انتقاد شدید دادستان سابق انقلاب از ماموران گشت ارشاد/توهین و بازداشت زنان هم گناه دارَد، هم معصیت

روزنامه مستقل  نوشت: یکی از وعده‌های انتخاباتی رئیسی، ایجاد گشت ارشاد برای مدیران بود و نه مردم عادی؛ اما با گذشت یک سال از روی کار آمدن دولت انقلابی نه‌تنها گشت ارشادی برای مدیران پدید نیامده بلکه برخورد گشت ارشاد با مردم عادی به بهانه عفاف و حجاب شدیدتر شده است، آنهم در بزنگاهی که مشکلات معیشتی ناشی از ناکارآمدی سیاست‌های اقتصادی و بین المللی دولتمردان حتی حامیان دولت را هم ناراضی ساخته؛ به راستی تشدید محدودیت‌های اجتماعی در این شرایط که باعث شکاف بیش از پیش در جامعه شده است چه توجیهی دارد؟

به همین بهانه حجت‌الاسلام سید‌حسین موسوی‌تبریزی، دادستان سابق کل انقلاب و فعال اصلاح‌طلب به گفت‌وگو نشستیم تا نظر وی را درباره محدودیت‌های اخیر برای زنان جویا شویم:

آقای موسوی! همانطور که می‌دانید این روزها مباحث و مسائل مربوط به زنان به دغدغه و موضوع اصلی سخنرانی‌ها و البته دستورات دولت و برخی از نهادهای حاکمیت تبدیل شده است؛ با توجه به این شرایط آیا این برخوردهای قهری و بعضا خشونت‌آمیز گشت ارشاد با مردم به ویژه زنان تا چه اندازه می‌تواند جامعه را به سمت حجاب سوق دهد؟

به اعتقاد بنده این نوع برخوردها با زنان به هیچ وجه نمی‌تواند آن‌ها را به سمت حجاب سوق دهد. همین چند روز پیش بود که گشت ارشاد یک دختر را مقابل چشمان مادرش برد و به گریه و فریادهای آن مادر هیچ توجهی نکرد! خب مشخص است گشت ارشاد در جامعه مورد نفرت قرار خواهد گرفت! اتفاقا با این برخوردهای خشونت‌آمیز نه تنها «حجاب» مورد استقبال قرار نخواهد گرفت بلکه بدتر مردم از «حجاب» و «اسلام» فاصله خواهند گرفت! ما روایات متعدد داریم که اولا امر به معروف و نهی از منکر شرایط مختلفی دارد و باید به‌گونه‌ای باشد که جامعه از آن تاثیر بپذیرد! دوم اینکه هر کسی شایسته انجام اینکار نیست! اگر امر به معروف و نهی از منکر منجر به نفرت و خشم مردم شود و میزان روی برگرداندن مردم از اسلام بیشتر شود، مسلما انجام ندادنش از انجام دادنش بهتر است.

امر به معروف و نهی از منکر مراتب دارد و اینطوری نیست که هر کس دلش خواست در خیابان به مردم تذکر دهد! کتک زدن، توهین و دستگیر کردن مردم گناه و معصیت دارد و با این کار امر واجب، حرام می‌شود. کسی‌که می‌خواهد امر به معروف و نهی از منکر کند باید شرایط و موقعیت را هم در نظر بگیرد یعنی آنجا که نیاز باشد تذکر بدهد و آنجا که شرایطش نیست حرفی نزند! اگر در شرایط و موقعیت نامناسب امر به معروف و نهی از منکر انجام شود و با عکس‌العمل منفی مردم روبه‌رو شود، نهی از منکر حرام بوده و معصیت‌اش از ثوابش بیشتر است. بالاخره جوانان وقتی این برخوردها را می‌بینند، تخم نفرت در دلشان عمیق‌تر کاشته می‌شود! بنابراین باید خیلی محتاط با مردم رفتار کنیم. باید به تیم امر به معروف و نهی از منکر یاد می‌دادند که چه‌کار باید انجام دهند و چگونه با مردم رفتار کنند که متاسفانه اینکار را نکردند! من واقعا نمی‌دانم چرا آمران به معروف و گشت‌های ارشاد طوری رفتار می‌کنند که هم باعث سوءاستفاده دشمنان و هم موجب نفرت داخلی‌ها حتی زنان باحجاب از مسئله حجاب و گشت ارشاد می‌شوند! این کاری که گشت ارشاد انجام می‌دهد باعث می‌شود که مردم بیشتر از باحجاب‌ها متنفر شوند. اگر امر به معروف و نهی از منکر، درست انجام نشود همین واجب شرعی به خلاف شرع تبدیل خواهد شد.

