بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی درون گرا می شودبیماری اسکیزوفرنی چیست؟
کلمه ی اسکیزوفرنی اولین بار در سال ۱۹۰۸ به وسیله یوجین بلولر از ترکیب دو واژه ی یونانی shizein (گسستن) و phreno(اندیشه) اختراع شد. اسکیزوفرنی از واژه های ثقیلی است که یکی از معادل های فارسی آن «جنون جوانی» است.
بیماری اسکیزوفرنی در میان سنین ۱۶ تا ۳۰ سالگی، بیشترین آسیب را بخود اختصاص می دهد. بیماری اسکیزوفرنی، یک اختلال روانی است که از مشخصات آن می توان به وهم، خیالات و معضلات شناختی دیگر اشاره کرد. اسکیزوفرنی اغلب می تواند یک مشکل مادام العمر باشد.
خیالات امکان دارد شامل تمامی حواس باشد. معمولی ترین آن ها عبارت از توهم صوتی یعنی شنیدن صداهایی است که دارای اظهار نظرند یا به شخص بیمار فرمان میدهند که کارهایی را انجام دهد. زمانی که شخص مبتلا به اسکیزوفرنی شروع به اطاعت از این فرمان ها می کند امکان دارد وضع خطرناکی پیش آید و کمک فوری را ضروری سازد.
در افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی، مرز بین واقعیت و توهم از بین میرود و بنظر می رسد که این افراد دیگر قادر به تشخیص واقعیت نیستند. هرچند اسکیزوفرنی اختلال متداولی نیست ولی علائم آن باعث می شود تا شخص از انجام امور روزانه خود کاملاً ناتوان شود.
علائم اسکیزوفرنی باعث می شود تا شخص از انجام امور روزانه خود کاملاً ناتوان شوداختلال عمدتاً ادراک را تحت تأثیر قرار می دهد، ولی معمولاً به مشکلات مزمن در رفتار و احساسات هم می انجامد. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در معرض شرایط اضافی (همراه بیماری) هستند، من جمله افسردگی اساسی و اختلال اضطراب؛ احتمال سوء مصرف مواد مخدر در طول زندگی تقریباً ۵۰٪ است. معضلات اجتماعی مانند بیکاری طولانی مدت، فقر و آوارگی، رایج هستند. امید به زندگی متوسط افراد مبتلا به این اختلال به علت فزونی مشکلات سلامت جسمی و نرخ خودکشی بالاتر (حدود ۵٪) ۱۲ تا ۱۵ سال کم تر از افردی که مبتلا به اسکیزوفرنی نیستند.
تأثير اسکیزوفرنی بر زندگی
فرآیند این بیماری امکان دارد دست کم شش ماهه باشد ولی ممکن است بیش از آن هم طول بکشد. بیماری اسکیزوفرنی میتواند ناتوانی به وجود آورد و تاثیری عمیق بر اعتماد به نفس بیمار داشته باشد. شخص بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی احتمالا نتواند کار یا تحصیل کند، درون گرا می شود و یا یک دفعه دچار انفجار خشم میشود. اسکیزوفرنی میتواند شناخت از خود را دشوار سازد و باعث دلواپسی، استرس، بیماری افسردگی و بدخوابی شود.
روانپریشی میتواند به ترس و خجالت بیانجامد. بیان حال خود به کسی دیگر امکان دارد دشوار باشد ولی این کارحائز اهمیت است. کمک هایی برای بهبود بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در دسترس است.
علل بروز اسکیزوفرنی
متخصصین معتقدند که چند عامل در شروع اسکیزوفرنی نقش دارد. شواهد این را نشان میدهد که عامل های ژنتیکی و محیطی در ترکیب با یکدیگر به ابتلا به اسکیزوفرنی دامن می زند. عنصر اصلی این عارضه وراثت است، ولی محرک های محیطی هم تأثير چشمگیر بر آن دارد.
۱. عامل های محیطی: در این مورد هم نمی توان با قطعیت اظهار نظر کرد، ولی علائمی نشان می دهد که افرادی که مشکوک به وجود تروما مغزی قبل تولد بوده اند، علائم بیشتری از بیماری اسکیزوفرنی را در خود نشان داده اند.
۲. وراثت ژنتیکی: اگر هیچ سابقه اسکیزوفرنی، در یک خانواده وجود نداشته باشد، شانس توسعه و گسترش آن کم تر از ۱ درصد است با این حال، چنانچه والدین تشخیص داده شوند، این خطر تا ۱۰ درصد بالا می رود.
۳. آسیب پذیری سیستم اعصاب بیمار به علت استعداد ارثی فرد برای ابتلا به بیماری اسکیزوفرنی
۴. عدم تعادل شیمیایی در مغز: کارشناسان معتقد هستند، عدم تعادل میزان ماده دوپامین عامل بیماری اسكیزوفرنی است. دوپامین یک انتقال دهنده عصبی در مغز است که کمبود آن نقش موثری در بروز بیماری اسکیزوفرنی دارد. کمبود سروتونین هم میتواند عامل بیماری اسكیزوفرنی باشد.
۵. آسیب پذیری سیستم اعصاب بیمار به علت آسیب های وارده به سیستم اعصاب شخص هنگام تولد
۶. روابط خانوادگی: شواهدی وجود ندارد که اثبات کند یا حتی نشان دهد که ارتباطات خانوادگی امکان دارد سبب بیماری اسکیزوفرنی شود، ولی بعضی از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی معتقد هستند که تنش خانوادگی باعث عود می شود.
