١١١ سال بعد از امضای فرمان مشروطه، حسن روحانی ریاست دوازدهمین دولت جمهوری اسلامی را به‌طور رسمی برعهده می‌گیرد. عصر امروز، ساختمان هرمی بهارستان شاهد مراسم به‌جاآوردن سوگند دوازدهمین رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران است. حسن روحانی با ٢٤ میلیون رأی، صبح پنجشنبه حکم تنفیذش را با امضای مقام معظم رهبری گرفت تا به فاصله یک‌روز بعد در صحن مجلس و مقابل نمایندگان مردم به انجام وظایفش در پست ریاست‌جمهوری سوگند بخورد.
او براساس اصل ١٢١ قانون اساسی سوگند یاد می‌کند که همه استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیت‌هایی که برعهده گرفته است، به کار گیرد و در پایان سوگندنامه را امضا می‌کند. بر مبنای قانون، در این مراسم، رئیس دیوان‌عالی کشور، اعضای شورای نگهبان قانون اساسی و رئیس قوه قضائیه باید حضور داشته باشند. اگرچه به‌طور عرفی در این مراسم افراد دیگری نیز حضور دارند که بخشی از آنها میهمانان داخلی و بخشی میهمانان خارجی هستند. البته این تحلیف ریاست‌جمهوری یک غایب بزرگ هم دارد که آن آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی، رئیس سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام، است که دی‌ماه ٩٥، دار فانی را وداع گفت، اگرچه او یک‌بار دیگر؛ یعنی در مراسم تحلیف رئیس دولت دهم در مرداد ٨٨ حضور نیافته بود؛ اما برخی شنیده‌ها حاکی است که رئیس دولت نهم و دهم نیز باوجود حضور در مراسم تنفیذ، در مراسم امروز حضور نخواهد داشت. هاشم‌زایی، نماینده تهران، گفته که محمود احمدی‌نژاد به این مراسم دعوت نشده است.
درحالیکه میزبان مراسم تحلیف، مجلس است، رئیس قوه مقننه نیز ریاست این مراسم را برعهده دارد. به‌طور سنتی پس از پخش سرود ملی، رئیس قوه قضائیه همراه رئیس‌جمهوری در جایگاه قرار می‌گیرند و رئیس‌جمهوری سوگند ياد می‌کند. آیت‌الله صادق آملی‌لاريجاني امروز کنار حسن روحانی و در یک قاب قرار می‌گیرد. پس از ادای سوگند، رئیس‌جمهور قسم‌نامه را امضا و فعالیت‌های دوره چهارساله خود را آغاز می‌کند. رئیس مجلس و رئیس‌جمهوری هر دو در این مراسم سخنرانی می‌کنند.
درحالیکه سال ٩٢، حسن روحانی برای اولین‌بار فهرست کابینه خود را در روز تحلیف به رئیس مجلس تحویل داد، برخی گمانه‌ها حاکی از این است که امسال احتمال این کار کم است؛ زیرا قانون نیز به او دو هفته فرصت داده تا فهرست وزرای پیشنهادی خود را برای گرفتن رأی‌اعتماد، به مجلس ارائه کند.
١٣١ میهمان خارجی
در شنبه‌ای که تهران به مناسبت برگزاری تحلیف تعطیل شده و شکلی نیمه‌امنیتی به خود گرفته، مراسم تحلیف شاهد میهمانان پرشمار خارجی است که از عصر پنجشنبه کم‌کم وارد تهران شده‌اند. گفته شده ۱۳۱ شخصیت از ۸۵ کشور و هشت سازمان بین‌المللی برای شرکت در تحلیف دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری حاضر می‌شوند. چهارسال پیش مراسم تحلیف با حضور ۵۵ هیئت خارجی از ٤٧ کشور برگزار شده بود که ۱۱ هیئت آن در سطح سران و بقیه از وزرا یا رؤسای مجالس بودند.
