سواد ضعیف ایرانیان برای سلامت «گوش»/ ناشنوایان بزرگ‌ترین اقلیت جهان از جهت معلولیت‌ها

به گزارش ایسنا، ناشنوایی به دسته‌ای از اختلالات گفته می‌شود که فرد به درجه‌ای از کم‌شنوایی رسیده است که نمی‌تواند از سمعک و سایر وسایل کمک‌شنوایی مانند کاشت حلزون و ... استفاده کند. فرد ناشنوا از دیگر روش‌هایی مانند لب‌خوانی‌، زبان اشاره و ... برای برقراری ارتباط و آموزش استفاده می‌کند. این در حالی است که فرد کم‌شنوا درجه‌ای از اختلال را دارد که می‌تواند از وسایل کمک شنوایی مانند انواع سمعک و کاشت حلزون بهره‌مند شود.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی در سال  ۲۰۱۸ حدود ۴۷۵ میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به کم‌شنوایی و ناشنوایی عمیق تا شدید هستند. بر همین اساس این سازمان، دولت‌های کشورها را موظف به اتخاذ برنامه‌های پیشگیرانه برای کاهش این آمار و بار ناشی از این بیماری چه از نظر اقتصادی و چه اجتماعی و روانی و روحی کرده است.

ناشنوایی در دنیا و ایران

بنا بر اعلام وزرات بهداشت، آمار کم‌شنوایی و ناشنوایی ۵.۶ درصد جمعیت در کل دنیا است. کشور ما حدود ۲.۷ در هر هزار تولد زنده در میان نوزادان شیوع کم شنوایی، عمیق تا شدید را شاهد است. این رقم با احتساب سایر موارد کم‌شنوایی مانند متوسط، شدید و عمیق بالای ۵.۷ درصد در تمام گروه‌های سنی است. در گروه‌های دیگر سنی مانند کودکانی که به مدرسه می‌روند نیز این آمار به ۳ تا ۵ نفر در هر ۱۰۰ مورد می‌رسد که این نیز دلایل مختلف مانند ابتلا به عفونت گوش، بیماری‌های التهابی گوش، ضربه صوتی به گوش و استفاده از داروهای آسیب‌رسان به گوش را دارد.

ازدواج‌های فامیلی، علت ناشنوایی در چند استان

دکتر سعید محمودیان - مدیرکل برنامه سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص وضعیت کشور در زمینه ناشنوایی می‌گوید: ایران در زمینه ناشنوایی از نرم جهانی فراتر نرفته و هم‌سطح است، اما طبق بررسی‌هایی که روی نوزادان انجام شده در بعضی از استان‌ها مانند کهکیلویه‌ و بویراحمد، کرمانشاه، فارس، سیستان و بلوچستان و... سه برابر بیشتر از نرم جهانی درگیر این اختلال هستند. به نظر می‌رسد ازدواج‌های فامیلی و موارد ژنتیکی دلیل عمده آن است؛ چرا که در این شهرها مشاوره‌های قبل از ازدواج انجام نمی‌شود.

سواد ضعیف ایرانیان برای سلامت "گوش"

محمودیان درباره فعالیت‌های وزارت بهداشت در زمینه ناشنوایی نیز می‌گوید: وزرات بهداشت و درمان سه رویه اصلی را در زمینه سلامت گوش را دنبال می‌کند که یکی از این موارد سواد سلامت گوش مردم است. سال گذشته وزارت بهداشت تحقیقی درباره سواد سلامت گوش در کشور انجام داد که نتایج آن بسیار ضعیف بود و تنها ۳ درصد از مردم در مورد سلامت گوش و شنوایی سواد کافی داشتند. سواد کافی به این معناست که مردم باید بدانند اگر مساله‌ای در زمینه شنوایی دارند به کجا مراجعه کنند. ۹۷ درصد فقر سواد سلامت داریم که اقدامات مداخله‌ای را برای ما کاملا توجیه می‌کند و یکی از اولویت‌های اصلی در وزارت بهداشت ارائه مراقبت‌های سلامت شنوایی و ارتقا سواد سلامت در این زمینه است.

غربالگری گوش از نوزادی تا سالمندی

وی ادامه می‌دهد: منظور از برنامه سلامت گوش، غربالگری نوزادی تا سالمندی است. در حال حاضر اقدامات غربالگری به صورت پایلوت در یک مرکز بهداشتی در تمام استان‌ها در حال اجراست. به این ترتیب خانه‌های بهداشت ملزم به شناسایی ناشنوایی در کودکان و نوزادان مراجعه کننده می‌شوند. به دنبال شناسایی، اقدامات درمانی را در سطوح مختلف مراقبتی برای آن‌ها باید انجام شود.  در حال حاضر این اقدام برای نوزادان انجام شده و حدود ۸۰ درصد نوزادان تحت پوشش قرار گرفته و سعی بر این است که این اقدام در تمام گروه‌های سنی اتفاق بیفتد.

