از ویروس چینی چگونه به سلامت عبور کنیم؟

پزشکان می‌گویند ویروس عجیب و غریبی نیست و کرونا هم یک ویروس تنفسی است مانند همه ویروس‌های تنفسی دیگر. مرگ و میرش را مقایسه می‌کنند با آنفلوآنزا و سارس و مرس و می‌گویند شستن دست‌ها می‌تواند در پیشگیری از این ویروس معجزه کند. دکتر مسعود مردانی، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته ملی کشوری آنفلوآنزا و کرونا، این روزها بیشترین گفت‌وگو با رسانه‌ها را درخصوص کرونا انجام داده، زیرا معتقد است با آموزش می‌توان از شیوع این ویروس پیشگیری کرد. او معتقد است، رعایت نکات بهداشت فردی در جلوگیری از انتشار بیماری موثر است و رعایت نکات و آداب تنفسی سبب می‌شود بتوانیم زنجیره بیماری را متوقف کنیم. شستن مکرر دست‌ها، استفاده از دستمال یک‌بار مصرف هنگام عطسه و سرفه و انداختن آن به سطل زباله دردار، عدم تماس با سطوح وسایل نقلیه عمومی، خودداری از تماس دست‌ها با چشم‌ها و… توصیه‌های ساده او به مردم وحشت‌زده از ویروس جدید چینی است. او به سوالات ما درخصوص ویروس کرونای جدید پاسخ داده است:

 از کجا بفهمیم که کرونا گرفته‌ایم و سرما نخورده‌ایم؟

این بیماری علائم بسیار مشابهی به آنفلوآنزا و سرما خوردگی دارد. تب، سرفه، سردرد، بدن درد، عطسه، آبریزش بینی و...  از مهم‌ترین نشانه‌های بیماری است. اما تفاوت‌هایی هم با هم دارند.

کرونای خفیف معمولا با درمان‌های دارویی برطرف می‌شود، البته در صورتی که بیماری به سطوح ریوی انتشار پیدا کند، می‌تواند سبب بروز سینه پهلو یا پنومونی شود. در موارد شدید پنومونی باعث نارسایی تنفسی شده که منجر به بستری شدن بیمار در بیمارستان می‌شود. همچنین در موارد بسیار شدیدتر بیمار به آی‌سی‌یو منتقل خواهد شد.

 یکی از دلایل وحشت مردم از این ویروس ناشناخته بودن آن است آیا اطلاعات تازه‌ای از این ویروس به‌دست آمده است؟

ویروس کرونا ابعاد ناشناخته‌ای داشته اما در این مدت به‌ویژه در چین، اطلاعات زیادی درخصوص آن به‌دست آمده است. بیشتر اطلاعاتی که درحال‌حاضر ما از ویروس کرونا داریم، اطلاعات وارداتی است و منابع خوبی در این کشور درخصوص این ویروس به‌دست آمده است.

این را فراموش نکنید که ما درحال‌حاضر با دو اپیدمی مواجه هستیم؛ اپیدمی کرونا و اپیدمی هراس اجتماعی. برخی از مردم از تهران به شمال کشور برای رهایی از ابتلا به این ویروس فرار می‌کنند اما باید بدانیم استان‌های گیلان و مازندران، دومین استان شایع این ویروس هستند. در تمام اپیدمی‌های بزرگ دنیا، بهترین جای اقامت، شهر خودتان است و بهترین مکان، درون خانه خودتان بنابراین در منزل و شهر خودتان راحت‌تر می‌توانید با این بیماری مقابله کنید.

  اینکه برخی پزشکان راهکارهای ساده‌ای را برای پیشگیری از این ویروس عنوان می‌کنند چقدرواقعی است؟

در تحقیقاتی که ژاپنی‌ها درخصوص پیشگیری از آنفلوآنزا انجام دادند، مشخص شده اگر ۳۰ ثانیه دست خود را زیر آب لوله‌کشی بدون استفاده از صابون بشویید، عاری از هر گونه ویروس آنفلوآنزا نوع A می‌شود. در مورد ویروس کرونا نیز اگر بین ۲۵ تا ۳۰ ثانیه دست‌های خودمان را با آب و صابون بشوییم، از ابتلا به این بیماری پیشگیری خواهیم کرد.