شاید این حضور پرشمار را می‌توان نزدیک‌ترین نتیجه برجام و دیپلماسی فعال دولت یازدهم دانست. اغلب هیئت‌هایی که در این مراسم حضور پیدا می‌کنند برنامه ملاقات با مقام معظم رهبری، رئیس‌جمهوری و رئیس مجلس و وزیر خارجه را دارند که اغلب این دیدارها از عصر دیروز (جمعه) آغاز شده است.
معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه که ریاست ستاد مراسم تحلیف را برعهده دارد، در این مورد توضیح داده که «لیست ملاقات‌هایی را که آنها از مقام معظم رهبری خواستند منتقل کردیم و با رئیس‌جمهور هم بیش از ١٥ ملاقات برنامه‌ریزی، زمان‌بندی و نهایی شده است و ملاقات با رئیس مجلس شورای اسلامی هم از جمعه آغاز شده که حدود ٣٠ ملاقات شامل ١٨ رئیس مجلس و برخی دیگر از شخصیت‌ها در سطح رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر است». وزرایی هم با همتایان ایرانی خود درباره مسائل دوجانبه ملاقات خواهند کرد.
محدودیت‌های ترافیکی شنبه، حوالی عصر از بهارستان به منطقه سالن اجلاس سران ولنجک منتقل می‌شود. میهمانان تحلیف عصر در ضیافت رسمی شام حضور پیدا می‌کنند.
اروپایی‌های پرشمار
اروپایی‌ها در مراسم تحلیف امسال حضور پرشماری دارند. معاون وزیر خارجه آمار آنها را ۳۰ شخصیت از ۲۳ کشور اروپایی اعلام کرده و آن را بی‌سابقه خوانده است. «رئیس مجلس اسپانیا و خانم موگرینی و در رده‌های دیگر، وزیر و قائم‌مقام وزیر خارجه و فرستاده ویژه در این مراسم شرکت می‌کنند».
لرد لامونت، فرستاده ویژه نخست‌وزیر انگلیس، در این مراسم است که در دولت یازدهم رابطه بین تهران و لندن از وضعیت قطع خارج شد. اروپایی‌ها در حالی با این تعداد و سمت در این مراسم حاضر می‌شوند که یکی از اهداف دیپلماسی دولت یازدهم، بازگرداندن تعامل مثبت با اروپایی‌ها بود. دستیابی به برجام این هدف را تسهیل کرد و هیئت‌های مختلف اقتصادی و سياسي تلاش کردند تا به ایران سفر کرده و روابط تجاری با ایران برقرار کنند.
سال ٩٢ تمایل رئیس‌جمهوری منتخب به دعوت از جک استراو، وزیر امور خارجه پیشین بریتانیا موجب شد که روح‌الله حسینیان که آن‌زمان نماینده تهران بود تهدید کند او را با گوجه‌فرنگی خواهد زد. اما سرانجام جک استراو در این مراسم حضور پیدا نکرد و بعدها به ايران آمد؛ بدون اينكه سفر او حاشيه‌اي داشته باشد. در تحلیف امسال رؤسای جمهوری ارمنستان، کره‌شمالی، مولداوی، زیمبابوه، لسوتو و افغانستان شرکت می‌کنند.
همسایگان میهمان
از بین همسایگان و کشورهای منطقه نمایندگان کشورهایی که با آنها در شرایط قطع رابطه هستیم، حضور ندارند. عربستان، بحرین و مصر از این دست هستند. سال ٩٢، وزیر مشاور در امور خارجی عربستان در مراسم تحلیف حضور داشت.
از ترکیه وزیر اقتصاد این کشور و رئیس کمیسیون مشترک همکاری‌های تجاری ترکیه با ایران در این مراسم شرکت می‌کنند. اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان برای حضور در این مراسم به تهران آمده است. سال ٩٢ حامد کرزی در این مراسم حضور پیدا کرده بود که اکنون جایش را به اشرف غنی داده است. اما میهمان پاکستانی تحلیف در سال ٩٢، آصف علی زرداری رئیس‌جمهوری وقت بود. اکنون اما پاکستان بار دیگر تشتت سیاسی را تجربه می‌کند که موجب کناره‌گیری نوازشریف از سمت نخست‌وزیر شده است.
