پدیده زنان مردنما در آلبانی/ تصاویر

به گزارش تابناک باتو، در کوه‌های شمالی آلبانیا زنانی زندگی می‌کنند که سبک زندگی، لباس و رفتارهای مردانه دارند. شلوارهای گشاد می‌پوشند. موهایشان را مثل مردها کوتاه می‌کنند و اسم‌های مردانه روی خود می‌گذارند. در کنار مردها شراب می‌نوشند و سیگار می‌کشند. اسلحه دارند و به مشاغل مردانه مانند گوسفند چرانی و یا رانندگی کامیون می‌پردازند.

آنها ترنس نیستند. این لباس‌ها برای آنان وسیله‌ای برای نمایش جنسیت نیست بلکه آن را به عنوان سبکی از زندگی برای رهایی از قید و بندهای جامعه مردسالار و سرکوب حاصل از هیمنه‌ی مردان انتخاب کرده‌اند. به آنها بورنیشا Burrnesha به معنی (باکره‌های قسم‌خورده) گفته می‌شود.

هزینه‌ای که این زنان برای رهایی می‌پردازند، زندگی مادام العمر همچون مردان است. آنها بکارت خود را حفظ می‌کنند و از ازدواج و فرزندآوری پرهیز می‌کنند. با وجود این، هیچ‌یک از آنها به خاطر تصمیمی که گرفته پشیمان نیست.

در تاریخ مدرن، زنان در کوه‌های شمالی آلبانی از حقوق ویژه‌ای برخوردار نبودند؛ حق رأی دادن نداشتند. در انتخاب شغل آزاد نبودند و فقط شغل های مشخصی را می‌توانستند انتخاب کنند. اجازه‌ی خرید اراضی و یا مالکیت زمین نداشتند. رفتن به برخی مکانها برای آنها ممنوعه بود. انتخاب برای مناصب مدیریتی یا جمع کردن پول برای آنها منتفی بود. نمی‌توانستند سیگار بکشند، ساعت مچی بیندازند و یا با صدای بلند حرف بزنند و حتی فریاد بزنند.

به همه این قوانین اصطلاحاً عنوان قانون لیکی دوکاغجینی Kanun of Leke Dukagjini داده بودند که به طور شفاهی از طریق قبایل شمال آلبانی به مدت پنج قرن، سینه به سینه نقل شده بود و هنوز مردم آن منطقه به این قوانین نانوشته اما لازم الاجرا و سخت باور دارند.

براساس این قوانین زن جزو دارایی‌های مرد به شمار می‌رود. جزئیات زندگی و هویت شوهر در زمان تولد دختر، مشخص می‌شود. تا وقتی که به سن ازدواج می‌رسند و از خانه پدری به منزل همسرانشان نقل مکان می‌کنند و به مراقبت و اداره‌ی امور در آنجا می‌پردازند. سپس بچه‌داری می‌کنند و در تمام طول زندگی‌شان فقط به همین امور می‌پردازند.

زنان مردنما در پاسخ به یک ضرورت اجتماعی شکل گرفتند. وقتی مرد در یک خانه می‌میرد و شخص مذکر دیگری وجود ندارد که جای او را بگیرد، یکی از زنان که تا به حال ازدواج نکرده از طریق یک توافق غیرقابل نقض با حضور دوازده فرد بزرگسال از روستا یا قبیله، جای آن مرد را می‌گیرد و از این تاریخ به بعد می‌تواند مثل مردها شلوار بپوشد، خرید و فروش کند، به مشاغل مردانه مبادرت بورزد و از همه‌ی حقوق مردان برخوردار شود.

شانه‌ خالی کردن از ازدواجِ از پیش برنامه‌ریزی شده بدون توهین به خانواده‌ی داماد، به چالش کشیدن و رهایی از سرکوب جامعه‌ی مردسالار و استقلال و حضور در اجتماع از جمله دلایلی است که برای شکل گیری این گروه از زنان ذکر می‌شود. هر چند آنها از نعمت زیبایی، ازدواج و فرزند محروم می‌شوند اما شاید این تنها راهی باشد که بتوانند آنگونه که می‌خواهند زندگی کنند.

هر چند طی دهه های گذشته آلبانی پیشرفت‌های زیادی در زمینه حقوق زنان داشته است، اما این پیشرفت هنوز از برخی مناطق دورافتاده در کوههای آلبانی شمالی فاصله دارد. عکاس آمریکایی (جیل پیترز) به این مناطق سفر کرد و از زنانی که نمایانگر آخرین نسل‌ باکره‌های قسم‌خورده در این کشور هستند عکس گرفت. تعداد آنها در حدود صد نفر تخمین زده شده، هر چقدر مدرنیته بیشتر به مناطق دوردست می‌رسد، این سنتهای عجیب بیشتر رنگ می‌بازند.