به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه گفتگوی ویژه خبری جمعه شب به قطعنامه شورای حکام اختصاص داشت. آقایان بهروز ظهره وند - عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی و از سفرای پیشین جمهوری اسلامی ایران در افغانستان و ایتالیا و معاون پیشین دبیر شورای عالی امنیت ملی و عضو پیشین تیم مذاکره کننده هسته ای ، حسن قشقاوی – عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و سخنگو و معاون پیشین وزارت خارجه و سفیر پیشین ایران در سوئد ، قزاقستان و اسپانیا و بهروز کمالوندی – سخنگو و معاون امور بین الملل حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی مهمانان این برنامه بودند.
مقدمه مجری: همانطور که در خبر‌ها دیدید و شنیدید ایران در واکنش به قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی مجموعه‌ای از سانتریفیوژ‌های جدید و پیشرفته را راه اندازی می‌کند، شامگاه پنج شنبه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی با فشار و البته اصرار سه کشور اروپایی و آمریکا و برغم حمایت نکردن حدود نیمی از دولت‌های عضو و البته بدون اجماع قطعنامه‌ای درباره برناممه صلح آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را تصویب کرد، این قطعنامه از مدیر کل آژانس می‌خواهد که تا قبل از نشست بعدی شورای حکام یعنی فروردین سال آینده گزارشی جامع را از وضعیت فعالیت هسته‌ای ایران و نحوه همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه کند. در برنامه امشب می‌خواهیم ابعاد و زوایای مختلف قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام و همچنین پاسخ جمهوری اسلامی ایران را بررسی کنیم.
سوال: آقای ظهره وند؛ سفر آقای گروسی به تهران، تعامل سازنده جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی و شب گذشته سه کشور اروپایی به همراه آمریکا قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام را به تصویب رساندند، تصویب این قطعنامه در این مقطع زمانی؟
ظهره وند: قابل پیش بینی بود یعنی آقای گروسی در شرایط خاصی آمد تهران، ابراز این را داشت که بتوانیم تعامل فعال داشته باشند با تهران، تهران هم الحق خوب برخورد کرد، یعنی هم زمینه دیدارش را با مقامات مختلف از جمله وزیر خارجه، رئیس سازمان انرژی اتمی و همچنین ریاست محترم جمهور فراهم آورد و در گفتگو‌هایی هم که صورت گرفت، از ایران انعطاف خوبی را دریافت کردند این که ایران عضو آژانس و متعهد است به پادمان و اساسنامه آژانس و توافقنامه ام پی تی و در چارچوب‌های پذیرفته شده کماکان آمادگی این تعامل و همکاری را دارند ایشان اصرار بر این داشت که با یک دستاوردی هم به آژانس برگردد این وعده را هم به او دادند که مثلا اگر شما می‌خواهید که در گام اول توقفی باشد در فعلا تولید اورانیوم ۶۰ درصد، این هم متوقف، بازدید می‌خواست، بازدید‌هایی را برای او فراهم کردند که بازدید‌های خوبی بود و ایشان قبل از آن ادعا می‌کرد که من تصویر روشنی از فعالیت‌های ایران ندارم، این تصویر به نظر من برای او فراهم شد که به آن دست پیدا بکند و پیش بینی هم می‌شد که ایشان گزارش مثبتی را بدهد، لکن همزمان و موازی با حضور ایشان در تهران و با عجله بریتانیا پیش نویس قطعنامه‌ای را آماده کرده بود به کمک دو کشوری که در ۴ به علاوه یک هستند یعنی آلمان و فرانسه، شدیدا تبلیغ می‌کردند که باید این قطعنامه به تصویب برسد، آمریکایی‌ها هم که از برجام خارج شدند ولی پشتیبانی می‌کردندمتاسفانه آقای گروسی هم به این نظر اگرچه رسیده که ماموریت او در قبال کشور‌های عضو صرفا فنی و حقوقی است، لکن فشاری که روی او وجود دارد و مطالباتی که دارند بهرحال ماموریت ایشان آغشته به مسائل سیاسی است که این خودش بزرگترین مانع بوده در مسیر همکاری‌های ایران با آژانس
سوال: آقای قشقاوی بعد سیاسی موضوعات فنی، موضوعاتی است که مورد اشاره آقای دکتر ظهره وند بود، قطعنامه به تصویب رسیده چه تفاوتی دارد با قطعنامه‌های دیگر شورای حکام؟ من می‌خواهم بپردازم به نکته‌ای که آقای دکتر ظهره وند گفت بیشتر راجع به آن صحبت کنیم، این قطعنامه یک بیانیه صرفا سیاسی است یا نه در ابعاد دیگر قابل بررسی است؟ پیامد‌ها و تبعات آن برای ما چه خواهد بود؟
قشقاوی: اجازه بدهید من خیلی صریح توضیح بدهم که چه اتفاقی پشت این صحنه است، ۴ نقطه را آژانس بین المللی انرژی اتمی مدعی بود و هست که ما باید برایمان روشن بشود، آلودگی‌هایی که در آنجا است، یکدانه اسمش مریوان آنها و آباده ما بوده یکی شیان و لویزان بوده، یکی تورقوزآباد نزدیک رباط کریم خود ما بوده و یکی هم ورامین، خیلی تبلیغ می‌شد که مثلا ایران تمایلی به همکاری ندارد، پنهان کاری دارد، به همان دلیل که دو تا از این ۴ تا حل شد، یعنی الان آژانس هیچ ادعایی راجع به سایت مریوان یا آباده و سایت لویزان و شیان ندارد، مانده تورقوزآباد و مانده ورامین، ورامین اورانیوم طبیعی است که اصلا این نمی‌تواند معیار و ملاکی باشد و همه جا ممکن است وجود داشته باشد و کاملا قابل حل است اگر چارچوب جهت گیری شان تعاملی باشد، قابل حل است. تورقوزآباد هم می‌گوید آنجا آهن و اینها است می‌گوید اینها یک آلودگی‌هایی دارند، این آلودگی می‌گوییم چیست؟ می‌گوید از جنس مثلا ۲۳۶ است، ۲۳۶ چیست؟ فرآوری است، چیزی که اصلا در ایران ما فرآوری سوخت نداریم، پس سالبه به انتفای موضوع است من می‌خواهم بگویم اینها بهانه است و ۲۳۵ مهم است، ۲۳۷ هم که اصلا ارزشی ندارد، خب نکته اولی که در آغاز سفر آقای گروسی بود دو تا سوال مطرح شد، یک: سیاسی می‌خواهید برخورد کنید یا فنی؟ یعنی وظیفه ذاتی آژانس فنی است دیگر، ادعا‌ها همین است دیگر، دوم: تعاملی می‌خواهید برخورد کنید یا تقابلی؟ گفت نه ما طبعا برای سیاسی، گفتیم خب فنی است؟ گفت برای فنی است، تشریف بیاور و ببین و اتفاقا نه این که حالا همه انتظارات ما را آقای گروسی برآورده کرده باشد ولی نسبتا این که فرمودید فرق چیست؟ این دفعه گزارش مثبت‌تر بود، دیروز هم معاون ایشان یک جلسه بیریفینگی داشت اطلاع رسانی.