 علائم اختصاصی ویروس کرونا چیست؟

۸۰ درصد مبتلایان به کرونا علامت ندارند و ممکن است افرادی مبتلا به کرونا شده و سپس بهبود پیدا کرده و حتی خودشان هم متوجه نشوند و تنها علائم سبک سرماخوردگی داشته باشند. این افراد با آب و صابون، دست‌های خود را به‌طور مرتب شست‌وشو داده، مایعات مانند آب بیشتر استفاده کنند و آبمیوه مصرف کرده و مصرف ویتامین C می‌تواند به درمان آنها کمک کند اما اینکه برخی از افراد ویتامین C ذخیره می‌کنند، باید بگویم استفاده چند پرتقال هم کار همان ویتامین C را می‌کند بنابراین ۸۰ درصد علائم ندارد، ۲۰ درصد علائم‌دار است که ۱۶ درصد آن علامت خفیف است، بین ۵/ ۲ تا ۳ درصد علائم شدید است. میان کسانی که علائم شدید دارند، ۱۳ درصد احتمال مرگشان وجود دارد و آن دسته افرادی که بستری می‌شوند، اگر به آی‌سی‌یو بروند، ۳۰ تا ۴۰ درصد چنین شرایطی را خواهند داشت. از علائم این ویروس، سردرد، تب بالای ۳۸ تا ۳۹ درجه است زیرا بیماران مبتلا به‌ویروس کرونا،

دمای بدنشان بالای ۳۹ درجه نمی‌رود، ۸۵ درصد مبتلایان سرفه می‌کنند، ۵۰ درصد بدن‌درد و تن‌درد دارند. در ۴۰ درصد تنگی نفس وجود دارد و شروع علائم با تنگی نفس و سنگینی سینه است که در این زمان بیماران باید به بیمارستان مراجعه کنند. در زمان شدت بیماری حتما از ریه سی‌تی‌اسکن می‌شود و جالب است که یافته‌های بیماری که در سی‌تی‌اسکن مشخص می‌شود، با کیت تشخیصی همخوانی بالایی دارد. بیماران حاد دچار نارسایی‌های تنفسی شده، معمولا لب‌ها و دستانشان به دلیل آنکه اکسیژن کافی ندارند، دچار کبودی می‌شوند. دوره این ویروس نیز حدود ۱۴ روز است و کسانی که مبتلا به این ویروس شده و درمان می‌شوند، معمولا نسبت به این بیماری ایمن می‌شوند. هر چند دو، سه مورد مشاهده شده که دوباره به این ویروس مبتلا شده‌اند.

 افرادی که دارای کرونا سبک هستند چه درمانی را باید انجام دهند؟

آنهایی که علامت سبک دارند، به بیمارستان یا مطب مراجعه می‌کنند، نسخه می‌گیرند و باید در منزل دوره درمانشان را بگذرانند تا دوره زندگی ویروس به پایان برسد.

 درباره ابتلای این بیماری در کودکان سخنان متفاوتی گفته می‌شود آیا کودکان دچار کرونا نمی‌شوند؟

افراد زیر ۱۰ سال نیز مبتلا به کرونا می‌شوند ولی خوشبختانه تاکنون گزارشی از مرگ و میر در این سنین نداشته‌ایم.

 حیوانات خانگی چطور ممکن است عامل انتقال این ویروس باشند؟

کرونا ویروس حیوان‌دوستی است و از خفاش و مار منتقل شده اما حیوانات می‌توانند عامل انتقال این ویروس باشند بنابراین کسانی که در خانه حیواناتی مانند گربه، سگ، لاک‌پشت و ... نگهداری می‌کنند، هرگاه به آنها دست زدند، دست‌هایشان را بشویند.

