چرایی بازگشت زیرمیزی پزشکان

حهان صنعت  نوشت:سرخوردگی شدید مهره ستون فقرات و تنگی کانال نخاعی و ضرورت انجام اورژانسی جراحی برای مادر بیمارش او را آواره مطب دکتر‌ها کرده ‌است. از خیابان جمهوری تا فرمانیه؛ از معروف‌ترین پزشک تا گمنام‌ترین‌ها را زیر پا گذاشته است. پاهای مادرش دیگر حسی ندارند، اگر به همین حال رها شود، ویلچر‌نشین می‌شود؛ موضوعی که هرگز برای فرزندان قابل هضم نیست و برخی اوقات مردم دعا می‌کنند که هیچگاه بیمار و محتاج آنها نشوند چرا‌که برخی پزشکان یک درخواست نامعقول از بیماران دارند! یکی حضورش در اتاق عمل را مشروط به دریافت دو، سه سکه طلا برای خودش به اضافه شماره کارت تیمش در اتاق عمل و دریافت دستمزد جدا برای هر یک از آنها می‌کند و دیگری تعداد سکه‌های دریافتی‌اش دوسکه است و شرط دستمزد اعضای اتاق عمل هم تکرار می‌شود! بعضی‌ها به‌طور کلی تمام هزینه‌های جراحی را به دلار و یورو بعضا تتر و بیت‌کوین دریافت می‌کنند و دختری که چاره‌ای برایش نمی‌ماند جز اینکه با کمی چک‌و‌چونه تعداد سکه‌ها را به یکی تقلیل و هزینه یک شب را به کمک بیمه بپردازد بلکه بتواند دوباره لبخند را روی لب مادرش ببیند و دوباره شاهد راه ‌رفتن او باشد.

از همه جالب‌تر اینکه این بیمار برای درمان به بخش‌خصوصی مراجعه کرده‌ است؛ بخشی که به نظر می‌رسد میزان کافی حقوق و دستمزد بگیرند و اغلب اوقات برخی پزشکان شاغل در این بخش خود سهامدارند! نیمی از پزشکانی که اسم‌شان به عنوان پزشک خوب در تهران پیچیده در بیمارستان‌های خصوصی جراحی می‌کنند و کمتر به بیمارستان دولتی می‌روند. بیماران هم به ناچار برای درمان عزیزانشان هزینه‌های هنگفتی را باید متقبل شوند زیرا برخی بیمارستان‌های خصوصی با بیمه‌ها طرف قرارداد نیستند و باید تمام هزینه‌ها را نقدا پرداخت کرد، برخی دیگر نیز به خاطر مالیات از بیماران دلار و سکه دریافت می‌کنند. بیماران در هر صورت سرگردان صرافی‌ها و بیمارستان‌ها شدند. بگذریم از اینکه بنا به اذعان ایرج خسرونیا در بیمارستان‌های دولتی دریافت پول‌های بالای ۲۰۰‌میلیون تومان و سکه و دلار برای عمل کردن بیمار از سوی پزشک معالج امری رایج است. البته این رییس انجمن متخصصین داخلی ایران معتقد است دلیل چنین پدیده‌هایی این است که برای درآمد پزشکان سقف گذاشته می‌شود و برای ماندن در سیستم دولتی خدمات‌شان جبران نمی‌شود.

با پذیرش اینکه پزشک در بخش دولتی به دلیل نقص قانون، خدماتش جبران نمی‌شود و خودش دست به کار می‌شود و حق و حقوقش را از بیمار مستاصل می‌گیرد، دریافت سکه و دلار و زیر‌میزی در بخش‌خصوصی چگونه دریافت می‌شود و مدیران نظام پزشکی که متولی صنفی هستند چرا در خصوص تخلفات این بخش سکوت اختیار کرده‌اند؟! این روزها بیمار شدن نه‌تنها دردناک‌تر از گذشته است بلکه باری است بر دوش خانواده و عذاب وجدانی تمام نشدنی برای بیمار! بیماری که گاهی درمان را بی‌خیال می‌شود و با دردی که شاید به قیمت زمین‌گیر شدنش تمام شود، کنار می‌آید و روزگار می‌گذراند تا هزینه‌ای مضاعف بر دیگر هزینه‌های سرسام‌آور خانواده نباشد. گاهی نیز راهی جز جراحی پیش پای بیمار قرار نمی‌گیرد و او به ناچار به دنبال بهترین دکترها از مطب‌ها و بیمارستان‌های دولتی و خصوصی برای یافتن بهترین گزینه درمان می‌گردد اما با شنیدن هزینه‌های عجیب و غریب گاهی فقط بهت و شگفتی است که نصیبش می‌شود. این روزها دکترها دیگر به گرفتن پول رایج مملکت به عنوان زیر‌میزی راضی نیستند و حرف از سکه و دلار می‌زنند البته در مملکتی که روزانه قیمت تمام اقلام بی‌ربط و با ربط با دلار افزایش می‌یابد، این موضوع چندان اتفاق عجیبی نیست.

