سرطان هراسی

در سال های اخیر اصرار برخی بر تکرار عباراتی همچون زلزله سرطان و سونامی سرطان، یک 'سرطان هراسی' تمام عیار راه انداخته؛ ‌طوری که بسیاری را حتی از دادن آزمایش و تشخیص احتمالی بیماری هراسان کرده است.

سرطان نوعی بیماری است که از تکثیر مهار نشده سلول‌ها پدید می‌آید؛ علت احتمالی این تقسیم و رشد غیرعادی سلول‌ها، عوامل ژنتیکی، مواد رادیو اکتیو، مواد سمی و شیمیایی یا تابش بیش از حد اشعه‌هایی مانند نور آفتاب است.

معاون امور درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در باره موج سرطان هراسی در ایران گفت: موضوعی که با عنوان سونامی سرطان مطرح شده، درست و علمی نیست و رشد بیماری سرطان در کشور همانند سال‌های گذشته است و یک روند طبیعی دارد.

ساره محمدی افزود: تنها تفاوت وضعیت فعلی با گذشته در این است که امروزه با توجه به پیشرفت علم پزشکی و امکانات تشخیصی، بیشتر موارد این بیماری در مراحل اولیه و ابتدایی تشخیص داده و باعث درمان راحت‌تر و افزایش طول عمر بیمار می‌شود.

به گفته او، این موضوع ممکن است این تلقی ایجاد کند که آمار رشد سرطان در حال افزایش است در حالی که آمارها چنین چیزی را نشان نمی دهد.

طبق آمارهای رسمی وزارت بهداشت بیش از ۳۰۰ هزار بیمار مبتلا به سرطان در کشور وجود دارد و سالانه بیش از ۹۰ هزار نفر به این جمعیت اضافه می شود.

سرطان علت ۱۳ درصد مرگ‌هاست و هر سال حدود ۵۰ هزار نفر از مبتلایان به سرطان در کشور جان خود را از دست می‌دهند.

** مقایسه ایران با دنیا

علی مطلق، رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت شهریور ۹۵ گفت: امید به زندگی در حال افزایش است و در سال ۲۰۱۲ در ایران به ۷۴ سال رسیده و به همین دلیل رشد سرطان در کشور می تواند به معنای افزایش امید به زندگی نیز باشد زیرا ابتلا به این بیماری در سنین بالا شایع تر است.

طبق اعلام او 'سن ابتلا به سرطان در ایران به ترتیب در زنان و مردان ۱۲۸ و ۱۳۴ در هر ۱۰۰ هزار نفر است.'

آنچنان که رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات وزارت بهداشت هم در آبان ۹۵ عنوان کرد، سن متوسط جهانی ابتلا به سرطان ۱۸۵ و در ترکیه به عنوان همسایه ایران ۱۷۵ در هر ۱۰۰ هزار نفر است.

در سال ۲۰۱۴ حدود ۱۴ میلیون بیمار مبتلا به سرطان در دنیا شناسایی شده که پیش بینی می شود این آمار تا ۲۰۳۰ با رشد ۷۰ تا ۸۰ درصدی به ۲۵ میلیون نفر برسد.

** علل شیوع سرطان

اما در باره عوامل ابتلای افراد به سرطان و روند صعودی آن دلایل مختلفی مطرح شده که به اعتقاد معاون امور درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، 'سبک زندگی نادرست' مهمترین دلیل آن است.

به گفته محمدی 'متاسفانه سبک زندگی فعلی یک سبک ماشینی به همراه عدم تحرک، استفاده از روغن ها و اسیدهای با ترانس بالا و چربی ها و مواد سرخ کردنی است که آثار زیانباری بر سلامت جامعه دارد.'

او همچنین 'آلودگی‌های محیطی و هوا' را از علل افزایش میزان دیابت، فشار خون، بیماری های قلبی، گوارشی و نیز سرطان دانست.

از دیدگاه رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت هم، علاوه بر افزایش امید به زندگی و سالمندی،‌ افزایش ابتلا به سرطان در ایران ۲ دلیل عمده دیگر هم دارد، 'سبک زندگی غربی کم تحرک با مصرف غذاهای ناسالم' و 'عوامل محیطی ناسالم از جمله آلودگی هوا، آب و...'.

۲ عامل دیگر سرطان را معاون تحقیقات وزارت بهداشت رسانه ای کرده و اعتقاد دارد که چندان مورد توجه ایرانی ها قرار نگرفته؛ نخست 'تریاک' است که مصرف کنندگان آن مبتلا به سرطان معده، لوزالمعده، مثانه و ریه می‌شوند و دیگری 'رعایت نکردن بهداشت و درمان دهانی' است که منجر به سرطان‌های گوارش می‌شود.

ملک‌زاده البته معتقد است که ۵۰ درصد سرطان ها قابل درمان و ۴۰ درصد آنها هم قابل پیشگیری است.

در ایران از پنج سال پیش بیش از ۸۵ درصد موارد سرطان در نظام ثبت سرطان کشور به عنوان اساسی ترین بخش برنامه کنترل سرطان ثبت می‌شود.

** شایعترین سرطان ها

شایعترین سرطان در بین مردان ایرانی سرطان معده، در بین زنان سرطان پستان و در میان کودکان سرطان خون و مغز است.

در استان کرمانشاه اما از سرطان پوست به عنوان شایع ترین سرطان شیوع نام برده می شود و پس از آن به ترتیب سرطان های سینه، معده، کولون، سرطان خون، مثانه، مری، پروستات، ریه، نای و مغز شایع ترین سرطان های استان هستند.

تاکنون آماری رسمی از تعدد مبتلایان سرطان در کرمانشاه منتشر نشده اما نسرین امیری ‌فرد، رییس انجمن حمایت از بیماران سرطانی اردیبهشت ۹۵ گفت که موارد بیماری سرطان در غرب کشور از جمله کرمانشاه بالاست.

به گفته او '۱۶ تخت در بخش آنکولوژی بیمارستان امام رضا(ع) کرمانشاه و تعدادی تخت نیز در بخش شیمی درمانی این بیمارستان وجود دارد که برای بیماران سرطانی استان کافی نیست.'

مسوولان استانداری کرمانشاه در سال ۹۳ از ساخت اولین بیمارستان فوق ‌تخصصی سرطان غرب کشور در کرمانشاه سخن گفتند اما تاکنون خبری از احداث این بیمارستان نشده است.