با استناد به اظهارات شما، بسیاری از مردم به دلیل همین برخوردهای خشن گشت ارشاد از دین هم فاصله گرفته‌اند؛ بحثی که الان مطرح است این است که در حال حاضر برخی از زنان محجبه هم در فضای مجازی در قالب کمپین‌های مختلف صراحتا مخالفت خود را با گشت ارشاد و حتی فراتر از آن، با حجاب اجباری اعلام کرده‌اند؛ با وجود همه این مسائل چرا حاکمیت به‌جای سازش فشارها را بر مردم دوچندان می‌کند؟

بنده نمی‌توانم بگویم که همه افراد گشت ارشاد بد هستند اما بدین قضیه اعتقاد کامل دارم که بسیاری از اقدامات گشت ارشاد و آمران به معروف و ناهیان از منکر به‌خاطر خدا نیست! یعنی یکسری ماموریت‌هایی دارند که فقط می‌خواهند انجام بدهند و تمام. از طرفی نسل جوان هم دیگر آن نسل جوان گذشته نیستند! نسل جوان کنونی شجاع شده‌اند، سریع جواب این افراد را می‌دهند و کوتاه نمی‌آیند و متاسفانه گشت ارشاد هم با زور می‌خواهد این جوانان را ساکت کند، همینطوری مردم را کتک می‌زنند و فراموش می‌کنند که امر به معروف شرایطی دارد و باید آن شرایط فراهم باشد تا بتوان آن را انجام داد. خیلی مشخص است این حرکات گشت ارشاد و آمران به معروف وقتی در فضای مجازی وایرال می‌شود و مردم اشک مادران این دخترها را می‌بینند، خیلی متاثر و البته خشمگین خواهند شد.

خواهش بنده از مدیران این است که کلاس برای برادرانی که آمر به معروف واقعی هستند، گذاشته شود و به آن‌ها آموزش داده شود که چگونه با مردم رفتار کنند! امام خمینی (ره) بارها در خاطرات خودشان گفته‌ بودند به جایی رفته بودند و می‌دانستند در آنجا بساط مشروب و قمار وجود دارد اما با این حال در می‌زدند و با اجازه وارد آنجا می‌شدند و همیشه می‌گفتند اگر با زور وارد خانه کسی شوید و به طوری کلی با زور خشونت امر به معروف کنید گناهش بیشتر عمل آن افراد است. ایشان به‌شدت این زورگویی‌ها را نهی کرده بودند. امام همیشه مراقب بودند که تندروها به مردم زور نگویند حتی آن‌موقع هم برخی از این تندروها با مصداق آوردن‌ از این قضایا سوءاستفاده می‌کردند، اما امام خیلی سریع جلوی این افراد را گرفتند. آن‌موقع که بنده دادستان کل بودم تماما این قضایا را پیگیری کردم و اعلام کردیم که بدون اجازه حق ندارند امر به معروف و نهی از منکر کنند اما متاسفانه برخی فکر می‌کنند با این کارها به نظام خدمت می‌کنند در حالیکه اصلا اینطوری نیست. البته برخی دیگر هم غرض دارند و می‌خواهند جمهوری اسلامی را بدنام کنند!

آقای موسوی! روز گذشته روزنامه فرهیختگان که اتفاقا متعلق به همین طیف تندرو است در یادداشتی طی انتقاد از نحوه برخورد گشت ارشاد با زنان و اعمال برخی فشارها بر جامعه نوشته بود که «در تیر ۷۸ و فتنه ۸۸ طراحان امنیتی خارجی و داخلی تلاش کردند طبقه متوسط با مساله آزادی‌های اجتماعی را رودرروی نظام و کشور قرار دهند، در دی ۹۶ و آبان ۹۸ با بی‌تدبیری دولت وقت خواستند بخشی از طبقه مستضعف را به مواجهه بکشانند. بازی با ماجرای حجاب، لغو کنسرت در اهواز توسط چند وانتی و… در کنار گرانی‌های افسارگسیخته یعنی تلاش برای جمع زدن ۸۸ و ۹۸، یعنی تلفیق نارضایتی طبقه متوسط و قشرهای محروم!» با این تفاسیر و ادامه این نوع برخوردها، باید شاهد شورش طبقه متوسط و ضعیف جامعه باشیم؟

بله؛ با این اوصاف قطعا شاهد این شورش‌ها خواهیم بود. مسئولان باید حواسشان را جمع کنند و دست از این رفتارها بردارند. مردم به‌خاطر گرانی‌های سرسام‌آور پرخاشگر شده‌اند بنابراین مسئولان هم باید موقعیت شناس باشند و بهتر است در چنین شرایطی که کشور با آن روبه‌روست بر روی مسائل دیگر به مردم فشار نیاورند و کاری نکنند که امر به معروف ما خودش تبدیل به منکر بزرگتری شود.