داروهای ۱۰۰میلیارد دلاری ایرانی!

ریچارد نفیو، یکی از طراحان تحریم‌ها در دوران های مختلف در کتاب هنر تحریم‌ها می نویسد:‌ «اعمال کننده تحریم می‌خواهد از تبعات انسانی موضوع بگریزد… برای دفاع از جنبه‌های منفی که از تحریم برمی‌خیزد می‌توان چنین برداشت کرد که این آثار به خود تحریم‌ها مرتبط نیست و آثار جانبی آن‌هاست. این چارچوب به تحریم‌کننده این امکان را می‌دهد که از قبول مسئولیت در مقابل مشکلات بشردوستانه تحریم‌ها شانه خالی کند، در عین اینکه مسئولیت همه منافع و امتیازاتی را که از تحریم به وجود می‌آید، متوجه خود می‌کند. دولت ایالات‌متحده سال‌ها از این روش استفاده کرده است، به‌خصوص در مورد اعمال تحریم‌ها در کشور ایران. در این زمینه دولت آمریکا مسئولیت خود در مورد مسائل بشردوستانه را در حداقل ممکن دانسته و از زیر بار آن‌ها شانه خالی کرده است».

وی تصریح می‌کند که کاهش توانایی ایران برای به دست آوردن ارز خارجی از طریق کاهش صادرات نفت به طور طبیعی به اعمال فشار بر واردات آن کشور به‌خصوص در زمینه غذا و دارو خواهد انجامید.

چقدر واردات دارو داریم؟

طی سال‌های گذشته علی‌رغم آنکه حدود ۲.۵ تا ۳ میلیارد دلار دارو وارد کشور شده است، اما این رقم تنها ۳ درصد از کل مصرف دارویی کشور است. به عبارت دیگر، حدود ۹۷ درصد از داروی کشور در داخل تولید می‌شود. اغلب داروهایی که ناچار به واردات آن هستیم مربوط به بیماری‌های خاص است که با توجه به تحقیقات در حال انجام، می‌توان پیش‌بینی کرد که هر روز شاهد کاهش وابستگی دارویی به واردات باشیم.

طی هفته‌های گذشته چهار نوع دارو در حوزه درمان سرطان و دیابت در داخل کشور تولید شده است که می‌تواند از خروج فراوان ارز جلوگیری کند. دو داروی ضد سرطان بسیار مهم و گران قیمت «رگورافنیب» و «سورافنیب» و همچنین دو داروی پرکاربرد «آمپاگلیفلوزین» و «داپاگلیفلوزین»، مخصوص بیماران دیابتی می‌تواند شاهد مثالی برای توانمندی‌های دانشمندان ایرانی باشد.

تولید این داروها نه‌تنها با رفع وابستگی ایران به کشورهای انحصاری تولیدکننده، امکان درمان بیماران در داخل کشور را فراهم می‌کند، صرفه‌جویی ارزی بالایی نیز به همراه خواهد داشت.

قیمت داروهای تولید شده چقدر است؟

داروی «رگورافنیب» که جزء‌ داروهای گران‌قمیت محسوب می‌شود، یک داروی مهم در روند درمانی بیماران سرطان روده، معده و کبد است که تنها کشور آلمان آن را از سال ۲۰۱۲ تولید کرده است. یک بسته ۲۴ عددی آن در بازار جهانی به قیمت حدود ۴۸۰۰دلار (نزدیک به ۷۲میلیون تومان با احتساب دلار ۱۵ هزار تومانی) به فروش می‌رسد. در حالی که نسخه ایرانی این دارو با کیفیتی بالا تنها با قیمت ۵درصد نمونه خارجی عرضه می‌شود.

داروی «سورافنیب» نیز در درمان سرطان پیشرفته کبد، کلیه و تیروئید کاربرد دارد. قیمت بسته ۶۰ عددی این دارو، بیش از  ۹۰۰۰دلار (نزدیک به ۱۳۵میلیون تومان با احتساب دلار ۱۵۰۰۰ تومانی) است که تاکنون تنها در دو کشور آلمان و آمریکا تولید می‌شده است. قیمت این دارو نیز در داخل تنها یک درصد قیمت خارجی آن است.

داروی ضد دیابت «آمپاگلیفلوزین» با قیمت جهانی بیش از ۱۴۰۰ دلار ( ۲۱میلیون تومان با ارز آزاد)، نخستین داروی ضد دیابت در جهان است که نرخ مرگ و میر بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد. این دارو پیش‌تر تنها در انحصار آلمان و آمریکا بوده که از این پس، ایران نیز به عنوان سومین تولید کننده این دارو در جهان شناخته می‌شود. قیمت داروهای ایرانی بین یک تا ۲درصد نمونه خارجی آن است.  

داروی ضد دیابت «داپاگلیفلوزین» نیز، یک داروی درمان دیابت شیرین نوع۲ است که ایران بعد از انگلستان، موفق به تولید آن شده است.

یک فرد مبتلا به بیماری دیابت نوع ۲ که روزانه نیاز به فقط یک قرص از این نوع داشته باشد می‌بایست در طول سال حدود ۸۰میلیون تومان خرج این دارو کند که با تولید داخل، این عدد به کمتر از ۲میلیون تومان رسیده است. به عبارتی، هر بیمار به‌جای هزینه ۶هزار دلاری در سال، می‌تواند با کمتر از ۲میلیون تومان به مداوای خود بپردازد.

اهمیت اقتصادی این دارو زمانی پررنگ‌تر می‌شود که بدانیم حدود ۵ میلیون ایرانی دچار دیابت نوع ۲ هستند و اگر قرار باشد تمام این بیماران از این داروی پیشرفته استفاده کنند، سالانه نیاز به واردات ۲۵میلیارد دلاری، صرفا از همین یک قلم دارو داشتیم. حال آنکه تولید انبوه این ۴دارو می‌تواند علاوه بر صرفه‌جویی، زمینه صادرات و ارزآوری را نیز فراهم کند.