سوال: شما دارید فرق گزارش را میگویید من تفاوت قطعنامه و ...
قشقاوی: دارم عرض می‌کنم این زمینه‌ها را دارم می‌گویم که نسبتا مثبت بود حالا نمی‌گوییم صد در صد، اما عملا همانطور که همکار گرامی ما فرمودند عملا رفته هم در فاز سیاسی، هم یک کمی رویکرد تقابلی شده، حالا این که قطعنامه چیست به لحاظ شکلی قطعا این قطعنامه ۱۵ در مقابل ۱۹ است، یعنی رای ممتنع و رای مخالف تقریبا می‌شود ۱۵ تا، رای موافق می‌شود ۱۹ تا، هم به لحاظ وزن کشور‌هایی که رای مثبت ندادند، حالا جمعیتی حساب کنیم بیش از نیمی از کشور جهان، چین رای منفی داده، مثلا روسیه رای منفی داده، هند رای مثبت داده و اینها ... و نکته بعدی این که چیزی در آن راجع به گذشته نیست که بخواهد اینها دندان گیر باشد، اما یک نکته‌ای را اشاره می‌کنند می‌گویند در اجلاس آتی مارس از آقای گروسی می‌خواهند که یک گزارش جامعی از من الماضی الی الحال بدهد یعنی از گذشته تا آینده بیاید یک گزارش بدهد این کلمه آینده، می‌تواند اینها ...، چون اینها یک بحثی است همه دنیا می‌دانند، بحث اکتبر ۲۰۲۵ است که دیگر نقطه پایانی قطعنامه بر اساس برجام علیه ما است و اینها همه این بهانه‌ها این است، دنبال یک مستمسکی هستند آن بخش، من حالا الان نمی‌خواهم همه اعضا را متهم کنم، حداقل آنهایی که الان در بستر خصومت با ما رفتند که مثلا در آینده یک چیزی برایشان، چون دیدند ما همکاری مان که خوب است الان هم که اعلام کردیم آینده ... همین الان هم اگر بیایند همکاری بکنند، هنوز وقت است تا ماه مارس، بیایند ما هم بنشینیم اگر ابهاماتی است برطرف بشود، جمع بشود این موضوع، اما بخواهند با یک بهانه‌ای همین جور آلودگی که اصلا معلوم نیست آهن قراضه است، از عراق آمده، از کجا آمده، خب آن موقع هم آمریکا در حمله به عراق اورانیوم ضعیف شده را به کار برد هر چیزی می‌تواند منشا یک آلودگی آهن قراضه باشد این را بخواهند بگویند آقا کجاست؟ چه شده؟ کجا قایمش کردید؟ اینها که جای قایم کردن ندارد که، هی بهانه بیاورند و اینها، عالم سیاست عالم بهانه است، عالم تقابل هم می‌تواند باشد ولی ما توصیه مان این است که همانطور که نشان داده شد ما همکاری داریم می‌کنیم بیایند در فاز تعامل و همکاری.
