سرگئی لاوروف به تهران آمد و پوتین هم آنطور که گفتهاند خواهد اما تاریخش هنوز مشخص نیست. رایزنیهای لاوروف با توجه به مواضع روسیه در قضیه برجام، جنگ اوکراین و مسائل فیمابین با این کشور بسیار مورد توجه بود و خبرساز شد. حاشیه هم البته کم نداشت. مثلا وضعیت پوشش ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه، در ساختمان وزارت خارجه ایران که سوژه کاربران فضای مجازی شد. او با آن توئیت «سلام تهران» توجهها را به خود جلب کرد و بعد هم که در عکسها معلوم شد، قانون حجاب را آنطور که باید جدی نگرفته و رعایت نکرده است. اینجا بود که دیدیم در شبکههای اجتماعی موجی از انتقادات روانه شد.
کاربران دیگری هم به موضوع واکنش نشان دادند. صبا آذرپیک فعال رسانهای اصلاحطلب نوشته بود: «اینکه از سلفی با موگرینی هم بدتره! نهاد، گشت ارشاد نداره؟ یا اینکه اینجا خونهشونه، راحتند؟» محسن رایجی کاربر ارزشی هم نوشت: «قانون کشور را زیر پا گذاشتید؛ حداقل حرمت تصویر روی دیوار را نگه دارید.»
از این دست واکنشها بسیار بود و قصد بازنشر آن را نداریم. مساله این است که این حاشیهسازیها از کجا نشات میگیرد و چه نتیجهای دارد؟ بدیهی است که تحت فشار گذاشتن وزارت خارجه به خاطر دامن کوتاه یک مهمان خارجی اتفاق خوبی نیست و فرقی هم ندارد که دولت مستقر انقلابی و تحت مدیریت رییسی که در کرملین نماز میخواند باشد یا جریان دیگری. اما آیا به منتقدان و واکنش نشاندهندگان به این ماجرا حرجی وارد است؟ شاید اگر هر روز شاهد برخوردهایی بعضا توام با خشونت گشت ارشاد در سطح خیابانها نبودیم، این همه حساسیت ایجاد نمیشد. مثلا اگر حراست وزارت خارجه هفته قبل مانع ورود یک خبرنگار مرد با آستین کوتاه به جلسه نشست خبری سخنگو نشده بود، امروز کمتر توجهها به عکس خانم زاخارووا جلب میشد!
برخی صاحبنظران البته مساله را عمیقتر و ریشهایتر دیده و معتقدند که این وضعیت ناشی از دوقطبیهایی است که برخی خواسته و ناخواسته در این مملکت ایجاد کردهاند. محمدتقی فاضلمیبدی عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در همین گروه جای میگیرد. او از جمله افرادی است که اینطور واکنشها را به صلاح نمیداند. فاضلمیبدی به «جهانصنعت» گفت: «متاسفانه جامعه ما بیش از حد سیاسی شده و هر سوژهای دنبال میشود تا یک اتهامی ایجاد کنند و این روال خیلی بد است. متاسفانه همه دنبال سوژهای هستند که در فضای مجازی مطرح کرده و یک داستان جدید درست کنند و این خیلی بد است.»
وی درباره موضوع پوشش مهمان روسی در وزارت خارجه ایران گفت: «از نظر شرعی مشکلی در کار نیست و یک زن خارجی که به ایران آمده است، موظف به رعایت حجاب نیست و باید طبق آداب و رسوم خود عمل کند. اینکه بر حجاب او ایراد بگیریم، درست نیست چون در شرع داریم که افراد غیرمسلمان باید طبق الزامات دینی خود عمل کنند. بنابراین او از نظر شرعی ملزم به رعایت حجاب نیست. به همین خاطر معتقدم که بزرگ کردن این طور مسائل و طرح آن در فضای مجازی جامعه را ملتهب خواهد کرد و هیچوجه شرعی و دینی هم ندارد.»
استاد دانشکده مفید قم در پاسخ به اینکه ریشه این رویکرد مردم و کاربران در شبکههای اجتماعی چیست و مقصر این وضعیت کیست؟ گفت: «وقتی جامعه دوقطبی شده باشد، همه چیز در آن دیده میشود. متاسفانه در جامعه ما عدهای بسیار خشک و مسیارمذهبی هستند که نمیدانم از کجا هدایت میشوند. عده دیگری هم هستند که معتقدند مردم باید با آزادیهای بیشتری زندگی کنند. این دوقطبی شدن جامعه چنین آسیبهایی هم دارد. البته ما در موضوعات سیاسی نیز بسیار دوقطبی شدهایم. یک جریانی مدافع برجام و عدهای مخالف هستند. عدهای دنبال بهانه هستند تا از نظر سیاسی در جامعه مشکل درست کنند تا از منافع اقتصادی آن بهره ببرند. به هرحال این رفتارهای منشاهای اقتصادی قوی هم دارد. یعنی ممکن است که در این جریانات افرادی پشت پرده مافیای مالی باشند که این نوع تشنجات و التهابات منافع مالی خود را تامین کنند.»
فاضلمیبدی تاکید کرد: «هرچه که جامعه رو به آرامش برود، فساد مالی هم کمتر میشود. هرچه جامعه رو به ناآرامی برود، فساد مالی هم بیشتر میشود. الان جامعه ما از درون یک جامعه ناآرام است. مردم مرتب نگران مسائلی هستند. یک روز مساله فروریختن برج متروپل آبادان است، یک روز ترور یک پاسدار است و… هر روز مسائلی در پیش است. در این بین یک خانمی از روسیه آمده و در وزارت خارجه پوششی هم داشته که شاید خوشایند برخی نبوده است. اینکه یکی عکس بگیرد و حاشیه درست شود، درست نیست. افرادی این کار را میکنند که میخواهند مرتب جامعه را در فضای التهاب و تشنج نگه دارند تا بهره مالی خود را ببرند و اجازه ندهند که ذهن مردم متوجه اشکالات اساسی شود.»
این فعال سیاسی افزود: «امروز اشکال اساسی در جامعه ما تورم، نابسامانیهای اقتصادی و… است اما برخی در فکر مسائل دیگر هستند و میخواهند که با برخی حاشیه درست کردنها ذهن مردم را از مسائل اساسی منحرف و به سوی مسائلی که هیچ اهمیت خاصی هم ندارد، هدایت کنند. مشکل این است که جامعه ما از نظر مذهبی و سیاسی به شکل بدی دوقطبی شده است و به همین خاطر ما در سیاست خارجی، اقتصاد و … هیچوقت روی یک ریل درست قرار نمیگیریم.»
- 12
- 3