علائم اسکیزوفرنی
علائم بیماری اسکیزوفرنی بسیار گوناگون بوده و در نزد بیماران مختلف تفاوت های زیادی دارند. علائم اسکیزوفرنی به دو گروه کلی مثبت و منفی تقسیم می شوند. علایم مثبت عبارتند از:
- توهمات پارانوییدی داشتن
- کناره گیری از اجتماع در اثر ابتلا به اسکیزوفرنی
- اختلال های اندیشه (روش های غیرمعمولی در تفکر)
- انکار بیماری
- اختلالات عملکردی و شناختی (حرکات بدن آشفته و حرف زدن نا مفهموم)
اختلالات عملکردی و شناختی از علائم بیماری اسکیزوفرنی استنشانه های منفی اسکیزوفرنی به آشفتگی احساسات و رفتارها مربوط می شوند. تشخیص علائم بیماری اسکیزوفرنی بعنوان بخشی از اختلال، دشوارتر است و میتوان آن ها را با نشانه های افسردگی و حالت های دیگر، اشتباه گرفت. این علائم شامل موارد زیر میشوند:
- کاهش لذت از زندگی روزمره
- ناامید شدن شخص نسبت به انجام فعالیت های روزانه در اثر اسکیزوفرنی
- کاهش صحبت کردن
- عاطفه سحی (Flat affect) که به معنی تقلیل بروز احساسات از طریق صحبت کردن و حتی ارتباطات چهره به چهره است.
درمان بیماری اسکیزوفرنی
با توجه به اینکه دلایل اسکیزوفرنی هم چنان ناشناخته است، درمان ها روی از بین بردن نشانه های بیماری اسکیزوفرنی متمرکز هستند. درمان ها شامل داروهای ضدروان پریشی و درمانهای روانی- اجتماعی مختلف می شوند. تحقیقات در مورد «مراقبت های ویژه ی هماهنگ»، جایی که این عوامل (مدیر پرونده ی بیمار، بیمار، درمان دارویی و درمان روانی- اجتماعی) بطور گروهی با هم همکاری می کنند، نتایج امیدبخشی را برای بهبود نشان داده است.
امنیت اهمیت دارد و از این جهت خوب است که بیمار در خانه ی خویش یا هنگامی که بیماری در اوج خود است، در بخش درمانی ویژه ای مورد معالجه قرار گیرد. خویشاوندان هم امکان دارد نیازمند حمایت باشند به دلیل آن که ممکن است در کنار بیمار بودن بر آن ها فشار آورد.
مشاوره روانی برای درمان اسکیزوفرنیبه عقیده روانپزشکان موثرترین درمان اسکیزوفرنی، ترکیبی از روش های زیر است:
- کاربرد دارو در درمان اسکیزوفرنی
- مشاوره روانی برای درمان اسکیزوفرنی
- منابع خودیاری
اسکیزوفرنی و خودکشی
افکار و رفتارهای خودکشی گرایانه بین اسکیزوفرن ها بسیار رایج است. اسکیزوفرن ها نسبت به افرادی که بیماری روانی ندارند، سریعتر می میرند. علت آن تا حدی بخاطر خودکشی بین آن ها است.
پیش بینی این که احتمال خودکشی کدام اسکیزوفرن ها بیشتر است، آسان نیست. ولی درمان جدی هرگونه نشانه ی افسرده کننده و سوء مصرف مواد مخدر، امکان دارد ریسک خودکشی را پایین بیاورد. افرادی که داروهای ضد روان پریشی را طبق دستور پزشک مصرف می کنند، نسبت به افردی که مصرف داروهای شان را جدی نمی گیرند، کم تر مرتکب خودکشی می شوند. در صورتیکه شخصی از آشنایان شما، از خودکشی صحبت می کند یا مرتکب خودکشی شده است، به او کمک کنید تا سریعاً به افراد متخصص مراجعه کند یا با اورژانس تماس بگیرید.
در افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی، مرز بین واقعیت و توهم از بین میرودتشخیص اسکیزوفرنی با آزمایش ها
همچنین آزمایش های خاصی برای تشخیص افتراقی و رد احتمال ابتلا به بیماری ها و عوارض دیگری انجام می شود که علائمی مثل علائم اسکیزوفرنی را به وجود می آورد. آزمایش های زیر برای تائید تشخیص اسکیزوفرنی انجام می شود:
> آزمایش خون:
در حال حاضر، تشخیص بیماری های روانی بسیاری از طریق پرسشنامه های روانشناسی صورت می گیرد. محققان مرکز تحقیقاتی SchizDX اروپا در چارچوب برنامه های تحقیقاتی خود توانستند با انجام یک آزمایش خون بیماران مبتلا به اختلالات روانی از جمله اسکیزوفرنی را شناسایی کنند.
> آزمایش های تصویربرداری:
تصویربرداری برای تشخیص تومورها و مشکلات مربوط به ساختارهای مغز انجام میشود.
> ارزیابی روانی:
این وسیله‌ی ارزیابی میتواند به عنوان یک ابزار مطابق با فرهنگ جهت سنجش نیازها و مداخلات راه‌گشا برای خانواده‌ی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی توسط محققان و کسانی که در حوزه‌ی سلامت روان کار می‌کنند مورد استفاده قرار گیرد. متخصص با پرسیدن سوالاتی در مورد افکار، خلق و خو، خیالات، نشانه های خودکشی، تمایلات خشونت آمیز و بررسی رفتار و ظاهر مریض ارزیابی روانی جامعی را انجام می دهد.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 14
- 5