 دربرخی کشورها از جمله ایتالیا شهرهایی که دچار ویروس کرونا شده‌اند را قرنطینه کرده‌اند، آیا این روش در ایران هم می‌توانست باعث کنترل بهتر بیماری شود؟

قرنطینه تاثیر دارد اما تنها حربه مقابله با این اپیدمی نیست بلکه رفتارهای بهداشتی موثرترین راه پیشگیری از این ویروس است. اگر مردم به شست‌وشو اهمیت ویژه‌ای بدهند و بدانند چقدر شستن دست‌ها می‌تواند در پیشگیری از این ویروس موثر باشد، حتما می‌توانیم این بیماری را کنترل کنیم. ۷۰ درصد این ویروس با روش‌های پیشگیرانه مانند شستن دست‌ها، دست ندادن، روبوسی نکردن و پرهیز از تجمعات از بین می‌رود و قرنطینه تنها ۵ درصد می‌تواند از ابتلا به این ویروس پیشگیری کند.

همچنین ممکن است قرنطینه بتواند ابعاد متفاوتی از این ویروس را منتشر کند که درمان آن آسان هم نیست. قرنطینه نمی‌تواند آن‌قدر که رعایت بهداشت فردی مانند شستن دست‌ها به مردم کمک می‌کند، کارساز باشد. بر فرض تهران قرنطینه شد، بسیاری از مردم از کرج برای کار وارد تهران می‌شوند، برای این موضوعات چه راه‌حل‌هایی دارید؟ تجربه قرنطینه در یکی از شهرهای چین نشان می‌دهد که مجبور شده‌اند هر بار دایره قرنطینه را گسترش دهند و شاید در خود آن محدوده‌ها کنترل شد اما بیماری را به سراسر دنیا منتشر کرد و در نقاط دیگر، بیماری شدیدتر شد.

 برخی خانواده‌ها اجازه رفتن دانش‌آموزانشان را به مدرسه نمی‌دهند، فکر می‌کنید روش خوبی برای ایمنی بچه‌ها باشد؟

اینکه برخی نمی‌گذارند فرزندانشان به مدرسه بروند، ایرادی ندارد اما شما چه می‌دانید این اپیدمی چقدر ادامه داشته باشد؛ یک ماه، دو ماه یا یک سال بنابراین محدود کردن کودکان در خانه، زندگی عادی بچه‌ها را مختل می‌کند. این بچه نیاز به بازی کردن دارد. باید تلویزیون ببیند، با دوستانش معاشرت کند و برای آنکه از این بیماری در امان باشد و زندگی روزانه خود را هم داشته باشد، باید عوامل پیشگیری را رعایت کرده از جمله آنکه دست و صورتش را بشوید، زمانی که می‌خواهد به‌دستگیره یا اثاث خانه دست بزند، قبل از آن دستانش را شسته باشد یا از اسپری‌های ضدعفونی‌کننده استفاده کند.

  زنان باردار چقدر در معرض ابتلا به این ویروس هستند؟

اگر زنان باردار مبتلا به‌ویروس کرونا شوند، علائمی مشابه سرماخوردگی دارند و دچار کرونای حاد نخواهند شد بنابراین لزومی به سزارین برای زایمان زودهنگام ندارند.

 دوره پنهان این بیماری چقدر است و در این دوره از چه روشی ویروس منتقل می‌شود؟

دوره نهفته بیماری ۳ تا ۱۴ روز است و احتمال انتقال در این دوره وجود دارد و ممکن است ما در این مدت به بیماری دچار شده باشیم اما ۳ تا ۱۴ روز بعد علائم خود را نشان دهد. مهم‌ترین راه انتقال در این دوره، دست دادن است؛ یعنی اگر از دست دادن با افراد پرهیز کنید، در دوره نهفته بیماری دچار این ویروس نمی‌شوید. پس از آشکار شدن بیماری، عطسه و سرفه می‌تواند در انتشار و انتقال آن موثر باشد.

 گفته می‌شود نرخ مرگ‌ومیر بر اثر این بیماری ۳ درصد است چرا این نسبت در ایران براساس آمار اعلام‌شده نیست؟

یکی از مواردی که میزان تلفات ایران با سایر کشورها متفاوت است، دیر رسیدن کیت‌های تشخیص به کشور است. دو موردی که بر اثر کرونا فوت شدند، پس از بیماری‌شان مشخص شد که دچار این ویروس بوده‌اند، بنابراین باید کیت تشخیص به‌صورت انبوه وجود داشته باشد تا تست‌ها با سرعت برای بیماران انجام شود. درحال‌حاضر بیمارانی که علائم شدید دارند، از کیت‌های تشخیص استفاده می‌کنند.

