'سلیاک' بیماری وراثتی شایع اما ناشناخته‌ در مناطق گرمسیری

بیماری سُلیاک ( مبطون) ویروسی نیست بلکه این بیماری نوعی سو جذب است بگونه ای که بدن فرد بیمار به یکسری از موادغذایی واکنش و حساسیت نشان می دهد و مبتلایان با مشکلات عدیده ای برای جلوگیری از سرایت بیشتر آن مواجه هستند.

سلیاک یک بیماری گوارشی وراثتی است که در اثر حساسیت به پروتئینی به نام گلوتن( پروتئینی که در گندم، جو و چاودار وجود دارد ) ایجاد می شود.

زمانی که فرد مبتلا، گلوتن دریافت می کند، سیستم ایمنی او فعال می شود و به سلول های روده حمله می کند و این امر منجر به اسیب سطح جذبی روده شده و در نتیجه بدن قادر نخواهد بود مواد مغذی مانند چربی، پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین ها و مواد معدنی را جذب کند.

با توجه به این که سلیاک یک بیماری خودایمنی (Autoimmune disease) است در همه عمر همراه فرد است و منجر به عدم تحمل گلوتن می شود و دارای علائمی مانند سو جذب ناشی از اسیب روده باریک، کم خونی، اسهال مزمن متناوب، درد شکم، اختلال رشد، خستگی، تهوع، سردرد، نفخ و یبوست است.

به گفته بیماران مبتلا، سلیاک با وجود این که جزء بیماری های خاص است، اما حمایت مناسب و خدماتی به آنان ارایه نمی شود و یکی از مشکلات این بیماران بالابودن هزینه درمانی و نبود نان مخصوص است که آنان را دچار مشکلات عدیده ای کرده است.

یک متخصص داخلی در گناوه که مبتلایان به این بیماری را شناسایی و در حال درمان آنان است، به خبرنگار ایرنا بیان کرد:بیماری سلیاکی یکی از بیماری های ناشناخته در این منطقه است به گونه ای که خیلی از افراد احتمال دارد به آن مبتلا اما اطلاع نداشته و حتی پزشکان هم کار خیلی به آن توجه نکرده باشند.

دکتر عاطفه راستی گفت:بدن مبتلایان به این بیماری نسبت به گندم که دارای فاکتور گلوتن است حساسیت نشان می دهند.

وی مطرح کرد :تشخیص این بیماری که نوعی بیماری خودایمنی است زمانی معلوم می شود که فرد با کاهش وزن (Weight Loss) ، اسهال های متناوب و کم خونی مواجه و برای درمان خود به مطب پزشک مراجعه کرده که پس از ازمایش مشخص خواهد شد.

وی گفت:بیمارانی که به دچار کم کاری تیروئید و دیابت نوع ۱ هستند باید خیلی بیشتر حواسمان به آنان باشد که به این بیماری مبتلا نباشند.

راستی افزود:هر فردی که بیماری خودایمنی مثل دیابت نوع یک (دیابت وابسته به انسولین) و کم کاری تیروئید و یابطور متناوب دچار اسهال های متناوب شود و کاهش وزن و کم خونی داشته باشد باید خیلی دقت در شناسایی این بیماران کنیم.

وی ادامه داد :سلیاک با آزمایش پاراکلینیکی و اندوسکوپی انجام می شود تا معلوم شود شود زمینه دچار شدن به این بیماری در فرد وجود دارد.

این پزشک ذکر کرد:پس از تشخیص این بیماری، بیمار باید تحت رژیم غذایی (diet) قرار گرفته و از مصرف یک سری غذاها که دارای گلوتن باشد خودداری کند.

وی افزود:عمده مشکلی که بیماران سلیاکی با آن روبه رو هستند بالابودن هزینه نان مخصوص است که در این شهرستان وجود ندارد و بدن آنان نیاز مبرم به این نوع نان دارد.

وی که بیماران سلیاکی شناسایی شده را زیر نظر دارد تاکنون ۲۰ نفر ذکر کرد و اذعان کرد:ممکن است مبتلایان به این بیماری در شهرستان بیش از تعدادی که شناسایی شده باشد.

وی افزود:این بیماری درمان دارویی ندارد و تنها با مراقبت های لازم و پرهیز از غذاهایی که گلوتن دارد از شیوع بیشتر آن در فرد مبتلا جلوگیری کرد.

