معجزه واکسن در سیستان و بلوچستان | چرا تزریق واکسن کرونا در روزهای تعطیل کاهش می‌یابد؟

به گزارش همدلی، شیوع نوع دلتای ویروس کرونا در ایران از استان سیستان و بلوچستان شروع شد. تا قبل از آن دیدن تصاویر تکان دهنده از مرگ‌بار بودن این سویه در هندوستان، همه را متاثر و البته نگران کرده بود. نگرانی از این بود که دلتا مانند سایر جهش‌های دیگر از مرز عبور کند و ایران را در مواجهه با خود قرار دهد. البته این نگرانی بی‌ربط نبود چراکه دلتا وارد کشور شد و در مرحله اول استانی را تحت تاثیر قرار داد که تا پیش از آن چندان مورد هجوم کرونا قرار نگرفته بود. آمارهای موارد مرگ و میر و ابتلا ناگهان افزایش پیدا کرد و در مقطعی به روزانه ۳۰مرگ و بالغ بر ۱۶۰۰نفر ابتلای جدید رسید. آن‌طورکه سید محمد هاشمی‌شهری، رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، در روزهای سیاه کروناییِ سیستان و بلوچستان به رسانه‌ها گزارش می‌داد این استان در روز ۲۰تیرماه گذشته، ۲۸فوتی و ۱۴۲۴ابتلای جدید ثبت کرد. این آمار در روز ۲۵تیر به ۲۵فوتی والبته ۱۶۲۰مورد ابتلای جدید رسید. دراین‌باره نوید برهانزهی، فعال اجتماعی در سیستان و بلوچستان به روزنامه همدلی گفت: «از حدود دو ماه پیش که سویه دلتای کرونا از مرز شرقی وارد استان شد همان موقع هشدار دادیم که قطعاً وارد فاز جدیدی از بیماری خواهیم شد. همان موقع هم یک لنج را در بندر چابهار قرنطینه کرده بودند چراکه احتمال داشت از طریق آن‌ها سویه دلتا وارد استان و کشور شود.»

وی ادامه داد: «سیستان و بلوچستان ازنظر امکانات درمانی استان محرومی است، با این وجود در تمام ماه‌هایی که کرونا شیوع داشت هیچ‌وقت شاهد موارد زیاد مرگ و میر نبودیم اما با ورود دلتا فاجعه رخ داد. روزی نزدیک به ۳۰نفر می‌مردند و حدود ۱۵۰۰نفر مبتلا می‌شدند. شاید کسی اتفاقات کرونایی سیستان و بلوچستان را باور نمی‌کرد اما ما تلاش کردیم واقعیتی که داشت رخ می‌داد را بگوییم. می‌گفتیم مردم دارند می‌میرند و باید به داد آن‌ها رسید. بلاخره همین تلاش‌ها سبب شد مسئولین وارد استان شوند، خودشان مشاهده کردند که شرایط استان چقدر وخیم است. لذا یک سری تصمیماتی اتخاذ کردند.» حالا به‌نظر می‌رسد تصمیات گرفته شده سبب کاهش موارد ابتلا و مرگ‌ومیر کرونایی در این استان شده است.

آمارهای روزهای گذشته در سیستان و بلوچستان روندی نزولی را نشان می‌دهد. آنطورکه دانشگاه علوم پزشکی زهدان گزارش داده آمارهای موارد ابتلا و مرگ کرونا در تاریخ یک شهریور، ۱۰فوتی و ۶۸۷مورد ابتلای جدید بوده است که در تاریخ سوم شهریور ماه این آمار به ۵۴۴مورد بیمار جدید و ۹فوتی رسید. با این وجود در آخرین آماری که پیش از تنظیم این گزارش توسط دانشگاه علوم پزشکی زاهدان برای تاریخ ۶شهریور اعلام شد تعداد فوتی‌ها به صفر رسید. البته روز گذشته محمد هاشمی‌شهری اعلام کرد «نتیجه آزمایش کرونای ۲تن از هم استانی‌هایی که در روزهای گذشته در محدوده زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر فوت کرده بودند امروز مثبت اعلام شد.» با این وجود ثبت تنها ۲فوتی برای استانی که در یک ماه گذشته با مصائب کرونا دست به گریبان بود خبر مسرت بخشی است.

