محمدرضا خاتمي در تحليلي که نسبت به تجمعات اخير تهران و ساير شهرهاي کشور ارائه کرد، توصيه‌هايي را هم خطاب به دولت و مسئولان داشت و هم به معترضان. به گفته خاتمي، مردم در اعتراضات به سمت خشونت نروند و دولت هم در عين حال به مردم انگ نزند و عصبانيت آنها را به رسميت بشناسد. خاتمي در همين رابطه گفت: به مردم حق مي‌دهيم عصباني باشند، عصبانيت مردم بايد به رسميت شناخته و مطالبات آنان پيگيري شود.
متأسفانه اشتباه بزرگي که مخالفان دولت کردند، اين بود که مي‌خواستند از اين نمد کلاهي براي خود ببافند و تمام کاسه و کوزه‌ها را بر سر دولت بشکنند، قطعا ايرادات دولت قابل انکار نيست، اما مشکلات ريشه در مديريت چند دهه گذشته کشور دارد و مسئولان نمي‌توانند از زير بار مسئوليت شانه خالي کنند. دولت‌هاي قبلي و ساير نهادها همه سهم خود را در به‌وجودآمدن نابساماني‌ها بايد بپذيرند. او تأکيد کرد: نخستين راه اصلاح کاستي‌ها، کمبودها و سياست‌هاي نادرست است. دولت بايد در کوتاهمدت و بلندمدت اقدام به ريشه‌يابي اين مشکلات کند. کوته‌بيني است که عده‌اي گمان کنند مي‌توانند از اين مطالبات و عصبانيتها استفاده کنند تا دولت سقوط کند. در خلال بعضي حرف‌ها و تحليل‌ها، آرزوهاي عده‌اي را مي‌بينيم که مترصد انداختن يک جرقه در انبار باروت هستند.
تريبون و رسانه در اختيار دارند و در حال تصفيه رقبا هستند. عقل و درايت حکم مي‌کند که در اين روزها همه متحد باشند، در عين حال خواسته‌ها و مطالبات مردم ديده شود. بايد بدانيم خواسته‌ها و دغدغه‌هاي مردم چيست؟ همين مردم در انتخابات شرکت کردند و رأي دادند، حالا ناراضي هستند. بايد در نگاه خود تغيير ايجاد کنيم.
نبايد فضا را بست
دبير کل سابق حزب مشارکت گفت: از ظرفيتهاي قانون اساسي بايد نهايت استفاده را برد. فاصله‌اي ايجاد شده که بايد اين فاصله را پر کرد. نخست نبايد فضا را بست. بايد اين روزها به نشاط سياسي افزود، نبايد به مردم توهين کرد و آنان را ضد انقلاب و آشوبگر خواند. فرافکني و نديدن مطالبات مردم اشتباه است. فراقانوني نبايد عمل کرد. از آن طرف مردم بايد بدانند خشونت و هياهو و آشوب به ضرر خودشان خواهد بود. آنها مطالبات اقتصادي دارند که بايد در فضايي آرام دنبال کنند و اتفاق‌هاي اخير بيشتر به خود آنها آسيب ميرساند و هزينه‌زاست.
صداوسيما دولت را تخريب مي‌کند
خاتمي تأکيد کرد: دولت هم بايد امکان تجمعات مسالمت‌آميز را بدهد. دولت بايد امنيت را براي مجموعه نهادها و احزاب و تشکل‌هاي مردمي فراهم کند تا بتوانند سخنگوي مردم بوده و در جامعه حضور پويا داشته باشند.
مشکلات را نمي‌توان در کف خيابان حل کرد و تجربه نشان داده که با اين روش به مشکلات افزوده مي‌شود.
متأسفانه از آن سو نيز صداوسيما مانند يک حزب رفتار مي‌کند و به جاي آنکه ملي باشد، دولت را تخريب مي‌کند. اگر صداوسيما سخنگوي قشرهاي مختلف مردم بود، اگر احزاب و نهادهاي مدني امکان حضور در صداوسيما را پيدا مي‌کردند، اگر مردم صداي خود را از صداوسيما مي‌شنيدند، نيازي به اين تجمعات و حضور خياباني نبود. نبايد از شنيدن صداي مخالف ترسيد؛ بهترين راه براي حل حرکات کور و بي‌سر، تقويت نهادهاي مدني، صنفي و احزاب است. رسانه ملي بايد صداي همه باشد نه اينکه جمعي طرد و منزوي شوند.
