به گزارش ایسنا به نقل از دیلی میل، در آغوش گرفتن یا گرفته شدن، گرفتن دستان توسط کسی و نوازش شدن به ما حس خوبی می دهد که نوعی تقویت روحی است و برای بهزیستی عاطفی و رشد سالم مهم است. ولی تابحال مشخص نبود که چرا ما از این نوع لمس شدن لذت می بریم.
اکنون محققان دانشکده پزشکی دانشگاه "واشنگتن در سنت لوئیس" یک مدار عصبی را شناسایی کرده اند که حس مشهور به "لمس دلپذیر" را از پوست به مغز منتقل می کند.
آن ها می گویند کشف این مدار در موش ها امکان دارد به دانشمندان کمک کند تا اختلالاتی را که با اجتناب از لمس و اختلال در رشد اجتماعی در انسان از جمله اختلال طیف اوتیسم (Autism) شناخته میشوند، درک و درمان کنند.
دکتر"ژو- فنگ چن"، مدیر مرکز مطالعه خارش و اختلالات حسی در دانشگاه واشنگتن که این مطالعه را رهبری کرد، گفت: حس لمس خوش آیند در همه پستانداران بسیار مهم است. یکی از راه‌های اصلی پرورش نوزادان از طریق لمس است. گرفتن دست یک فرد در حال مرگ یک نیروی بسیار قدرتمند و آرامش بخش است. حیوانات یکدیگر را نوازش می کنند. مردم یکدیگر را در آغوش می گیرند و با هم به گرمی دست می دهند. ماساژ درمانی درد و استرس را کاهش می دهد و میتواند برای بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی مفید باشد.
وی ادامه داد: ما در آزمایش های خود روی موش ها، یک نوروپپتید کلیدی و یک مسیر عصبی را شناسایی کرده ایم که به این حس اختصاص دارد.
محققان علاوه‌براین مدار عصبی، یک نوروپپتید- یک پیام رسان شیمیایی که سیگنال ها را بین سلول های عصبی حمل می کند- کشف کردند که احساس"لمس دلپذیر" را منتقل می کند.
محققان متوجه شدند که وقتی موش هایی را بدون این نوروپپتید موسوم به "پروکین کتیسین ۲" (PROK2) پرورش دادند، نمی توانستند سیگنال های لمسی خوشایند را حس کنند، ولی به واکنش طبیعی به خارش و سایر محرک ها ادامه دادند.
"چن" می گوید: اکنون که می دانیم کدام نوروپپتید و گیرنده فقط حس لمس خوشایند را منتقل می کند، ممکن است بتوانیم سیگنال های لمس دلپذیر را بدون تداخل با مدارهای دیگر تقویت کنیم.
او ادامه داد: این بسیار مهم است، زیرا لمس دل پذیر، چندین هورمون را در مغز تقویت می کند که برای تعاملات اجتماعی و سلامت روان ضروری هستند.
محققان این مطالعه کشف کردند که موش هایی که بدون PROK2 مهندسی شده اند، از فعالیت هایی مانند نظافت اجتناب می کنند و نشانه هایی از استرس را بروز می‌دهند که در موش های معمولی دیده نمی شود.
آن ها همچنین دریافتند که موش هایی که از بدو تولد فاقد حس لمس خوشایند بودند، نسبت به موش هایی که پاسخ لمسی خوشایندشان در بزرگسالی مسدود شده بود، پاسخ های استرسی شدیدتری داشتند و رفتار اجتناب اجتماعی بیشتری از خود نشان دادند.
"چن" می گوید: این یافته بر اهمیت لمس مادر در رشد فرزندان تاکید دارد.
حیوان های مادر دوست دارند توله های خود را لیس بزنند و موش های بالغ نیز به دلایل خوبی مانند کمک به پیوند عاطفی، خواب و کاهش استرس، مرتباً همدیگر را نوازش می کنند.
این در حالی است که موش های مهندسی شده و فاقد PROK2 از آن اجتناب می کنند. آن ها حتی وقتی هم قفسی هایشان سعی می کنند آنها را نوازش کنند، کنار می روند و موش های دیگر را نیز نوازش نمی کنند. آنها گوشه گیر و منزوی هستند.
به گفته "چن"، یکی از چالش های این مطالعه این بود که بفهمند چگونه موش ها بخود اجازه لمس کردن را می‌دهند و یاد می گیرند که لمس کردن را بعنوان یک حس لذت بخش تجربه کنند یا نه.
وی گفت:اگر حیوانی شما را نشناسد، معمولاً از هر نوع تماسی دوری می کند، زیرا می تواند آنرا به عنوان یک تهدید تلقی کند.
وی افزود: وظیفه دشوار ما طراحی آزمایش هایی بود که به عبور از اجتناب غریزی حیوانات از لمس کمک می کرد.
محققان برای جلب همکاری موش ها، آن ها را برای مدتی جدا از هم قفسی هایشان نگه داشتند و پس از آن، حیوانات بیشتر در معرض نوازش با یک برس نرم بودند، شبیه به حیوانات خانگی که نوازش و نظافت می شوند.
موش ها پس از چند روز نوازش شدن با برس نرم در محیطی با دو محفظه قرار گرفتند. در یک اتاق، حیوانات با برس نوازش می شدند و در اتاق دیگر، هیچ محرکی وجود نداشت. هنگامی که به موش ها اختیار برای انتخاب محفظه داده شد، به اتاقی رفتند که در آنجا با برس نوازش می شدند.
سپس تیم" چن" شروع به کار برای شناسایی نوروپپتیدهایی کردند که با برس زدن دلپذیر فعال می شدند. آن ها دریافتند که PROK2 در نورون های حسی و مدار عصبی نخاعی که گیرنده آن را بیان می کند، سیگنال های لمس دلپذیر را به مغز منتقل می کند.
آنها در آزمایش های بعدی دریافتند که این نوروپپتید، در انتقال سیگنال های حسی دیگر مانند خارش نقشی ندارد.
"چن" که آزمایشگاهش اولین آزمایشگاهی بود که مدار یا مسیری مشابه و اختصاصی برای حس خارش را شناسایی کرد، می گوید که حس لمس دلپذیر توسط یک شبکه کاملا متفاوت و اختصاصی به مغز منتقل می شود.
او ادامه داد: همان طور که سلول ها و پپتیدهای خاص برای حس خارش داریم، اکنون نورون های خاصی برای لمس دلپذیر و همچنین یک نوروپپتید برای انتقال این سیگنال ها شناسایی کرده ایم.
این مطالعه در مجله Science منتشر شده است.
- 17
- 3
