دیجیاتو/ یک شرکت فرانسوی که در زمینه تولید دارو فعالیت دارد اخیرا از برنامه خود برای آزمایش یک روش درمانی تازه روی افرادی خبر داده که به صورت مادرزادی نابینا هستند. در این آزمایش قرار است که ژن های نوریاب خزه دریایی به داخل چشم بیماران تزریق گردد تا به آنها کمک نماید قوه بینایی خود را به دست بیاورند.
این روش درمان نابینایی مادرزادی شامل تکنیکی به نام اوپتوژنتیک است؛ در این رش سلول های عصبی به سلول های حساس به نور تبدیل می شوند. البته باید اشاره کنیم که این تکنیک هم اکنون روی جانوران آزمایش می گردد اما اثراتش روی انسان ها هنوز هم ناشناخته است.
چهارشنبه گذشته شرکت فرانسوی مورد بحث که GenSight Biologics نام دارد اعلام کرد سازمان داروسازی انگلستان و همچنین آژانس قانونگذاری سلامت این کشور با اجرای این آزمایش در فازهای اول و دوم موافقت کرده اند. پیش بینی شده که این آزمایشات در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۸ میلادی روی بیماران انگلیسی مبتلا به رتینیت پیگمنتوزا انجام بگیرد.
رتینیت پیگمنتوزا نوعی بیماری مادرزادی است که در آن سلول های انتقال دهنده تصویر یا در واقع همان سلول هایی که نور را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کنند دچار آسیب دیدگی می شوند. این مساله در نتیجه نحوه واکنش رتینا به نور را تحت تاثیر قرار می دهد و مشاهده محیط پیرامون را به تدریج برای پروتئین ها دشوار می کند و در نهایت فرد به طور کامل بینایی خود را از دست می دهد.
اما در این آزمایش لازم است که فرد به صورت کامل بینایی خود را از دست نداده باشد و دست کم بتواند پنج انگشت دست را از فاصله یک متری تشخیص دهد.
در اوپتوژنتیک که در واقع ترکیبی از علم اپتیک و ژنتیک به شمار می رود نوعی ژن حساس به نور به درون سللول های عصبی (سلول های موجود در مغز، نخاع یا چشم ها) تزریق می گردد. این ژن ها نیز همانطور که در بالا اشاره کردیم از نوعی خزه دریایی تک سلولی گرفته شده که در واقع به آن کمک می کنند نور را تشخیص دهند.
از طرف دیگر طبق آنچه گفته شد اوپتوژنتیک همین حالا هم روی حیوانات پیاده سازی می شود تا دانشمندان به درک بهتری از عملکرد مغز دست پیدا کنند. با این حال اما در این آزمایش پزشکان امیدوارند که ژن مورد بحث بتواند تغییراتی را در سلول های عصبی انتقال دهنده اطلاعات از چشم به مغز به وجود آورد و آنها را به سلول های دریافت کننده تصویر تبدیل نماید. دانشمندان امیدوارند که با این روش بتوانند بینایی را به نابینایان مادرزاد باز گردانند.
البته باید اشاره کنیم که فعلا مشخص نیست این روش درمانی تا چه اندازه موفق خواهد بود اما متخصصان نسبت به نتیجه درمان ابراز امیدواری کرده اند.
در تکنیک مورد استفاده ژنی که به آن اشاره کردیم به یکی از چشمان فرد تزریق می شود تا قابلیت های آن چشم در تشخیص نور بالا برود. در مرحله بعد بیماران نوعی عینک ویژه را دریافت میکنند تا بینایی کلی شان با کمک آن بالا برود.
در اینجا باید خاطرنشان کنیم که سلول های دریافت کننده تصویر در چشم به طور معمول سه نوع نور را دریافت میکنند: قرمز، سبز و آبی.
با این حال سلول هایی که قرار است با این روش ایجاد شوند می توانند تنها نور قرمز را دریافت نمایند. این یعنی چشم ها قادر به تشخیص رنگ نخواهند بود و بیمارانی که با این روش درمان شوند تنها می توانند تصاویر را به صورت سیاه و سفید ببینند.
مریم موسوی
- 15
- 4