از رئیس مجلس سنای پاکستان برای شرکت در این مراسم، دعوت شده است. حیدرالعبادی، نخست‌وزیر عراق اما در گفت‌وگوی تلفنی با علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی از عدم حضور در مراسم تحلیف عذرخواهی کرده است. او گفته فواد معصوم، رئیس‌جمهور عراق به‌عنوان نماینده عراق در این مراسم شرکت خواهد کرد. از روسیه قرار است «دیمیتری راگوزین»، معاون نخست‌وزیر روسیه در این مراسم حضور پیدا کند.
وزیر کار و امور بازنشستگی کرواسی، دمبا فادیگا معاون رئیس مجلس گینه، انور محمد، نماینده ویژه رئیس‌جمهوری سورینام (کوچک‌ترین و کم‌جمعیت‌ترین کشور آمریکای جنوبی)، صفت سوفتیچ نايب‌رئیس پارلمان اقوام بوسنی‌وهرزگوین به نمایندگی از شورای ریاست‌جمهوری این کشور، سیلوستر بوش و ایشتوان یاکوب معاونان وزیر خارجه و رئیس مجلس مجارستان، احمد جبرئیل مسئول جبهه شعبیه قیاده العامه (فرمانده کل)، ابواحمد فواد از جبهه شعبیه و ابونضال از مسئولان گروه‌های فلسطین، کانر اورایلی، معاون رئیس‌جمهور ایرلند و یحیی عمر، معاون رئیس مجلس کشور نیجر، شیخ نعیم قاسم معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان و رمضان عبدالله دبیرکل جهاد اسلامی فلسطین، تان سری پاندیکار مولیا، وزیر امور خارجه مالزی، ژوزه فوتسکا سیلوا، رئیس گروه دوستی کشور پرتغال و حسن شریف معاون رئیس مجلس سیرالئون، ریچارد بیکن رئیس گروه دوستی انگلیس و رابرت موگابه رئیس‌جمهور زیمبابوه از جمله میهمانانی هستند که عصر پنجشنبه وارد تهران شدند.
تان سری مولیا رئیس مجلس مالزی، چانگ سی کیون، رئیس مجلس ملی کره‌جنوبی، ژان ماکس راکوتوماموجی رئیس مجلس ماداگاسکار و انگُل انهل نایب‌رئیس دوم مجلس کامبوج نیز جزء میهمانان دیگر تحلیف هستند که اغلب از فرودگاه امام خمینی وارد تهران شدند.
لستی سوم، پادشاه لسوتو، لحاجی بادومیا معاون اول رئیس‌جمهوری غنا، ربینیو بودلو وزیر خارجه سائوتومه و ایسکا سیدیبه رئیس مجلس مالی از جمله دیگر ميهمانان هستند. عزت رشق، صالح عاروری، زاهر جبارین و اسامه حمدان هیاتی از جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس از دیگر ميهمانانی هستند که از روز جمعه برای حضور در مراسم تحلیف وارد خاک جمهوری اسلامی ایران شده‌اند. همچنین عبدالله سامبی رئیس‌جمهور سابق کومور، زبیر علی مولد رئیس مجلس زنگبار از دیگر ميهمانان این مراسم هستند.
کیم یونگ نام رئیس کنگره ملی خلق کره‌شمالی و مرد شماره دو این کشور از طریق روسیه به ایران سفر کرده، بارناباس سیبوسیو دلامینی، نخست‌وزیر پادشاهی سوازیلند، موسس علی، معاون نخست‌وزیر اوگاندا، «ژان ماکس راکو تو ماموجی»، رئیس مجلس ماداگاسکار، «جاب ایندوگایی» رئیس مجلس ملی جمهوری متحده تانزانیا و هیئت دیپلماتیک جمهوری نامیبیا، ميهمانانی محسوب می‌شوند که پنجشنبه وارد تهران شده‌اند. همچنین آلبرتو اورتگا نماینده ویژه پاپ فرانسیس - اسقف رم و رهبر کلیسای جهانی کاتولیک و آدریوس بروزگا، نماینده جمهوری لیتوانی، نیز از دیگر ميهمانان روز پنجشنبه‌اند که به منظور شرکت در مراسم تحلیف دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری وارد تهران شدند. سرژ سرکیسیان، رئیس‌جمهوری ارمنستان هم به‌منظور شرکت در مراسم تحلیف همتای ایرانی خود به تهران سفر کرده است.