سوال: آقای ظهره وند؛ ممکن است برای جمهوری اسلامی ایران تبعات و پیامد‌هایی داشته باشد این قطعنامه؟
ظهره وند: نه، ما باید نگاه را به صورت راهبردی بررسی بکنیم، امروز ۱+۴ دستش بالاست، چون بعد از خروج آقای ترامپ از قطعنامه و زیر پا گذاشتن توافق برجام عملا دیگر اینها نتوانستند کاری از پیش ببرند مثلا اینستکس بود اس پی وی جلوتر آن بود که قرار بود مثلا کمک بکنند به رفع تحریم و فشار‌های آمریکا، از عهده آن برنیامدند نشان دادند که اینها بدون آمریکا عددی نیستند و توافق برجام هم عملا ثابت شد که توافق بین ایران بود و آمریکا، یعنی دال مرکزی از توافق برجام ایالات متحده است و الان ایالات متحده عملا از این ماجرا بیرون است و ورودش منوط به اذن ایران است، چون از نظر ما برجام یک توافقنامه مرده است، احیای آن در نهایت می‌تواند با ۱+۴ به ویژه این سه کشور اروپایی باشند که پیگیر موضوع هستند، حالا محتوای قطعنامه را وقتی شما نگاه می‌کنید ۵ تا محور دارد که این ۵ تا محور چیز جدیدی ندارد کماکان مطالبات فراپادمانی و بیرون از آن قواعدی که همه کشور‌ها دارند از آن پیروی می‌کنند را از ما می‌خواهد یعنی چه؟ یعنی آنچه که در برجام توافق شده، سوال ما این است، برجام الان دیگر وجود ندارد، مرده است، شما اگر می‌خواهید که مثلا ایران پروتکل الحاقی را به امضاء برساند ما که قبلا آمدیم پروتکل الحاقی را عمل کردیم بدون این که مصوبه مجلس باشد، شما دارید همان حرف گذشته را منتها میگویید بروید مصوبش هم بکنید، این یک مطالبه‌ای است که فراقانونی است فراپادمانی است و لذا اینها اول بایستی بیایند مطالبات زمین مانده ما را احیا بکنند به ایران برگردانند بعد بیایند صحبت از این داشته باشند یا بحث از این می‌کنند که ایران ۳۲ برابر شده ظرفیت اورانیوم غنی شده اش، مثلا در بعد ۶۰ درصد یا آب سنگین ایران رفته رسیده به یک حدی که ما در برجام نداشتیم، می‌خواهم بگویم مسئله را مترشان را گذاشتند برجام، در حالی که برجامی وجود ندارد و نشان می‌دهد که سرگشته اند، اما یک نکته‌ای که به اعتقاد من شاید برخی افراد به دلیل مواضعی که به نظر من کارشناسی نبود اتخاذ کردند بند اول قطعنامه را شکل داد از ما خواستند که ایران تهدید نکند به تولید و ساخت بمب هسته‌ای، ما در دکترین مان هرگز نبوده، مقام معظم رهبری هم تصریح داشتند به کرات، این که ما اساسا به سمت تولید بمب هسته‌ای نخواهیم رفت، چون این سلاح کشتار جمعی است و سلاح‌های کشتار جمعی از منظر ایران حرام است و ضد انسانی است و اتفاقا ما پرچمدار عاری ساختن خاورمیانه از سلاح‌های کشتار جمعی از جمله سلاح هسته‌ای هستیم که رژیم صهیونیستی الان بیش از ۲۵۰ کلاهک به کمک آمریکا و فرانسه ایجاد کرده تولید کرده و انبار کرده و این یک تهدیدی است برای کل خاورمیانه، لذا ما مسئله مان از این زاویه است.
سوال: آقای بهروز کمالوندی سخنگو و معاون امور بین الملل حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی هم به صورت تلفنی به جمع ما اضافه شدند، آقای کمالوندی، امروز خبر دادید که جمهوری اسلامی در واکنش به قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی یک مجموعه‌ای از سانتریفیوژ‌های جدید و پیشرفته را راه اندازی می‌کند این تصمیمات به مرحله عمل در آمده است؟
کمالوندی: همین طور که اشاره کردید بله اقداماتی شده من حالا در طول صحبت‌هایی که خدمت تان دارم اشاره می‌کنم که چه اقداماتی شده، نکته مهم برای قبل از این که من اشاره کنم به این اقدامات که در جای خودش اقدامات مهمی است، متاسفانه اینها اشتباه مکرر یعنی اشتباه در اشتباه از طرف کشور‌های غربی در نتیجه رویکرد فشار و تهدید هست که آنها را به جایی نمی‌برد، اتفاقی که دیشب افتاد دو تا پیام به نظرم دارد برای آنها، یکی این که هر بار که دارد قطعنامه‌ای صادر می‌شود همراهی کشور‌های کمتری را دارند، دیروز تعداد کشور‌های کمتری رای دادند و تعداد بیشتری از کشور‌ها مخالف بودند با این قطعنامه نسبت به سه قطعنامه قبلی و همین طور پیام دیگر آن این است که این فشار‌ها نتیجه عکس می‌دهد یعنی افزایش بیشتر ظرفیت غنی سازی ما را به دنبال دارد اگر آنها دنبال این موضوع هستند ما دعوت کردیم از مدیر کل عملا به این دلیل که درخواست کرده بود و ابراز علاقه برای سفر کرده بود تنظیم دیدار کردیم با مقامات عالی، اخبارش را شما داشتید، بازدید از مجتمع‌های شهید دکتر علی محمدی و شهید مهندس احمدی روشن را بود که هدف ما دو تا بود، یکی این که زمینه را برای تعامل ایجاد بکنیم با توجه به این که خود آقای گروسی هم علاقمند بود که به ایران سفر بکند دیدار‌هایی را داشته باشد بازدید‌هایی را داشته باشد و همین طور ظرفیت‌هایی را که داریم که در صورت تقابل به کار گرفته می‌شود این را از نزدیک ببیند ماشین‌های پیشرفته را ما به او نشان دادیم، در واقع ماشین‌هایی است که ما همین دیشب بلافاصله بعد از اعلام قطعنامه ما ابتدا به صورت تلفنی بعد هم به صورت کتبی لیستی از اقداماتی را که باید انجام بدهیم و دستور آن را آقای مهندس اسلامی داده بودند را ما شروع کردیم که اینها می‌شود شامل ظرفیت افزایش ظرفیت غنی سازی به شکل قابل توجه ما داریم صحبت از هزاران سانتریفیوژ می‌کنیم نه صد‌ها سانتریفیوژ به همه اینها تزریق گاز می‌شود این ماشین‌ها نصب شده بود آماده بود، اشاره هم کردیم که درحالت تعاملی اینها می‌توانند همین طور بدون گاز بمانند ولی اگر تقابلی باشد شروع به کار کردن می‌کنند و البته برای ما فرصتی شد که بتوانیم تغییر و توسعه در حوزه غنی سازی صنعتی را ادامه بدهیم، حوزه غنی سازی صنعتی نیاز به ماشین‌های زیادی دارد تعداد باید خیلی زیاد باشد که بتوانیم غنی سازی را با روش‌های مختلف (تحقیق؟ ... این کلمه مفهوم نبود) کنید و بتوانید به بهترین بهره وری اینها برسانید، همین طور ما برنامه توسعه و تحکیم زیرساخت‌ها را داریم که شروع کردیم، توضیح هم داده بودیم که چه هست، پرسشنامه‌های طراحی را تحویل آژانس دادیم و می‌دانند، چون موضوعات فنی است من فکر کنم در حوصله اینجلسه نیست و سرعت تولید مواد غنی شده همین طور در برنامه ما است، در سطوح مختلف، من اجازه بدهید قبل از این که موارد دیگر را عرض کنم دو نکته‌ای که در فرمایشات دوستان عزیز بود اصلاح بکنم، یکی این بحث که این سفر دعوتی بود که ما انجام دادیم بخصوص بحث غنی سازی یا غنی سازی ۶۰ در صد را، چون اشاره کردند دوستان که توقف غنی سازی ۶۰ درصد، به هیچ وجه قرار نبود که توقف داشته باشیم، عدم افزایش ظرفیت موضوع بود که آن هم به صورت مشروط به مدت محدود در حدود یک ماه و در یک ماه می‌بایستی آنها یک کار‌هایی را انجام می‌دادند که اگر آن کار‌ها را انجام می‌دادند زمینه برای فاز دوم که می‌رفتیم به سمت حل مشکلات ناشی از موضوعات پادمانی با یک ترکیبات و نقشه راهی که تعریف کرده بودیم، یک مورد دیگر در مورد ..
