داروخانه‌هایی که به مافیای دارو در فضای‌مجازی پیوستند

همه تهرانی‌ها خیابان ناصر خسرو را به عنوان حلال مشکلات کمبود دارو می‌شناسند و هر وقت که به دلیل نبود دارویی از داروخانه‌ها ناامید می‌شوند، راه کج کرده و راه خیابان ناصر خسرو را در پیش می‌گیرند، حالا اما چند وقتی است که دلال‌های داروی ناصر خسرو سر از فضای مجازی در آورده‌اند و با هویت‌های جعلی مشغول به کار هستند. در این بین برخی داروخانه‌ها نیز برای اینکه از مهلکه عقب نمانند اقدامات خود را برای فروش دارو در فضای مجازی آغاز کرده‌اند. حالا دیگر کمیاب ترین داروهایی را که در داروخانه‌ها پیدا نمی‌شود در فضای مجازی با قیمت‌های گزاف به راحتی می‌توانید پیدا کنید و درب منزل تحویل بگیرید.

جالب اینجاست که فروش داروهای کمیاب در فضای مجازی صرفا توسط دلالان داروی ناصر خسرو به فروش نمی‌رسد بلکه شما می‌توانید از برخی داروخانه‌هایی که در فضای مجازی مشغول به کار هستند هم این دارو‌ها را با همان روش ناصر خسرویی تهیه کنید. به همین دلیل هم به نظر می‌رسد که مافیایی برای فروش دارو در فضای مجازی شکل گرفته است که با دریافت مبالغ گزاف و بدون بیمه، دسترسی به دارو را برای بیماران راحت کرده است. خدا آن روز را نیاورد که بیماری به یک دارو نیاز داشته باشد و پول کافی نیز برای تهیه آن در بازار آزاد نداشته باشد، آن وقت است که حتی خرید آن از داروخانه‌ها نیز برایش امری محال تلقی می‌شود.

>شعبه دوم ناصر خسرو؛ فضای مجازی

این روزها اگر مسیرتان به خیابان ناصر خسرو افتاده باشد متوجه می‌شوید که این خیابان از گذشته خلوت تر به نظر می‌رسد، دلیل آن هم وجود شعبه دومی برای این خیابان است. فضای مجازی این روزها به شعبه دومی برای ناصر خسرو تبدیل شده است تا کمبود‌های دارویی را در وضعیت کنونی که با تحریم دارو رو به رو هستیم پوشش دهد. به همین دلیل هم خیلی از دارو‌هایی که این روزها نایاب شده‌اند را می‌توانید در کوچه پس کوچه‌های ناصر خسرو یا صفحات اینستاگرامی پیدا کنید.

وزارت بهداشتی‌ها اما معتقدند: «کمبود جدی دارویی وجود ندارد» با این حال باید این موضوع را از بیمارانی جویا شویم که نیاز به دارویی خاص آنقدر آن‌ها را به اوج استیصال رسانده که هر راهی را برای به دست آوردن داروی مورد نیازشان امتحان می‌کنند. کافی است نام یک داروی خاص و کمیاب را در فضای مجازی جست و جو کنید آن وقت با انواع و اقسام آن رو به رو می‌شوید که با مبالغ گزاف به فروش می‌رسند.

خیلی‌ها می‌گویند ناصرخسرویی‌ها به فضای مجازی کوچ کرده اند، اما واقعیت این است که آن‌ها در کنار کار در خیابان ناصر خسرو، فضای مجازی را هم به عنوان شعبه دوم کار خودشان انتخاب کرده‌اند. در برخی موارد هم داروها در فضای مجازی به دلار به فروش می‌رسد. بعضی از صفحات هم دارو‌هایی با برند عربی و اروپایی به فروش می‌رسانند که قیمت آن‌ها هوش از سر هر بیماری می‌پراند.

صفحات مربوط به این موضوع معمولا با عناوینی مثل «الو دارو» یا «دلیوری دارو» فعالیت می‌کنند و هیچ نشانی از گردانندگان این صفحات وجود ندارد و حتی در خیلی از مواقع سفارشات هم توسط دایرکت اینستاگرام صورت می‌گیرد و حتی شماره تماسی هم رد و بدل نمی‌شود. زیر همه پست‌های مربوط به فروش دارو نوشته شده است «دارو به تعداد محدود به فروش می‌رسد» انواع و اقسام داروها را هم می‌توانید پیدا کنید، وقتی از ادمین یکی از صفحات فروش دارو می‌پرسیم که چگونه می‌توان به داروهای شما اعتماد کرد، می‌گوید: «از آنجایی که همه دارو‌هایم شرکتی و مورد تائید وزارت بهداشت هستند!» با نگاه دقیق تری به داروها متوجه خواهید شد که اکثر آن‌ها شرکتی هستند و در اکثر آن‌ها برچسب وزارت بهداشت نیز دیده می‌شود! سوالی که مطرح می‌شود این است که چگونه پای دارو‌های شرکتی با برچسب وزارت بهداشت به بازار سیاه فروش دارو باز شده است؟