 درحال‌حاضر در مراکز درمانی کمبود کیت‌های تشخیص داریم؟

درحال‌حاضر ۸۰ میلیون نفر نگران ابتلا به این ویروس هستند درحالی‌که ما ۸۰ میلیون کیت تشخیص نداریم بنابراین مجبوریم برای کسانی که علامت‌های مشخص‌تر دارند، از کیت تشخیص استفاده کنیم.

 گرم شدن هوا در مهار این ویروس چقدر موثر است؟

گرم شدن هوا در کاهش بیماری موثر است زیرا تجمعات در روزهای گرم کمتر می‌شود بنابراین در کاهش انتشار ویروس موثر است. همچنین گرما، ویروس را از سطوح زودتر از بین می‌برد اما نقش اساسی گرم شدن در کاهش تجمعات است.

عید را در پیش داریم، مردم بدانند که احتمال انتقال این ویروس در تجمعات بالاتر است. ما سال‌ها در نوروز روبوسی کرده‌ایم، همدیگر را در آغوش گرفته‌ایم اما امسال این کار را انجام ندهید.

 در طول روزباید چه مواردی را رعایت کنیم که کمتر در خطر ابتلا به این ویروس باشیم؟

یادمان باشد که این بیماری درمان قطعی ندارد و باید خودمان را با روش‌های پیشگیرانه از آن محافظت کنیم در غیر این صورت، فراگیر شدن آن فاجعه‌بار است. این ویروس از راه دهان، بینی و چشم وارد بدن می‌شود و عمده انتقال آن، قطرات تنفسی توسط بیمارانی است که در هوا منتشر می‌کنند مانند عطسه، سرفه یا دست‌های آلوده. برای آنکه دستگاه‌های تنفسی فوقانی از این ویروس در امان باشند، شست‌وشوی دست و دست نزدن به چشم، بینی و دهان را که برخی به‌طور ناخودآگاه دائما این کار را انجام می‌دهند باید رعایت کنیم.

وسایل حمل‌ونقل عمومی به دلیل تراکم جمعیت می‌تواند محلی برای انتقال این بیماری باشد. کسانی که مسیرهای کوتاه دارند، توصیه می‌شود آن مسیرها را پیاده طی کنند یا اگر مجبور به استفاده از مترو و اتوبوس هستید، از دست زدن به میله‌ها پرهیز کنید. شهرداری اقدام خوبی درخصوص ضدعفونی کردن مترو و اتوبوس انجام داده اما کافی نیست و باید رعایت مسائل بهداشتی انجام شود. همچنین اگر خریدی انجام می‌دهید و مجبور هستید از خانه خارج شوید، چون به آسانسور، درب و وسایل مشاع آپارتمان دست زده‌ایم، حتما اولین کارمان به محض ورود به خانه، شستن دست‌ها با آب و صابون باشد و پس از آن، به سایر سطوح منزل دست بزنید.

خوردن یک سوپ ساده از گرفتن غذا از بیرون منزل یا رفتن به رستوران و کافه‌ ایمن‌تر است. ممکن است کسی که سفارش غذای شما را می‌آورد، به این ویروس آلوده باشد و غذای شما را هم آلوده کند بنابراین در این مدت از رفتن به رستوران و کافه پرهیز کنید. اگر به پارک می‌روید، به لوازم پارک دست نزنید و اگر مجبور به لمس این وسایل شدید، حتما قبل از ورود به خانه دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید یا با محلول‌های ضدعفونی‌کننده، دست‌هایتان را ضدعفونی کنید. موبایل می‌تواند منشأ تجمع این ویروس باشد. از گرفتن موبایل اطرافیان پرهیز کرده و حتما فاصله یک متر و نیم را با اطرافیان خود رعایت کنید. نان داغ مشکلی از لحاظ ویروس ندارد و حرارت این ویروس را از بین می‌برد ولی زمانی که شاطر نان داغ را روی پیشخوان قرار داد، نان دست به‌دست نشود و خودمان آن نان داغ را برداریم. از رفتن به استخر پرهیز کنید زیرا ما زمان‌های زیادی برای شنا کردن داریم. باید در این مدت رفت و آمدهای خود را کاهش دهیم.

