افراد جامعه هنوز در برابر کرونا مقاوم نیستند/ آماری از بیماران خاص مبتلا به کرونا وجود ندارد

حمید سوری روز چهارشنبه در گفت وگو با ایرنا درباره روند اپیدمی کرونا در ایران افزود: اپیدمی یک سیر طبیعی دارد که با دخالت یا بدون دخالت موثر سرانجام پیش می رود اما به هر حال باید اقداماتی برای کنترل آن انجام شود. مسلم است که هنوز به مرحله خاموشی ایپدمی کرونا نرسیده ایم و همچنان موارد قابل توجه ابتلا و مرگ کرونا در بسیاری از شهرها و استانها وجود دارد.

وی ادامه داد: زمانی اپیدمی در یک جامعه خاموش می شود و می توانیم آن منطقه را سفید اعلام کنیم که حداقل دو دوره دو هفته ای یعنی چهار هفته بگذرد و در آن جامعه مورد جدیدی از بیماری دیده نشود، بنابراین اطلاق منطقه سفید به برخی شهرهای کشور چندان درست نیست و خیلی خوشبینانه است.

عضو ستاد ملی کرونا گفت: اگر موارد بستری را برای سفید اعلام کردن یک جامعه یا یک شهر مد نظر قرار دهیم درست نیست، زیرا در یک جامعه عده زیادی مبتلا هستند که بدون علامت یا کم علامت هستند و بستری نمی شوند، این افراد در جامعه می چرخند و بیماری را به دیگران منتقل می کنند، در حالی که افراد بستری معمولا کسانی هستند که به علت یک بیماری زمینه ای، کرونا در آنها علائم شدیدتری به وجود می آورد.

وی افزود: مطالعات نشان داده که ژنتیک در بروز و شدت بیماری ناشی از ویروس کرونا موثر است، بنابراین اگر فقط موارد بیمارستانی را که شدید هستند معیار سفید اعلام کردن شهرها قرار دهیم، دچار غفلت می شویم و چرخیدن موارد بیماران خفیف در جامعه در یک مدت زمانی هر چند بیمار شدید نداشته باشیم به این معنا نیست که در روزهای بعد با موارد شدید این بیماری رو به رو نمی شویم.

سوری گفت: اساس اعلام خاموشی بیماری کرونا باید بر پایه سرعت انتشار بیماری باشد، سرعت انتشار بیماری تابع تماس های افراد یک جامعه است تا زمانی که ۶۰ تا ۷۰ درصد افراد یک جامعه به ویروس کرونا مبتلا شوند و مصونیت پیدا کنند. این مصونیت به دو صورت به وجود می آید یا استفاده وسیع از واکسن برای مردم یا اینکه ۶۰ تا ۷۰ درصد افراد جامعه با علامت یا بی علامت به این ویروس مبتلا شوند.

این متخصص اپیدمیولوژی افزود: تحقیقات نشان می دهد که ۲۰ تا ۶۰ درصد افراد مبتلا به کرونا بدون علامت مبتلا می شوند، بازه و دامنه این افراد وسیع است و در هر صورت باید یک ارزیابی دقیق و وسیع از میزان افراد مبتلا به کووید-۱۹ داشته باشیم با بتوانیم درباره خاموشی یا سفید شدن یک جامعه اظهار نظر کنیم.

وی ادامه داد: برآورد اینکه چند درصد افراد یک جامعه به کرونا مبتلا شده اند با استفاده از تست وسیع سرولوژیک از افراد آن جامعه امکانپذیر است. مثل کاری که در ایسلند یا کره جنوبی انجام دادند، بنابراین اگر می خواهیم درباره وضعیت گسترش اپیدمی یا خاموشی آن در یک جامعه نظر بدهیم باید در جمعیت عمومی این تست را انجام دهیم تا بتوانیم درباره سطح سختگیری یا آسان گیری فاصله گذاری در جامعه و وضعیت آن تصمیم بگیریم و اطمینان پیدا کنیم که خطر جدی و بالقوه ای برای انفجار مجدد بیماری در جامعه وجود نداشته باشد.

