رفتار درمانی دیالکتیکی چیست؟
رفتار درمانی دیالکتیکی (Dialectical Behavior Therapy, DBT) نوعی درمان رفتاری شناختی (CBT) است که برای کمک به افراد در تنظیم هیجانات، بهبود روابط و تحمل پریشانی طراحی شده است. DBT به طور گسترده برای درمان اختلال شخصیت مرزی (BPD) استفاده می شود، اما همچنین می تواند برای درمان سایر اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات خوردن موثر باشد.
این روش توسط دکتر مارشا لاینهان در دهه ۱۹۸۰ معرفی شد و به مرور زمان به یکی از روشهای پراستفاده در درمان روانشناختی تبدیل شد.
اصول رفتار درمانی دیالکتیکی
DBT بر اساس چهار اصل اصلی استوار است:
ذهن آگاهی:
ذهن آگاهی به معنای حضور در لحظه حال و توجه به افکار، احساسات و تجربیات خود بدون قضاوت است.
تحمل پریشانی:
تحمل پریشانی به معنای تحمل ناراحتی و احساسات منفی بدون اینکه به خود یا دیگران آسیب بزنید است.
تنظیم هیجانات:
تنظیم هیجانات به معنای شناسایی، درک و مدیریت احساسات خود به روشی سالم است.
اثربخشی بین فردی:
اثربخشی بین فردی به معنای برقراری ارتباط موثر و ایجاد روابط سالم با دیگران است.
مهارت های رفتار درمانی دیالکتیکی
DBT به افراد کمک می کند تا مهارت های مختلفی را برای مقابله با مشکلات خود بیاموزند، از جمله:
مهارت های ذهن آگاهی:
این مهارت ها به افراد کمک می کند تا توجه خود را به لحظه حال معطوف کنند و افکار، احساسات و تجربیات خود را بدون قضاوت مشاهده کنند.
مهارت های تحمل پریشانی:
این مهارت ها به افراد کمک می کند تا ناراحتی و احساسات منفی را بدون آسیب رساندن به خود یا دیگران تحمل کنند.
مهارت های تنظیم هیجانات:
این مهارت ها به افراد کمک می کند تا احساسات خود را شناسایی، درک و مدیریت کنند.
مهارت های اثربخشی بین فردی:
این مهارت ها به افراد کمک می کند تا ارتباط موثر برقرار کنند و روابط سالم با دیگران ایجاد کنند.
کاربردهای رفتار درمانی دیالکتیکی
DBT به طور گسترده برای درمان اختلال شخصیت مرزی استفاده می شود، اما همچنین می تواند برای درمان سایر اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات خوردن موثر باشد. در ادامه به برخی از مواردی درمانی با اصول دیالکتیکی اشاره می شود:
اختلال شخصیت مرزی
یکی از موارد اصلی رفتاردرمانی دیالکتیکی اختلال شخصیت مرزی است. این اختلال با مشکلات شدید در مدیریت احساسات و روابط بین فردی همراه خواهد بود. روش های درمانی دیالکتیکی با یادگیری مهارت های زندگی و توانمندسازی برای مواجهه با تضادهای زندگی، بهبود بسیار زیادی در افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی ایجاد خواهد کرد.
مدیریت احساسات
یکی از موارد رفتار درمانی دیالکتیکی مدیریت احساسات است که برای افراد دچار عدم توازن و ناپایدار احساسی بسیار مناسب خواهد بود. این روش درمانی با آموزش مهارت های تنظیم هیجان و توانمندسازی مدیریت احساسات به افراد کمک خواهد کرد تا روند درمانی خود را بهبود دهند و با استرس و چالش های زندگی مقابله کنند.
اعتیاد
برای درمان اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی از رفتار درمانی دیالکتیکی استفاده می شود. افرادی که معتاد هستند ممکن است با مشکلاتی در مدیریت احساس و مواجهه با تضادهای درونی و بیرونی مواجه شوند. در روش های درمانی دیالکتیکی مهارت های تنظیم هیجان و مدیریت استرس استفاده می شود که به افراد تحت درمان کمک خواهد کرد تا زندگی بعد از اعتیادشان را بهبود داده و بهسازی داشته باشند.
DBT همچنین می تواند برای کمک به افرادی که با مشکلات زیر مواجه هستند استفاده شود:
- اختلالات سوء مصرف مواد
- خودآسیبی
- رفتارهای پرخاشگرانه
- مشکلات در تنظیم هیجانات
- مشکلات در روابط بین فردی
مزایای رفتار درمانی دیالکتیکی
رفتار درمانی دیالکتیکی دارای مزایای بسیاری است، از جمله:
موثر بودن:
DBT یک درمان موثر مبتنی بر شواهد برای طیف وسیعی از اختلالات روانی است.
مهارت محور:
DBT به افراد مهارت های خاصی را برای مقابله با مشکلات خود می آموزد.
جامع نگر:
DBT یک درمان جامع نگر است که بر تمام جنبه های زندگی فرد، از جمله افکار، احساسات، رفتارها و روابط، تمرکز می کند.
سخن پایانی درباره رفتار درمانی دیالکتیکی
رفتار درمانی دیالکتیکی یک درمان موثر برای طیف وسیعی از اختلالات روانی است. این درمان به افراد کمک می کند تا مهارت های مقابله ای را برای مدیریت هیجانات، بهبود روابط و تحمل پریشانی بیاموزند.
گردآوری: بخش روانشناسی سرپوش
- 17
- 3