راهکار اصلی؛ بهداشت و ‌محافظت فردی

مجتبی فتاحی

شایع‌ترین نشانه‌های ویروس کرونا تب، خستگی و سرفه‌های خشک هستند. بعضی از بیماران ممکن است درد مفرط، آب ریزش بینی و گلوی با طعم تلخ را حس کنند. این نشانه‌ها می‌توانند به مرور ظاهر شوند. برخی از مبتلایان ممکن است بدون ظهور نشانه‌‌ای عادی به‌نظر برسند. حدود ۸۰ درصد از مبتلایان حتی نیازی به درمان ندارند و خود به خود بهبود پیدا می‌کنند. از هر ۶ بیمار حدود یک نفر که به این ویروس مبتلا می‌شود،

به شدت احساس بیماری می‌کند و دچار اختلالات تنفسی می‌شود. افرادی که مبتلا به بیماری‌های فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی یا دیابت هستند، بیشتر تحت‌تاثیر علائم جدی این بیماری قرار می‌گیرند. آنهایی که دچار تب، سرفه و تنگی‌نفس شده‌اند نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند. مردم عادی نیز می‌توانند از طریق دیگران به این ویروس مبتلا شوند. این بیماری می‌تواند از طریق فرد به فرد از فاصله نزدیک و تماس با ترشحات بینی و دهان زمانی که دچار سرفه می‌شوند، انتقال پیدا کند. ترشحات افرادی که مبتلا به این بیماری‌اند در صورتی که به جسمی انتقال پیدا کند و کسی آن جسم را لمس کند، می‌تواند مبتلای دیگری باشد. همچنین افراد از طریق تنفس ترشحات طرفی که به ویروس کرونا مبتلاست و دچار سرفه است، می‌توانند مبتلا شوند. به همین دلیل مهم است که فاصله حدود یک متری از این افراد حفظ شود.

 آیا این ویروس از طریق هوا منتقل می‌شود؟

مطالعاتی که تا امروزه انجام شده است، نشان می‌دهد که این ویروس بیشتر از طریق تماس با ترشحات موجود در هوا منتقل می‌شود.

 آیا این ویروس می‌تواند از طریق فردی که بدون علائم است، منتقل شود؟

مهم‌ترین راه انتقال این بیماری از طریق ترشحاتی است که از طریق افراد مبتلا به سرفه رخ می‌دهد. ریسک ابتلا به این ویروس از کسی که هیچ گونه نشانه‌ای ندارد بسیار اندک است. بنابراین بسیاری از افرادی که این ویروس را تجربه می‌کنند دچار نشانه‌های خفیفی می‌شوند. این مساله در مورد مراحل ابتدایی بیماری صدق می‌کند. بنابراین ممکن است این ویروس از طریق افرادی که دچار سرفه هستند و آن را احساس نمی‌کنند، انتقال پیدا کند. سازمان بهداشت جهانی در حال انجام مطالعاتی در زمینه بازه زمانی انتقال این ویروس و تداوم آن است.

مقیاس‌های محافظتی برای افرادی که طی ۱۴ روز اخیر در مناطقی که کرونا در حال گسترش بوده است، حضور داشتند.

آگاهی از آخرین اطلاعات درباره شیوع این ویروس که در وب‌سایت سازمان بهداشت جهانی و منابع رسمی دولت‌های محلی وجود دارد، می‌تواند به عدم شیوع این بیماری کمک کند. این ویروس کماکان بیش از سایر نقاط دنیا در چین در حال گسترش است. اکثر افرادی که مبتلا به این ویروس شده‌اند، علائم بیماری خفیفی را تجربه کرده و بهبود یافته‌اند؛ اما در برخی موارد شرایط سخت‌تر بوده است.

