روزنامه جهان صنعت نوشت: ماه‌هاست بازار شیرخشک نوزاد با کمبود مواجه است؛ موضوعی که پیش از وقوع آن تولیدکنندگان شیرخشک نسبت به آن هشدار داده بودند. آنها اطلاع داده بودند که نیازمند ارز هستند تا بتوانند مواد اولیه مورد نیاز شیرخشک را وارد کنند تا چرخه کارخانه‌ها بچرخد و بازار با کمبود مواجه نشود؛ هشداری که وزارت بهداشت به آن اهمیتی نداد تا اینکه دو ماه قبل یکی از ۵ کارخانه تولیدکننده شیرخشک کشور از چرخه تولید خارج شد و به گفته رییس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد در ماه آینده مواد اولیه یکی دیگر از کارخانه‌ها تمام و کارخانه دوم هم از رده خارج می‌شود. کارخانه‌هایی که ظرفیت تولید آنها در مجموع ۳۴ میلیون قوطی شیرخشک در سال است. میزان تولید شیرخشک در کشور ۶۱ میلیون قوطی در سال است و در واقع این دو شرکت در صورتی که با توان کامل کار کنند، می‌توانند در سال نیمی از نیاز کشور را تامین کنند، اما درحال حاضر ظرفیت بالفعل این کارخانه‌ها طبق اعلام هانی تحویل‌زاده رییس انجمن تولیدکنندگان، شیرخشک نوزاد در ماه ۱۷۰۰ قوطی شیر خشک است.
با گسترش فعالیت کارخانه‌های شیر خشک، ظرفیت تولید این محصول در سال به ۱۲۰ میلیون قوطی رسیده است. با این حال اکنون کمبود شیر خشک به یکی از معضلات اصلی کشور تبدیل شده است. در این بین نهادهای مسوول نظیر وزارتخانه‌های صمت و بهداشت توپ را به زمین یکدیگر می‌اندازند.
در شرایطی اکنون دولت سعی دارد از طریق واردات شیرخشک مورد نیاز کشور را تامین کند که شرکت‌های داخلی فعال در این حوزه مجهز به مدرن‌ترین ماشین‌آلات هستند و فقط مواد اولیه خود را از اروپا تامین می‌کنند. آن‌طور که فعالان و تولیدکنندگان این حوزه می‌گویند، وزارت بهداشت از تخصیص ارز برای تامین مواد اولیه به این شرکت‌ها خودداری کرده است و در مقابل اقدام به واردات ۳۰ میلیون قوطی با شش برابر قیمت تمام‌شده داخلی کرده است. همین امر باعث شد که وزیر صمت به وزارت بهداشت درخصوص تعطیلی و بیکار شدن تعداد زیادی از کارگران هشدار دهد.
کمبود شیرخشک در ماه‌های اخیر باعث سردرگمی و دردسر بسیاری از خانواده‌های صاحب نوزاد در داروخانه‌ها شده است. این دسته از خانواده‌ها می‌گویند اگر شیرخشک در داروخانه‌ای پیدا شود هم مجبورند مدت زیادی برای دریافت آن معطل شوند. به نظر می‌رسد این معطلی پس از تصمیم سازمان غذا و دارو برای عرضه شیرخشک به ازای کد ملی هر نوزاد رخ داده باشد.
آن‌طور که محمود آل‌بویه مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو پیش از این خبر داده بود، از ۲۰ مهرماه شیرخشک‌های عادی با ثبت کد ملی نوزاد در سامانه رهگیری محصولات سلامت‌محور در داروخانه‌ها عرضه می‌شود.
سازمان غذا و دارو پیش از این اعلام کرده بود که عرضه شیرخشک با کد ملی نوزادان، در راستای مقابله با قاچاق معکوس این محصول در دست اقدام قرار گرفته است؛ در واقع به دلیل تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به صنعت تولید شیرخشک اطفال، قیمت تمام‌شده این محصول پایین‌تر از کشورهای همسایه است و همین موضوع انگیزه‌ای برای قاچاق این محصول به خارج از کشور ایجاد کرده اما به نظر می‌رسد قاچاق معکوس شیرخشک، دلیل اصلی کمبود آن در بازار نیست.
بخشی از مواد اولیه شیرخشک به کشور وارد می‌شود و در نتیجه بخشی از تولید شیرخشک وابسته به تامین ارز است. فرآیند تخصیص ارز به صنعت شیرخشک به این صورت است که در ابتدا تولیدکننده، میزان نیاز ارزی خود برای تولید تعداد مشخصی شیرخشک را به سازمان غذا و دارو اعلام می‌کند. پس از تایید سازمان غذا و دارو، درخواست تخصیص ارز به بانک مرکزی داده می‌شود و سپس بانک مرکزی آن را تایید و بانک عامل، از تولیدکننده درخواست ریال می‌کند تا تولیدکننده بتواند ارز را دریافت و نسبت به واردات مواد اولیه شیرخشک اقدام کند!
