کورتاژ چیست؟
کورتاژ (D & C) به معنی قطع یک بارداری است. اتساع و کورتاژ روشی است که در آن دهانه رحم گشاده می شود به طوریکه پوشش داخلی رحم (آندومتر) را میتوان با یک ابزار به شکل قاشق به نام کورت برداشت. این عمل برای بیرون کشیدن یک بافت از درون رحم استفاده می شود. پزشکان کورتاژ را برای تشخیص و درمان بعضی بیماری های رحم انجام میدهند ، مثلا کورتاژ برای پاک سازی غشا داخلی رحم پس از سقط جنین انجام می شود.
روش های مختلف کورتاژ
در هر دو روش ساکشنی و سنتی، پزشک بعد از ضدعفونی کردن دهانه رحم و مهبل، اسپکولوم را وارد مهبل می کند، بیمار به وسیله داروی بی هوشی موقت و یا یک بی حسی موضعی، متوجه درد در ناحیه عمل نمی گردد.
۱- در کورتاژ ساکشنی یا تخلیه مکشی، جراح به وسیله وارد کردن یک میله ی بلند و باریک یا لوله توخالی از دهانه رحم، به طریق مکش، بقایای بافت جنینی را از رحم بیمار خارج می سازد؛ امکان دارد به جای استفاده از میله مذکور از داروی خاصی برای این منظور استفاده نماید. این روش بسیار سریعتر و ایمن تر نسبت به روش سنتی D& C می باشد.
۲- در روش سنتی کورتاژ که طی آن بافت درون رحم بوسیله ی ابزار خاصی که قاشقی شکل و دراز میباشد و کورت( curette) نام دارد، تراشیده می شود. پزشک شما ممکن است از ابزار خاصی که کانولا( cannula) نام دارد برای برداشتن و مکش هرگونه بافت باقی مانده داخل رحم استفاده نماید. در خیلی از موارد قسمتی از بافت خارج شده جهت آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می شود.
۳- در برخی موارد امکان دارد عمل های دیگری بهمراه این عمل انجام شود. کورتاژ امکان دارد با فرآیند دیگری به نام هیسترکتوپی انجام شود. هیستروسکوپی hysteroscopy به این شکل انجام می شود که یک وسیله باریک بهمراه یک دوربین و یک چراغ وارد واژن شده و از طریق دهانه رحم به داخل رحم هدایت می شود. به این شکل پزشک میتواند غشا داخلی رحم را روی صفحه نمایش کامپیوتر مشاهده کند و نقاطی که غیر طبیعی بنظر می رسند را بررسی کند، پولیپ ها را کشف کرده و در صورت نیاز نمونه برداری کند. به وسیله هیستروسکوپی پولیپ های رحم و تومورهای فیبروئید نیز برداشته می شوند.
دلایل نیاز به کورتاژ
ممکن است به دلایلی به کورتاژ احتیاج داشته باشید. این عمل به علل زیر انجام می شود:
- علت اول:
خارج کردن بافت های جفت در داخل رحم در طول یا پس از سقط جنین. این کار از عفونت و یا خونریزی شدید جلوگیری می کند.
- علت دوم:
تشخیص یا درمان خونریزی غیر طبیعی رحم. کورتاژ به تشخیص یا درمان بیماری های رشد مثل فیبروم، پولیپ، عدم تعادل هورمونی یا سرطان رحم کمک می کند. نمونه ای از بافت رحم برای بررسی سلول های غیر طبیعی زیر میکروسکوپ مشاهده می شود.
تشخیص کورتاژ
در صورت مشاهده موارد زیر، پزشک امکان دارد نمونه ای از D& C را به طور مثال برداری از آندومتر برای تشخیص بیماری انجام دهد:
>> خونریزی رحمی غیرطبیعی
>> خونریزی بعد از یائسگی
پزشک سلول های آندومتر غیر طبیعی در طی آزمایش معمول سرطان دهانهٔ رحم (سرطان گردن رحم) پیدا کند.