روز گذشته وزارت بهداشت در گزارشی درخصوص وضعیت کرونایی استان‌ها که در رسانه‌ها منتشر شد درباره سیستان و بلوچستان نوشت: «در هفته اخیر تداوم روند کاهش موارد بستری و موارد فوت استان مشاهده می‌شود. بروز موارد بستری و مورتالیتی از متوسط کشوری کمتر است.» با اعلام این آمارها نوید برهانزهی که در حساب توئیری خودش نوشته بود: «...واکسیناسیون گسترده و پایین آوردن سن واکسیناسیون در سیستان و بلوچستان نشون داد واکسن کرونا چقدر در کنترل بیماری کرونا تاثیر دارد.» در ادامه گفت‌وگوی خود با روزنامه همدلی گفت: « در تصمیمیاتی که گرفته شد سن واکسیناسیون در استان را کاهش دادند.

مثلاً اگر در آن روزها سن تزریق واکسن همه جای کشور ۷۰سال بود در سیستان و بلوچستان ۶۰سال شد. همین‌طور این سن پایین امد که حالا به ۳۵سال رسیده است. همچنین کمک‌های مردمی به‌سمت استان سرازیر شد. از طرفی مسئولین تصمیم گرفتند که درمان کرونا در سیستان و بلوچستان رایگان شود، برای این‌که دیدند مردم توان پرداخت هزینه‌های کرونا را ندارند. همه این‌ها به کاهش موارد مرگ‌ومیر کمک کرد.» وی ادامه داد: «آن‌چه من دارم مشاهده می‌کنم این است که رعایت پروتکل‌ها نسبت به گذشته تغییر آنچنانی نداشته، البته که بهتر شده است ولی تغییر چندانی دیده نمی‌شود. چیزی که تغییر کرده افزایش واکسیناسیون است. این مسئله نشان دهنده تاثیر واکسن در سیستان و بلوچستان است. به‌نظرم معجزه واکسن کرونا بود که امروز موارد مرگ‌ومیر به صفر رسیده است. البته ممکن است مجدد در روزهای آینده موارد مرگ داشته باشیم اما همین‌که از ۳۰مرگ به یکی دو مرگ رسیدیم نشان دهنده تاثیر واکسن است.»

در واکنشی به‌همین مسئله کاربری دیگر در فضای مجازی نوشت: «کاهش مرگ و میر کرونایی در سیستان و بلوچستان درحالی که هم اکنون برابر آمارهای رسمی پایین‌ترین میزان رعایت پروتکل‌ها را در سطح کشور مربوط به این استان است تنها یک دلیل دارد: واکسیناسیون گسترده. به هر شکلی واکسن بخرید و بسازید و مردم را واکسینه کنید تا نمیرند.» همچنین برهانزهی در توصیف شرایط واکسیناسیون در استان سیستان و بلوچستان به همدلی گفت: «زمانی‌که واکسیناسیون در زاهدان اوج گرفت مردم صف می‌ایستادند که تزریق کنند یعنی خودشان از تزریق واکسن استقبال کردند. شرایط سنی خودم چون به ۳۵سال رسیده برای تزریق واکسن اقدام کردم، حدود ساعت ۹صبح  به یکی از مراکز تزریق واکسن رفتم اما واکسن تمام شده بود این نشان می‌دهد مردم دارند از واکسیناسیون استقبال می‌کنند. در روستاها وقتی شرایط سنی افراد اجازه دهد بلافاصله بهورز روستا اعلام می‌کند آقا یا خانم فلانی برای تزریق واکسن اقدام کنید و مردم هم اقدام می‌کنند. در بعضی از روستاها که صعب‌العبور است بهورزها به‌سختی خودشان را به روستا می‌رسانند تا تزریق واکسن انجام شود.»

او درباره پیام توئیتری خودش توضیح داد: «توئیتی که من زدم فقط خواستم بگویم که تزریق واکسن معجزه می‌کند. چرا فقط در سیستان و بلوچستان شرایط سنی را تغییر دادند، به همه مردم ایران در شهرهای مختلف واکسن بزنید. وقتی می‌شود در یک استان چنین طرحی اجرا کرد و به کاهش آمارها کمک کند چرا در سایر استان‌ها انجام نشود. اینجا افرادی بودند که با یک دز واکسن به‌کرونا مبتلا و در بیمارستان بستری شدند اما فوت نکردند. بنابراین در سیستان و بلوچستان که جامعه جوانی است کاهش سن وسال واکسیناسیون به ۳۵سال تاثیر خودش را نشان داد.»