دستمزد برخی پزشکان همواره چالش‌برانگیز بوده ‌است. در یک‌سوی این نامعادله، بیمه‌ها هستند که در برابر رشد دستمزد‌ها یا به تعبیر صنف پزشکان واقعی‌شدن آنها مقاومت جدی دارند چراکه آنها هم معتقدند منابع کافی برای آن میزان رشد دستمزدی که گروه پزشکی را راضی کند، ندارند! سوی دیگر ماجرا هم برخی پزشکانی هستند که حتی در زمان طرح تحول سلامت و رشد ۱۸۰ تا ۳۰۰‌درصدی دستمزد در خلال این طرح باز هم راضی نبودند و معتقد بودند دستمزدشان کم است! طرف سوم این ماجرا اما مردمی هستند که تاوان کمبود منابع بیمه‌ها و واقعی نبودن دستمزد برخی پزشکان یکجا بر سرشان آوار شده و برای درمان ناگزیرند برخی پزشکان معالج‌شان هر‌چه می‌خواهد در طبق اخلاص گذاشته و تحویلش دهند؛ از سکه گرفته تا دلار و رمز ارز! کسی هم نیست که از این قشر بی‌دفاع حمایت کند، در حالی که بیمه‌ها فشارشان را روی پزشک و بیمار می‌آورند و برخی پزشکان اگر حس کنند کم و کسری دارند، آن را از جیب بیمار جبران می‌کنند اما این بیمار است که هیچ چاره‌ای ندارد و وقتی با تقاضای زیر‌میزی برخی پزشکان مواجه می‌شود یا باید پول زیر‌میزی را جور کند یا از خیر درمان بگذرد!

دریافت زیر‌میزی از بیماران جرم است

البته این موضوع از چشمان تعزیرات دور نمانده است. دیروز محمدعلی اسفنانی درباره دریافت زیرمیزی از بیماران توسط برخی پزشکان گفت: قانون برای هر خدمتی که به مردم عرضه می‌شود چه در قالب مهندسی یا پزشکی و خدماتی و‌… باشد، مبلغی را به عنوان تعرفه در نظر گرفته است. برای پزشکان، مطب‌ها و بیمارستان‌ها که حق ویزیت یا حق‌الزحمه اتاق عمل و جراحی را دریافت می‌کنند، تعرفه‌ای وجود دارد و براساس قانون اگر تعرفه را رعایت نکنند و اضافه مازاد دریافت کنند، تخلف بوده و تخلفی تحت عنوان دریافت مبلغ مازاد بر تعرفه است و در قانون گرانفروشی خدمات بوده و جرم است و رقم دریافتی هرچه بیشتر باشد، طبیعتا میزان مجازات و جریمه بیشتر است.

وی افزود: این موضوع که دریافتی به چه صورت باشد؛ فرضا ریال نباشد و به صورت دلار و سکه و… باشد، تاثیری در اصل موضوع نمی‌کند زیرا مازاد بر تعرفه مبالغی را دریافت کردند و براساس آن مبلغی که معادل‌سازی شده، جریمه در نظر گرفته می‌شود.

اسفنانی تاکید کرد: گاهی اوقات برخی پزشکان تخلفات دیگری دارند و آن هم این است که مثلا به جای اینکه پول را به شخص پزشک بدهند، به واسطه یا منشی یا دیگری می‌دهند، طبیعتا اگر این موضوع احراز شود که این مبلغ بابت خدمتی بوده که پزشک ارائه کرده و از بیمار دریافت شده، در حکم، دریافت توسط خود پزشک است و قابل مجازات خواهد بود و آن پزشکی که چنین تخلفی مرتکب شده، مجازات می‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که برخی پزشکان به جای استفاده از کارتخوان از بیمار پول نقد را برای ویزیت دریافت می‌کنند تا مالیات ندهند، آیا تعزیرات به این موضوع ورود می‌کند؟ گفت: این موضوع جزو تخلفات تعزیراتی نیست و در حیطه تعزیرات نیست ولی از آنجایی که سازمان امور مالیاتی بخواهد میزان درآمد آنها را لحاظ کند و مالیات اخذ کند، امکان صحت‌سنجی نیست که چه مقداری دریافت شده و ممکن است تخلفی در آن زمینه باشد و حتی می‌تواند مصداقی از برخی جرم‌هایی که در قانون مجازات اسلامی گفته شده تلقی شود.