برآورد اپیدمی کرونا در هیچ شهری انجام نشده است

سوری گفت: تاکنون در هیچ شهری چنین نمونه گیری و تست آنتی بادی از جمعیت عمومی انجام نشده و بنابراین هیچ برآوردی از وضعیت این اپیدمی در هیچ شهری نداریم. عددهایی که اکنون در مورد میزان بروز کرونا در شهرها داریم وضعیت دو هفته پیش را نشان می دهد که هنوز فاصله گذاری اجتماعی به شکل معمول در اکثر شهرها اجرا می شد و هنوز طرح هوشمند اجرا نشده بود.

وی افزود: اگر تا دو هفته بعد از شروع طرح هوشمند فاصله گذاری که نوعی آسان گیری در آن وجود دارد و دوباره در یک بازه دو هفته ای بعد از آن با توجه به آمار و داده های واقعی مشاهده کنیم که روند بیماری ثابت مانده، نشان می دهد که وضعیت مناسب است و این طرح هوشمند که بیشتر با توصیه و رعایت شخصی مردم جلو می روند، موفق بوده است، در غیر این صورت ممکن است با طغیان یا پیک های بعدی اپیدمی کرونا مواجه بشویم.

این اپیدمیولوژیست گفت: این تحقیق و برآورد بر اساس داده های واقعی باید هر چه سریعتر انجام شود تا تکلیف ما با شهرها و استانها درباره وضعیت کرونا مشخص شود، اگر در یک شهر یا روستا مثلا ۶۰ درصد افراد به کرونا مبتلا شده باشند، بعد از آن اگر ۴۰ درصد دیگر با بیماری مواجه شوند، نمی توانند عده زیادی را مبتلا کنند بنابراین نوعی مصونیت ایجاد شده و اگر همه ۴۰ درصد هم مبتلا شوند قابل کنترل خواهد بود.

وی افزود: یک شاخص مهم در همه گیری شاخص R۰ یا میزان سرایت یک بیمار به چند نفر است، اگر میزان سرایت هر بیمار به دیگران در یک دوره بیماری که دو هفته است، کمتر از یک نفر را مبتلا کند، می گوییم R۰ یک یا زیر یک است و بیماری کنترل شده است، وقتی هنوز کمتر از ۶۰ درصد جامعه به بیماری مبتلا شده باشند و تماس ها در جامعه آزاد گذاشته می شود، میزان ابتلا به دیگران از هر بیمار بیش از یک نفر و رو به افزایش است.

افراد جامعه هنوز در برابر کرونا مقاوم نیستند

سوری گفت: نگرانی که اکنون طرح فاصله گذاری هوشمند وجود دارد همین است که برآورد این است که هنوز به مصونیت ۶۰ تا ۷۰ درصدی در جامعه نرسیده ایم و اکثر افراد جامعه هنوز در برابر این بیماری مقاوم نیستند و آزاد گذاشتن فاصله های اجتماعی باعث طغیان مجدد اپیدمی کرونا می شود.

این متخصص اپیدمیولوژی افزود: به نظر می رسد که این بررسی ها برای اجرای طرح هوشمند فاصله گذاری اجتماعی و عادی شدن ترددها انجام نشده و بیشتر مسائل اقتصادی و اجتماعی مد نظر قرار گرفته است.

وی گفت: در شرایط کنونی که برآوردی از میزان مصونیت و ابتلای مردم به کرونا نداریم و احتمالا هنوز به میزان ابتلای ۶۰ درصد نرسیده ایم باید سختگیری ها ادامه پیدا می کرد اما اکنون به نظر می رسد شرایط در جامعه به حالت عادی برگشته و ترددها بیش از حد انتظار و نگران کننده است.

سوری افزود: برآورد این است که اکنون هر بیمار مبتلا به کرونا در یک بازه دو هفته ای، حدود ۱.۲ تا ۱.۵ نفر را مبتلا می کند و هنوز به مرحله سفید و مصونیت ۶۰درصدی نرسیده ایم.

