این روزها خرید دکترا، ارزان‌تر از دکترا گرفتن است!

به گزارش روزنامه همدلی،  «مدرک معتبر دانشگاهی ندارید؟ برای دریافت مجوز نیاز به مدرک دانشگاهی دارید؟ برای مهاجرت به مدرک دانشگاهی معتبر نیاز دارید؟ نگران نباشید! در کمتر از یک هفته صاحب مدرک معتبر شوید.» این چند خط بدون آنکه نیازی به توضیح داشته باشد، خود گویای همه‌چیز است. کردانیسم اگر پیش‌ازاین با جعل مدرک دانشگاه‌های خارجی آن‌هم به‌صورت پنهانی همراه شده بود، امروز علنی در وب‌سایت‌ها و صفحات اینستاگرامی انجام می‌شود. مدرک فروشانی که مدعی‌اند مدارک دانشگاهی را همراه با استعلام، ریزنمرات و تشکیل پرونده در دانشگاه به دست مشتری می‌رسانند.

کنکور فقط یک‌راه برای دانشگاه رفتن

دورانی که کنکور به مصیبت اعظم محصل‌ها تبدیل‌شده بود به سر آمده! نه خبری از کنکور دومرحله‌ای است و نه ظرفیت دانشگاه‌ها طوری است که بسیاری از شرکت‌کنندگان تا سال‌های سال پشت کنکور بمانند. روزگار به‌گونه‌ای شده است که کنکور فقط یکی از راه‌های رفتن به دانشگاه است؛ اگر کسی دانشگاه دولتی قبول نشود گزینه‌های شبانه، غیرانتفاعی، دانشگاه آزاد و پیام نور پیش روی اوست؛ تکمیل ظرفیت، ثبت‌نام بدون کنکور در برخی دانشگاه‌ها مثل دانشگاه آزاد، پیام نور و ... هم گزینه‌های دیگری برای لیسانس گرفتن‌اند. این از راه ورود به دانشگاه! اما برای پایان چهار سال دوران لیسانس زندگی دانشجویی مشقات خاص خود را دارد؛ مثل زندگی در خوابگاه، دنبال خانه گشتن، مدیریت هزینه‌ها، شب‌بیداری‌های قبل از تحویل پروژه و امتحان، دفاع از پایان‌نامه و ... . البته در حاشیه خیلی‌ها می‌توانستند برای درس نخواندن و نمره گرفتن دست به کارهای دیگری بزنند؛ از سپردن پروژه‌ها به دیگران تا خرید پایان‌نامه.

کافی است از مترو میدان انقلاب خارج شوید آن موقع کارت پخش‌کن‌ها و دادزن‌ها برای فروش تحقیق و پایان‌نامه خودشان سراغتان می‌آیند. هیچ استادی نیست که اطلاعی از این موضوع نداشته باشد؛ فقط نوع برخورد آن‌ها با این مقوله فرق می‌کند؛ بعضی‌هایشان برای آنکه مطمئن شوند دانشجو خودش تحقیق و پایان‌نامه‌اش را انجام داده، مو را از ماست بیرون می‌کشند اما بعضی‌هایشان هم حساسیتشان کمتر شده؛ آن‌ها تحقیق کلاسی را اختیاری کرده‌اند و در جلسه دفاع از پایان‌نامه چندان سختگیری نمی‌کنند؛ چون مکانیسمی برای تشخیص سره از ناسره وجود ندارد. بااین‌حال همان دانشجویی که پایان‌نامه‌اش را خودش انجام نمی‌دهد ناچار است در کلاس‌های درس شرکت کند و با کمی درس خواندن نمره قبولی امتحان را بگیرد.

در گوشه و کنار مجموعه‌هایی برای فروش مدرک تحصیلی بدون یک روز تحصیل هم پیدا شدند. در ابتدا این مدارک به نام دانشگاه‌های جعلی فروخته می‌شدند؛ داستان مدرک تقلبی علی کردان وزیر کشور محمود احمدی‌نژاد اولین چیزی است که با این مطلب به ذهن خطور می‌کند؛ بعدازاین رسوایی، وزیر کشور دولت احمدی‌نژاد استیضاح شد و رفته‌رفته کلمه کردانیسم معادلی برای جعل مدرک به کار رفت.

فروش مدرک با استعلام و تشکیل پرونده

رفته‌رفته اما فروش مدارک دانشگاه‌های داخل هم به مدارک قلابی خارجی اضافه شدند. باوجودآنکه چند هر وقت یک‌بار خبری مبنی بر متلاشی شدن یک باند فروش مدرک تحصیلی جعلی منتشر می‌شود، اما این داستان تمامی ندارد. با نگاهی به این گزارش رسانه‌ها درباره این موضوع می‌توان متوجه شد قیمت خرید مدرک تحصیلی حتی کاهش نیز پیداکرده است که شاید بتوان آن را به عرضه بیشتر از تقاضا مربوط دانست! حتی وزارت علوم و دانشگاه آزاد دست به تمهیداتی مثل صحت‌سنجی و استعلام مدرک زدند؛ بااین‌حال فروشندگان مدرک نه‌تنها در صفحات اینستاگرامی بلکه در سایت‌های اینترنتی می‌گویند مدرک را با امکان استعلام گرفتن و تشکیل پرونده در دانشگاه می‌فروشند.

