در تعاونی نظام پرستاری چه خبر است؟

آنچه درباره‌ی یک تعاونی در قانون آمده، تقدم رفع نیاز افراد بر کسب سود است. اساس کار یک تعاونی حذف واسطه‌ها و توزیع کالا بدون سود یا با کمترین سود به اعضا است. به گونه‌ای که کالا از تولیدکنندگان خریداری شده و مستقیم به خریداران عرضه می‌شود. تاکید تعاونی روی اعضا است و نه سهمی که اعضا در ایجاد تعاونی پرداخت کرده‌اند. در واقع می‌توان گفت تعاونی عضومحور است. نیاز اعضا و رفع آن نخستین و مهم‌ترین هدف ایجاد یک تعاونی است. در این میان تعاونی‌های اعتباری یکی از مهم‌ترین نقش‌ها را برای تامین نیازهای بزرگ مردم ایفا می‌کنند. این تعاونی‌ها با پرداخت وام به اعضا، آن‌ها را در خرید اقلام بزرگ زندگی‌شان نظیر خانه، مغازه و خودرو یاری می‌کنند. اما درباره‌ی تعاونی اعتبار پرستاران، داستان به همین خوشی پیش نرفت.

از خرداد امسال دیگر وامی ندادند

یکی از پرستارانی که در این تعاونی به منظور دریافت وام سپرده‌گذاری کرده بود در این باره به آفتاب یزد می‌گوید: «تعاونی نظام پرستاری یک تعاونی بزرگ است. این تعاونی ۹ سال پیش، با پول گرفتن از پرستاران ایجاد شد. از مردم پول‌های مدت‌دار و غیرمدت‌دار می‌گرفتند و وام می‌دادند. سپرده را می‌گرفتند و بسته به مدت نگه داشتن و مبلغ آن درصد سودی متفاوت پرداخت می‌کردند. حتی گاهی وام بدون سپرده هم می‌دادند. نیاز به عضویت خاصی در تعاونی نبود. همه‌ی پرستاران عضو نظام پرستاری هستند. عضویت در نظام پرستاری برای عضویت در تعاونی کافی بود. وام‌ها براساس طرح‌های مختلفی پرداخت می‌شد؛ شش ماهه، یک ساله و ... . اما از پارسال پرداخت پول تعاونی با مشکل مواجه شد. با این وجود تا اواخر اردیبهشت وام می‌دادند. ولی از اوایل خرداد به بعد دیگر وامی به کسی ندادند. حتی سپرده‌های مردم را هم ندادند. می‌گویند پولی نداریم. کسانی هستند که ۸۰ میلیون سپرده گذاشته‌اند به امید این که ۵۰میلیون وام روی پولشان بگیرند.»

خرید سهام اجباری در تعداد بالا!

این سپرده‌گذار در ادامه می‌افزاید: «علتی که برای این موضوع ذکر کرده‌اند این است که چون تعداد زیادی از سپرده‌گذاران، سپرده‌ی خود را پس گرفتند، پس صندوق خالی شده است و در حال حاضر پولی ندارند که به بقیه بدهند. حدود ۳۰۰۰ نفر در این تعاونی سپرده گذاشته‌‌اند. مشکل دیگری که این تعاونی برای مردم ایجاد کرد از حدود ۲، ۳ ماه پیش همه را مجبور کردند سهام تعاونی را بخرند. مثلا به کسی که قرار بوده ۹ ماه بعد وام بگیرد، گفتند به شرطی وام می‌دهیم که سهام را بخرید. این سهام در گذشته هم خریداری می‌شد اما نه به این مبلغ. هر متقاضی وام باید به ازای هر پنج میلیون، یک سهم حدود ۲۰۰ هزار خریداری می‌کرد. ولی این اواخر گفتند قانون عوض شده و مجبورید ۲۰ سهام بخرید.»

