بارداری با رحم اجاره ای بنا به تشخیص پزشک فوق تخصص نازایی، پیشنهاد میشودرحم اجاره ای
نحوه ی بارداری با کمک رحم اجاره ای به اینصورتست که تشکیل جنین با گرفتن تخمک و اسپرم از زوجین و یکی از روش های کمک باروری مانند آی وی اف می باشد. بنابراین ژنتیک جنین تشکیل یافته مثل پدر و مادر ژنتیکی خود است. سپس در صورت رشد کافی جنین در محیط ازمایشگاه، آن را در رحم فرد دیگری می گذارند. وظیفه ی صاحب رحم جایگزین، اینست که در طی نه ماه، مراحل بارداری را بگذراند و برای حفظ و سلامت جنین، مراقبت های لازم را انجام دهد و جنین را بعد از اتمام دوران بارداری، تحویل پدر و مادر ژنتیکی اش بدهد.
از نظر پزشکی، استفاده از رحم جایگزین دارای شرایط قانونی و روحی بسیار پیچیده ای است؛ از این رو به مشاوره های گوناگون پزشکی، قضائی و روانی طرفین، نیازمند است. مراکز تخصصی ناباروری می توانند این تکنیک را باتوجه به پیچیدگی های روش رحم اجاره ای انجام دهند. سلامت جسمی زوجین و فرد صاحب رحم جایگزین، امری الزامیست؛ به این معنی که نباید بیماری های مربوط به زنان و مردان، بیماری های عفونی، داخلی و روانی را داشته باشند و این افراد در صورتی که از سلامت جسمی و روحی برخوردار باشند، میتوانند در اولویت کاندید بارداری با کمک رحم اجاره ای قرار بگیرند.
دلایل اجاره ی رحم
پزشک فوق تخصص نازایی، روش بارداری با رحم اجاره ای را به خانمهایی که دارای یکی از شرایط زیر باشند؛ پیشنهاد می کند:
* رحم اجاره ای به زنانی توصیه میشود که دارای مشکلات ناباروری هستند مانند سقط جنین های مکرر در زنان که مانع از حامله شدنشان میشود.
* پزشک فوق تخصص نازایی برای زنان فاقد رحم، روش بارداری با رحم اجاره ای را پیشنهاد می دهد.
* روش بارداری با رحم اجاره ای برای خانمهای دارای رحمی مناسب است که با بعضی از انومالی های رحمی، چسبندگی شدید رحم و یا اندومتر نازک، مواجه هستند.
* خانمهایی که شرایط جسمی بارداری را به علت بیماری و... ندارند و بارداری برایشان خطرناک است( به عنوان مثال فشار خون خیلی بالا یا کنترل نشده یا بیماری قلبی و..) می توانند از روش بارداری با رحم اجاره ای اقدام کنند.
* افرادی که مکررا آی وی اف ناموفقی را علاوه برکاشت جنین های با کیفیت، تجربه کرده اند.
* بارداری با رحم اجاره ای در مواردی پیشنهاد میشود که شخص دچار چسبنگی لگنی شدید به علت آندومتریوز شدید یا جراحیهای مکرر رحم و تخمدان است.
انواع رحم اجاره ای
برای توصیف یکی از وضعیت های زیر از رحم اجاره ای یا اجاره ی رحم، استفاده میشود:
>> رحم اجاره ای حامل جنین که به یک زوج، تعلق دارد و در واقع تخمک از خود حامل نیست، بلکه به زنی تعلق دارد که قصد بچه دار شدن را دارد یا میخواهد تخمکش را اهدا کند. همچنین، گاهی وقت ها اسپرم از پدر بچه است یا احیانا به یک اهداکننده ی اسپرم، تعلق دارد. حاملگی در چنین شرایطی، از طریق لقاح درون لوله ی ازمایش، قابل انجام است.
یکی از مهمترین شرایط رحم اجاره ای سن است که باید بالاتر از ۲۰ سال باشد>> اهداکننده ی تخمک، رحمش را به یک زوج اهدا می کند. در این روش، شخص از طریق تلقیح درون رحمی، حامله می شود که اسپرم را از پدر بچه یا اهداکننده ی اسپرم دریافت می کنند.
قوانین رحم اجاره ای
در مرحله ی اول، زن و شوهر پس از تقاضای اجاره ی رحم به دادگاه، منتظر تائید آن می شوند. این درخواست، صرفا در شرایط زیر تائید می شود:
* درصورتی که زوج از مشکل باروری برخوردار باشد و برای این کار، گواهی پزشکی لازم را دریافت کرده باشد.
