مشاهدات میدانی از وضعیت داروخانه‌ها و سرگردانی شهروندان/ سرم ۲۰ هزار تومانی ۲۰۰ تومان شده

پیرمرد سه روز است به دنبال داروهای ضد کرونا برای همسرش می گردد اما هیچ جا پیدا نمی کند. به قول خودش هرچه داروخانه در تهران بوده چرخیده و حالا به داروخانه ۱۳ آبان در خیابان کریم خان رسیده است. از شهر ری شروع کرده و محله ها را یکی یکی بالا آمده تا برسد به اینجا؛ با ماسکی که معلوم است چند روزی عوض نشده: «۵ روز پیش همسرم در بیمارستان فیروزگر بستری شد و کار من هم شده از این داروخانه به آن یکی رفتن و نه شنیدن. خسته شده ام، کاش پول داشتم ماشین دربستی می گرفتم اما واقعا با این خرج و مخارج نمی شود.» اطرافش پیر و جوان و زن و مرد با نسخه هایی نیمه مچاله در صفی نامنظم یا نشسته و وا رفته روی صندلی های گوشه خیابان منتظرند نوبت شان شود البته اگر دارویی در کار باشد.

با شروع پیک جدید و همه گیری ویروس دلتای کرونا، داروخانه های تهران با صف های عریض و طویل همراهان بیماران روبه رو شده است. کمبود سرم و دارو در کنار نبود تخت بیمارستان برای همراهانی که قلبشان مملو از استرس و درد است مصیبتی جدید به همراه آورده است ؛مردم کلافه و خسته داروخانه ها را یکی یکی پشت سر می گذارند یا در صف های بلند از صبح تا ظهر منتظر می مانند تا داروی رمدسیویر یا فاویپیراویر و... پیدا کنند. بعضی هم خسته از این صف ها تن به بازار آزاد می دهند و با چند برابر قیمت قرص ها را پیدا می کنند، قرص هایی که معلوم نیست چطور به دست سودجویانی رسیده که از مرگ مردم پول در می آورند.

روبه روی داروخانه سیزده آبان نه جای پارک ماشین پیدا می شود نه حتی یک موتور. مردم روی پله ها یا روی صندلی روبه روی در ورودی نشسته اند. بعضی سرگشته مسیر اطراف را قدم می زنند و تلفنی با دوست و آشنا تماس می گیرند تا شاید کسی جایی قرصی پیدا کند. یکی از آنها پسر جوانی است که معتقد است بدون پارتی به هیچ وجه قرص و دارو پیدا نمی شود. لباس سفیدش از فرط دودی که رویش نشسته به خاکستری متمایل شده است. وقتی می پرسم دنبال داروی کرونا هستید؟ سریع می پرسد فروشنده ای؟! بعد با لحن طنزی حرف می زند که نشان می دهد هنوز از پا نیفتاده است: «آنقدر ویدئوهای مزخرف دیده ام که دیگر می ترسم حرف بزنم.» از اسلامشهر آمده و چند روزی است به قول خودش داروخانه های شهریار و اسلامشهر و پرند را شخم زده است: «الان دارم زنگ می زنم تا رابطه ای پیدا کنیم، برای سه ورق قرص گیر افتاده ایم. بعد از چند روز فهمیدم اگر آشنا نداشته باشی دارو گیر نمی آید. از دیروز تا حالا دنبال آشنا هستم. الان دارم کل ایران را استعلام می گیرم ببینم پیدا می شود یا نه؟» خواهر و شوهر خواهرش به کرونا مبتلا شده اند و او مامور پیدا کردن دارو شده است: «بالاخره  فرجی می شود. فعلا که هر دو دراز به دراز افتاده اند، توکل به خدا یا پیدا نمی کنیم و از دست می روند یا زنده می مانند؛ از این دو حالت خارج نیست.»

هرچند دقیقه صفیر آژیر آمبولانس و بعد صدای بوق ماشین ها و داد و بیداد موتورسواران عصبانی که لای ماشین ها گیر افتاده اند فضای پیاده رو را پر می کند اما انگار اینجا هوش و حواس کسی به اطراف نیست. همه تنها به صدای بلندگویی که نوبت را اعلام می کند توجه می کنند. مانند مردی میانسال که دستش را به درخت تکیه داده و چشم از داخل داروخانه بر نمی دارد. دنبال رمدسیویر برای مادر بیمارش آمده اما نگران فرزند ۱۴ ساله و همسرش هم است که در قرنطینه خانگی هستند: «مادرم بیمارستان خوابیده و ۳ یا ۴ روز است دنبال دارو هستم و پیدا نمی کنم. سرم هم گیر نمی آید. سرم ۲۰ هزار تومانی، بازار آزاد ۲۰۰ هزار تومان شده.»