پول بیشتر، مدت زمان کمتر

وی اضافه می‌کند: «از اواخر خرداد گفتند پول نداریم؛ نه پول وام و نه پول سپرده. نمی‌دانم تا الان بانک مرکزی دخالت کرده است یا نه؟ در همین روزها بود که پرستاران تجمع و به تعاونی پرستاران اعتراض کردند. پس از آن تعاونی لیستی را منتشر کرد که براساس آن سپرده‌ی کسانی که تا پایان شهریور ۹۶ سپرده‌گذاری کرده بودند، در تاریخ‌های خاص پرداخت خواهد شد. نام من هم در این لیست بود. اما وضعیت کسانی که در نیمه دوم ۹۶ و نیمه اول ۹۷ سپرده‌گذاری کردند اصلا مشخص نیست. تکلیف سهام را هم که گفتند اصلا مشخص نیست. گفتند فعلا از سهام حرف نزنید، خیلی هنر کنیم سپرده را بدهیم. گفتند اگر اوضاع عادی شود، سود سهام را برمی‌گردانیم که مبلغی حدود سالی ۳۰ درصد است. تعداد زیادی از پرستاران تحصیل‌کرده منتظر پولشان هستند، دو سه هفته است که آشفته‌اند. من مطمئن نیستم ولی دیدم یکی دو نفر که چک سپرده‌شان را گرفتند. تا پایان شهریور ۹۶ مبلغ سپرده‌گذاری‌ها کمتر بود. ولی بعد از آن یعنی نیمه دوم ۹۶، مبلغ سپرده‌ها بیشتر شد. چون گفته بودند وام را در زمان کمتری پرداخت خواهند کرد. هر چقدر پول بیشتر بود، وام هم زودتر تعلق می‌گرفت. پس مردم بیشتر پول دادند. هر کسی که بیشتر می‌داد، زمان را می‌خرید.»

بانک مرکزی چک من را پانچ کرد

اما این پرستار تنها شاکی تعاونی نظام پرستاری نبود که با آفتاب یزد گفت‌وگو کرد. یکی دیگر از پرستاران سپرده‌گذار در این خصوص می‌گوید: «من در آذر ۹۶، ۲۰ میلیون دادم که به من وام دهند. قرار شد وام را در ۱۶ خرداد ۹۷ تحویل بگیرم. درخواستم شش ماهه بود. اولین بارم بود که سپرده می‌خواباندم. گفتند یک ماه بعد مدارک را برای تکمیل ثبت نام ببرم. همه کارها را مو به مو انجام دادم. اما ۱۶ خرداد دیدم از وام خبری نشد. وقتی مراجعه می‌کردم، هر روز با جواب‌های واهی روبه‌رو می‌شدم. حتی به نظام پرستاری هم مراجعه کردم، دیدم چک وامم کشیده شد ولی چک را نمی‌دهند. گفتند چک وام را می‌دهیم به رابطان بیمارستان تا برایتان بیاورند. اما وقتی از رابطان بیمارستان پرسیدم، گفتند اصلا از چک خبر نداریم. تا اینکه دیدم پرستاران روبه‌روی تعاونی اعتصاب کرده‌اند. فهمیدم که اصلا معلوم نیست پول را کی تحویل دهند. گفتند شاید یک سال تنها مبلغ سپرده را بتوانند بدهند. نباید از مردم سپرده می‌گرفتند، در حالی که از کمبود بودجه خبر داشتند. الآن دیگر اصلا امید به وام نداریم. همه‌ی تلاش‌ها برای دریافت سپرده است. هر روز یک قانون می‌گذارند یک بار می‌گویند سپرده را می‌دهیم، یک بار دیگر می‌گویند وام را هم می‌دهیم. اما فعلا خبری نیست. هر بار که مراجعه می‌کردم می‌گفتند، هفته‌ی بعد می‌دهیم. حتی خبردار شدم که بانک مرکزی، چک وام من را به علاوه چند چک دیگر پانچ کرده است.»

خیلی ضرر کردم

این پرستار در ادامه به زیانی که متحمل شده اشاره می‌کند و می‌گوید: «خیلی ضرر کردم. من همان ۲۰ میلیون را از بیمارستان وام گرفته بودم. می‌خواستم ۲۰ تومن دیگر روی آن بگیرم. اما الآن دارم ماهی ۷۰۰-۸۰۰ هزار تومان قسط می‌دهم. قبلا تعاونی خوشنام بود و از این مشکلات نداشت. حتی خودم دو سال پیش یک وام بدون سپرده ۱۰ میلیونی گرفتم. شرایط خوبی برای وام دادن داشت. دردسرش کم بود، رابط داشتیم و خودمان به بانک نمی‌رفتیم. سر و کار پرستاران فقط با خود نظام پرستاری بود. همه‌ی کسانی که سپرده‌گذاری کردند، پولشان را نیاز دارند. عده‌ای از آن‌ها می‌گفتند، نگذاریم رسانه‌ای نشود ولی نظر من این بود که باید رسانه‌ای شود. وقتی کسی پاسخگوی ما نیست، چاره‌ای جز رسانه‌ای کردن نمانده است. حتی این اواخر به چند نفر از سپرده‌گذاران گفتتند خدا را شکر کنید، که جوابتان را می‌دهیم! به نظرم این مسئله زیر نظر نظام پرستاری است. نظام پرستاری باید اعتبار و وامی از جایی بگیرد و پول مردم را پرداخت کند. هیئت‌مدیره‌ی تعاونی سهام‌ها را می‌خرید و نظارت داشت. هیئت‌مدیره سال‌های زیادی از اعتبار تعاونی استفاده کرده است، حال وقت آن است که مدرکی برای ضمانت بگذارد و به مردم بگوید که پولشان را پس خواهند گرفت.»