۲سکه در قبال یک جراحی

یکی از همراهان بیمارانی که این روزها برای درمان سرخوردگی شدید مهره ستون فقرات و تنگی کانال نخاعی به پزشکان زیادی بابت درمان مراجعه کرده است، با انتقاد از عملکرد برخی پزشکان مغز و اعصاب به «جهان‌صنعت» گفت: پزشک‌های متفاوتی برای جراحی به من معرفی کردند، به ناچار به تمام آنها مراجعه کردم. یکی از آنها در فرمانیه و یکی از بزرگ‌ترین برج‌های آن منطقه مطب داشت که بسیار پزشک معروفی است. این پزشک ۲ راه پیش‌روی من گذاشت؛ یکی اینکه با پرداخت ۱۲۰‌میلیون تومان که شامل هزینه دستمزد پزشک، تجهیزات، بستری و غیره می‌شود، جراحی را انجام دهد و پس از آن برای دریافت هزینه‌های بستری و بخشی از تجهیزات به بیمه مراجعه کنم. از طرفی نه‌تنها دستمزد پزشک شامل بیمه تکمیلی نمی‌شود بلکه کارشناس بیمه نیمی از خدمات‌رسانی بیمارستان به بیمار را غیرضروری می‌داند و آنها را هم پرداخت نمی‌کند. به‌طور مثال بیمه از هزینه ۱۴‌میلیون تومانی ۱۰جلسه فیزیوتراپی در یکی از مراکز فیزیوتراپی که در ابتدای امر گفته بود تمام هزینه‌ها را از بیمه دریافت کنید، تنها ۴‌میلیون پرداخت کرد‌ و دلیل آن را دریافت هزینه غیرضروری و زیاد از سوی مرکز فیزیوتراپی عنوان کرد.

وی افزود: این موارد در حالی است که هزینه یک شب بستری در بیمارستان خصوصی ۵۰‌میلیون تومان است. راه دیگری که آن پزشک پیش‌روی من گذاشت را منشی او به آرامی به من گفت که با پرداخت ۲ سکه تمام بهار آزادی به پزشک جراحی مادرم را قبول می‌کند. در این صورت تمام هزینه‌های بیمارستانی و بستری را باید جدا پرداخت کنم. حال مشخص نیست چه تعداد از مهره‌های ستون فقرات مادرم تعویض می‌شود زیرا هزینه آنها نیز متفاوت است از ۲۰ تا ۶۰میلیون تومان است که آن هم باید آزاد خریداری کنم.

این همراه بیمار اضافه کرد: البته تحت جراحی قرار گرفتن و پرداخت چنین هزینه‌های هنگفتی لزوما بیمار را خوب نمی‌کند چرا‌که وقتی در مطب پزشکان به انتظار نشسته بودیم یک مرد ۲۴‌ساله از درد همیشگی خود پس از گذشت یک‌سال از جراحی گلایه داشت. زن ۴۰‌ساله دیگری با اینکه ۲ بار تحت جراحی قرار گرفته بود اما برای بار سوم هم باید درمان را شروع می‌کرد. به نظرم جراحی ستون فقرات شرایط بیمار را بهبود نمی‌دهد، تنها آن را تثبیت می‌کند که حداقل بدتر نشود.

زیرمیزی برای هزینه‌های جاری!

دکتر ایرج خسرونیا رییس انجمن متخصصین داخلی ایران با تایید اینکه برخی پزشکان سکه و دلار برای جراحی از بیمار دریافت می‌کنند به «جهان‌صنعت» گفت: بحث دریافت زیرمیزی برخی پزشکان از بیماران جدید نیست با اینکه این قضیه هیچگاه مورد قبول جامعه اکثریت پزشکی نبوده است اما بارها در این‌باره به مسوولان ذی‌ربط هشدار داده بودیم که اگر تعرفه‌های پزشکی در راستای تورم افزایش پیدا نکند، مشکلات زیادی مانند افزایش دریافت زیرمیزی برخی پزشکان از بیماران به وجود خواهد آمد زیرا همانطور که دستمزدها تغییر می‌کند، تعرفه‌های پزشکی نیز باید همسان با دستمزدها باشد. دولت ادعا می‌کند نرخ تورم ۴۰‌درصد است که البته واقعی نیست اما همین ۴۰‌درصد را هم در نظر نمی‌گیرند.