این فعال اجتماعی یادآور شد: «امروز نسبت به‌قبل شرایط بیمارستان‌ها خیلی بهتر شده است درحالی‌که در آن روزها جایی برای پذیرش بیمار نبود، حتی کپسول اکسیژن پیدا نمی‌شد. ما معجزه واکسن را در سیستان و بلوچستان دیدیم. البته ممکن است مراقبت نکیم و وارد فاز جدیدی شویم به‌ویژه از زمانی‌که مهاجرهای افغانستانی دارند وارد کشور می‌شوند ممکن است همین مسئله استان را درگیر کرونا کند، لذا مراقبت نیاز است. برخی درباره آن توئیت به من ایراد گرفتند که می‌خواهی سفید نمایی کنی و بگویی وضعیت خوب است اما من همانطور که از روزهای سخت سیستان و بلوچستان گفتم قصدم از آن توئیت این بود که تاثیر واکسیناسیون را نشان دهم و بگویم واکسیناسیون برای همه ایران گسترده شود.»

درباره دلایل کاهش موارد مرگ و میر و ابتلا به کرونا در سیستان و بلوچستان حسینعلی شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت مجلس و نماینده مردم زابل در گفت‌وگو با خبرنگار همدلی گفت: «دلیل کاهش آمارها این است که شرایط مدیریت شد. همه نیروها مانند سپاه، ارتش، نیروی انتظامی پای انجام دادن کار آمدند و امکانات و تجهیزات به‌اندازه کافی تزریق شد. دانشگاه علوم پزشکی با تمام امکاناتی که داشت امور را به‌خوبی انجام داد. در وزارتخانه هم از وزیر گرفته تا معاونت‌های آن به استان آمدند و شهر به شهر اوضاع و احوال را دیدند و کمک کردند تا خوشبختانه بیماری کنترل شد.»

عضو ستاد ملی کرونا بیان کرد: «کاهش سن وسال واکسیناسیون قطعاً تاثیرگذار است اما نه با این سرعت البته هرچه واکسیناسیون بیشتر شود خطرات احتمالی کاهش پیدا می‌کند اما درعین‌حال باید پروتکل‌های بهداشتی هم بیشتر شود. بنابراین هم واکسیناسیون تاثیر داشت چراکه الان چند هفته گذشته و خیلی از افراد مسن در این استان واکسن تزریق کرده‌اند و هم البته رعایت پروتکل‌ها نقش زیادی در کاهش کرونا به‌ویژه در شهرستان‌های بزرگ استان داشت.»

چرا تزریق واکسن کرونا در روزهای تعطیل کاهش می‌یابد؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد که تزریق واکسن در کشورمان در روزهایی خاص ازجمله تعطیلات آخر هفته کاهشی چشمگیر دارد. در حالی که رییس‌جمهور و همچنین وزیر جدید بهداشت افزایش روند واکسیناسیون و مدیریت کرونا را اولویت اصلی کشور خوانده‌اند و از طرف دیگر رکورد مرگ‌های کرونایی با ۷۰۹ مرگ در یک ۲۴ ساعت شکسته شد و روزانه مرگ‌های ۵۰۰ تایی و ۶۰۰ تایی و بالاتر را شاهدیم.

واکسن کرونا

به گزارش ایسنا، روند واکسیناسیون کرونا در ایران از روز ۲۲ بهمن سال ۱۳۹۹ با تزریق واکسن به کادر درمان آغاز شد. روندی که با ورود گروه‌های سنی به برنامه واکسیناسیون کشوری فراز و نشیب زیادی داشت. از کاهش تعداد تزریق واکسن روزانه، صف‌های طولانی واکسیناسیون، ثابت ماندن طولانی‌مدت سن تزریق واکسن در یک گروه هدف تا کمبود موقت واکسن و تاخیر در تزریق دوز دوم برخی افراد همه اتفاقاتی است که طی حدود ۶ ماه گذشته تجربه کرده‌ایم.

بر اساس اعلام وزارت بهداشت نیز هم‌اکنون متولدین ۱۳۵۰ و قبل از آن امکان ثبت‌ نام برای دریافت واکسن را دارند. البته علاوه بر آن، متولدین ۱۳۵۱ تا ۱۳۶۰ ساکن استان‌های بوشهر، خراسان جنوبی، خوزستان، سیستان و بلوچستان، کرمان، قم و هرمزگان که پرونده بهداشت دارند نیز امکان ثبت‌نام دارند و می‌توانند با مراجعه به مراکز منتخب واکسیناسیون کرونا، این واکسن را دریافت کنند. این در حالی است که با افزایش واکسیناسیون در گروه‌های شغلی خاص مانند معلمان، کارکنان مراکز تجمعی و ... بدون در نظر گرفتن سن افراد، روند واکسیناسیون نسبت به روزهای ابتدایی آغاز آن سرعت بهتری گرفته است. هرچند تززیق واکسن در برخی روزها به ویژه تعطیلات آخر هفته با کاهش روبرو می‌شود.