ارائه رزومه برای فروش مدرک

سایت یکی از این مدرک‌فروش‌ها مدعی است که بیش از ۸۰۰ مدرک در ۹۴ رشته تحصیلی و از ۲۴ واحد دانشگاهی صادر کرده است. سایت دیگری هم نمونه مدارکی را که مدعی صدور آن‌هاست با مخدوش کردن تصویر و اسم صاحب آن قرار داده است. بالای این مدارک، آرم و لوگوی دانشگاه آزاد، پیام نور و چند دانشگاه غیرانتفاعی به چشم می‌خورد. یکی دیگر از مدرک‌فروشان که در اینستاگرام فعالیت دارد در صفحه خود نوشته که مدارک «همه رشته‌های پزشکی، پیراپزشکی غیرپزشکی، از لیسانس تا دکترای عمومی، تخصصی و حرفه‌ای» را همراه با «اصل دانشنامه و ریز تمام نمرات، ترجمه رسمی با تأییدیه وزارت امور خارجه و تأییدیه ریزنمرات توسط معاونت فارغ‌التحصیلان سازمان مرکزی دانشگاه آزاد» ارائه می‌کند.

خرید دکترا ارزان‌تر از دکترا گرفتن!

قیمت‌های اعلامی این صفحه برای مدرک رشته‌های غیرپزشکی کارشناسی ۴۰ میلیون، کارشناسی ارشد ۵۰ میلیون، دکتری تخصصی ۶۰ میلیون تومان است. مبالغ مدرک برای رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی هم این‌گونه اعلام‌شده: کارشناسی پیراپزشکی ۵۰ میلیون، کارشناسی ارشد پیراپزشکی ۸۰ میلیون، دکترای پیراپزشکی و دکترای دامپزشکی ۱۲۰ میلیون، پزشکی عمومی ۱۸۰ میلیون و داروسازی و دندان‌پزشکی ۲۰۰ میلیون تومان. نکته جالب‌توجه آن است که مبالغ اعلام‌شده گاهی از تحصیل در مقطع موردنظر در دانشگاه آزاد مثلاً در دوره دکترا ارزان‌تر درمی‌آید؛ اما جالب‌تر آن است که برخی از وب‌سایت‌های فروش مدرک از قراردادن شماره تلفن‌های همراه خود در سایت ابایی ندارند. این مطلب این سؤال را به‌پیش می‌آورد که آیا علنی کردن شماره تماس‌ها که قابل‌بررسی است، چنین معنایی را نشان نمی‌دهد که اراده‌ای برای برخورد با این گروه‌ها وجود ندارد؟

سیاستمداران مشغول راه‌اندازی دانشگاه

برای همه ما به‌کرات پیش‌آمده با افرادی روبه‌رو شده‌ایم که با وجود طی کردن دوران لیسانس یا فوق‌لیسانس در یک‌رشته دانشگاهی، حتی با الفبای آن رشته هم آشنا نبوده‌اند. اما داستان از نگاه عرضه و تقاضا به دانشگاه شروع می‌شود؛ زمانی که انبوه افرادی در کنکور شرکت می‌کردند اما فقط عده کمی به دانشگاه راه پیدا می‌کردند. در چنین وضعیتی که دانشگاه و دانشجو شدن ارزش تلقی می‌شد سیاستمداران وارد عمل شدند که یا ظرفیت دانشگاه‌ها را افزایش دهند یا دانشگاه جدیدی تأسیس کنند. اغلب دانشگاه‌های پس از انقلاب از دانشگاه آزاد گرفته تا واحدهای کوچک دانشگاهی همه به دست سیاستمداران احداث‌شده‌اند.

چرا بااین‌همه سیاستمدار استاد کشور گلستان نیست؟

برخی نمایندگان حتی برای جلب آرای مردم در حوزه انتخابیه خود راه‌اندازی دانشگاه را در دستور کار خود قرار می‌دادند و عملاً «تحصیل به‌منزله ارزش» را بازتولید کردند؛ بدون آنکه به فارغ‌التحصیلان مهارت خاصی آموزش داده شود.

در همه این سال‌ها مدرک‌گرایی و تجاری شدن نهاد علم با انتقاداتی روبه‌رو بوده است، اما سیاستمداران نیز از این وضعیت سود برده‌اند؛ اغلب نمایندگان مجلس و مدیران مدعی مدرک فوق‌لیسانس و دکترا هستند. مناظره‌های انتخابات ریاست جمهوری که کاندیداها بیشتر از سابقه خود بر تحصیلات خود و تدریس در دانشگاه تأکیددارند مشتی نمونه خروار از این ماجراست؛ اما به‌راستی چرا بااین‌همه مدیر، مسئول و نماینده که واژه دکتر و استاد دانشگاه را یدک می‌کشند کشور گلستان نیست؟