«+ داداش چی می‌‌خوای؟ / - مادوپار می‌‌خوام. / + چند میل؟ / -۲۵۰ / + ۲۵۰ مارک سوئیس داریم. / - چنده؟ / + ۴۵۰ تومان.» این شروع گزارشی در بازار دارو فروشان در خیابان ناصرخسرو است. داروهایی که شاید در داروخانه ها نباشند اما به وفور در بازار آزاد پیدا می شوند. در ادامه، این گزارش پرده از یک اتفاق هولناک بر می دارد. اتفاقی که نشان می دهد شرکت هایی دفترچه بیمه مردم را با رقم های ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان از آن ها کرایه می کنند و پزشکان متخصصی که می شناسند در آن ها داروهای خاصی را می نویسند.
یکی از فروشندگان دارو در ناصر خسرو می گوید: «توی یه دونه برگه‌اش یه داروی ام اس بنویسه. پنج میلیون سوده. ۲۰ تا برگه داره!» و این یعنی ۱۰۰ میلیون سود برای سوء استفاده کنندگان از هر دفترچه! عمده داروهایی که از طریق این دفترچه ها از داروخانه ها گرفته می شود داروهای ام اس، ایدز و انسولین است که معمولا بیماران به آن ها نیاز حیاتی دارند و مجبورند برای تهیه این داروها به بازار آزاد مراجعه کنند.
در ادامه این گزارش پای برخی از شرکت های پخش دارو به ماجرا باز و گفته می شود که دارو را به داروخانه می دهند بعد با استفاده از دفترچه های خریداری شده دارو را با یارانه دولتی دریافت می کنند و در بازار آزاد می فروشند. به نظر می رسد زنجیره‌ای با آلوده کردن مسیر تهیه و توزیع دارو سعی می‌کند نیاز دارویی مردم را گروگان بگیرد تا بیماران مجبور شوند در کوچه پس کوچه‌های ناصرخسرو دنبال دارو باشند اما در نبود نظارت بر این بازار که به نظر بی سرو سامان می آید عملی نشدن وعده های سامانه پرونده الکترونیک سلامت، فراموشی نسخه پیچی آنلاین و هوشمند کرده دفترچه های بیمه هم بر آشفته تر شدن این بازار کمک کرده است.
سامانه پرونده الکترونیک سلامت
معمولا هر کسی یک دفترچه بیمه دارد که مهم ترین کارکردش نسخه نوشتن های پزشک معالج است. نسخه‌هایی با دست خط زیبا! که گویا رمزی هستند میان پزشک و داروخانه که شخص سومی را یارای خواندن و ادراک آن نیست. دفترچه های بیمه پس از مدتی بسته به این که چقدر بیمار شویم (دور از جونمون) کاغذهای آن تمام می شود و آن را دور می اندازیم. بعد از آن یک دفترچه جدید و روز از نو و روزی از نو به همین دلیل از حدود چهار دهه پیش موضوع پرونده الکترونیک در کشورهای پیشرفته شکل گرفت و در کشور ما هم این بحث از سال ۹۴ در مجلس مطرح شد و برای اولین بار ۴ تیر امسال سامانه آن به نام سامانه «سپاس» به بهره برداری رسید که امیدواریم نمادین نبوده باشد.
قرار است در این سامانه اطلاعات پزشکی افراد ثبت شود که با وارد کردن کد ملی فرد در اختیار پزشک، بیمار، داروخانه و دستگاه های نظارتی قرار بگیرد که متاسفانه فعلا مختص بیمارستان‌ها و مراکز درمانی است که به نظر برای نتیجه بخش بودن باید همه پزشکان آن را اجرا کنند. هدف اصلی راه اندازی پرونده الکترونیک سلامت، ارتقای کیفی و کمی خدمات سلامت است به‌گونه‌ای که صحیح‌تر، به موقع تر با کیفیت‌تر و اثربخش‌تر و اقتصادی‌تر ارائه شود. این سامانه در کنار فوایدی که می تواند برای فرد داشته باشد از خطاهای پزشکی و همین طور سوء استفاده از دفترچه های بیمه هم جلوگیری می کند. به نحوی که به بیمار داروهای خاصی که ممکن است در سوابق بیماری او موجود نباشد داده نشود.
نسخه پیچی الکترونیک
در صورتی که نسخه ها توسط پزشک در سامانه ثبت شود جدا از این که پویش مصرف داروها برای واردات و تولید دارو بسیار با اهمیت است از خطاهای پزشکی که معمولا به دلیل خط بد نسخه نویس امکان دارد رخ بدهد جلوگیری می شود. در ضمن پزشکان متخلفی که داروهای گران قیمت را برای سوء استفاده تجویز می کنند هم قابل رهگیری و شناسایی خواهند بود.
سرانجام دفترچه های هوشمند
طبق آمارها بیمه سلامت حدود ۴۰ میلیون نفر، تامین اجتماعی ۴۲ میلیون نفر و نیروهای مسلح پنج میلیون و ۸۰۰ هزار نفر را تحت پوشش بیمه ای خود دارند که نشان می دهد خیلی از افراد دارای چندین دفترچه بیمه هستند به همین دلیل از سال ها پیش بحث یکسان سازی دفترچه های بیمه مطرح بود که به سرانجام نرسید. بعد از آن در سال ۹۵ قرار شد دفترچه های بیمه شکل هوشمند به خود بگیرد و کارت های الکترونیک جایگزین دفترچه ها شود که با این طرح از چاپ میلیون ها دفترچه در سال جلوگیری می شد و شاهد رقم صرفه جویی بسیار بالایی بودیم و هم این که از خرید و فروش دفترچه های ۲۰ برگی که هر برگش حدود پنج میلیون تومان سود برای سوء استفاده کنندگان داشت جلوگیری می شد. این طرح اکنون در مراکز درمانی بیمه تامین اجتماعی برای بیمه شدگان تامین اجتماعی در حال اجراست و مراجعه کنندگان با کارت ملی می توانند از خدمات مراکز استفاده کنند.
مجازات سوء استفاده از دفترچه بیمه
مطابق قانون تامین اجتماعی، سوء استفاده یا اجازه دادن برای سوء استفاده از دفترچه های درمانی، تخلف محسوب می شود و هرکس به استناد اسناد و گواهی های خلاف واقع یا با توسل به عناوین و وسایل تقلبی از مزایای مقرر در قانون به نفع خود استفاده کند یا موجبات استفاده افراد خانواده خود یا شخص ثالث را از مزایای مذکور فراهم سازد به پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر خسارات وارد شده به سازمان تامین اجتماعی و در صورت تکرار به حبس جنحه ای از ۶۱ روز تا شش ماه محکوم خواهد شد.
- 20
- 1
