدامات را انجام داده است.
یکی ديگر از دلایل اصلی مظلوميت دولت این است که صداوسیما با دولت نبود، صداوسیمايي که از بیت‌المال تامين می‌شود و بودجه‌ای دو برابر وزارت ارشاد دارد. ما در مجلس و در برنامه ششم توسعه دوباره از بودجه عمومی کشور به صداوسیما اختصاص دادیم اما شاهديم آن‌ها علیه دولت عمل کنند. امروزه عده‌ای می‌گویند فضاي مجازي،کانال‌های تلگرامی و رسانه‌های دیجیتال خوب عمل مي‌كنند ولی نمي‌توان بعد رسانه‌ای تلویزیون را انكار كرد.
اگر بخواهیم عملكرد دولت روحانی را به دو دوره مجلس‌نهم و دهم تقسیم کنیم به چه تفاوت‌هایی در این دو دوره می‌توان اشاره کرد؟
برخی از نمایندگان مجلس نهم نه‌تنها همسو نبوده بلکه تندرو و افراطی نيز بودند و به‌طور طبیعی، این موضوع حواشی خاص خود را به همراه داشت. افرادی که بیرون از مجموعه دولت و مجلس هستند باید دراین‌باره قضاوت کنند، اما شما می‌بینید سه وزیری که از مجلس نهم رای اعتماد نمی‌گیرند به‌راحتی از مجلس دهم رای می‌گیرند. در این دوره نيز تعدادی افراد تندرو حضور دارند که دولت را قبول ندارند و در همين راستا، شاهد بودیم در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری با برنامه‌ریزی، هربار طرح استیضاح وزیري را رقم زدند. در زمان احمدی‌نژاد بین ۸تا ۹ هواپیما سقوط کرد، اما هیچ اتفاقی برای وزیرش نیفتاد؛ در فاجعه قطار که ما آن را به‌شدت محکوم می‌کنیم، وزیر را به مجلس آوردند اما زمانی که استیضاح این وزیر به رای گذاشته می‌شود، استیضاح رای نمی‌آورد.این یعنی در حال حاضر هرقدر که تندروها بخواهند فضاي مجلس را تند کنند، موفق نخواهند شد. در زمان مجلس نهم روابط بسیار گسسته، ناپایدار و حتی کینه‌توزانه‌ای بین دولت و مجلس حاکم بود. در حال حاضر مجلس با حفظ نگاه نقادانه‌اش و با دیدگاه وکیل مردم بودن، سعی می‌کند حافظ منافع مردم در راستای تعامل با دولت باشد.
توقع اصلاح‌طلبان از عارف با توجه به اقدام او در سال ۹۲ و همچنین کسب رتبه اول تهران در انتخابات هفت اسفند، بسیار بالا رفته بود. اما سکوت او در مجلس، به‌نوعی این انتظارها را برآورده نکرد.نظر شما در اين باره‌چيست؟
آقاي عارف یک نطق میان دستور داشت که موضوعی مانند حصر را در آن مطرح کرد. مساله‌اي‌که سایر نمایندگان شجاعت اظهارنظر درباره آن را نداشتند. ما در مجلس، سالانه یک نطق هفت‌دقیقه‌ای، پس از آن یک نطق دودقیقه‌ای و سپس پنج‌دقیقه‌ای داریم. نطق دودقیقه‌ای، تذکر خارج از دستور نامیده می‌شود. نطق پنج‌دقیقه‌ای را نطق اضطراری می‌نامند که بر اساس قرعه‌کشی میان افراد برگزار می‌شود. درنتیجه در این قسمت ممکن است شانس با نماینده‌ای که قصد اظهارنظر دارد همراه نباشد، درنتیجه این موضوع را نباید از چشم عارف دید که چرا میکروفون شما روشن نشده یا کم روشن‌شده است. ما در حال حاضر نمایندگانی داریم که در یک روز ۱۰ بار میکروفونشان روشن می‌شود ولی آیا آن‌ها تاثیرگذاری دارند؟ درست است که عارف سر صندلی‌اش نشسته و شاید کمتر تکان بخورد اما مدیري قوی است. عارف مي‌داند چگونه مجلس را اداره کند، شما می‌بینید فراکسیون ما روزبه‌روز ازنظر تشکیلاتی منسجم‌تر می‌شود.