* برای اجاره کردن رحم به تشخیص زوج دارای صلاحیت اخلاقی لازم می پردازند.
* یکی از قوانین رحم اجاره ای اینست که زوجین نباید مواد مخدر مصرف کنند.
* یکی از شروط رحم اجاره ای برای زوج اینست که باید حتماً تابعیت ایرانی داشته باشند.
* زوج برای خودش دارای اختیار تصمیم گیری باشد.
زوج نابارور( والدین حکمی) در یک طرف قرارداد اجاره ی رحم هستند و در طرف دیگر، قرار دارد. در یک طرف دیگر این قرارداد، شوهر صاحب رحم قرار دارد و باید موافقت خود را با اجاره ی رحم همسرش اعلام کند. در یک سوی دیگر قرارداد، پزشک متخصص ناباروری هم قرار دارد. کلینیک ناباروری یا بیمارستان باید چنین قراردادی را امضاء کند.
روش تنظیم قرارداد قانونی رحم اجاره ای
با توجه به دشوار بودن اجاره رحم و صاحب فرزند شدن از این راه، لذا طرفین قرارداد یعنی پدر و مادر واقعی و فرد اجاره دهنده رحم، می توانند با مراجعه به وکیل دادگستری، انتظارات و خواسته ها و تعهدات خود و تنظیم قرارداد را به او بسپارند که چنین شرایطی منجر به تنظیم قرارداد قانونی و اصولی می شود و در صورت بروز هرگونه مشکلی با توجه به موارد حقوقی، راه قانونی جهت حل آن، باز میشود. همچنین یکی از درخواست های دیگری که پدر و مادر قانونی و یا حتی فرد اجاره دهنده میتوانند از وکیل دادگستری داشته باشند؛ اینست که در صورت بروز هرگونه مشکل حقوقی در طول ۹ ماه و تا زمان تولد طفل و یا حتی پس از آن در کنارشان باشد و مشکلشان را رفع کند.
مدارک لازم برای استفاده از رحم اجاره ای
>> شناسنامه و کپی از صفحات اول و دوم
>> سند ازدواج و کپی از صفحات اول تا چهارم آن
>> یک قطعه عکس ۴×۳ از هر کدام از زوجین
>> دفترچه بیمه
شرایط رحم اجاره ای
برای خانم های کاندید رحم اجاره ای ، شرایط رحم اجاره ای به شرح زیر میباشد :
- پذیرش پدر و مادر ژنتیکی توسط فرد حامل به عنوان یکی از شرایط رحم اجاره ای محسوب میشود که فرد حامل وظیفه دارد از جنین در طول نه ماه دوران بارداری، مراقبت کند.
- فرد حامل باید علاوه بر سالم بودن از نظر جسمی و روحی به بیماری زمینه ای و یا مشکل در بارداری قبلی مبتلا نباشد؛
- سن از مهمترین شرایط رحم اجاره ای شناخته میشود. سن افردی که قصد استفاده از رحم جایگزین را دارند باید از ۲۰ سال، بالاتر باشد و یائسه نشده باشند؛
- یکی از شرایطی که فرد حامل می تواند رحم اجاره ای را انتخاب کند؛ عدم مصرف سیگار و الکل است.
- از دیگر شرایط رحم اجاره ای می توان به داشتن حداقل یک فرزند سالم برای افردی که قرار است حامل جنین باشند؛ اشاره کرد.
مراحل قانونی اجاره رحم
کارشناسان و کمیته های مخصوص، اقدام به بررسی صلاحیت زوج متقاضی اجاره رحم و فرد اجاره دهنده می کنند و این کار در صورتیکه مجوز به صورت نهایی تائید شود؛ به آنان داده میشود.
>> بررسی پزشکی:
زوج در این مرحله در زمینه توانایی باروری، ملزم به انجام آزمایشات اولیه است تا از این طریق اطمینان حاصل شود که در مورد باروری آن ها هیچ روش درمانی موثری وجود ندارد. شرایط باروری مادر جایگزین در این مرحله باید پس از انجام تست های لازم توسط متخصص زنان و زایمان تائید شود.
>> ارزیابی پزشکی تکمیلی:
در این مرحله شرایط زوج و مادر جایگزین با انجام آزمایشات تکمیلی پزشکی و روان شناسی بطور قطعی تائید میشود.
عدم مصرف سیگار و الکل توسط فرد حامل یکی از شرایط مهم در انتخاب رحم اجاره ای میباشد>> مشاوره ژنتیک:
مادر جایگزین و زوج موردنظر باید پیش از اجاره رحم، آزمایشات و مشاوره ژنتیک را انجام دهند.