راستی اظهارداشت:این بیماری در سنین جوانی خود را نشان می دهد و نشانه آن واکنش به حساسیت موادغذایی از جمله نان نانوایی ها است.

وی افزود:اگر شخصی به این بیماری مبتلا باشد و از غذاهای گلوتن دار مصرف کند دچار مشکل گوارشی از جمله اسهال متناوب می شود.

این پزشک متخصص گفت :این بیماران در زمینه تهیه نان و حتی بیسکویت بجد در تنگنا قرار دارند و بواسطه گرانی و نبود آن در منطقه باید مسوولان مربوطه فکری برای تامین نیاز آنان کنند.

کارشناس تغذیه و رژیم درمانی در گناوه که در شبکه بهداشت ودرمان مشغول بکار است، بیان کرد:سلیاک بیماری ناشاخته شده در این منطقه است که درمان دارویی ندارد و تنها با رعایت رژیم غذایی قابل کنترل است.

اسماء حسن زاده اظهارداشت:این نوع بیماری جنبه گوارشی وراثتی دارد که بدنشان دربرابر پروتئین (Protein) گلوتن حساسیت نشان داده و قادر به جذب آن نیست.

وی افزود:این بیماران باید رژیم غذایی (diet) را رعایت و از مصرف محصولات غذایی نظیر نان و غلات که دارای پروتئین گلوتن است، به دلیل حساسیت و واکنشی که بدن آنان خواهد داد، بجد پرهیز کنند.

این کارشناس اظهارداشت:بیماری سُلیاک ( مبطون) در مناطق گرمسیر بیشتر وجود دارد و بیماران مبتلا به آن باید تحت نظر قرار گیرند.

وی افزود:این افراد در صورتی که درمان نشوند و نان مخصوص خود را تامین نکنند، بیماری آنان خیلی شدید و حاد خواهد شد و حتی ممکن است به مرگ آنان بیانجامد.

کارشناس تغذیه و رژیم درمانی بیان کرد:عمده بیماران مبتلا برای درمان خود از جمله ازمایشگاه، اندوسکوپی، مراجعه مکرر به پزشک و و خرید نان مخصوص بدلیل وضعیت نامناسب مالی قادر به پرداخت هزینه نیستند و انتظار حمایت از مسئولان دارند.

حسن زاده خاطرنشان کرد:این بیماران برای خرید نان بدون گلوتن بدلیل گران بودن قادر به تامین آن نیستند و باید مسئولان فکری به حال آنان کنند.

یکی از بیماران مبتلا به سلیاکی در گناوه اذعان کرد:در سال ۹۴ برای کم خونی به پزشک مراجعه کردم تا خود را درمان کنم اما بدون اطلاع از اینکه مبتلا به سلیاک شده باشم پس از انجام آزمایش و اندوسکوپی، پزشک تشخیص داد که دچار آن شدم.

اکبر حاتمی ادامه داد:با توجه به این که سلیکا بیماری خاص است باید به بیماران مبتلا به آن توجه ویژه ای شود و کارت بیماری های خاص صادر شود.

وی عنوان کرد :یکی از مشکلات مهم ما گران بودن نان مخصوص که وارداتی و هر بسته آن ۲۵۰ هزارتومان است که توان خرید آن را ندارم و درصورتیکه کارت بیماری های خاص برایمان درنظرگرفته شود خیلی از مشکلاتمان حل خواهد شد.

وی ذکر کرد:مشکلات گریبانگیر خودرا در سفری که استاندار بوشهر بمناسبت دهه فجر به این شهرستان سفر کرده بودم مطرح که قول پیگیری دادند و امیدوارم نتیجه ای دربرداشته باشد.

این بیمار سلیاکی اظهارداشت:اگرچه تحت پوشش بهزیستی قرار دارم اما اندازه کمکی که به ما می کند ناکافی است و هزینه درمانی ما را جبران نخواهد کرد.

رئیس بهزیستی گناوه ذکر کرد:۶ بیمار مبتلا به بیماری سلیاکی تحت پوشش این نهاد قرار دارد که در طول سال خدمات به آنان ارایه می شود.

مختار حمیدی گفت:در صورتی که دیگر بیمارانی در این زمینه وجود داشته باشد و به بهزیستی مراجعه کنند آنان را تحت پوشش قرار خواهیم داد و آماده همکاري با آنان هستیم.

شهرستان گناوه در شمال استان بوشهر قرار دارد.