هیچ اطلاعاتی ندادند

آفتاب یزد برای دریافت اطلاعات بیشتر با یک عضو کمیته‌ی بازرسی سازمان نظام پرستاری گفت‌وگو کرد. حمید سالاری در این باره می‌گوید: «ما هم این مسئله را شنیده‌ایم. فهمیدیم که بعضی از اعضای تعاونی می‌خواهند سرمایه‌شان را پس بگیرند. چند نفر برای رسیدگی به هیئت‌ مدیره‌ی تعاونی مراجعه کردند ولی تعاونی راضی به مداخله‌ی سازمان نظام پرستاری نشد. در نتیجه هیچ اطلاعاتی به ما ندادند. گفتند بر مبنای مکاتباتی که با بانک مرکزی و وزارت تعاون داشته‌اند، هیئت مدیره می‌تواند اطلاعات را در اختیار سازمان نظام پرستاری نگذارد.»

انتخابات زودهنگام هیئت مدیره

همچنین یک مقام مسئول در سازمان نظام پرستاری در این خصوص به آفتاب یزد می‌گوید: «اتفاقاتی که در تعاونی می‌افتاد باعث شد تا سال گذشته عده‌ای از دلسوزان احساس نگرانی کنند. سال گذشته تعاونی اقدام به دادن سود کلان و وسوسه‌انگیز کرد که بسیار نگران‌کننده بود. همین امر باعث شد تا به مشکل ورود کنند. این افراد با بانک مرکزی و وزارت تعاون مکاتبات شفاهی و مکتوبی داشتند که نتیجه نداد. متاسفانه بانک مرکزی به این مشکلات ورود نکرد. شاید هم با مدیرعامل قبلی زد و بندی داشت. موضوعی که در این‌جا ابهام دارد، انتخابات زودهنگام تعاونی اعتبار سازمان نظام پرستاری است. انتخاباتی که باید اردیبهشت ۹۸ برگزار می‌شد. اما چرا زودتر برگزار شد؟ اعضای قبلی هیئت مدیره در این انتخابات نامزد نشدند و به جز یک نفر بقیه کاندیداها همه جدید بودند.»

تهدید پرستاران سپرده‌گذار

این مقام مسئول در رابطه با چرایی انتخابات زودهنگام هیئت مدیره‌‌ی تعاونی می‌افزاید: «پیش‌بینی ما این است که چون نمی‌توانستند تعهدات را انجام دهند، انتخابات را در سال ۹۶ برگزار کردند. به تازگی هم مدیرعامل سهامداران را تهدید کرده که در صورت ادامه اعتراض، شرایط سخت‌تر خواهد شد و پرستاران هزینه‌های جبران‌ناپذیری خواهند پرداخت. برای سپرده‌گذاران پنج شرط گذاشتند و گفتند بر مبنای آن اولویت‌بندی، پول‌ها را پرداخت خواهند کرد. در حوزه تعاونی اعتبار، اعتبار از سازمان نظام پرستاری گرفته می‌شود. اما چرا حالا این سازمان ناظر نبوده است؟ چرا الان تازه نماینده رسمی معرفی کرده و وی را مکلف به پاسخ‌گویی گردانیده است؟»

لازم به ذکر است که آفتاب یزد علی‌رغم تلاش‌هایش، موفق به گفت‌وگو با مسئولان تعاونی نشد. 

در چنین شرایطی که مردم به هر تومان از پولشان بیش از گذشته نیاز دارند و مشکلات اقتصادی هر روز بیشتر و بزرگ‌تر می‌شود، اقدام‌هایی نظیر کاری که این تعاونی با سپرده‌های پرستاران سخت‌کوش انجام داده است، ضربه‌ی بزرگی به بدنه‌ی جامعه‌ی پرستاری وارد می‌کند. بهتر است کسانی که این‌چنین از اعتماد مردم سوء‌استفاده می‌کنند، بدانند که همین اعتماد‌ها و سپرده‌ها بود که تعاونی را ایجاد و چرخ آن را ساخت و گرداند.