برای انجام آزمایش، پزشک یک نمونه بافت از پوشش رحم( اندومتر) جمع آوری می کند و نمونه را برای آزمایشگاه می فرستد. تست میتواند موارد زیر را بررسی کند:
۱. هیپرپلازی اندومتری- یک بیماری پیش آگهی که در آن پوشش رحم ضخیم می شود
۲. پولیپ رحم (تشخیص پولیپ رحم | درمان پولیپ رحم)
۳. سرطان رحم
قبل از انجام عمل کورتاژ چه اطلاعاتی باید داشت؟
انجام عمل کورتاژ، میتواند در مطب پزشک، کلینیک سلامت یا یک بیمارستان انجام شود. این عمل معمولاً ۱۰ الی ۱۵ دقیقه زمان می برد ولی شما بعد از انجام آن باید لااقل پنج ساعت تحت نظر پزشک در محل انجام عمل قرار بگیرید. پیش از انجام این عمل شرح حال کاملی از شما گرفته می شود و معمولاً از شما خواسته می شود که فرم رضایتی را پر نمائید. هر سوالی که در این خصوص دارید با پزشک خود مطرح نمائید. هر یک از موارد زیر را با حتماً به پزشک خود اطلاع دهید:
- چنانچه سابقه ابتلا به اختلال های خونریزی دارید یا در حال حاضر از داروهای کاهش دهنده خون استفاده می کنید.
- درصورتی که حدس می زنید که حامله هستید و باید تحت عمل کورتاژ تشخیی قرار بگیرید.
- پیش از انجام این عمل شما باید لباسهای خود را کامل در آورید و مثانه (پیشابدان) خود را تخلیه نمائید.
- در صورتیکه به هر داروی خاصی آلرژی یا حساسیت دارید.
قبل از کورتاژ، باید لباس مخصوص بیمارستان را بپوشید، و مثانتان را خالی کنید. در طی کورتاژ، به پشت دراز می کشید و پاها را بر روی رکابی مشابه آزمایش لگن قرار می دهید. بعد دکتر یک اسپکولوم را به داخل واژن وارد می کند و دهانه رحم را با گیره می گیرد. هرچند کورتاژ شامل سوزن یا برش نیست، ولی پزشک دهانه رحم را با یک محلول ضد عفونی پاک می کند.
چه نوع بیهوشی برای کورتاژ استفاده می شود؟
اغلب کورتاژ ها تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. این عمل معمولاً بسیار کوتاه است و بی هوشی عمومی به سرعت رفع می شود و بیمار میتواند همان روز مرخص شود. بعضی از بیماران ترجیح میدهند بلوک نخاعی یا اپیدورال انجام شود، ولی این شکل بیهوشی زمان بیشتری از متخصص بی هوشی می گیرد و بهبود بیمار هم دیرتر انجام می شود. گهگاه، در یک بیمار بسیار با انگیزه، بی حسی موضعی با یا بدون دارو درد داخل وریدی انجام می شود. بطور کلی، انتخاب بیهوشی توسط جراح، متخصص بی هوشی و مریض تعیین می شود.
مراقبت های بعد از کورتاژ
پس از کورتاژ، یک پوشش جدید در رحم ایجاد خواهد شد. دوره قاعدگی بعدی امکان دارد در زمان منظم رخ ندهد. امکان دارد زود یا دیر شود. تا هنگامی که دهانه رحم به اندازه طبیعی خود برسد، باکتری از واژن میتواند وارد رحم شود و سبب عفونت شود. در این موقع هیچ چیزی وارد واژن نکنید. در مورد موقعیت مناسب برای نزدیکی جنسی یا استفاده مجدد از تامپون از پزشک بپرسید. برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت، طبیبان توصیه می کنند بیماران به بازه زمانی دو هفته از تامپون استفاده نکنند یا چیزی درون واژن نکنند.
بعد از عمل جراحی، بیمار پس از بی هوشی برای بهبود تحت مراقبت قرار می گیرد. بیشتر بیماران پس از چند روز به فعالیت های عادی خود باز می گردند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی برای از بین بردن درد و گرفتگی عضلات خفیف سفارش می شود. همچنین امکان دارد چند روز لکه بینی و گرفتگی عضلات داشته باشید. این حالت طبیعی است. امکان دارد بخواهید از پد بهداشتی برای لکه بینی استفاده کنید و برای کاهش درد هم میتوانید مسکن مصرف کنید.
احتمالا تغییری در زمان قاعدگی بعدی شما اتفاق می افتد. امکان دارد قاعدگی زودتر یا دیرتر دیده شود. برای جلوگیری از ورود باکتری ها به رحم، در مورد زمان مناسب برای استفاده از تامپون و رابطه جنسی با پزشک صحبت کنید.