سوال: با توجه به این که ۶۰ درصدی را اشاره کردید و تاکید هم کردید که اشاره شده بود که بالاتر ندهد یعنی عدم افزایش، ما غنی سازی ۶۰ درصدی را متوقف کردیم؟
کمالوندی: نه خیر، اینها مشروط بود که ما یعنی قراری که گذاشته بودیم این بود که بازرسان بلافاصله بعد از پایان اجلاس شورای حکام بیایند و ببینند که ظرفیت ما چقدر است، آن ظرفیت برای مدت یک ماه در همان حد باقی بماند بدون این که عرض کردم غنی سازی ۶۰ درصدی قطع بشود عملا یعنی این که ما غنی سازی را داشتیم ولی اینها را تبدیل می‌کردیم به مواد غنای کمتر که ۲۰ درصد را اینها مورد نظر بود بنابراین الان نه تنها این قطع نشده، در همین ایام هم، بلکه عملا ما از دیشب دستور داشتیم که سرعت را هم افزایش بدهیم که این کار به تدریج دارد انجام می‌شود. یک نکته که اصلاحی من می‌خواستم عرض بکنم بحث این است که ما به کرات می‌شنویم که دوستان صحبت که می‌کنند مکان را، چون آژانس هم صحبت از مکان و لوکیشن می‌کند، معمولا سایت می‌گویند ما، چون سایت یک تعریف حقوقی دارد، سایت به معنی این است که آنجا حتما یک فعالیت‌های هسته‌ای صورت می‌گیرد نه اصلا خود آژانس هم ادعای این که آنجا سایت بوده ندارد می‌گوید که آلودگی دارد، چون آلودگی هست ما احتمال این را می‌دهیم که این جا فعالیت‌هایی بوده باشد، بنابراین بیایید بگویید که این فعالیت‌ها چه بوده، مواد و تجهیزات احتمالی که شما در این ارتباط داشتید الان کجا است؟ یعنی مواردی هم که در قطعنامه به آن اشاره کرده از همین جنس مطالب است که بسیار همانطور که آقای دکتر قشقاوی هم اشاره کردند بسیار راحت این مسائل را می‌توانیم حل بکنیم، به این دلیل که اینها از موضوعات از جنس اصطلاحا به آن می‌گویند دایورشن یا انحراف، از این جنس نیست بلکه موضوعات ساده‌ای است به طور مثال ورامین اینها می‌گویند ما اورانیوم طبیعی دیدیم بنابراین اورانیوم غنی شده نیست حتی یا بگوییم با غنای بالا یا با ۲۳۶ که اشاره کردند اقای دکتر قشقاوی هم در تورقوزآباد که این ۲۳۶ نتیجه بازفرآوری است که ما در ایران هم نداریم، اگر خاطرتان باشد آقای دکتر ظهره وند هم که در شورای امنیت بودند آن زمان بحث پی وان و پی تو بود که آلودگی آن زمان هم ناشی از منشا خارجی بود بنابراین این نکته مهم است که ما بگوییم که اولا آنجا مکانی است یک مکان عمومی است و ثانیا آلودگی می‌تواند در همه جا باشد
بنابراین این نکته مهم است که ما بگوییم که در واقع اولاً اونجا مکانی هست یک مکان عمومی، ثانیاً آلودگی می‌تواند در همه جا باشد، طوری هست که حتی شما البته در آب هم می‌توانید اورانیوم در واقع استخراج کنید از آب دریا، نمی‌خواهم بگویم اون اورانیوم عین همان اورانیومی هست که اینها ادعا می‌کنند اورانیومی که اینها ادعا می‌کنند می‌گویند که این دست ساز بشر است و تغییراتی در آن داده شده یعنی استخراج شده است اورانیوم طبیعی، ولی به هر حال اینها، چون نکته مهمی ندارد خطر اشاعه خطری که انحرافی داشته باشد به سمت سلاح هسته‌ای و اینها علی القاعده اگر فضای سیاسی فراهم باشد و از اینها سوء استفاده نکنند به راحتی قابل حل هست.