با توجه به افزایش حضور زنان در مسائل سياسي و اجتماعي، نقدهایی به نحوه عملکرد و اثرگذاری آن‌ها وارد است. این انتقادات را منصفانه می‌بینید؟
همان‌گونه که گفتم یکی از مشکلات اصلی ما این است که صداوسیما را با خود همراه نداریم. آقایان در مجلس بر این باورند که زنان، بسيار فعال هستند. شما باید نظر دو گروه را در مورد زنان نماینده در این دوره جوياشويد، یکی آقایان مجلس و دیگری بچه‌های خبرنگار پارلمانی که از بالا مشغول رصد رفتار و تحرکات هستند.
زنان در مجلس اقدامات فراواني انجام دادند و در برخی موضوعات نیاز به حمایت علما و بزرگان دین نیز وجود دارد. مقابله با ازدواج کودکان و پیگیری بحث حضور زنان در استادیوم‌ها تنها بخشی از فعالیت‌های ما به حساب مي‌آيد در حالی كه برخي نماینده‌هاي زن دوره قبل، در اظهارات‌شان می‌گویند:« زن چه‌کار دارد به کار بیرون و باید خانه‌نشین باشد».
وقتی ما ازدواج کودکان را زیر سوال بردیم علما با ما همکاری کردند. ما در اين راستا، از فتوای شرعی آقای مکارم كمك‌گرفتیم و آقای نوری همدانی نیز در این باره کمک‌ها و مشاوره‌هایی به ما دادند و حال وظیفه ماست که راه را ادامه دهیم و تا اين پیگیری‌ها را به نتیجه نرسانديم از پای ننشینیم.
در این موضوع علیه ما اعلام موضع نيز شد. تعدادی از زنان اصولگرا با این استدلال که مادربزرگ‌های ما در این سن مزدوج شدند، شروع به مخالفت و تخریب کردند. آیا خود آن‌ها در این سن ازدواج کردند، یا راضی هستند دختران‌شان در این سن ازدواج کنند؟
مساله بازنشستگی زنان با بیست سال سابقه کار به کجا رسید؟
طرح بازنشستگی که مطرح شد دوباره عده‌ای گفتند اين اقدام ضد زن است. آن طرح در دور اول، بسيار خوب رای آورد و بعدازآن، صندوق‌های بازنشستگی به دلیل بار مالی ماجرا، سروصدای فراواني ایجاد کردند. در مرحله بعد که نوبت شورای نگهبان و مجمع تشخیص بود، برخي بهانه گرفتند که محدودیت سنی را حذف کنید. ازآنجایی‌که باوجود محدودیت سنی، بسیاری از زنان به‌طور طبیعی بازنشسته می‌شدند دیگر ما زیر بار آن تغییرات نرفتيم و طرح به‌طورکلی لغو شد.
افزایش حضور زنان در انتخابات شوراها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این استقبال را قابل‌توجه نمی‌دانم، ما در شورای سوم سه درصد و در شورای چهارم ۷/۴ درصد مشارکت داشتیم و در این دوره از انتخابات شوراها، مشارکت زنان در سطح کشور حدود ۶ درصد است كه درصد قابل‌توجه‌اي نیست. ساختار مردسالارانه وجوددارد که حضور زنان در شورای شهر را برنمی‌تابد.
در خصوص بحث گردشگری در کمیسیون فرهنگی چه اقداماتی انجام‌شده است؟
تنها راه برون‌رفت ما از بحران اشتغال، گسترش گردشگری است ولی موانعی بر سر این راه وجود دارد. بسیاری از مسئولان در مورد گردشگری زیارتی مانور می‌دهند ولی من معتقد به این موضوع نیستم که ما گردشگری‌مان را به گردشگری زیارتی محدود كنيم. اگر ما گردشگران اروپایی یا آمریکایی که پول خرج می‌کنند را جذب مي‌كرديم، در اين صورت دو کار انجام داده‌بوديم؛ یکی درآمدزایی و دیگري اشتغال برای جوانان‌مان. ما از صدور انقلاب می‌گوییم، اما صدور انقلاب با فرستادن مبلغ به کشورهای مختلف اتفاق نمی‌افتد بلکه صدور انقلاب با حضور گردشگر در ایران رخ می‌دهد.
با توجه به گرم‌شدن هوا، دوباره شاهد حضور گشت ارشاد در خیابان‌ها خواهیم بود، مجلس برنامه‌ای براي فرهنگ‌سازی در رابطه باحجاب یا نهی برخوردهای چکشی ندارد؟
البته حضور گشت ارشاد در خیابان‌ها در این چند سال کم‌رنگ شده است. حضور دارند ولی مانند گذشته حضورشان فعال و آزاردهنده نیست. اعضای لیست امید به‌طورکلی باوجود چنین طرح‌هایی مخالفند. برخوردهاي سلیقه‌ای که توسط مجریان این طرح صورت می‌گیرد موجب به وجود آمدن دافعه نسبت به دین و اعتقادات برای یک جوان می‌شود.