>دارو خانه‌ها هم از قافله فضای مجازیعقب نماندند

پر واضح است که حالا دیگر تنها پای دلالان دارو در فضای مجازی در میان نیست، بلکه برخی داروخانه‌ها نیز فعالیتشان را در فضای مجازی افزایش داده‌اند و در همین فضا به صورت آزاد اقدام به فروش دارو می‌کنند. وقتی با شماره درج شده روی صفحه تماس می‌گیرید و سفارش دارو می‌دهید بعد از واریز پول داروی سفارش داده شده را می‌توانید درب منزل تحویل بگیرید. این موضوع به قدری در فضای مجازی باب شده که روز گذشته زهرا حصاری معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی گیلان نسبت به آن واکنش نشان داد و گفت: «فروش دارو از طریق فضای مجازی به هر نحوی توسط داروخانه‌ها ممنوع است. داروخانه‌ها صرفا می‌توانند محصولات آرایشی و بهداشتی سلامت محور را از طریق اینترنت در سایت‌ها و شبکه‌های مجاز، تبلیغ و عرضه کنند. داروخانه‌های استان جهت این نوع تبلیغات، می‌بایست از معاونت غذا و دارو دانشگاه مجوز دریافت کنند. در صورت مشاهده تخلف، با واحد خاطی، مطابق مقررات برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.» این در حالی است که وزارت بهداشت نیز پیش از این اعلام کرده بود که فروش دارو توسط داروخانه‌ها در فضای مجازی و تحویل آن درب منزل ممنوع است.

>مسئولان چه می‌گویند؟

ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت چندی‌پیش درباره فروش دارو در فضای مجازی، گفته بود: «کمبود دارویی نداریم و ٩٩ درصد داروها در داخل کشور تولید می‌شود و کسری دارو در کشور به ۶/۰ درصد می‌رسد که با توجه به اعلام رسمی مراجع بین‌المللی کسری یک الی ۵/۱ درصد دارو غیرقابل اجتناب است. بیشتر داروهایی که در فضای مجازی تبلیغ می‌شوند، اغلب مکمل‌ها و داروهای غیرمجاز هستند و مردم باید بدانند براساس مطالعات جمعیت ایران به جز ویتامین D به ویتامین دیگری نیاز ندارند. فروش دارو در فضای مجازی غیرمجاز است و داروهای غیرمجاز، تقلبی و قاچاق در فضای مجازی به‌فروش می‌رسند؛ به همین دلیل توصیه می‌کنیم مردم به هیچ عنوان این داروها را خریداری و مصرف نکنند.»

سعید نمکی وزیر بهداشت نیز درباره فروش دارو در فضای مجازی (اینستاگرام)، گفته بود:«: مردم فقط داروها را از داروخانه‌ها تهیه کنند و به فروش دارو در فضای مجازی اعتماد نکنند؛ در صورت مشاهده دارو در فضای مجازی، با سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت تماس بگیرند و تخلف را اعلام کنند.»

محمدرضا شانه‌ساز رئیس سازمان غذاودارو هم درباره فروش دارو در ماهواره و فضای مجازی گفته است: «فروش این داروها ظلم به مردم است و هرکس ادعا می‌کند برای تبلیغ دارو از سازمان غذاودارو مجوز دارد، دروغ است چراکه فروش دارو و مصرف آن باید بجا و براساس توصیه پزشک باشد و داروهای بدون نسخه را داروساز در داروخانه باید توصیه کند و تبلیغ دارو خلاف است. بعید می‌دانیم شرکت‌های داخلی از این مسئله مطلع نباشند و دارو را در ماهواره به فروش برسانند؛ مردم به هیچ عنوان داروی ماهواره‌ای و اینترنتی نخرند و موارد بسیاری داریم که مصرف‌کننده دارو را درب منزل تحویل گرفته و پس از مصرف دچار عوارض جدی شده است و نمی‌داند از چه کسی باید شکایت کند؛ مردم به این تبلیغات دروغین و فریبنده توجه نکنند و دارو را از داروخانه تهیه کنند.»

>بازار سیاه دارو با حضور دلالان و داروخانه‌ها

این طور که معلوم است یک بام و دوهوای موجود بودن دارو در فضای مجازی و نایاب بودن آن در داروخانه‌ها میدان را برای جولان سودجویان باز کرده است تا با روند توزیع نامناسب دارو از ناآگاهی مردم سوء استفاده کنند و کسب و کار خود را رونق دهند، هرچند که در مقابل هم با اظهارات صرف وزارت بهداشتی‌ها برای مقابله با این سودجویان مواجه هستیم اما به نظر می‌رسد بر خلاف چیزی که مسئولین وزارت بهداشت درباره آن صحبت می‌کنند، کمتر نظارتی بر نحوه فروش دارو صورت می‌گیرد و شاید یکی از بزرگترین دلایل برای کمبود برخی دارو‌های خاص همین موضوع باشد، چرا که به نظر می‌رسد تا امروز صحبت‌های بدون عمل، راه چاره نبوده و اقدام عملی برای مقابله با این موضوع نیاز است تا در هر برهه‌ای از زمان با شکل و قیافه‌ای جدید راه سودجویی از دارو بسته شود.