این در حالی است که چندی پیش تحویل‌زاده گفته بود: سازمان غذا و دارو حاضر به پرداخت ارز به ما نیست و به ما اعلام کرده است، چون ما سال گذشته ارز گرفته بودیم امسال به ما ارزی تخصیص پیدا نخواهد کرد. او گفت: وزارت بهداشت به ما ارز نمی‌دهد، اما در مقابل به گروهی از واردکنندگان شیرخشک در واقع به شرکت‌های فوریتی که مورد تاییدش هست مجوز واردات با ارز دولتی را می‌دهد.
طبق داده‌های موجود یکم شهریور سال جاری سازمان غذا و دارو فراخوان تولید شیرخشک را داد. فراخوانی که مورد استقبال واردکنندگان قرار گرفت. درحال حاضر هم ۴ میلیون شیرخشک وارداتی به گمرک رسیده است و در روزهای آینده در بازار شیرخشک توزیع می‌شود، اما مساله مهم مشخص نبودن کیفیت این شیرخشک‌هاست؛ موضوعی که تحویل‌زاده آن را تایید می‌کند.
نامه وزیر صمت به وزارت بهداشت
عباس علی‌آبادی در این نامه که نسخه رونوشت آن برای بانک مرکزی نیز ارسال شده از وزیر بهداشت خواسته تا جهت جلوگیری از تعطیلی این کارخانه‌ها و جلوگیری از بحران شیرخشک هرچه زودتر نامه تایید ارز این واحدها را صادر کند تا بانک مرکزی ارز لازم را به این امر اختصاص دهد. پس از آنکه سازمان غذا و دارو در یک اقدام بی‌سابقه مزایده برگزار و در یک هفته برنده را اعلام کرد، اکنون به شرکت‌های پخش اعلام شده که ۴ میلیون قوطی برند بی‌بی‌لین ترکیه به‌زودی وارد سیستم خواهد شد. این شرکت در سال ۲۰۱۹ تاسیس شده و هر قوطی را چهار تا ۵/۶ یورو هزینه برده است. این در حالی است که اگر همین ارز به واردات مواد اولیه تخصیص پیدا می‌کرد علاوه بر فعالیت حداقل پنج کارخانه ایرانی و بیکار نشدن کارگران، ارز مصرف‌شده برای هر قوطی ۵/۱ یورو بود و مواد اولیه‌ای که از آلمان وارد می‌شد، تحت لیسانس برندهای معروف فرانسوی و آلمانی در ایران قرار می‌گرفت.
شرکت‌های تولیدکننده شیرخشک در آستانه تعطیلی
هانی تحویل‌زاده رییس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک اطفال ضمن تایید کمبود شیرخشک در کشور اظهار کرد: در حال حاضر پنج تولیدکننده داخلی شیرخشک داریم اما ماه‌هاست که تولیدکنندگان شیرخشک ارز دریافت نکرده‌اند و این موضوع باعث شده که دو تولیدکننده بدهی شدید ارزی پیدا کنند؛ این تولیدکنندگان مواد را با حداقل اسناد و به صورت اعتباری وارد کشور کرده‌اند. یک تولیدکننده به دلیل عدم‌تخصیص ارز و نداشتن توان مالی برای واردات اعتباری مواد اولیه، از چرخه تولید خارج شده است و یکی از تولیدکنندگان نیز احتمالا تا دو ماه آینده از مدار تولید شیرخشک خارج خواهد شد!
قابلیت تولید شیرخشک ایرانی دو برابر نیاز کشور!
تحویل‌زاده درباره میزان نیاز کشور به شیرخشک عنوان کرد: در سال گذشته ۶۱ میلیون عدد قوطی شیرخشک رگولار(عادی) مصرف شده که نیاز یک سال ایران بوده است؛ در عین حال ظرفیت تولیدکنندگان داخلی ۱۱۷ میلیون قوطی شیرخشک است که یعنی حدود دو برابر مصرف یک‌سال، قابلیت تولید شیرخشک داریم.