نمودارهای کرونا در ایران

عضو ستاد ملی کرونا درباره نمودار ابتلا و مرگ و میر کرونا در ایران که بر خلاف اکثر کشورها نزولی شده به خبرنگار ایرنا گفت: نمودار وضعیت کرونا در ایران، بر اساس داده هایی که وارد نرم افزارها می شود، به وجود می آید، باید دید آیا این داده ها واقعی هستند یا نه، اگر داده ها واقعی نباشد، عدد و رقم ها آدم را گول می زند.

وی افزود: بحث هایی که بین شورای شهر و وزارت بهداشت و دستگاههای دیگر درباره آمار کرونا وجود دارد نشان می دهد که همه به یک نقطه و برآورد دقیق که مورد توافق همه باشد نرسیده ایم.

سوری گفت: در مورد نمودار کرونا در ایران یک نکته برای من عجیب است که چرا از نیمه های راه دیگر آمار و وضعیت استانها گزارش نشد و فقط یک عدد کلی اعلام شد، عدد کلی پراکندگی بیماری را نشان نمی دهد اما ارزیابی دقیق از وضعیت بیماری بستگی به این دارد که پراکندگی و واریانس موارد ابتلا چگونه باشد و آیا موارد جدید بیماری در یک نقطه خاص متمرکز است یا پراکندگی دارد.

وی ادامه داد: اگر مثلا در یک روز صد نفر یا هزار مورد جدید داشته ایم، معلوم نیست که این تعداد در یک جا یا دو جا متمرکز است یا پراکندگی بالا دارد، در آمار کلی این مساله مشخص نیست. اگر موارد جدید یا فوتی در یک نطقه خاص متمرکز باشد، یعنی هنوز خوشه های متمرکز داریم که هر لحظه این افراد می توانند با جا به جایی بیماری را پراکنده کنند و اندازه اپیدمی را بالا ببرند.

این متخصص اپیدمیولوژی گفت: آمار وضعیت کنونی نشان دهنده اقدامات دو هفته پیش است و باید حداقل یک یا دو بازه زمانی دو هفته ای از طرح هوشمند بگذرد و آمارهای استانی را ببینیم تا بتوانیم وضعیت هر استان یا شهر را ارزیابی کنیم و متوجه شویم که سفید، زرد یا قرمز است.

وی افزود: سفید و قرمز و زرد اعلام کردن مناطق نیز زمانی معنا دارد که این افراد و جوامع را ایزوله کنیم، در غیر این صورت تردد افراد از یک منطقه قرمز به سفید ممکن است، آن منطقه را هم آلوده کند.

عضو ستاد ملی کرونا گفت: هنوز مبنای علمی طرح سفید، قرمز یا زرد اعلام کردن شهرها معلوم نیست. به هر حال هر تعریف باید یک مبنای استاندارد داشته باشد و اکنون معلوم نیست این تعاریف چیست و از کجا آمده است. از نظر علمی منطقه سفید جایی است که دو دوره دو هفته ای هیچ مورد جدیدی از بیماری اعم از خفیف یا شدید از آن گزارش نشده باشد و بعد از آن هم آن منطقه پاک بماند. البته اگر ۶۰ تا ۷۰ درصد افراد یک جامعه مصونیت پیدا کرده باشند، ورود به آن منطقه نگران کننده نیست و می تواند تردد به آن منطقه آسان گرفته شود.

سوری در پاسخ به این پرسش ایرنا که آیا وضعیت و اقدامات کنونی نشان دهنده این است که استراتژی مصونیت همگانی دنبال می شوند، گفت: نمی توان با قطعیت این مساله را اعلام کرد اما وقتی فاصله گذاری فیزیکی و اجتماعی را کم می کنیم و مردم مجبور می شوند کمتر فاصله گذاری ها را رعایت کنند و به زندگی عادی بر می گردند به نظر می رسد به این سمت می رویم.