بررسی‌های صورت گرفته از تاریخ ۷ مرداد تا ۷ شهریور نشان می‌دهد که روند واکسیناسیون در کشور طی روزهای جمعه ( ۸_ ۱۵_۲۲_۲۹ مرداد و ۵ شهریور) به طور محسوسی کاهش یافته است. به شکلی که کمترین میزان تزریق واکسن در کشور طی یک ماه گذشته مربوط به ۲۴ ساعت منتهی به ظهر روز جمعه ۵ شهریورماه است که تنها ۱۹۲۸۴۶ دوز واکسن تزریق شده است و این در حالی است که دو روز پیش از آن یعنی چهارشنبه ۳ شهریور رکورد تزریق روزانه واکسن در کشور شکسته شده و میزان تزریق به ۷۶۴۱۸۵ دوز واکسن رسیده بود.

مهم‌ترین دلایل کاهش تزریق واکسن در روزهای تعطیل

کاهش موجودی واکسن، تعطیلی برخی مراکز واکسیناسیون و سفرهای بین استانی در روزهای تعطیل می‌تواند مهم‌ترین دلایل کاهش تزریق واکسن در روزهای ذکر شده باشد و این درحالی است که با توجه به محدودیت‌های شغلی شاغلان در روزهای میانی هفته، تصور می‌شود تقاضا برای دریافت واکسن در روزهای تعطیل باید افزایش داشته باشد.

از طرفی بر اساس اعلام وزارت بهداشت تا ظهر روز گذشته، ۱۸ میلیون و ۲۶۱ هزار و ۲۴۵ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۷ میلیون و ۹۱۴ هزار و ۸۸۱ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۲۶ میلیون و ۱۷۶ هزار و ۱۲۶ دوز رسیده است.

افت و خیز در روند واکسیناسیون در شرایطی رخ می‌دهد که رییس‌جمهور و همچنین وزیر جدید بهداشت افزایش روند واکسیناسیون و مدیریت کرونا را اولویت اصلی کشور خوانده‌اند و از طرف دیگر در روزهای اخیر در بازوی بالارونده کرونا در کشور قرار داریم و رکورد مرگ‌های کرونایی با ۷۰۹ مرگ در یک ۲۴ ساعت شکسته شده و روزانه مرگ‌های ۵۰۰ تایی و ۶۰۰ تایی و بالاتر را شاهد هستیم.

در شرایطی که به اذعان متخصصان هنوز نمی‌توان قله‌ای برای پیک پنجم کرونا تصور کرد و از طرفی خطر بروز پیک ششم کرونا با جهش لامبدا بیخ گوش کشور است، بی تردید علاوه بر مراعات موارد بهداشتی از سوی مردم، واکسیناسیون حرف اول را در کاهش موارد بیماری و مرگ و میر ناشی از آن می‌زند. حالا سوال اینجاست که کاهش تزریق واکسن در روزهایی خاص به دلیل تعطیلی یا نیمه تعطیلی مراکز واکسیناسیون چه توجیهی می‌تواند داشته باشد؟

قول‌های داده‌شده برای رسیدن محموله‌های جدید واکسن در شهریور ماه چه شد؟ آیا با این روند می‌توان تضمین کرد واکسیناسیون گروه هدف که حدود ۶۰ میلیون نفر برآورد می‌شود، طبق وعده وزیر بهداشت تا بهمن سال جاری به اتمام برسد؟

در هر حال تجربه موفق استان سیستان و بلوچستان در تسریع روند واکسیناسیون نشان دهنده تاثیر شگرف آن در کاهش آمار ابتلا و مرگ و میر است و توقع می‌رود با تامین به موقع واکسن و فعالیت مناسب مراکز واکسیناسیون در تمامی ایام هفته، هرچه سریع‌تر نسبت به ایمنی گروه هدف جامعه اقدام شود و جلوی سیر فزاینده بیماری و کشتار ناشی از آن گرفته شود.