وی افزود: اگر شعار دولت در ظاهر حمایت از مردم است نباید تصمیمی بگیرد که منجر به تورم پنهان در حوزه سلامت بشود. تورم پنهان یعنی زیرمیزی‌های بیشتر، مجبور کردن مردم به آمدن به شهرهای بزرگ‌تر، افزایش خدمات و درمان‌های القایی و غیرضروری برای مردم که در نهایت به ضرر مردم تمام می‌شود. در هر صورت اگر دریافت زیرمیزی از سوی پزشک برای تعزیرات و وزارت بهداشت یا سازمان نظام پزشکی ثابت شود آن پزشک مورد تعقیب قرار می‌گیرد.

رییس انجمن متخصصین داخلی ایران با اشاره به اینکه برخی پزشکان برای فرار از مالیات از بیماران طلب سکه می‌کنند، بیان کرد: مالیاتی که باید یک پزشک پرداخت کند، بسیار زیاد است. به همین دلیل برخی پزشکان از بیماران طلب سکه یا دلار و تتر می‌کنند تا به نحوی از پرداخت مالیات فرار کنند. اگر ریالی وارد حساب آنها شود، دولت برای آنها مالیات در نظر می‌گیرد. نقدی هم نمی‌توانند دریافت کنند زیرا این کار خلاف قوانین جاری وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی است. از طرفی پرداخت زیرمیزی ریالی به حساب پزشک خود یک مدرک زیرمیزی محسوب می‌شود، وگرنه تخلف بسیاری از پزشکان برای سازمان آشکار می‌شد.

او ادامه داد: از طرفی برخی پزشکان برای دریافت هزینه کارکرد روزانه خود باید ماه‌ها یا شاید سال‌ها به دنبال بیمه بروند چرا‌که سازمان‌های بیمه‌گر به جای اینکه هزینه‌ها را همان روز یا حداقل آخر هر ماه واریز کنند با کلی کاستی آن را ۶ ماه تا یک‌سال بعد از جراحی پرداخت می‌کنند که این پول دیگر دردی از آن پزشک دوا نمی‌کند. این در حالی است که حقوق یک کارمند آخر ماه واریز می‌شود. طبیعتا پزشکان هم مانند دیگر اقشار جامعه مشکلات مالی و معیشتی دارند. به همین خاطر برخی پزشکان زیرمیزی می‌گیرند تا هزینه‌های جاری آنها مانند اجاره مطب، حقوق منشی و غیره را بدهند بنابراین بسیاری از آنها نمی‌توانند ماه‌ها به دنبال بیمه بروند.

دکتر ایرج خسرونیا در پایان متذکر شد بنده به هیچ عنوان از زیرمیزی گرفتن برخی پزشکان دفاع نمی‌کنم اما این‌گونه پرداختی‌های بیمه و کاهش تعرفه‌ها برخی از آنها را ناچار به این کار کرده است. با این روند، زیرمیزی‌ها ادامه پیدا خواهد کرد البته می‌دانید که زیرمیزی‌ها در حدود ۱۰‌درصد پزشکان است چرا‌که ۹۰‌درصد پزشکان با توجه به نوع تخصص و طبابت‌شان نمی‌توانند زیرمیزی بگیرند مثلا متخصصان داخلی یا اطفال بابت چه کاری از بیمار زیرمیزی بگیرند، پس این آسیب متوجه بخشی از جامعه پزشکان است که اگر تعرفه‌ها اصلاح نشود، احتمال تداوم و افزایش آن هم خواهد بود.

ویزیت پزشکان فوق‌تخصص از اجرت سَلمانی هم کمتر است!