مدال‌آوران در تحلیف
مراسم تحلیف به عرف همیشگی میهمانان ورزشی هم دارد. اگرچه سهمیه ورزشکاران ٢٠ نفر بوده اما به دلیل تراکم میهمانان خارجی، سهمیه ورزشی‌ها به ١٠ نفر کاهش یافته است. امیر قلعه‌نوعی، علی دایی و علی پروین مربیان و پیش‌کسوتان فوتبال ایران، حسن یزدانی، کمیل قاسمی، کیانوش رستمی و بهداد سلیمی قهرمانان المپیک در رشته‌های کشتی و وزنه‌برداری، علی مرادی رئیس فدراسیون وزنه‌برداري، کیمیا علیزاده نخستین بانوی مدال‌آور المپیک تاریخ ورزش زنان ایران در المپیک ریو در این مراسم حضور دارند.
حفاظت کامل تحلیف
جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران گفته که همه ميهمانان خارجی این مراسم از بدو ورود تا خروج از کشور تحت حفاظت کامل قرار دارند.
سردار اسماعیل کوثری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اتخاذ تدابیر امنیتی در تهران جهت برگزاری مراسم تحلیف رئیس‌جمهور منتخب اظهار کرد: با توجه به اینکه در روز تحلیف رئیس‌جمهوری تقریبا به‌جز مقام معظم رهبری همه مسئولان کشوری و لشکری و همچنین هیئت‌های عالی‌رتبه خارجی در یک نقطه به نام مجلس حضور دارند، باید حفاظت از این منطقه و سطح شهر به بهترین نحو انجام تا مراسم با آرامش کامل برگزار شود. او با اشاره به همکاری نیروهای مختلف نظامی، انتظامی و اطلاعاتی برای تأمین امنیت پایتخت در روز برگزاری مراسم تحلیف گفت: جهت تأمین امنیت مراسم روز تحلیف سپاه، نیروی انتظامی، سربازان گمنان امام زمان(عج) و همچنین نیروی ارتش همکاری می‌کنند.
متن سوگند رئيس‌جمهوري
اصل ١٢١ قانون اساسي: رئیس‌جمهور در مجلس شوراي اسلامي در جلسه‌اي که با حضور رئيس قوه قضائيه و اعضاي شوراي نگهبان تشکيل مي‌شود، به ترتيب زير سوگند ياد مي‌کند و سوگندنامه را امضا مي‌کند: «بسمالله الرحمن الرحيم؛ من به‌عنوان رئيسجمهور در پيشگاه قرآن کريم و در برابر ملت ايران به خداوند قادر متعال سوگند ياد مي‌کنم که پاسدار مذهب رسمي و نظام جمهوري اسلامي و قانون اساسي کشور باشم و همه استعداد و صلاحيت خويش را در راه ايفاي مسئوليت‌هايي که برعهده گرفته‌ام به کار گيرم و خود را وقف خدمت به مردم و اعتلاي کشور، ترويج دين و اخلاق، پشتيباني از حق و گسترش عدالت سازم و از هرگونه خودکامگي بپرهيزم و از آزادي و حرمت اشخاص و حقوقي که قانون اساسي براي ملت شناخته است حمايت کنم. در حراست از مرزها و استقلال سياسي و اقتصادي و فرهنگي کشور از هيچ اقدامي دريغ نورزم و با استعانت از خداوند و پيروي از پيامبر اسلام و ائمه اطهار عليهم‌السلام قدرتي را که ملت به‌عنوان امانتي مقدس به من سپرده است، همچون اميني پارسا و فداکار نگاهدار باشم و آن را به منتخب ملت پس از خود بسپارم».
- 14
- 2