هزینه ۶۰ میلیون تومانی برای کاشت حلزون

محمودیان در ادامه به هزینه‌های کاشت حلزون اشاره می‌کند و درباره چگونگی تامین آن به ایسنا می‌گوید: اولین بار سازمان بهزیستی کشور یارانه‌هایی را برای کاشت حلزون به ناشنوایان اختصاص داد. اما اخیرا بنیاد خیریه شفا با همکاری بنیاد برکت، سازمان بهزیستی کشور و وزارت بهداشت و درمان سالانه حدود ۱۰۰۰ نفر از افراد کم‌شنوای عمیق تا شدید را از مزایای کاشته حلزون بهره‌مند می‌کنند. از لحظه شناسایی کودک از نظر ناشنوایی تا انجام عمل کاشت حلزون، حداقل مبلغ ۶۰ میلیون تومان برای او هزینه می‌شود. سالانه مبلغ دومیلیون تومان نیز برای نگهداری حلزون هزینه می‌شود. ایران جزو ۱۰ کشور پیشرو در کاشت حلوزن و ارائه خدمات آن در دنیاست. کاشت حلزون برای ۱۰هزار نفر در ایران انجام شده است که رقم قابل توجهی است. از حدود یک میلیون و ۵۰۰هزار نوزاد در کشور حدود سه هزار نوزاد، سالانه به جمعیت کم شنوایان و ناشنوایان اضافه می‌گردد.   

زبان اشاره را به رسمیت بشناسید

اکرم سلیمی _ رییس انجمن خانه ناشنوایان ایران نیز در گفت‌وکو با ایسنا، در خصوص مشکالات ناشنوایان می‌گوید:  یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های جامعه ناشنوایان در ایران به رسمیت شناخته نشدن زبان اشاره است. اگر این زبان در قانون مانند دیگر زبان‌ها و گویش‌ها به رسمیت شناخته شود و در آموزش افراد ناشنوا از زبان خودشان استفاده شود، خیلی از مشکلات افراد ناشنوا در جامعه قابل حل می‌شود. ناشنوایی به غیر از اینکه دو معلولیتی است، یک اقلیت زبانی است؛ چرا که ناشنوایان به غیر از زبان فارسی از زبان اشاره استفاده می‌کنند. زبان اشاره برای برقراری ارتباط و فراگیری مطالب آموزشی استفاده می‌شود.

سلیمی درباره اقدامات این انجمن نیز می‌گوید: انجمن خانواده ناشنوایان ایران از سال ۵۱ تاسیس شده است و هدف آن شناسایی و برطرف کردن نیازهای جامعه ناشنوایان بوده است. در حال حاضر نیاز اصلی جامعه ناشنوایان، آموزش است؛ چرا که ما کمبود آموزش با زبان اشاره ایرانی را داریم. یکی از اقداماتی که در انجمن صورت گرفته، آموزش افراد بازمانده از تحصیل (بسیاری ازافراد به دلیل نامناسب بودن روش‌های آموزش قادر به ادامه تحصیل نبوده‌اند) و همچنین افرادِ بی‌سواد ناشنواست. در این خصوص نهضت سوادآموزی را با زبان اشاره مناسب سازی کردیم و کتاب‌های مربوطه را با هماهنگی نهضت سواد آموزی تدوین نمودیم.

وی ادامه می‌دهد: امسال نیز با آموزش و پرورش استثنایی کشور تفاهم‌نامه‌ای را امضا کردیم مبنی بر این که مدرسینی که با افراد ناشنوا کار می‌کنند، آموزش‌های لازم را دریافت کنند تا از امسال به بعد با زبان اشاره به ناشنوایان آموزش دهند.  همچنین در زمینه به رسمیت شناخته شدن زبان اشاره، کمپینی با این مضمون راه‌اندازی شده است که تا الان حدود ۸هزار نفر از بچه‌های ناشنوا به آن پیوسته‌اند و در مراسمی که به مناسبت روز جهانی ناشنوا در ۵ مهر برگزار می‌شود، قرار است طوماری در این باره امضا و به کلیه شهرستان‌ها ارسال شود تا از مجلس و دولتی‌ها بخواهیم که زبان اشاره را به رسمیت بشناسند.

 رییس انجمن خانه ناشنوایان ایران درباره کاشت حلزون نیز می‌گوید: عملکرد کاشت حلزون مانند سمعک است و به عنوان یک سمعک پیشرفته به فرد ناشنوا کمک می‌کند تا معلولیتش را تسهیل دهد. البته با کاشت حلزون فرد ناشنوا، شنوایی خود را به دست نمی‌آورد و باید برای افراد خاص مورد استفاده قرار گیرد. متاسفانه بررسی‌های لازمی که در تمام دنیا برای انجام عمل کاشت حلزون می‌شود، درایران انجام نمی‌شود و تمامی بچه‌های ناشنوا مورد انجام این عمل قرار می‌گیرند. خروجی‌های کاشت حلزون در حال حاضر به مدارس ناشنوایان بازگشتند و شعاری که "با کاشت حلزون، کودک ناشنوا، شنوا می‌شود"، تحقق نیافته است. بهتر است کسی که شنوایی دارد و سمعک به او کمک می‌کند، از سمعک استفاده کند. کمک هزینه‌هایی که برای کاشت حلزون استفاده می‌شود، باید برای سمعک نیز استفاده شود.