محمد هادی جاذبی زاده روانشناس بالینی در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوصتیک‌های عصبی و راه‌های درمان آن، اظهار کرد: تیک‌های عصبی در زبان شناسی رویکردهای مختلفی دارد؛ این رویکرد شامل عوامل شناختی و شناخت گرایی، عوامل ژنتیکی و سرشتی، عوامل محیطی و روان کاوی است که هر کدام از این رویکردها سبب شناسی خاص خود را ارائه می‌دهد، اما مهم است که این سبب شناسی‌ها بین تمام رویکردها اتفاق افتد.
این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه تیک عصبی نوعی واکنش فیزیولوژیکی در بدن است، خاطر نشان کرد: این واکنش فیزیولوژیکی بستگی به محرک درونی و بیرونی در هر فرد دارد؛ محرک درونی مربوط به ارگانیسم بدن است و محرک بیرونی اشاره به محیط اطراف فرد دارد.
انواع تیک‌های عصبی
جاذبی زاده با بیان اینکه تیک عصبی یک پرش در عضلات بدن است، عنوان کرد: تیک‌های عصبی در هر فرد متفاوت است و خود را با شکل‌های مختلفی در بدن فرد نشان می‌دهد؛ چشمک‌زدن و به‌هم‌خوردن پلک‌ها، تکان‌های سریع ناحیه‌ی سر، اخم غیرارادی و چروک‌شدن مدام بینی، تماس انگشت‌ها به حالتی شبیه بشکن‌زدن و ناخن خوردن، آب بینی را مدام بالا کشیدن، پرش دست و گردن، تکرار حرف یا عبارت‌ها که باعث خستگی اطرافیان شود، از انواع تیک‌های عصبی به شمار می‌آید.
وی افزود: همچنین تیک عصبی با رفتاری مانند بالا انداختن شانه، پلک زدن محکم و مداوم، تنگ کردن چشم‌ها، تکان‌های تند سر یا شانه، تکان دادن سر به طرفین یا پایین آوردن سر در فرد دیده شود.
جاذبی زاده با تاکید به اینکه تیک‌های عصبی به هیچ وجه اختیاری نیست، مطرح کرد: تیک‌های عصبی در زمان مشخصی اتفاق نمی‌افتاد؛ مکیدن انگشت در کودکان کاملا به صورت اختیاری است و کودکان این حرکت را در زمان مشخصی انجام می‌دهند، در صورتی که تیک‌های عصبی کاملا غیر ارادی است و ممکن است به طور ناگهانی در فرد رخ دهد.
این روانشناس بالینی عنوان کرد: تیک‌های عصبی محصول مشترک واکنش ارگانیسم به محرک ناخوشایند در بدن فرد است، این ارگانیسم‌ها انواع مختلفی در بدن دارد؛ ارگانیسم یک حرکت پیچیده از اعضای بدن است که بر یکدیگر اثر می‌گذارند، این حرکت با محیط سازگار است و تا حدی ادامه زندگی را برای فرد دچار مشکل می‌کند.
سندرم توره، سندرمی خطرناک در تیک عصبی است
جاذبی زاده با اشاره به اینکه ممکن است تیک عصبی با سندرمی به نام سندرم توره ترکیب شود و مشکلاتی برای فرد به وجود آورد، اظهار کرد: از علائم این سندرم این است که چند تیک، همزمان با هم در بدن فرد اتفاق می‌افتاد؛ ممکن در زمانی که پلک‌های چشم فرد پرش دارد هم زمان دست‌های فرد شروع به لرزش و تکان خوردن کند و فرد شروع به ناخن خوردن بکند، اما ممکن است فقط یکی از اعضای بدن فرد پرش داشته باشد که به آن تیک عصبی می‌گویند.
وی افزود: ممکن است تیک عصبی ریشه هورمونی در فرد داشته باشد؛ زمانی که هورمون در بدن فرد تغییر کند و حتی فرد دچار استرس و اضطراب شود به تیک عصبی مبتلا می‌شود.
راه‌های درمان تیک عصبی
این روانشناس بالینی در خصوص راه‌های درمان تیک عصبی، خاطر نشان کرد: راه‌های درمان مشترکی بین رویکردهای روانشناسی وجود دارد؛ در مرحله اول آموزش صحیح به والدین است زیرا نباید در مقابل تیک عصبی فرزندشان واکنش نشان دهند، باید با یک برخورد خونسرد فقط رفتار فرزند خود را مشاهده کنند تا عادت به انجام آن حرکت را فراموش کند.
جاذبی زاده با بیان اینکه درمان رفتاری یکی از راه‌های درمان تیک عصبی است، عنوان کرد: راه حل درمان رفتاری این گونه است که فرد در مقابل آینه بایستد و مدام حرکت تیک عصبی خود را تکرار کند؛ به این راه درمان قرقه سازی می‌گویند که به مرور زمان در فرد تاثیر می‌گذارد و فرد درمان می‌شود.
وی با اشاره به اینکه درمان رویکرد زیستی عصبی یکی از انواع راه درمان تیک عصبی است، گفت: در این راه درمان به فرد داروهای مسکن داده می‌شود مانند هالوپریدول، پیموزاید، نورولپتیک‌های آتیپیک،کلونازپام، باکلوفن و کلونیدین که در این راه درمان اساس بر این گذاشته می‌شود که با کاهش آدرنالین، تیک عصبی در فرد از بین می‌رود.
این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه یکی دیگر از راه‌های درمان تیک عصبی، روانکاوی است، اظهار کرد: با روانکاوی می‌توان بعضی از تیک‌های عصبی را از بین برد و این روانکاوی باید با تجویز پزشک صورت گیرد، بعضی از تیک‌های عصبی در یک دوره مشخصی از زندگی فرد رخ می‌دهد که در هر شخص متفاوت است، برخی در دوران کودکی، برخی نوجوانی و جوانی، برخی هم در پیری به این تیک‌های عصبی مبتلا می‌شوند.
جاذبی زاده خاطر نشان کرد: در سندرم توره (تورت) اختلالاتی با تیک عصبی در فرد به وجود می‌آید که همراه با تحرک و خارج از اختیار فرد است؛ به همین دلیل روان پزشکان سندرم توره را سندرم خطرناکی می‌دانند و فرد باید سریعا تحت درمان قرار گیرد.
وی در خصوص اینکه فرد چه زمانی که به روانشناس نیاز دارد، گفت: زمانی که تیک‌های عصبی فرد با درمان‌های خانگی رفع نشود، باید به روانشناس مراجعه کند و سپس با توجه رفتارهای فرد و روانشناسی درست او را درمان می‌کنند؛ تیک‌های عصبی هم در دختران و هم در پسرها رخ می‌دهد اما در پسرها شیوع بیشتری دارد.
این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه استرس در ایجاد تیک عصبی بسیار موثر است، یاد آور شد: یکی از راه‌های درمان تیک عصبی، ترساندن فرد و ایجاد محرک ناخوشایند است اما بهترین نوع درمان مراجعه به درمانگر است که فرد با تجویز مناسب پزشک متخصص بتواند درمان شود.
- 13
- 4