رییس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک اطفال تصریح کرد: از دی‌ماه سال گذشته تا الان تامین ارز نشده است و به همین دلیل تولیدکنندگان برای واردات مواد اولیه، بدهی ارزی به شرکت‌های خارج از کشور پیدا کرده‌اند. وی ادامه داد: شرکت نستله قابلیت تولید ۳۰ میلیون عدد، شرکت پودر شیر مشهد ۴۰ میلیون عدد، بهداشت کار ۱۷ میلیون عدد، پگاه شهرکرد ۲۰ میلیون و نیکسان سلامت بهبود ۱۰ میلیون قوطی را دارند. شرکت پگاه و نیکسان سلامت بهبود به دلیل عدم تخصیص ارز تعطیل شده‌اند و شرکت بهداشت کار از دی ماه سال گذشته تاکنون هیچ ارزی نگرفته و به اندازه دو ماه ماده اولیه برای تولید دارد و شرکت نستله مقادیر ناکافی ارز دریافت کرده و به دلیل کمبود ارز و بدهی ۲۰ میلیون یورویی، یک ماه مشکل در تولید پیدا کرد و شرکت پودر شیرخشک مشهد نیز به صورت سه شیفت درحال کار کردن است، اما هیچ ارزی به آن تخصیص پیدا نکرده و دچار بدهی ارزی شده است.
فراخوان واردات شیرخشک در تنگنای ارزی تولیدکنندگان
در شرایطی که تولیدکنندگان شیرخشک صرفا به دلیل قرار داشتن در تنگنای ارزی دچار مشکل در تولید شده‌اند؛ خبرهایی از واردات شیرخشک از کشورهای خارجی به گوش می‌رسد.
رییس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک اطفال درباره اقدام قابل تامل سازمان غذا و دارو در واردات شیرخشک گفت: با وجود مشکلاتی که بر سر راه تولید شیرخشک وجود دارد، سازمان غذا و دارو در این میان فراخوان واردات ۳۰ میلیون قوطی شیرخشک را صادر کرده است! در حالی که تولیدکنندگان داخلی در صورت تامین ارز می‌توانند شیرخشک مورد نیاز کل کشور و حتی دوبرابر نیاز کشور را تولید کنند. اقدام به واردات شیرخشک در حالی است که واردات هر قوطی شیرخشک، ارزبری سه برابری نسبت به تولید داخل آن دارد!
وی عنوان کرد: تعدادی از قوطی‌های شیرخشک وارداتی در گمرک در انتظار وارد شدن به کشور از مبدا ترکیه است در حالی که بهترین برندهای شیرخشک اطفال در کشور در حال تولید بوده است و سازمان غذا و دارو به جای توجه به تامین ارز شرکت‌های تولیدکننده، در شرایطی که دو کارخانه تولیدی به تعطیلی کشانده شده‌اند اقدام به صدور فراخوان واردات شیرخشک کرده است و در عین حال نیز تولیدکنندگان را به مسائل مختلفی متهم می‌کند.
تحویل‌زاده تصریح کرد: یکی از اتهاماتی که سازمان غذا و دارو به تولیدکنندگان وارد کرده این است که تولیدکنندگان ارز دریافت کرده اما مواد اولیه شیرخشک را وارد کشور نکرده‌اند! در حالی که تولیدکنندگان در زمان دریافت ارز به بانک عامل تعهد می‌دهند که طی ۹ ماه ماده اولیه را وارد کنند و اگر ماده اولیه وارد نکنند، بانک عامل به بانک مرکزی گزارش می‌دهد و ارز در مراحل بعدی به شرکت تخصیصی نمی‌یابد. از سوی دیگر اتهاماتی همچون گرانفروشی شیرخشک از سوی تولیدکنندگان به هیچ‌وجه صحت ندارد زیرا قیمت‌گذاری شیرخشک دستوری است و قیمت آن توسط سازمان حمایت از مصرف‌کننده و سازمان غذا و دارو مصوب و درج می‌شود و داروخانه باید با قیمت درج‌شده روی محصول آن را به فروش برساند.
چرا مواد اولیه شیرخشک در کشور تولید نمی‌شود؟
تحویل‌زاده درخصوص اینکه با توجه به وابستگی بخشی از مواد اولیه شیرخشک به ارز، آیا امکان تولید مواد اولیه شیرخشک در کشور وجود ندارد تا وابستگی به واردات و نیاز به ارز از میان برداشته شود، گفت: امکان تولید مواد اولیه شیرخشک در کشور وجود دارد اما نیاز به سرمایه‌گذاری کلانی دارد و صنایع به این حیطه ورود پیدا نمی‌کنند زیرا قیمت‌گذاری آن دستوری است و فعالان صنعت حاضر نیستند به صنعت تولید آن ورود پیدا کنند زیرا صرفه اقتصادی برای آنها وجود ندارد!
- 17
- 6
