چه عواملی بر سلامت روان معلمان موثر است؟

به گزارش ایسنا، تدریس شغل بسیار استرس زایی است و اکثر پژوهش ها نشان می دهد که معلمان در برابر استرس مرتبط با کار، پریشانی روانی و فرسودگی شغلی، آسیب بیشتری می بینند. پژوهش های انجام شده در ارتباط با سلامت روانی معلمان در ایران نشان داده اند که شیوع اختلالات در میان این افراد، به نسبت بالا است.

با توجه به اهمیت این مسئله، پژوهشگران جامعه شناسی با انجام یک مطالعه عوامل جامعه شناختی مرتبط با سلامت روان را مورد بررسی قرار دادند.

برای انجام این مطالعه ۳۷۳ نفر از معلمان مقطع متوسطه شهر نجف آباد در سال ۱۳۹۹ از طریق پرسش نامه مورد بررسی قرار گرفتند. مواردی که در پرسش نامه بررسی شد شامل سلامت عمومی، اعتماد اجتماعی، پیوند اجتماعی، حمایت اجتماعی و منزلت اجتماعی بود.

کم تر از نیمی از شرکت کنندگان در این مطالعه مردان و بیشتر آنها را زنان تشکیل می دادند. دامنه سنی پاسخ گویان بین ۲۴ تا ۶۳ سال بود و حدود ۳۳ درصد از آن ها مجرد و نزدیک به ۵۷ درصد آنها متاهل بودند. حدود ۴۱ درصد از شرکت کنندگان در روستا و نزدیک به ۵۸ درصد از آن ها در شهر مشغول به خدمت بودند.

بررسی های این مطالعه نشان داد که میانگین میزان سلامت روان در بین معلمان شرکت کننده در این مطالعه ۶۴.۶۴ است. نمره بالاتر در مقیاس سلامت نشان گر عدم سلامت عمومی است، در نتیجه میزان سلامت روان معلمان بررسی شده، متوسط رو به پائین است.

همچنین نتایج به دست آمده حاکی از این است که متغیرهای حمایت اجتماعی، منزلت اجتماعی و اعتماد اجتماعی بر سلامت روان معلمان اثر می گذارد.

یافته های این مطالعه نشان داد که سلامت روانی معلمان که مقوله ای فردی است، تا حد زیادی از کیفیت زندگی آنها تاثیر می پذیرد و عواملی مانند حمایت اجتماعی، منزلت اجتماعی و اعتماد اجتماعی می توانند بر آن اثرگذار باشند. ضمن این که این اثرگذاری در بین زنان در مقایسه با مردان شدت بیشتری دارد.

پژوهشگران می گویند:نتایج تحقیقات در ایران نشان می دهد که جامعه ایرانی اعتبار بالایی برای حرفه معلمی قائل نیست و حمایت های اجتماعی ناکافی از معلمان موجب شده است که از دهه ۶۰ شمسی به بعد، منزلت اجتماعی سایر مشاغل، بیشتر از حرفه معلمی باشد.

به گفته این محققان برای حفظ سلامتی معلمان میتوان از راهکارهایی مانند در اختیار قرار دادن امکانات رفاهی و تفریحی، تلاش در جهت برابر کردن حقوق در مقایسه با دیگر کارمندان دولت، حمایت اجتماعی از معلمان در موقعیت های مختلف اجتماعی و جلب اعتماد و شفاف سازی مسایل استفاده کرد.

در انجام این تحقیق سید صمد بهشتی و محمد نوریان نجف آبادی؛ پژوهشگران جامعه شناسی دانشگاه یاسوج، با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته های این مطالعه بهار سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «عوامل اجتماعی مرتبط بر سلامت روان معلمان» در مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی منتشر شده است.