رییس بنیاد امور بیماری‌های خاص:آماری از بیماران خاص مبتلا به کرونا نداریم
رییس بنیاد امور بیماری‌های خاص گفت: آماری از تعداد بیماران خاص که به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند نداریم، البته تعدادی از این بیماران به کرونا مبتلا شدند، اما خوشبختانه مرگ و میر در این بیماران کم بوده است.

فاطمه هاشمی رفسنجانی روز چهارشنبه در نشست خبری ویدیو کنفرانس که به مناسبت بیست و چهارمین سالگرد بنیاد امور بیماری‌های خاص برگزار شد، افزود: در روزهای ابتدایی اسفند ماه تماسی با وزیر بهداشت داشتیم و موضوع بیماران خاص را مطرح کردیم که به این موضوع توجه شده و کمیته‌ای برای این موضوع تشکیل شده بود. یکی از مشکلات اساسی این بیماران این است که مراکز بیماران خاص جدا از سایر مراکز درمانی نیست و باید به همان مراکز درمانی مراجعه کنند، اما امکاناتی در اختیار بیماران خاص گذاشته شد که مشکلی برای این بیماران وجود نداشته باشد.

وی ادامه داد: به هر حال بیماران خاص برای دیالیز باید به مراکز درمانی مراجعه کنند. قبل از شیوع ویروس کرونا در کشور، صحبت‌هایی با یکی از داروخانه‌های زیرمجموعه بنیاد داشتیم که از طریق اینترنت، داروهای بیماران خاص برای این بیماران تهیه و ارسال شود که با موضوع کرونا مصادف شد. یکی از خطرات جدی که بیماران خاص را تهدید می‌کند، حضور در داروخانه‌ها برای گرفتن دارو هست، ولی چاره‌ای وجود ندارد و بیماران می‌توانند با رعایت فاصله گذاری به این داروخانه‌ها مراجعه کنند. این داروخانه‌ها جزو داروخانه‌های بسیار شلوغ است. به دنبال این بودیم که این داروخانه‌ها در مراکز درمانی در اختیار بیماران گذاشته شود که این موضوع هم نیاز به زیرساخت‌هایی برای بیمه‌ها دارد.

هزینه ۱۸۰ میلیارد تومانی بنیاد برای بیماران خاص

هاشمی در پاسخ به سوال خبرنگار سلامت ایرنا درباره هزینه بنیاد امور بیماری‌های خاص در سال گذشته گفت: سال گذشته ۱۸۰ میلیارد تومان در بنیاد برای کارهای مختلف اعم از کمک‌های دارویی، تجهیزات پزشکی، ساخت دو بیمارستان، ساخت دو نقاهتگاه و ساخت دو مرکز درمانی هزینه شد.

اضافه شدن گروه‌های بیماران خاص

وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار سلامت ایرنا درباره اضافه شدن گروه‌های بیماران خاص به فهرست بیماران مورد حمایت بیان کرد: برای گروه‌های بیماران خاص که قرار است اضافه شود نیز جلسه‌ای با وزیر بهداشت داشتیم و قرار شد جلساتی با گروه بیماران خاص در وزارت بهداشت داشته باشیم که با موضوع کرونا مصادف شد و با توجه به مشکلات وزارت بهداشت، فعلا این موضوع را دنبال نکردیم. در سال اول تشکیل بنیاد بیماری‌های خاص، سه بیماری تلاسمی، هموفیلی و دیالیزی پیشنهاد شد و اعتقاد داشتیم که اگر هر سال یک بیماری به بیماری خاص اضافه شود تا ۲۰ سال بعد مشکلی برای بیماران خاص نخواهیم داشت، اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد. این موضوع را برای بیماران ام اس، نقص ایمنی و اتیسم دنبال کردیم.