سوال: خیلی متشکرم آقای دکتر کمالوندی سخنگو و معاون امور بین‌الملل حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی مجموعه‌ای از اقدامات را بعد از تصویب که از سوی جمهوری اسلامی ایران انجام شده از سوی سازمان انرژی اتمی به تصمیم جناب آقای اسلامی اشاره کردند آقای دکتر ظهره وند یک نکته‌ای که هم در صحبت‌های شما بود و هم آقای قشقاوی و هم مورد تاکید آقای کمالوندی تعداد رای دهندگان به قطعنامه که مورد تصویب قرار گرفت مخالفین و رای‌های ممتنع را که مرور می‌کنی می‌بینیم که همراهی‌ها نسبت به این موضوع کمتر شده؟
ظهره وند: من قبل از اینکه وارد این بحث شوم یک نکته‌ای را که در خود قطعنامه هم اشاره کردند اینکه جناب آقای دکتر کمالوندی هم در واقع دقیق اشاره داشتند اینکه گفتند آلودگی با منشاء انسانی یعنی کسی آلودگی لباسش و یا دستش و یا آن ابزاری که داشته این آلودگی را آورده چیزی به عنوان اینکه مرکزیتی بوده برای فعالیت نیست خودشان هم دارند تصحیح می‌کنند در موضوع رای گیری در شورای حکام جالب است قبل از موضوع ایران همواره رأی‌گیری در شورای حکام که ۳۵ عضو دارد به صورت اجماع اتفاق افتاده، یعنی کسی مخالف نبوده یک سنتی بوده یعنی رای که می‌دادند یا مثبت یا منفی همه اجماع داشتند فقط در موضوع ایران بوده که به مرور این اجماع شکسته و ما از یک رای دو رای امروز رسیدیم به یک جایی که از این ۳۵ تا همانطور که آقای دکتر قشقاوی هم اشاره کردند فقط ۱۹ نفر رای موافق داشتند ۱۲ نفر ممتنع بودند و سه کشور هم در واقع مخالفت کردند که روسیه و چین به عنوان دو عضو دائم شورای امنیت و دو کشور هسته‌ای رایشان بسیار بسیار اهمیت دارد. سوال: راجع به این دو کشور هم صحبت کنید آقای دکتر ظهره وند؟
ظهره وند: یعنی می‌خواهم بگویم که این دو کشور به نظر من بسیار بسیار تعیین کننده و موثرند هم در واقع عضو ۵+۱ هستند و این یک وزنی را می‌دهد یعنی اذعان می‌کند که ما هم درگیر مسئله توافق برجام بودیم و همان حساسیتی که اگر سه کشور دیگر یا چهار کشور دیگر آمریکا و آن سه کشور اروپایی ابراز می‌کنند ما هم همان نگرانی را داریم همه اینها متعهد هستند به اینکه ام پی تی را حفظ کنند و انحرافی از فعالیت‌های هسته‌ای اتفاق نیفتد این یک نکته هست و بعد در این بین ما آن ۱۲ کشوری که ممتنع دادند هم برای من جالب است مثلاً کشور مثل اندونزی و یا الجزایر کشور‌هایی هستند که مسیر ایران را دارند طی می‌کنند اون‌ها هم خواهان این هستند که به تکنولوژی هسته‌ای دست پیدا کنند از این زاویه و یا مثلاً پاکستان و یا هند اینها هم هسته‌ای هستند و هم دارای سلاح هسته‌ای هستند اینها هم رای ممتنع دادند به نظر من مجموعاً این رای که توانستند آمریکایی‌ها به زور به دست بیاورند مثلاً فرض کنید از این ۱۹ تا چیزی در حدود ۹ تا یا ۸ تاشون عضو اتحادیه اروپا بودند و بخشی هم کشور‌هایی بودند مثل ژاپن کره جنوبی که اینها پیرو آمریکا هستند و دو سه کشور هم بودند که از کشور‌های جهان سوم که اصلاً ورودی ندارند به مسئله فعالیت‌های هسته‌ای در مجموع می‌خواهم بگویم در این دور در پایین‌ترین و ضعیف‌ترین حالت ممکن اینها توانستند رای در شورای حکام علیه ایران بگیرند.
سوال: آقای دکتر قشقاوی مرور که می‌کنیم تحلیل‌ها و کارشناسی‌ها را یک بخشی از کارشناسان معتقد هستند که تصویب این قطعنامه ضد ایرانی توسط شورای حکام یک نوع مشروعیت بخشیدن به تهدید تاسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران هستش چقدر موافقید چگونه ارزیابی می‌کنید؟
قشقاوی: الان بخواهیم بگوییم تا به آنجا برسد خیلی راه است و مسیر ملاحظه بفرمایید همان کارشناسانی که فرمودید دو طایفه‌اند یک طایفه عاقل کارشناسان هستند و یک طایفه غیر عاقل عاقل‌ها چه می‌گویند الان شما مثلاً زبان انگلیسی می‌دانید زبان فرانسه می‌دانید من می‌گویم که ما باید بمباران کنیم خانم امامی از بین برود برای اینکه اون زبان انگلیسی که می‌داند یادش برود می‌گوییم خانم امامی یا آن زبانی که می‌دانی فراموش کن یا شما را تهدید جانی می‌کنیم واقعاً چقدر این عقلانی است این عین بحث هسته‌ای ما است یعنی شما یک کشوری که تکنولوژی را به دست آورده اون هم بومی اون هم با تکیه بر مغز ایرانی شما چی را می‌خواهید بمباران کنید مثل اینکه یکی زبان خارجی می‌دوند می‌گوید تو الزام کن با قطعنامه‌ای که تو باید این زبان را فراموش کنی می‌گوید که من آقا می‌دانم من چی را فراموش کنم بالاخره این یک فرایندی است که با شهادت شهدای هسته‌ای با تلاش مهندسین ما به وجود آمد بنابراین این تهدید‌ها بی‌معنا است حالا من اصلاً کاری ندارم بالاخره همان خدای ناخواسته ترور شما که گفتم ممکن است محقق شود ولی می‌خواهم بگویم هیچ فایده‌ای ندارد خانم امامی هیچ چیزی به اون‌ها نمی‌رسد که بخواهند اون‌ها شما را تهدید کنند، چون شما این زبان را یاد گرفته‌اید دیگر من این ساده‌ترین مثالی است که می‌خواهم عرض کنم ببخشید شما را هم خطاب قرار دادم، چون خودمانی‌تر هستیم با شما عرض من این است که واقعاً این دانش را چه جوری می‌خواهند بیایند مثلاً بمباران کنند نمی‌دونم تهدید کنند، لذا اون عاقلا می‌گویند که تهش چیه مثلاً شما همه این کار‌هایی که شده مگه تا الان آقای ظهره وند اشاره فرمودند استاپس نت بوده