فعالیت جبهه مردمی نیروهای انقلاب در جریان اصولگرایی، در آستانه انتخابات را چگونه تحلیل می‌کنید؟
اگر دقت کنید می‌بینید در آستانه هر انتخاباتی اصولگرایان یک طیف جدید تشکیل می‌دهند. آن‌قدر عملکردشان در ذهن مردم منفی است كه سعی می‌کنند با هویت‌های جدید وارد شوند. به همین دليل جمنا نتوانست موفق باشد.
کدام گزینه جریان اصولگرایی را رقیب جدی برای روحانی می‌دانید؟
سيد بودن رئیسی براي او امتياز است و در جذب آرا به نفع او خواهد بود. از طرفی رئیسی تاكنون در معرض انتخاب‌هاي فراواني از سوی مردم نبوده است. اما بهتر بود در برهه‌ای که اصولگرایان در فقر کاندیدا به سر می‌بردند خانم دستجردی را به‌عنوان نامزد معرفی می‌کردند تا اين موضوع، کمکی به جامعه می‌کرد تا تکلیف تفاسیری مانند رجل سیاسی نیز که زنانی مانند اعظم طالقانی به دنبال روشن شدن مفهوم آن هستند، مشخص شود.
حضور زنان در شورای شهر تهران چه کمکی می تواند به حل معضلات شهری کند؟
شهر تهران، شهر مردانه‌ای است. پیاده‌رو و محل تفریح مناسبي وجود ندارد و اين نشان می‌دهد که نیاز‌های شهر را یک نگاه مردانه طراحی كرده و ساخته است. آن نازک‌بینی و ظرافت که جزو ویژگی‌ها و توانایی‌های اصلی زنان است در ساختار شهر وجود ندارد.
اگر این شهر کمی رویکرد زنانه داشت بدون شک، شما پارک‌های بیشتری را كه استفاده زنانه‌داشته باشد، مشاهده مي‌كرديد. ما امیدواریم در شورای شهر با حضور زنان، تحولی در جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی صورت گیرد.
احتمال می‌دهید كه چند نفر از ۲۱ نفر اعضای شورای شهر تهران را زن‌ها تشکیل دهند؟
احتمال اینکه بیشتر از ۶ زن را در شورای شهر تهران داشته باشیم، بعید می دانم.
در فضای فرهنگی به‌ویژه مساله کنسرت‌ها، برخوردهاي سلیقه‌ای را مشاهده‌مي‌كنيم، دلایل این نوع نگاه چیست؟
اين موضوع، برگرفته از بي‌قانوني برخي است كه عادت عمل‌كردن به قانون را ندارندوشایدعده‌ای‌احساس‌می‌کنند‌فراترازقانون‌هستند. سیاست‌گذاری‌واحد، تنها راه چاره‌‌این‌مساله‌است.شدني‌نيست كه وزارت فرهنگ‌وارشاد يك تفكر داشته‌باشد، امام‌جمعه يك نوع ديگر و نیروی انتظامی نيز راه خود را برود و همه خود را متولی بدانند. باید مشخص شود اگر ارشاد برای برگزاری کنسرت مجوزي می‌دهد، نیروی انتظامی فقط مسئول حفظ امنیت آنجاست نه اینکه افرادي بیایند و مجوز را باطل کنند.بايد هر ارگانی جایگاه و موقعیتش مشخص شود و سیاست‌گذاری یکسانی صورت گيرد تا دیگر شاهد این مشکلات نباشيم.
البته به دليل آنكه دولت با برخی بخش‌ها و نهادها همسو نیست، از این ابزار برای کوبيدن دولت استفاده می‌کنند. برای اینکه بگویند شما به دولتی رای دادید که حتی توانایی این را نداشت تا اجازه بدهد شما به کنسرت بروید. البته از وقتی صالحی امیری آمد اوضاع بهتر شد و دیگر جو متشنج فرهنگی را شاهد نیستیم و اوضاع کمی آرام‌گرفته است.
جمله «این کافی نیست» برای شما دردسرساز شد، اصل جریان چه بود؟
آن موضوع را جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده جانباز مجلس به من گفته بود که برای تایید صلاحیت سلطانی‌فرد، دو رکعت نماز می‌خوانم و من نيز در سخنانم گفتم که یک نماینده جانباز این‌گونه می‌گفت اما اسمی از او نبردم.
- 11
- 5