>> مشاوره حقوقی:
علت مهم بودن مشاوره حقوقی برای زوجین و مادر جایگزین اینست که وضعیت حقوقی این پروسه و بایدها و نبایدها را مشخص می کند.
>> بررسی کمیته ویژه:
در کمیته مخصوص مراکز ناباروری کشور، پس از تائید صلاحیت زوج و مادر جایگزین به بررسی شرایط آن ها می پردازند و عاقبت، تصمیمات نهایی را می گیرند.
>> انجام روش های کمک باروری:
درصورت استفاده ی فردی از تخمکش به منظور بارداری، تخمک ها از طریق عمل پانکچر( تخمک گیری) پس از استفاده داروهای تحریک تخمدان، از رحم خارج میشوند و در شرایط آزمایشگاهی از طریق روش های کمک باروری مانند آی وی اف، در رحم فرد حامل، جنین به دست آمده را قرار می دهند.
>> مراقبت های حین بارداری:
وظیفه ی مادر جایگزین اینست که نهایت دقت و مراقبت را در طول ۹ ماه، از جنین به عمل آورد و طبق برنامه، آزمایشات لازم و غربالگری ها را به صورت منظم انجام دهد.
>> زایمان:
از آخرین مرحله ی استفاده از رحم اجاره ای می توان به انجام زایمان اشاره کرد و امور حقوقی مربوطه، پس از زایمان انجام می شود و جنین را تحویل پدر و مادر ژنتیکی می دهند.
حکم شرعی رحم اجاره ای
نظریات مراجع تقلید متفاوت درباره استفاده از رحم جایگزین، گوناگون است. بنابراین بر اساس مرجع تقلید هر فرد، حکم شرعی چنین امری متفاوت است. اگرچه مشاورین حقوقی به زوجین، اطلاعات کافی را در این زمینه در مراکز ناباروری می دهند.
فتوای برخی از مراجع تقلید به صورت زیر میباشد :
> حضرت آیت اله العظمی خامنه ای:
استفاده از رحم اجاره ای از نظر حضرت آیت اله العظمی خامنه ای، فی نفسه بلامانع است ولی نباید اعمال حرامی نظیر نگاه کردن و لمس کردن، انجام شود.
> آیت اله العظمی مکارم شیرازی:
طبق نظر آیت اله العظمی مکارم شیرازی درصورت تشکیل نطفه زن و شوهری در خارج از رحم و قرار دادن آن در رحم فرد دیگر، فی نفسه بدون ایراد است. با توجه به اینکه احتمال لمس یا نگاه به نامحرم وجود دارد؛ استفاده از رحم جایگزین در شرایط ضروری، امکان پذیر است.
حقوق فرد اجاره دهنده رحم پس از تولد نوزاد
فرد اجاره دهنده رحم با نوزاد متولد شده هیچگونه رابطه ژنتیکی ندارد و در واقع به عنوان مادرش به شمار نمی رود( هرچند عقیده و باور نظریه پردازان اینست که شخص مذکور به عنوان مادر رضاعی طفل میباشد ) در نتیجه این شخص پس از این که نوزاد به دنیا آمد ، هیچگونه حقی نسبت به آن فرزند ندارد و نوزاد را بلافاصله بعد از تولد باید به پدر و مادر واقعی اش بدهد. شخص اجاره دهنده رحم نمیتواند نوزاد را ملاقات کند و دادگاه در صورت اقدام قانونی نیز این حق را به وی نمی دهد جز در شرایطی که پدر و مادر واقعی مجوز دهند که البته این امر به علت بروز مشکلات آینده، بعید است.
شناسنامه نوزاد چگونه و به اسم چه کسی صادر خواهد شد؟
یکی از وظایف طرفین قرارداد یعنی پدر و مادر واقعی و فرد اجاره دهنده رحم، اینست که به بیمارستان موردنظر ، قبل از تولد نوزاد مراجعه کنند و مسئولین آن جا را با ارائه قراردادشان در جریان بگذارند. در این حالت، نام مادر واقعی به هنگام تولد طفل در گواهی تولد، قید میشود تا پدر و مادر واقعی در زمانیکه میخواهند از ثبت احوال برای نوزادشان شناسنامه بگیرند، با مشکل روبرو نشوند.
قیمت رحم اجاره ای
قیمت رحم اجاره ای را براساس شرایط در افراد مختلف تعيين می کنند؛ به این خاطر که معرفی افراد حامل، معمولاً از طرف نزدیکان و یا مراکز ناباروری است که قیمت آن برحسب شرایط، متغیر است.
بارداری با رحم اجاره ای، در مراکز تخصصی ناباروری انجام می گیردگردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 14
- 5