شغلش رانندگی اسنپ است و خانه اش در میدان خراسان؛ ۲ روز است کار و زندگی را رها کرده و دنبال قرص و دارو و درمان مادر است، مادری که بیمارستان شهدای گمنام بستری است و حال مساعدی ندارد: «گفتند بروید ۲۹ فروردین یا هلال احمر اما آنها هم ندارند. بازار آزاد هم دانه ای یک میلیون و پانصد است که در مجموع بیشتر از ۷ میلیون می شود. واقعا پولی ندارم که بخواهم خرج کنم. چند روز است کار هم نکرده ام و آخر ماه و اجاره هم نزدیک است. واقعا در مانده ام چکار کنم. همسر و فرزندم ۱۰ روز است مبتلا شده اند و تا الان برای آنها دنبال دارو و دکتر بودم ،حالا هم که این طور. سیستم زندگی ام به هم ریخته.» می گوید سرم را تزریقات چی هایی که در فضای مجازی کار می کنند و برای تزریقات به خانه می آیند با قیمت ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان همراه خودشان می آورند اما او قدرت مالی این میزان هزینه را ندارد: «آدم نمی داند از چه کسی کمک بخواهد. همه درگیر هستند،ولی اگر زودتر واکسن زده بودند آنقدر درگیر نمی شدیم. واقعا سخت است از یک طرف نگران مریضی عزیزت باشی و از طرفی هم دارو پیدا نشود.»

صدای بلندگوی داروخانه ۲۹ فروردین در کارگر جنوبی از چندصدمتری جوری به گوش می رسد که انگار پیاده روهای اطراف هم به مساحت داروخانه الصاق شده است. همه خیابان های اطراف پر از اتومبیل است و در هرکدام زنان و کودکان و پیرمردان منتظر نشسته اند و راننده هم به داروخانه رفته است. اینجا هم مردان و زنان در پیاده رو و پلکان و اطراف پراکنده هستند؛ مردی که سه ماسک روی هم زده سر از گوشی بر نمی دارد. می گوید در اپلیکیشنی که روی گوشی دارد نام دارو را می نویسد و اپلیکیشن داروخانه هایی  که آن دارو را دارند معرفی می کند و حتی ساعت آخرین فروش دارو را هم می نویسد: «امروز از صبح افتاده ام دنبال فاویپیراویر. چهار پنج جا رفتم اما همه می گویند نداریم، درحالی که این اپلیکیشن می گوید مثلا نیم ساعت پیش همان داروخانه آن دارو را فروخته است. سه جا رفتم طرف می گوید نداریم ، می گویم این سیستم می گوید دارید اما فروشنده می گوید یک ساعت پیش آخری را فروختم رفت. می گویند باید قبل از آمدن تماس می گرفتید اما من زنگ زده بودم و کسی پاسخگو نبود. امروز به یکی از اینها گفتم اگر دارو را دارید و نمی فروشید ان شاءالله این بلا سر خودتان و اقوام تان بیاید. لابد آزاد می فروشند و سود بیشتری می کنند، غیر از این که است.»

به دخترش زنگ می زند که در خانه بستری است و پشت گوشی می گوید یکی از دوستانش همین دارو را با قیمت ۲ و نیم میلیون پیدا کرده، دارویی که به گفته مرد در داروخانه ۷۵۰ هزار تومان است. گوشی را قطع می کند و می گوید: «شما جای من باشی چکار می کنی؟ از طرفی این پول زور است و از طرفی با خودم می گویم اگر تاخیر در پیدا کردن دارو جان دخترم را بگیرد من خودم را چطور ببخشم؟»

بلندگو نوبت هزار و صد و شصت وهفتم را اعلام می کند که به باجه دوم برود. فضای داخل داروخانه حسابی شلوغ است و مردم روی پله ها ایستاده اند. دو سرباز جلوی در نسخه ها را نگاه می کنند و به مردم می گویند ، بروند و فردا صبح ساعت ۸ بیایند و تاکید می کنند ساعت ۸ به صورت رسمی اما از چند ساعت قبل باید حاضر باشند و نوبت بگیرند و تا ظهر بایستند. مردی داخل کوچه به دیوار تکیه زده، ماسک را پایین آورده و پک های عمیقی به سیگار می زند. پدر و مادر و برادر کوچک ترش کرونای سختی گرفته اند. او حالا تنها مانده با نسخه ای در دست و غمی که دود می کند: «از بلوار فردوس آمده ام و همه جا را گشته ام اما هیچ جا رمدسیویر پیدا نکردم. حال خانواده ام بد است.» انگار سرش روی تن اش سنگینی می کند و طوری به سیگار پک می کند که صورتش در هم فرو می رود: «مثل همه این آدم ها نگران خانواده ام هستم .وقتی به مرگ آنها فکر می کنم همه تنم پر از استرس و نگرانی می شود.» از صراحت صدا و نگاه و احساسش دهانم تلخ می شود. هیچکس نمی خواهد بگوید همه این دربه دری و تلاش برای چیست؟ اضطرابی که حتی به زبان آوردنش هم آسان نیست.