نور آبی نمایشگرها در حد تصورمان برای سلامتی خطرناک نیست

احتمالا تاکنون در مورد خطرات نور آبی ساطع شده از نمایشگرها مطالبی را خوانده یا شنیده اید. این نور ظاهرا به چشمان ما آسیب می رساند و حتی میتواند در چرخه خواب نیز اختلال ایجاد کند. اما این ادعاها تا چه حد صحیح هستند؟

ادعا در ارتباط با مضرات نور آبی نمایشگرها بسیار گسترده است. اگر در سال های اخیر عینک خریداری کرده باشید، احتمالا از لنز مسدود کننده نور آبی نیز آگاهی دارید. اگرچه بسياري از این استدلال ها در نگاه اول کاملا منطقی و باورپذیر به نظر می رسند، ولی حقیقت ماجرا چندان ساده نیست.

نور آبی نمایشگر چیست؟

مقصود از نور آبی، همانطور که از نام آن پیداست، نور ساطع شده با رنگ آبی است. Blue Light تحت عنوان نور مرئی با انرژی بالا (HEV) نیز شناخته می شود که توسط چشم انسان قابل مشاهده است. رنگ های نور دارای طول موج های متفاوتی هستند و در این میان نور آبی، یک طول موج کوتاه است. هر چه طول موج یک نور کوتاه تر باشد، انرژی بیش تری دارد. بدین ترتیب، نور آبی نمایشگرها مقدار بیش تری انرژی در مقایسه با رنگ های دیگر تولید می کند، به همین جهت به آن «نور مرئی با انرژی بالا» نیز گفته می شود.

یک شاخصه منحصر به فرد در مورد نور آبی، عدم امکان فیلتر آن توسط چشم انسان است. این نور میتواند به راحتی از طریق چشم به شبکیه منتقل شود و از آنجاکه نمایشگرهای دستگاه های دیجیتال نیز به انتشار این نور می پردازند، هر بار مقدار زیادی از آن وارد چشم ما شده و باعث ایجاد نگرانی هایی در مورد خطرات ادعایی آن شده است.

عینک های محافظ نور آبی چه کاربردی دارند؟

برای رفع مشکلات ناشی از تابش نور آبی، عینک هایی با عدسی مسدودکننده این نور وارد بازار شده اند. محصولات محافظ نور آبی به خصوص در حوزه عینک سازی طی سال های اخیر بسیار رایج شده اند. عینک های موسوم به محافظ نور آبی کارکرد بسیار ساده ای دارند. آنها از لنزهایی تشکیل شده اند که با رنگ آمیزی خاص خود تنها به نور قرمز، نارنجی، زرد و سبز اجازه عبور داده و نورهای آبی، نیلی و بفنش را فیلتر می کنند.

با این که در این فرآیند تمامی پرتوهای ساطع شده از نور آبی مسدود نمی شوند، اما بسیار بیش از آنچه چشمان ما به تنهایی قادر به انجام آن هستند، عمل می کنند. استفاده از عینک محافظ نور آبی تاثیری مشابه با حالت Night Shift یا Night Light در انواع گوشی هوشمند و کامپیوتر دارد. در واقع با این نوع عینک ها، شما دنیا را بطور غالب با رنگ های زرد یا نارنجی می بینید. اما سوال این است که استفاده از این عینک ها آیا واقعا فایده ای برای افزایش سلامت دارند؟

نور آبی نمایشگرها؛ راحتی در برابر فیزیولوژی

تا اینجا دریافتیم که نور آبی، واقعیت دارد و عینک هایی که برای فیلتر آن ساخته شده اند نیز از عهده وظیفه تبلیغاتی خود برمی آیند. اما مسدودسازی نور آبی تنها یک راه حل موقتی برای حل مشکلی دائمی است. در ادامه به مرور تفاوت ها میان راحتی و اثرات فیزیولوژیکی واقعی می پردازیم.

تردیدی نیست که نور آبی ساطع شده از یک نمایشگر می تواند به چشمان شما آسیب برساند. اگر تا به حال در نیمه شب نور صفحه نمایش گوشی باعث کاهش دید شما نسبت به اطراف، هر چند برای لحظاتی شده باشد، متوجه این استدلال خواهید شد. البته حالت تاریک و نور شب، در واقع باعث می شود تحمل نمایشگر برای چشم های ما آسان تر شود.

طی سال های اخیر مطالعات گسترده ای در مورد تاثیر نور آبی بر چشم انسان انجام شده است. آکادمی چشم پزشکی آمریکا در این خصوص معتقد است که در حال حاضر هیچ مدرک علمی مبنی بر آسیب نور آبی به چشم یا ایجاد فشار وجود ندارد. هم چنین یک مطالعه جدید نیز نشان می دهد که عینک مسدودکننده نور آبی باعث ایجاد هیچ کاهشی در فشار چشم نمی شود.

اما در مورد اختلالات خواب چطور؟ مطمئنا نور آبی نمایشگرها بر چرخه خواب تاثیر می گذارند و صفحه نمایش گوشی های هوشمند نیز ریشه اغلب مشکلات خواب ما هستند. باور رایج این است که نور آبی، تولید هورمون ملاتونین که برای خواب عمیق لازم است را متوقف می کند. اگرچه این ادعا از نظر علمی درست است، اما احتمالا از جزئیات آن متعجب خواهید شد.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که تماشای صفحه نمایش باعث کاهش ترشح ملاتونین می شود. با این حال، سطح ملاتونین شرکت کنندگان تنها ۱۵ دقیقه پس از توقف مشاهده نمایشگر به سطح طبیعی بازگشت. بنابراین آنها حتی نیازی به عینک های محافظ نیز نداشتند. مانند بسیاری از موارد مشابه، نگرانی ها در مورد انتشار نور آبی تا حد زيادي اغراق آمیز است. در حالیکه نگاه کردن به این نور ممکن است ناراحت کننده به نظر برسد، Blue Light لزوما به بینایی یا الگوی خواب شما آسیب نمی رساند. چنانکه در اغلب موارد، تنها توقف کار با گوشی و استراحت به بدن برای بازیابی جسم کافی است.