به سلامتی خود اهمیت بدهید و دیگران را نیز از این طریق مصون نگه دارید:

- شست‌و‌شوی مداوم دست‌ها با ضدعفونی‌کننده‌های مبتنی‌بر الکل یا شست‌و‌شوی مرتب با آب و صابون.

- فاصله حداقل یک متری خود را با کسانی که در حال سرفه یا آب‌ریزش بینی هستند، حفظ کنید.

- از تماس با چشم‌ها، بینی و دهان خود اجتناب کنید.

- اطمینان حاصل کنید که افراد نزدیک شما نکات ایمنی را به‌صورت کامل رعایت می‌کنند. این به آن معناست که دهان و بینی خود را هنگام سرفه با دستمال یا آرنج خود بپوشانید.

- اگر احساس ناخوشایندی دارید، در منزل بمانید. چنانچه دچار تب، سرفه و تنگی‌نفس هستید به سرعت با مراقبت‌های ویژه پزشکی تماس حاصل کنید. دستورالعمل‌های مقامات بهداشتی محلی خود را به‌طور کامل دنبال کنید.

- از آخرین پیشرفت‌ها درخصوص این بیماری به‌روز باشید و توصیه‌های مقامات بهداشتی را به‌دقت دنبال کنید.

 چقدر احتمال ابتلا به ویروس کرونا برای افراد وجود دارد؟

ریسک ابتلا، به محلی که شما زندگی یا سفر می‌کنید، بستگی دارد. خطر ابتلا در مناطقی که افراد بیشتری به این بیماری مبتلا شده‌اند، بالاتر است. بیش از ۹۵ درصد از مبتلایان کرونا در چین هستند که بیشتر آنها در منطقه هووبی زندگی می‌کنند. برای مردمی که در سایر نقاط دنیا زندگی می‌کنند، ریسک ابتلا بسیار پایین است.

موثرترین روش‌ها برای بهداشت فردی و جمعی در برابر کرونا شست‌و‌شوی مداوم دست‌ها، پوشاندن دهان و بینی به‌هنگام سرفه با دستمال یا آرنج، حفظ فاصله حداقل یک متری از افرادی که آب‌ریزش بینی یا سرفه دارند. بقیه مواردی که باید رعایت شود، به این شرح است:

۱- ماسک صرفا باید توسط افرادی که در مراقبت‌های پزشکی فعالند، مددکاران و افرادی که دچار علائمی مانند سرفه و تب هستند، استفاده شود.

۲- پیش از لمس ماسک، دستان خود را با محلول مبتنی‌بر الکل یا آب و صابون شست‌و‌شو دهید.

۳- مراقب باشید که ماسک شما هیچ‌گونه پارگی یا سوراخی نداشته باشد.

۴- ماسک را از جهت قسمت فلزی روی بینی خود تراز کنید.

۵- اطمینان کنید که قسمت صحیح (قسمت رنگی) ماسک رو به خارج است.

۶- ماسک را روی صورت خود قرار دهید به ترتیبی که لبه فلزی آن به درستی روی بینی شما قرار بگیرد و فرم بینی شما را بگیرد.

۷- ماسک را تا حدی که چانه و دهان شما را بپوشاند، پایین نگه‌دارید.

۸- پس از استفاده از ماسک آن را دربیاورید و اطمینان حاصل کنید که بند پلاستیکی آن از پشت گوش شما خارج شده باشد.

۹- ماسک استفاده‌شده را فورا در قوطی سربسته قرار بدهید.

۱۰- دستان خود را پس از دور انداختن ماسک ضدعفونی کنید. این امر را با استفاده از الکل یا محلول‌های ضدعفونی‌کننده انجام دهید.

دوره پنهان بیماری از زمان ابتلا به ویروس تا آشکار شدن نشانه‌های بیماری است. بیشترین گمانه‌زنی‌ها درباره دوران پنهان بیماری کرونا بین یک تا ۱۴ روز است و در بیشتر مواقع حدود ۵ روز است.