چیز‌های دیگر بوده آلودگی بعضی مواد نفوذ کار‌های دیگر نطنز زدن جای دیگر انتهای کار چی شد انتهای شهادت شهید سلیمانی چی شد واقعاً مثلاً الان کسی ادعا دارد که جبهه مقاومت سپاه عزیز قدس ما بسیج ما تضعیف شد نسبت به بعد از شهادت شهید سلیمانی هرچند اون واقعه تلخ بود ببینید قصه همین است من راجع به این نکته حالا یک مقدار توضیح تکمیلی نسبت به فرمایشات برادر عزیزم جناب آقای دکتر ظهره وند ببینید ترامپ از برجام خارج شد ما خارج نشدیم اقدامات که ما الان داریم انجام می‌دهیم کارشناسان عاقل می‌گویند بر اساس همان درست است که الان برجامی اصلاً به درستی فرمودند مفادش الان برای طرفین هم به قول معروف دیگر ۲۰۱۵ نیستیم الان که ما دیگر ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی شده نداریم الان که ما آی آر فلان نداریم نه قطعاً پیشرفت شده، اما خود مفاد برجام گفت اگر یک طرف اومده به تعهدات خودش عمل نکرده تو هم می‌توانی اقدام خودت را بکنی توجه داشته باشید اقدام ما فرقش با آمریکا که الان آمده می‌گوید شریک این آمریکا از اونجا خارج شد ولی ما گفتیم بر اساس خود آن مفاد الان داریم به حق خودمان، چون شما نقض این کار را کردید به همین دلیل اروپا همراهی نکرد زمان اول ترامپ با ترامپ.
سوال: آقای دکتر ظهره وند، چون الان برجام را صحبت کردیم شما در یک بخش از صحبت‌هایتان به موضوع برجام اشاره کردید برخی از رسانه‌ها عنوان می‌کنند که هدف قطعنامه ضد ایرانی را در واقع می‌گویند که مقدمه چینی کشور‌های غربی برای فعال سازی مکانیزم ماشه در برجام است و عنوان می‌کنند که این موضوع قرار است در پس این موضوع اتفاق بیفتد اصرار غربی‌ها برای صدور قطعنامه واقعاً آیا فعال سازی استفاده از مکانیزم ماشه است؟
ظهره وند: ببینید این راهبرد را الان در دستور کار دارند یعنی پیش بینی کرده‌اند که این عهدنامه ۶ بندی ۵ بندی را که الان علیه ایران صادر کردند بتواند راهگشا باشد در تعامل فی مابین آژانس و سازمان انرژی اتمی ایران و اینها بتوانند بازرسان مورد نظرشان را بیاورند سطح غنی سازی را بتوانند پایین بیاورند و خلاصه اتفاقاتی را شکل بدهند که آقای گروسی بتواند با چماقی که اینها بلند کرده‌اند ایران را وادار کند که یک گزارش خوبی بدهند به آقای گروسی که ایران در واقع برگشت کرده نسبت به آن پیشرفت‌هایی که داشته و تجربه مجددی باشد از برجام منتها برجامی که از بین رفته قطعاً ایران زیر بار چنین چیزی نخواهد رفت و ما در چارچوب آژانس و مقرراتی که وجود دارد به عنوان کشور متعهد انجام وظیفه خواهیم کرد نه بیشتر منتها این بحث اسنپ بکی که می‌گویند که قرار است در چهارچوب آن قطعنامه سازمان ملل اگر ایران همکاری نکرده باشد در پایان ۲۰۲۵، چون اینها همش نگرانی‌شان برای مهرماه سال آینده است که عملاً دیگر آن مسئله اسنپ بک از بین می‌رود و دارند آخرین تلاششان می‌کنند تا ببینند می‌توانند زمان بخرند که در چهارچوب فشار بر ایران و مهار ظرفیت‌های ایران از جمله هسته‌ای به اهداف خودشان برای کنترل ایران برسند یا نه دارند روی این کار می‌کنند فقط من به عنوان یک کار شناس دارم یک فرضیه را می‌گویم نظر شخصیم است، اما دوستان رویش کار کنند و بدانند که از نظر من اسنپ بک بدون حضور ایالات متحده در چهارچوب برجام امکان‌پذیر نیست این را کسی اشاره نمی‌کند دلیلش را هم من این می‌دانم که طبق آن چهارچوب برجام برای حل مسائل اختلافی فی مابین ایران و اعضای ۵ بعلاوه ۱ این گونه پیش‌بینی کرده‌اند که ایران اگر در هر شرایطی نسبت به یکی از اعضا اعتراضی داشته باشد این می‌رود در کمیسیون اگر در کمیسیون ایران متقاعد نشد و درخواست ارجاع این اختلاف به شورای امنیت شد در شورای امنیت این هفت کشور یعنی ۵+۱ به علاوه ایران که می‌شوند ۷ تا اونجا باید بنشینند و موضوع را بررسی کنند مسئله اختلاف ایران باید به صورت اجماع باشد یعنی چی؟ یعنی اون کسی را که ما الان داریم متهمش می‌کنیم مثلاً آمریکا که تخلف کرده نسبت به رعایت برجام خودش معترض نباشد مخالف نباشد و بپذیرد که قطعاً اینجور نخواهد شد به همین خاطر هم بود که دوستان در برجام هیچ وقت جرات نکردند نسبت به تخلفات ایالات متحده اعتراض کنند در مقابل می‌گویند اگر چنانچه حالا یکی از این پنج به علاوه یک نسبت به ایران اعتراضی داشت مثلاً شما آب سنگین را رعایت نکردید حجمش را بردید بالا و یا مثلاً فرض کنید غنی سازی را یا مثلاً استفاده از نوعی از سانتریفیوژ اگر اعتراضی داشت و در کمیسیون متقاعد نشدند اون‌ها احاله می‌دهند و ارجاع می‌دهند به شورای امنیت در شورای امنیت باز این هفت کشور می‌شینند در موضوع ایران رأی‌گیری می‌کنند و قطعاً ۵ به علاوه یک اگر حساب کنیم آمریکا و روسیه اگر بروند کنار ایران روسیه و چین می‌شوند ۳ اون‌ها می‌شوند ۴ پس در همه حال اون‌ها پیروز هستند یعنی چه رابطه غلطی را در برجام ایران بهش تن داد و در این چهارچوب است که اگر این اتفاق افتاد قطعاً چه ایران شکایت بکند و چه اون‌ها شکایت بکنند اسنپ بک برمی‌گردد، حالا من یک نکته را فقط بگویم تمام کنم لذا الان ایالات متحده نیست تلاش آمریکایی‌ها این است که به هر نحوی شده در این بازده زمانی تا اکتبر سال آینده به برجام برگردند در غیر این صورت اسنپ بک نمی‌تواند اتفاق بیفتد.
