جالب‌ترین نظریه‌های شبه علمی / از تفکر درمانی تا رنگ درمانی

گاهی اوقات از رشته‌های شبه علمی به عنوان راهی برای گول زدن مردم و به دست آوردن پول آن‌ها استفاده می‌شود، اما گاهی هم توسط افراد مشتاق و علاقمند‌ی استفاده می‌شود که صادقانه به آن‌ها اعتقاد دارند. در این مطلب برخی از جالب‌ترین شیوه‌ها و نظریه‌های شبه علمی را مشاهده می‌کنید که مورد قبول انسان‌ها بوده یا هنوز هستند. اما توجه داشته باشید که هرگز آن‌ها را بدون مشورت با پزشکتان امتحان نکنید.

حوزه تفکر درمانی (TFT)

تفکر درمانی یک نظریه شبه علمی است که از سال ۱۹۸۰ وجود دارد. روانشناس، راجر کالاهان، با استفاده از این روش بیماری که ترس شدید از آب داشت را در مدت یک سال درمان کرد. ترس او آنقدر شدید بود که حتی هنگام نشستن کنار استخر دل درد شدید می‌گرفت. کالاهان طب چینی را مطالعه کرده بود و با گذرگاه‌ها که مسیرهای حیاتی انرژی در سراسر بدن هستند آشنا بود. او به یاد آورد که متخصصان طب سوزنی ادعا می‌کنند نقطه‌ای روی استخوان گونه وجود دارد که با گذرگاه شکم ارتباط دارد و از ضربه زدن به همین نقطه برای درمان بیمارش استفاده کرد.

به طرز معجزه آسایی دل درد او کاملا از بین رفت و از آن جالبتر اینکه کل ترس بیمار نیز ناپدید شد. بیماری که نمی‌توانست حتی کنار آب بایستد، حالا در آب می‌پرید و بازی می‌کرد. به این ترتیب حوزه تفکر درمانی پدید آمد. از آن زمان، TFT را با عنوان «ضربه زنی» می‌شناسند. به گفته متخصصان این علم، از ضربه زنی می‌توان برای درمان بیماری‌های جسمی و روانی استفاده کرد. برای اختلالات عاطفی، تنها کاری که بیمار باید بکند این است که به مشکلش فکر کند و سپس نقاطی که به او گفته می‌شود را تحریک کند. اگرچه وبسایت‌های ضربه زنی ادعا می‌کنند که موفقیت آن‌ها بین ۷۵ - ۹۷ درصد است، هیچ مطالعه تجربی انجام نشده که از آن حمایت کند.

مغناطیس درمانی

امروزه دستبندهای مغناطیسی در بازار وجود دارد که گفته می‌شود کمردرد، سردرد و هرچیز آزاردهنده دیگری را درمان می‌کند. توضیحات زیادی درباره مغناطیس درمانی داده شده است. برخی فروشندگان ادعا می‌کنند که این روش روی چی (نیروی حیات یا حوزه انرژی) تاثیر می‌گذارد. برخی دیگر معتقدند که آهنربا به دلیل آهن موجود در هموگلوبین، جریان خون بیشتری را به منطقه تحت درمان می‌کشاند.

باتوجه به اینکه آهن هموگلوبین فرومغناطیس نیست، این استدلال کمی سطحی به نظر می‌رسد. تا به امروز، هیچ تحقیق علمی نتوانسته هیچ یک از این ادعا‌ها را ثابت کند. مغناطیس درمانی موجود در بازار شامل دستبند، حلقه، کفی کفش و تشک مغناطیسی می‌شود. حتی آب مغناطیسی هم در بازارهای آنلاین وجود دارد. ظاهرا آبی که در معرض میدان مغناطیسی قرار گرفته بسیار راحت‌تر جذب می‌شود و شما را سه برابر هیدراته‌تر نگه می‌دارد! که البته هیچ تحقیقی برای حمایت از این ادعای هیجان انگیز ارائه نشده است.

حساسیت زدایی حرکات چشم و پردازش مجدد

حساسیت زدایی حرکات چشم و پردازش مجدد (EMDR) نوعی روان درمانی است که با هدف کاهش احساسات منفی و واکنش‌های همراه با خاطرات آزاردهنده و به طور عمده برای درمان اختلال استرس پس از سانحه انجام می‌شود. درمان با نگه داشتن خاطره رویداد آزاردهنده در ذهنتان و تمرکز چشمان بیمار روی انگشت درمانگر شروع می‌شود که به سمت جلو و عقب حرکت می‌کند. طی چند جلسه به بیماران روش‌های مختلف مقابله با استرس‌های عاطفی مانند روش شبیه سازی آموخته می‌شود.

مطالعات زیادی برای ارزیابی اثربخشی این درمان انجام شده، اما نتایج مختلف بوده است. یکی از نظریه‌ها این است که این روش اثربخش است، اما این حرکت چشم‌ها نیست که به بیماران کمک می‌کند. بلکه گفتاردرمانی سنتی و تمرینات استراتژی مقابله‌ای است که در جلسات وجود دارد.

شمع درمانی گوش

ابتدا باید هشدار دهیم که به هیچ وجه در خانه این روش را امتحان نکنید. در این نوع درمان، بیمار به بغل دراز می‌کشد و یک شمع ۲۵ سانتیمتری توخالی را به گوشش چسبانده و آن را به مدت ۱۵ دقیقه روشن می‌کند. ظاهرا شمع هنگام سوختن یک نیروی مکشی ایجاد می‌کند و مواد زاید مجراهای گوش را بیرون می‌کشد. وقتی شمع را بردارید می‌توانید آن را باز کنند و ببینید که چه چیزهایی از گوشتان بیرون کشیده است.