ویروس کرونا یکی از بزرگ‌ترین خانواده ویروس‌هایی است که از طریق حیوانات منتقل می‌شود. انسان‌ها به ندرت به این نوع ویروس‌ که ممکن است از طریق حیوانات شیوع پیدا کند، مبتلا می‌شوند.

منبع: سازمان بهداشت جهانی

تفاوت‌های کرونا و سرماخوردگی

هر روز آمار مبتلایان به ویروس کرونا در کشور افزایش پیدا می‌کند. متخصصان این حوزه می‌گویند قدرت انتشار ویروس کرونا به‌شدت بالا است اما در عین حال رعایت نکات بهداشتی اهمیت دارد چراکه دوره آلوده‌کنندگی از زمان شروع علائم ویروس کرونا آغاز شده و تا پایان دوره بیماری می‌تواند همراه بیمار باشد.با توجه به مدت ماندگاری بالای ویروس در محیط به‌ویژه سطوح، رعایت نکات بهداشتی دست و سطوح در تماس از ضروری‌‌ترین مسائل در کنترل این ویروس است. پزشکان توصیه می‌کنند، افراد مبتلا به بیماری‌‌های شبه‌آنفلوآنزا بهتر است در منزل استراحت کرده و از حضور در اماکن عمومی و دست دادن و روبوسی کردن با سایر افراد خودداری کنند.

نسخه متخصصان در رابطه با تمامی بیماری‌های تنفسی رعایت مراودات اجتماعی امن از جمله بهداشت دست، پرهیز از دست دادن و روبوسی کردن و رعایت آداب سرفه کردن مثل استفاده از دستمال شخصی و در صورت نبود دستمال استفاده از تاخوردگی آستین در محیط آرنج است. احمد موسوی، متخصص بیماری‌های عفونی در گفت‌وگو با ما نکاتی را درخصوص این ویروس بیان می‌کند:

 علائم سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کرونا چه تفاوت‌هایی دارند؟

در سرماخوردگی ساده، معمولا خارش گلو، آب‌ریزش بینی و سرفه وجود دارد. چند روز طول می‌کشد که علائم گلو درد، آب‌ریزش بینی، سرفه بلغم‌دار یا سرفه‌های خشک، تب و سردرد ظاهر شود و بهبود یابد، در این روزها فرد مبتلا احساس ضعف و وزوز گوش دارد اما آنفلوآنزا فرد را به یکباره گرفتار می‌کند و علائم آن بروز می‌کند. فرد مبتلا دارای بدن‌درد، سرفه‌ و خشکی گلو است. در آنفلوآنزا تب فرد بیمار تا ۴۱ درجه سانتیگراد بالا می‌رود، خستگی شدید و حالت تهوع هم از دیگر علائم ابتلا به آنفلوآنزا است. بنابراین علائم مشترک این دو شامل سرفه، گلودرد و سردرد است.

 اما درباره ویروس کرونا نیز علائمی مشابه با آنفلوآنزا وجود دارد با این تفاوت که سرفه‌های افراد مبتلا به ویروس کرونا، سرفه‌هایی خشک است و تنها ۵ درصد مبتلایان به این ویروس، با آب‌ریزش بینی و گلودرد مواجه می‌شوند. ویروس کرونای جدید همانند ویروس آنفلوآنزا توانایی ایجاد عفونت در بخش تحتانی دستگاه تنفسی را دارد و سرفه خشک و تب بالا علائم مشترک این بیماری با آنفلوآنزا است.

 آیا استفاده از ماسک برای مقابله با ویروس مفید است؟

 برای رعایت بهداشت، شستن مرتب دست‌ها باید مورد توجه قرار بگیرد، البته استفاده از ماسک برای افراد سالم توصیه نمی‌شود و فرد بیمار باید ماسک استفاده کند آن‌هم نیاز به استفاده از ماسک N۹۵ نیست و با ماسک‌های معمولی کاغذی هم مشکل حل می‌شود. چنانچه علائم تنفسی (سرفه یا عطسه) دارید، برای محافظت از دیگران استفاده از ماسک پزشکی توصیه می‌شود. اگر فرد علائمی ندارد، نیازی به استفاده از ماسک نیست. در صورت استفاده از ماسک، برای اطمینان از اثربخشی آن و جلوگیری از افزایش خطر انتقال ویروس، باید از آن درست استفاده کرده و پس از استعمال نیز درست دفع شود. بنابراین نباید فراموش کرد که استفاده از ماسک به تنهایی برای جلوگیری از عفونت کافی نیست و باید با شستشوی مکرر دست‌ها، پوشاندن دهان به هنگام عطسه و سرفه و جلوگیری از تماس نزدیک با کسانی که علائم سرماخوردگی یا آنفلوآنزا دارند (سرفه، عطسه، تب) همراه باشد.