سوال: آقای دکتر قشقاوی در شش ماه گذشته این دومین قطعنامه علیه جمهوری اسلامی ایران است این تاثیر می‌گذارد روی روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی؟
قشقاوی: این دیگر دست خودشان است تاثیر دست خودشان است ما همکاری کردیم صداقتمان همانطور که آقای دکتر کمالوندی فرمودند را نشان دادیم اون‌ها باید تصمیم بگیرند تعامل یا تقابل هر دو زمینه فراهم است یعنی ما هم آمادگی همانطور که همان شب هنوز اجلاس آژانس تمام نشده اینقدر آمادگی داشتند مهندسین ما که بلافاصله زنجیره‌های جدید را شروع کردند پس ما من هم قبلاً در گفتگوی تلویزیونی یک برنامه دیگر گفتم گفتم فوراً ما این کار را انجام می‌دهیم و فوراً این انجام شده الان هم تصمیم با خودشان است یعنی مطمئناً ما در موضع ضعف نیستیم ما خیلی چهارچوب عقلانی و چهارچوب قانونمند و اجماع هم خدا را شکر وجود دارد ضمن اینکه قانون مهم قانون راهبردی مجلس داریم خود مجلس چشم بیداری دارد در این عرصه و عرض می‌کنم خدمت شما که آمادگی است از هر لحاظ امیدواریم که کار به تقابل نکشد بحث‌ها همان فنی باشد تسویه حساب‌ها در جای دیگر نکنند از این جهت هم که بخواهند مثلاً به قول آقای ظهره وند به زور بخواهد آمریکا بیاید بگوید عن الشریک تا اکتبر این کار‌ها را همه بلدند دیگر همه دنیا می‌دانند این چیز‌ها را.
سوال: آقای دکتر ظهره وند بحث سیاسی شد حالا که دیگر خیلی روی بحث سیاسی داریم صحبت می‌کنیم در سال‌های اخیر کشور‌های غربی نشان دادند که دارند از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کارکرد‌ها و به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده می‌کنند روی دیگر قضیه را سوال کنم که جمهوری اسلامی ایران ابزاری موضوعی در اختیار دارد برای اینکه با این رویکرد سیاسی و وجهه سیاسی آژانس بین المللی که مانع بسیاری از تصمیمگیری‌ها و یا انتشار بسیاری از گزارش‌ها می‌شود مقابله کند؟
ظهره وند: بهترین مقابلش همین مسیر دیپلماسی هسته‌ای بوده که تا الان طی شده من اینجا جای تشکر دارد واقعا از سازمان انرژی اتمی و ریاست محترم آن جناب آقای اسلامی خیلی صریح و شفاف هم انعطاف نشان دادند در همکاری هم اینکه در مقابل زیاده خواهی اون‌ها قویاً ایستادند غرب به جز منطق قدرت چیزی را متوجه نمی‌شود این یک دوم اینکه ظرفیت هسته‌ای برای هر کشور یک ظرفیت بسیار بسیار کلیدی و تعیین کننده است در حوزه تحولات تکنولوژیکی وقتی کسی می‌آید به این تکنولوژی دست پیدا می‌کند عملاً در لبه علم قرار دارد و از این طریق است که می‌تواند در دیگر بخش‌ها از جمله در حوزه‌های مدیریت صنعتی بسیار بسیار موثر و کارآمد شود غرب خواهان یک ایران توسعه یافته یک ایرانی که هم گفتمان خاص خودش را دارد و هم اینکه توانسته در عرصه‌های مختلف علمی در لبه علم قرار بگیرد این خود برایشان به هم زننده است یعنی معادلات به هم دارد می‌خورد اصلاً بحث تولید بمب و اینطور مسائل نیست این تکنولوژی از صفر تا ۱۰۰ الان در جمهوری اسلامی ایران عملیاتی و محقق شده و ما توانسته‌ایم امروز به جایی برسیم که اون‌ها هم اذعان دارند که ایران رسیده به شرایط آستانه و در واقع سازمان انرژی اتمی ما تلاشش این بوده که ما را در این آستانه تثبیت بکند که الحمدلله امروز ما تثبیت شدیم و لذا فاصله چندانی نیست و اینها تلاش مذبوحانه دارند می‌کنند ضمن اینکه تعادل‌های ژئوپلوتیکی خودشان در شرق اروپا و در روابط با غرب آسیا امروز کاملاً به هم خورده وضعیت خوبی غرب و اروپا ندارد و لذا من می‌خواهم بگویم کار از آن مراحل گذشته و امروز بایستی واقعیتی به نام ایران هسته‌ای را بپذیرند و در تعامل مثبت و فعال باشند ضمن اینکه همکاری‌های ایران می‌تواند بهترین کمک حال ام پی تی باشد و آژانس باشد برای اینکه هم کشور‌ها در این مسیری که ایران طی کرده به تکنولوژی صلح آمیز هسته‌ای دست پیدا کنند و هم انحراف پیدا نکنند، چون اینها ادعا می‌کنند که ما چرا جلوی کشور‌ها را نمی‌گیریم برای اینکه وارد این عرصه شوند می‌گویند احتمال دارد که انحراف هسته‌ای اتفاق بیفتد خب ایران قویاً توانسته است که این مدل را عملیاتی بکند و می‌تواند الگو باشد برای هم آژانس و هم برای کشور‌هایی که می‌خواهند به تکنولوژی صلح آمیز هسته‌ای دست پیدا کنند.