مراقبت ها به جراح بستگی دارد. اکثر پزشکان از مریض می خواهند به مطب مراجعه کنند تا در خصوص نتایج حاصل از نمونه های بافتی که برداشته شده است صحبت کنند. معمولاً، این کار ۲ تا ۶ هفته بعد از عمل انجام می شود. گاهی وقت ها، بیمار به سادگی با یک تماس تلفنی از نتایج اطلاع پیدا می کند و هیچ رابطه مستقیمی با متخصص لازم نیست.
آیا پس از سقط جنین کورتاژ نیاز است؟
حدود ۵۰٪ از خانم هایی که سقط جنین دارند کورتاژ انجام نمی دهند. خانم ها میتوانند در مورد سقط جنین پیش از هفته دهم حاملگی تمام مشکلات را به تنهایی حل کنند. بعد از هفته دهم بارداری، سقط جنین به احتمال زیاد ناقص خواهد بود و احتیاج به کورتاژ دارد. انتخاب استفاده از کورتاژ یا فرایند طبیعی انتخاب شخصی است که بهتر است بعد از صحبت با پزشک تصمیم گیری انجام شود.
برخی از خانم با سقط جنین در منزل راحت تر هستند. بعضی معتقد هستند این مرحله قسمتی از فرآیند بهبود به حساب می آید. همچنین خیلی از خانم هایی که سقط جنین دارند پیشینه سوء تغذیه دارند و نمی خواهند عوارض ناشی از کورتاژ سبب مشکلات بعدی شود. برای اغلب سقط جنینهای سه ماهه اول، مدیریت انتظار یک گزینه مناسب است.
عوارض ممکن کورتاژ چیست؟
- عمل کورتاژ عوارض جدی اندکی دارد. خونریزی واژینال و/ یا درد لگن( شبیه به گرفتگی عضلات قاعدگی) برای چند روز بعد از کورتاژ طبیعی است. بطور رایج، قرص های مسکن برای کنترل درد کافی است.
- رایج ترین عارضه که میتواند رخ دهد سوراخ شدن رحم با دیلاتور یا کورت است. زمانی که این اتفاق می افتد، از آنجایی که هیچ ارگان داخلی بدن( روده، مثانه، و یا مقعد) یا عروق خونی بزرگ آسیب نمی بینند، سوراخ خود را ترمیم خواهد کرد.
- خطر این مشکل در بیماران با محدود دهانه رحم باز( تنگی دهانه رحم) و یا در بیماران مبتلا به تحریف آناتومی داخلی رحم بیشتر است. در صورتیکه رحم آلوده باشد یا عمل جراحی مثل سزارین انجام شده باشد این خطر افزایش می یابد.
- آسیب به دهانه رحم یکی دیگر از عوارض ممکن است. پارگی یا برش خوردن دهانه رحم معمولاً با استفاده از فشار و داروهای محلی برای جلوگیری از خونریزی درمان می شود. در بعضی از موارد، بخیه در دهانه رحم امکان دارد لازم باشد، ولی این حالت رایج نیست.
- عوارض دیگر، مثل عمل جراحی، شامل خونریزی و عفونت است. اکثر خونریزی ها خفیف است و خود بخود رفع می شود. عفونت معمولاً نادر است و با آنتی بیوتیک خوراکی رفع می شود. اکثر کورتاژها ها به مصرف آنتی بیوتیک پس از عمل نیاز ندارد. در مواردی، در بیماران مبتلا به نقص قلبی، جراح قبل و بعد از عمل جراحی برای جلوگیری از خروج باکتری از واژن از دریچه های قلب آلوده آنتی بیوتیک تجویز می کند.
چرا کورتاژ کم شده است؟
به طور کلی، تعداد کورتاژها در طول سالها کاهش یافته است. این روش دیگر برای تنظیم الگوی خونریزی غیر طبیعی در زنان استفاده نمی شود. خیلی از این مشکلات فعلا با داروها، مثل هورمون ها رفع می شود. سونوگرافی و روش های دیگر تصویربرداری نیز نقش مهمی در ارزیابی رحم( بدون عمل جراحی) ایفا می کنند.
احیانا بزرگ ترين علت کم تر شدن کورتاژها جام نمونه برداری آندومتر( بیوپسی) با یک کورت مکش پلاستیکی بسیار نازک در مطب است. این روش بسیار سریع و آسان است، و بطور کلی به دردناکی گرفتگی عضلات در پریودی است. اگر مریض بعضی از داروهای خوراکی مسکن را پیش از عمل مصرف کند، گرفتگی عضلات حداقل می شود. همچنین، نمونه بافت حاصل شده در خیلی از موارد به خوبی آنچه در طول کورتاژ به دست می آید، است.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 14
- 2