دکتر محمد رازی عضو انجمن جراحان ارتوپدی زانو با اشاره به اینکه به سه دلیل برخی پزشکان به ناچار از بیمار طلب سکه، دلار یا وجه نقد می‌کنند به «جهان‌صنعت» گفت: من به هیچ عنوان از همکارانی که این‌گونه رفتار می‌کنند، دفاع نمی‌کنم اما کسب سکه، دلار و وجه نقد از بیمار ۳ دلیل آشکار دارد؛ دلیل اول میزان ناچیز تعرفه‌های پزشکی است. این تعرفه‌های ظالمانه بسیار ناچیز است و در برخی مواقع شاهد آن هستیم که تعرفه ویزیت یک پزشک فوق تخصص از اجرت و دستمزد یک سلمانی و واحد آرایشگاه مردانه هم کمتر است. این در حالی است که در تمام دنیا تعرفه ویزیت یک متخصص بین ۵ تا ۱۰برابر تعرفه یک آرایشگر مردانه است. در حال حاضر کوتاهی مو و شست‌وشوی سر ۲۵۰‌هزار تومان است ولی ویزیت پزشک متخصص بسیار کمتر از آن است. چنین موضوعی منجر به بی‌عدالتی و ناهنجاری اجتماعی در جامعه می‌شود. در ناهنجاری اجتماعی امکان دارد هرگونه اتفاقی رخ دهد زیرا هیچ مهره‌ای سر جای خودش نیست. وقتی مهره‌ها سر جای خود نباشند، هرگونه اتفاق بدی در جامعه رخ می‌دهد.

وی افزود: دلیل دوم، مالیات‌ها ظالمانه وضعیت را برای پزشکان وخیم کرده است. دولتی که تعرفه‌های بسیار پایینی را پزشکان در نظر گرفته است، به جای اینکه با یارانه کمبود تعرفه را جبران کند. با دریافت مالیات‌های هنگفت از پزشکان وضعیت را سخت کرده است. دولت بیش از هر قشر دیگری زورش به جامعه پزشکی و حقوق کارمندان دولت می‌رسد و به مابقی اقشار جامعه کاری ندارد. سومین علت دریافت سکه، دلار و ارزهای دیجیتال برخی پزشکان از بیمار کاهش ارزش پول ملی است. وقتی هر لحظه پول ملی ارزش واقعی خود را از دست می‌دهد، دیگر کسی آن را قبول ندارد. با تمامی این مسائل و دلایل به عنوان یک پزشک دریافت زیرمیزی را شایسته همکاران خود نمی‌دانم. با وجود اینکه افزایش تعرفه‌های خدمات پزشکی و دریافت میزان حق طبابت حق مسلم پزشکان است ولی دریافت سکه و دلار را شایسته همکاران عزیز نمی‌دانم.

دکتر رازی با تاکید بر اینکه بیمه‌ها دستمزد پزشکان را با تاخیر ۶ ماهه و نصف و نیمه پرداخت می‌کنند، بیان کرد: بیمه‌ها نه تنها دستمزد پزشکان را نمی‌دهند بلکه سر خود و به صورت ملوک الطوایفی هر چقدر که دلشان بخواهد از این حق‌الزحمه کم می‌کنند. علاوه بر آن هیچ توجیحی در این خصوص به بیمار ندارند، به همین خاطر او را تحریک به شکایت از پزشک می‌کنند. متاسفانه یک پایگاهی در وزارت بهداشت ایجاد شده که به محض اینکه اعتراضی از بیماری به گوش آنها برسد بلافاصله برای اینکه مردم را آرام کنند شکایت از پزشک را بدون تحقیق کامل و درست در دستور کار قرار می‌دهند.

او ادامه داد: وقتی قانونی از روی بی‌قانونی وضع و اجرا می‌شود، اجرایی آن قانونمداری محسوب نمی‌شود زیرا همین قانون از بی‌قانونی تصویب شده است. من به هیچ‌وجه از رفتار برخی پزشکان دفاع نمی‌کنم ولی این‌گونه قوانینی که بی‌قانونی تصویب می‌شود، صلاحیت اجرا ندارد. با این حال دریافت ویزیت نقدی پزشکان از بیمار بسیار نادر است زیرا بیشتر مطب‌ها دارای دستگاه کارتخوان هستند بنابراین این قضیه بسیار کم رخ می‌دهد اما این را در نظر بگیرید که اگر اینگونه خلاف‌ها را بخواهیم بشماریم در جامعه پزشکی ۳درصد و در کل جامعه که توسط مدیرکل‌ها، مسوولان و بسیاری از کسانی که قلم و امضا دستشان است، حداقل ۳۰درصد است بنابراین این بزرگنمایی این ۳درصد به صلاح هیچ‌کس نیست، به‌جز اینکه باعث انحراف اذهان در جامعه می‌شود. به نظرم برای حل این معضل باید به دنبال آن ۳۰درصد رفت.