سوال: آقای قشقاوی رویکرد اروپایی‌ها کشور‌های اروپایی حالا مخصوصاً بعد از روی کار آمدن دولت آقای پزشکیان اگر یک مقدار مرور کنیم می‌بینیم که به رغم پالس‌های مثبتی که در خصوص ارتباط با کشور‌های اروپایی به ویژه حالا و تعامل سازنده با همه کشور‌های دنیا منتشر شد، اما کشور‌های اروپایی همچنان آن رویکرد خصمانه‌شان را نسبت به جمهوری اسلامی ایران حفظ کردند حالا گسترش تحریم‌ها علیه ایران هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران چرا اروپایی‌ها به رغم حالا این رویه‌ای که در رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران هستش همچنان اصرار به اتخاذ رویکرد خصمانه برای ایران را دارد؟
قشقاوی: من بار‌ها عرض کردم و گفتم بالاخره به همه می‌گوییم که سیاست خارجی حفظ منافع ملی و امنیت ملی است اگر نیاز باشد شما برای حفظ منافع ملی و امنیت ملی می‌توانید دشمنی کنید می‌توانید هزینه بپردازید، واقعاً یک سوال اساسی این است که ما حتی از بعد از انقلاب اسلامی از این ۲۷ کشور عضو حالا ما اون بحث‌های استعماری غرب را بگذاریم کنار ما چه منافع ملی از اروپایی‌ها را از بین بردیم مثلاً ما در دعوای آب‌های سرزمینی در تنگه جبل الطارق بین اسپانیا و انگلیس جانب اسپانیا یا جانب انگلیس را گرفتیم مثلاً ما دعوای جدایی‌طلبی خیلی از جا‌ها و یا دعوایی که حتی اروپای شرقی و غربی داشتند آیا ما واقعاً جانب کسی را گرفتیم آیا ما نقض حاکمیت ملی کشور‌های اروپایی کردیم آیا ما تمامیت ارزیشان را تهدید کردیم ما که شرکت‌های ما آقای ظهر وند ایتالیا بود من اسپانیا بودم بهترین عامل را داشتیم خودرو صنعت لوازم خانگی ایرانی‌های زیادی اونجا دارند زندگی می‌کنند مثلاً ۱۷۰ سال قبل تبریزی‌های ما رفتند قالی‌فروشی هامبورگ را راه انداختند واقعاً این سوال است من که خودم اکثر ایام ماموریت سفیر در کشور‌های اروپایی بودم بار‌ها در ملاقات‌ها هم می‌گفتم می‌گفتم اصلاً من وجه خصومت شما را نمی‌فهمم چیه مثلاً ما چیکار کردیم علیه دانمارک علیه هلند علیه بلژیک گاهی متاسفانه در داخل هم همه یک جوری ما را بدهکار نشان می‌دهند حالا بعضی‌ها با اظهاراتشان با مقالاتشان ما چه کار کردیم علیه ۲۷ کشور در کجا مداخله کردیم، اما اون‌ها اون از دفاع مقدس که حمایت کردند از صدام اسلحه دادند بهش این از برجام که تا حتی علی رغم اینکه اسمی می‌گفتند طرفدار برجام هستیم، اما اروپا در لغو تحریم هیچ اقدامی بعد از خروج ترامپ از ما نکرد بیانیه درمانی بوده بیشتر و اینها بوده الان هم که ایرلاین ما را اومدند تحریم کردند که کشتیرانی ما را تحریم کردند این هم قطعنامه واقعاً این سوالی است که در یک فضای باز باید روشنفکران اروپایی از دولتمردانشان چقدر می‌شود یک زور رسانه‌ای ایجاد کنیم یک چیزی از جمهوری اسلامی نشان بدهیم اسم طرف را بگیریم رستم بعد در افکار عمومی خودمان هم بمانیم ضمن اینکه الان در اروپا افکار عمومی شما همین حکمی که علیه نتانیاهو ایجاد شده یک نمونه از دیگر بالاخره ۱۲۰ کشور که هستند باید اجرا کنند دیگر، مگر نمی‌گویند حقوق بین‌الملل اینکه دیگر مو لا درز بازداشت نتانیاهو نمی‌رود دیگر یک سال قبل شهید امیر عبداللهیان رحمت الله علیه نامه نوشت به همین آقای کریم اسد که پاکستانی است و دادستان کل کشور و گفت که این نتانیاهو باید دستگیر شوند حالا بردند ۶ ماه پیش در شعبه رسیدگی کننده الان هم طبق اساسنامه تکان نمی‌توانند بخورند ماده ۶ اساسنامه راجع به جنایات جنگی است من یادداشت کرده‌ام جنایات نسل کشی ماده ۶ اساسنامه است جنایت علیه بشریت ماده ۷ است جنایت جنگی ماده ۸ است ماده مکرر تجاوز به یک کشور دیگر یعنی ۴ اتهام ایجاد شده باید انجام بدهند دیگر علیه نتانیاهو گالانت و بقیه که در راه هستند.
- 18
- 3