دولت ارتباط کمي با مردم داشته است
نايب‌رئيس مجلس ششم گفت: از آن سو متأسفانه دولت ارتباط کمي با مردم داشته است، درحالي‌که مخالفان از تريبون‌هاي گسترده نهايت استفاده را بردند، دولت نتوانست ارتباط مستقيمي با مردم برقرار کند. البته مخالفان متوجه نيستند بر سر شاخه نشسته و در حال بريدن آن هستند. اما اين دليل نمي‌شود که دولت ارتباطات خود را قوي نکند. هر چند ماه يک بار آقاي روحاني در يک گفت‌وگوي خبري سرد و بي‌روح با مردم صحبت مي‌کند، آن‌هم به روش مونولوگ که راه به جايي نمي‌برد. رئيس‌جمهور بايد با احزاب جلسات مستمر داشته باشد و با سردبيران رسانه‌هاي مستقل نشست خبري برگزار کند. بايد از پاسخ‌هاي کليشه‌اي بپرهيزد، بايد ارتباط رئيس‌جمهور با مردم از طريق نهادهاي مدني تقويت شود.
به مردم انگ نزنند
او افزود: مشکلات مردم بايد ريشه‌يابي شود و همدلي بيشتري در شرايط فعلي صورت بگيرد. مطالبات مردم بايد به رسميت شناخته شود، به مردم انگ نرنند و صداي علاقه‌مندان به کشور شنيده شود. کمترين قوه قهريه بايد با معترضان به کار گرفته شود. نبايد فضاي مجازي را بست و اتفاقا با بازترکردن آن مي‌توان شرايط را کنترل کرد در غير اين صورت مطالبات راديکال‌تر مي‌شود. وحدت و انسجام را بايد حفظ کرد و از تصفيه‌حساب‌هاي جناحي دست برداشت. وقت انتقام‌گيري نيست، نبايد کشتي‌اي را که همه سوارش هستيم، سوراخ کرد. از اين اتفاقات درس بگيريم. اگر امروز مشکلات ريشه‌اي حل نشود، آتش زير خاکستر مي‌شود و به شکل بدتري سر در مي‌آورد. مديران اقتصادي و فرهنگي بپذيرند که در بحران هستيم. بخش اقتصادي کابينه کارآمد نيست و به شکل ستادي و متمرکز عمل مي‌کند. بايد در چيدمان کابينه تجديدنظر کرد.
بابت کاستي‌ها عذرخواهي نشده است
دبيرکل سابق مشارکت تأکيد کرد: بايد از مردم دلجويي و با آنان صحبت کنند. بايد مسئولان حضور پيدا کنند و با مردم حرف بزنند، نه يک پيام چنددقيقه‌اي بلکه صحبتي که مردم را قانع کند و متوجه شوند صدايشان شنيده شده است. در حال حاضر نمي‌شود به راه‌حل‌هاي بلندمدت دل بست و بايد از راه‌حل‌هاي کوتاهمدت استفاده کرد، به حقوق مردم احترام گذاشته شود. بي‌کاري قابل‌قبول و توجيه‌پذير نيست، ايران کشور ثروتمندي است و بايد اين فقر ريشه‌کن شود، تمامي اينها بايد ريشه‌يابي و حل شود اما فعلا وقت راه‌حل‌هاي کوتاهمدت است وگرنه هزينه‌اي غيرقابل‌جبران خواهد بود. بايد از گذشته درس بگيريم، نبايد همان راه‌ها تکرار شود، بايد در سياست‌هاي خود بازنگري کنيم و در تمام عرصه‌ها چارچوب‌هاي قانوني رعايت شود تا از اين بحران خارج شويم، قطعا آينده‌اي بهتر خواهيم داشت.
- 13
- 2