بااین حال برخی ادعا می‌کنند اگر حتی شمع را روی گوش قرار ندهید و باز کنید باز هم مواد زاید در آن وجود دارد. ولی طرفداران این درمان معتقدند که تمام مسیرهای موجود در سر به هم متصل هستند بنابراین با تمیز کردن گوش ها، درواقع سرتان را تمیز می‌کنید. البته این ادعا کاملا نادرست است. موانع زیادی مانند پرده گوش در سر وجود دارند. شمع درمانی گوش به نظر نمی‌رسد اصلا تاثیری داشته باشد. میزان فشاری که برای بیرون کشیدن موم گوش نیاز است پرده گوش را از بین می‌برد.

گوآ شا

گوآشا شامل خراشیدن پوست با یک ابزار صاف به منظور بهبود گردش خون است. پوست با حرکات کوتاه و بلند خراشیده می‌شود تا جریان خون را تحریک کند و آن را به سوی منطقه تحت درمان بکشاند. گوآشا رسوبات راکد انرژی چی (chi) را تجزیه می‌کند و آن‌ها را دوباره به حرکت درمی آورد و التهاب و درد مزمن را کاهش می‌دهد، اما زخم‌های بدی از خود به جای می‌گذارد؛ حتی کبودی و خونریزی پوست در این نوع درمان چیز عجیبی نیست. البته ممکن است عجیب به نظر برسد که کسی به طور عمد شما را کبود و خونی کند تا دردتان را کاهش دهد. مطالعات تجربی زیادی درمورد اثربخشی گوآشا انجام نشده است.

درمان کرانیوساکرال (Craniosacral)

در درمان کرانیوساکرال جمجمه و استخوان خاجی به آرامی نگه داشته و حرکات آرامی روی آن انجام می‌شود که حتی گاهی برای بیمار قابل تشخیص نیست. درمانگران و بیماران این درمان معتقدند که این دستکاری‌های لحظه‌ای می‌تواند فشار و گردش مایع مغزی نخاعی را در اطراف مغز و نخاع تغییر دهد. جان آپلجر (John Upledger) بنیانگذار این درمان ادعا می‌کند که درمان کرانیوساکرال با ریتم‌های طبیعی سیستم‌های مختلف بدن کار می‌کند تا مشکلات را برطرف کند. افراد زیادی به این درمان شک دارند و نقطه بحث برانگیز آن این است که استخوان‌های جمجمه از نظر فیزیکی نمی‌توانند به اندازه کافی برای تغییر گردش مایع مغزی نخاعی حرکت کنند.

پیشانی خوانی

پیشانی خوانی، هنر پیشگویی آینده از طریق پیشانی است که در قرون وسطی و رنسانس بسیار رایج بوده است. تصور می‌شد که با استفاده از خطوط پیشانی شخص، می‌توان شخصیتشان را قضاوت و آینده آن‌ها را پیشگویی کرد. این شبه علم در قرن شانزدهم و توسط ریاضیدان و منجم، جرلامو کاردانو ایجاد شد. نیازی به گفتن نیست که پیشانی خوانی واقعا پذیرفته شده نیست. اگرچه کاردانو روی بیش از ۸۰۰ نمودار چهره کار کرد، ولی علم جدید او پس از مرگش ادامه نیافت.

بیو ریتم

نظریه بیو ریتم نشان می‌دهد که انسان چرخه‌های ریتمیک زیادی دارد که روی زندگی او تاثیر می‌گذارد. ابتدا سه چرخه اولیه شناسایی شد: یک چرخه ۲۳ روزه جسمی، یک چرخه ۲۸ روزه روحی و یک چرخه ۳۳ روزه فکری. برخی طرفداران ادعا می‌کنند چرخه‌های جدید و ترکیبی را شناسایی کرده اند. ظاهرا این چرخه‌ها روی عملکرد شما در زندگی روزمره تاثیر می‌گذارد. وقتی چرخه فیزیکی شما پایین باشد، ممکن است دست و پاچلفتی شوید یا تمایلی به ورزش نداشته باشید. تحقیقات زیادی درباره اعتبار این نظریه انجام شده است. اما نگاه کلی به این تحقیقات نشان داد که هیچ یک از آن‌ها نتایج آماری قابل توجهی ندارد که بتواند آن را توضیح دهد.

رنگ درمانی

رنگ درمانی براساس این مفهوم است که جریان انرژی در بدن ما از هفت مرکز اصلی به نام چاکرا می‌گذرد: تاج سر، پیشانی، گلو، قلب، شبکه خورشیدی، خاجی، پایه. هریک از این چاکرا‌ها به یک رنگ خاص مرتبط هستند: بنفش، نارنجی، نیلی، آبی، سبز، زرد، نارنجی و قرمز. رنگ درمانگران معتقدند که تعادل بین این هفت منطقه که هر یک مسئول جنبه مختلفی از زندگی ما هستند، برای سلامتی ما ضروری است. در نتیجه اگر چاکرا‌ها در تعادل نباشند، از نظر جسمی و روانی دچار مشکل می‌شویم. برای درمان، درمانگران رنگ یا رنگ هایی که فکر می‌کنند در زندگی شما کم است را اعمال می‌کنند. هیچ شواهد واقعی وجود ندارد که نشان دهد این درمان موثر است، اما در هرحال بهتر از این است که اجازه دهیم کسی بدن ما را زخمی کند.