رییس بنیاد امور بیماری‌های خاص افزود: با رایزنی‌هایی که با بیمه‌ها داشتیم، داروی این بیماران در قالب بیمه پرداخت می‌شود. برای بیماران خاص، نباید فرانشیز پرداخت شود و همه هزینه‌ها باید توسط دولت پرداخت شود. تنها موردی که توانستیم همه هزینه آن را بر عهده دولت بگذاریم، بیماری ای بی (پروانه‌ای) بود و در حال حاضر هزینه درمان بیماران «ای بی» رایگان است. قرار بود ۲۰ قطب در کشور برای مراجعه این بیماران راه اندازی شود که تا بهمن ماه گذشته حدود ۱۲ قطب در کشور راه اندازی شده است. دولت باید بودجه‌ای در اختیار بیمه‌ها برای حمایت از بیماران خاص بگذارد، البته شورای عالی بیمه سلامت نیز در این زمینه وعده‌هایی داده است.

ارائه سبد کالا به بیماران خاص

هاشمی بیان کرد: برای سبد کالا جهت بیماران خاص، فهرست بیماران خاص ارائه شده و سبد کالا به این بیماران داده می‌شود. هر ساله برای ماه رمضان نیز این کمک‌ها انجام می‌شود و در مراکز خودمان نیز مواد غذایی در اختیار این بیماران گذاشته می‌شود. با این حال، ما از گروه‌هایی هستیم که به کمک نیاز داریم.

سازمان‌های مختلف در زمینه کرونا همکاری کنند

وی اظهار کرد: اتفاقات مهمی در این ۲۴ سال برای بیماران خاص رقم خورده است. قرار بود سال گذشته نشستی با وزیر بهداشت برای اضافه شدن گروه بیماران خاص داشته باشیم که به علت شیوع ویروس کرونا در کشور این اتفاق نیفتاد. باید از وزیر بهداشت و بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تشکر کنیم که در صف مقدم مقابله با کرونا قرار داشته و مسئولیت مهمی بر عهده آنها قرار گرفته است. سازمان‌ها و نهادهای مختلف باید در این زمینه همکاری کنند و از همه مهم‌تر مردم هستند که برای بازگرداندن سلامت باید همکاری داشته باشند و فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنند.

تامین داروی بیماران خاص

رییس بنیاد امور بیماری‌های خاص درباره تامین داروی بیماران خاص گفت: تامین داروی بیماران خاص بر عهده این بنیاد نیست و وزارت بهداشت این داروها را تامین می‌کنند. در دوران تحریم، بیماران خاص دچار مشکل جدی از نظر دارو نشده‌اند. البته برخی مواقع دارو کم شده و سپس پیگیری‌ها برای تامین دارو انجام شده است. برای بیماران دیالیزی، سه صافی و امکانات مورد نیاز از سال‌ها پیش در داخل کشور تولید می‌شود که گاهی با کمبودهایی مواجه می‌شویم و بلافاصله تامین می‌شود. برای بیماران پیوند کلیه هم داروی خارجی و هم ایرانی مصرف می‌شود. گاهی تولید داخلی داروی بیماران خاص هم با مشکلاتی مواجه می‌شود، زیرا مواد اولیه آنها از خارج وارد می‌شود و به علت مشکلات ارزی امکان واردات وجود ندارد.

وی ادامه داد: نه فقط برای بیماران خاص، بلکه برای داروی سایر بیماران هم مشکلاتی برای واردات وجود داشته و حتی برای بیماران آلزایمری هم مشکلاتی وجود دارد. باید از این تحریم‌ها خارج شویم، زیرا این تحریم‌ها به نفع کشور نیست.

هاشمی اظهار کرد: در برخی شهرستان‌ها به علت افزایش بیماران کرونایی در مراکز دیالیز، کمک‌هایی از نظر دستگاه دیالیز انجام دادیم. به هر حال این بیماری تفاوتی بین افراد قائل نیست و باید دقت نظر لازم را در بهداشت داشته باشیم. اگر افراد می‌دانند مبتلا شده یا ناقل هستند، نباید در جامعه حاضر شوند و به مراکز درمانی اطلاع بدهند.