 ویروس کرونا چه مدت بر روی وسایل و سطوح می‌ماند؟

 عمر این ویروس بسته به دمای محیط می‌تواند تا چند روز نیز باشد اما در واقع زنده ماندن ویروس کرونا جدید تا دو الی ۳ روز در محیط دور از ذهن نیست.

 آیا ویروس کرونا با گرم‌ شدن هوا از بین می‌رود؟

بله، دقیقا همینطور است و این ویروس با گرم شدن هوا از بین می‌رود و پرونده کرونا نیز بسته می‌شود.

 چگونه می‌توان خطر عفونت را کاهش داد؟

 دست‌ها باید مرتب با آب و صابون یا ژل ضدعفونی الکل‌دار شسته شود، به هنگام عطسه یا سرفه جلوی دهان خود را با دستمال یا آرنج خم‌شده‌تان بگیرید و دستمال را داخل سطح دربسته بیندازید، از تماس نزدیک با کسانی که سرما خورده‌اند یا علائمی شبیه آنفلوآنزا دارند اجتناب کنید و اگر تب دارید، سرفه می‌کنید یا احساس می‌کنید مشکل تنفس دارید حتما به دکتر مراجعه کنید.

 توصیه‌های تغذیه‌ای برای مقابله با ویروس کرونا چیست؟

 نقش ویتامین‌های E، D، ریزمغذی‌ها، روی، آهن و سلنیوم در ارتقای ایمنی بدن اهمیت دارد و رژیم غذائی متعادل و تبعیت از هرم غذایی کامل شامل کربوهیدرات، پروتئین و چربی نیز موثر است. همچنین رعایت شرایط پخت غذای سالم و بهداشتی، خودداری از مصرف غذاهای نیمه‌پخته مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ عسلی، محدودیت جدی در استفاده از سرخ‌کردنی‌ها و خودداری از زمان‌های پخت خیلی طولانی برای حفظ ارزش مواد غذایی، توجه ویژه به صبحانه کامل مانند استفاده از عدسی، لوبیا، تخم‌مرغ، استفاده از سبزیجاتی مانند هویج و کدو حلوایی بیشتر از معمول همچنین حبوبات نیز در این حوزه موثر است. علاوه بر این مصرف سیر نیز در ارتقای سیستم ایمنی افراد موثر است و مصرف پیاز خام یا سالاد و سبزیجات و روغن زیتون، لیموترش یا نارنج همراه غذا توصیه می‌شود.

  استرس بر احتمال ابتلا به کرونا تاثیری دارد؟

در واقع استرس واکنش بدن در برابر تغییرات و چالش‌هاست و از نظر مدت‌ زمان و شدت، در افراد مختلف متفاوت است و قطعا استرس می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و توصیه ما این است که افراد با مراقبت و مدیریت استرس بتوانند از ابتلا به این ویروس جلوگیری کنند. در بحران باید خونسردی خود را حفظ و دستورات بهداشتی را رعایت کرد. مردم نباید بیش از حد نگران باشند، ابتدای هر اپیدمی، نگرانی‌هایی درباره آن بیماری به‌وجود می‌آید که نباید دامن زده شود بلکه باید ناراحتی‌های ایجاد شده را از بین برد و کنترل کرد. شیوع این بیماری به احتمال زیاد با پایان فصل سرد کاهش می‌یابد. توصیه ما این است که اکیدا از دست دادن و در آغوش کشیدن و بوسیدن یکدیگر خودداری کنید.

دکتر مسعود مردانی استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی