با شروع موج اعتراضات نسبت به مشکلات معیشتی و اقتصادی در پنجشنبه هفته گذشته در مشهد و شهرهای استان خراسان، ناگهان سمت و سوی آن در روزهای بعد تغییر یافت و برخی از شهرهای ایران به کانونهای بحران آشوب و اغتشاش تبدیل شدند. با گذشت پنج روز از این حوادث، تعدادی کشته شدند و به بسیاری از اموال عمومی و دولتی خسارتهای سنگینی وارد شد.
در همین حال اما، مسئولان و فعالان سیاسی با هشدار نسبت به ایجاد بسترهایی که میتواند منجر به سوءاستفاده دشمنان شود، به اهمیت مرزبندی میان مطالبهگری و اعتراض نسبت به اوضاع اقتصادی و برهم زدن امنیت و ثبات کشور اشاره داشتند. محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه در اظهاراتی ضمن به رسمیت شناختن حق اعتراض مردم، عنوان کرد: «آنها میتوانند با توجه به حقی که دارند، پیام و صدای خود را به مسئولان در چارچوب ضوابط قانونی برسانند و اعتراضات خود را داشته باشند. اما در روزهای اخیر شاهد اغتشاش و آسیب رساندن به اموال عمومی بودهایم. قانون اساسی مرز اغتشاش با اعتراض را در اخلال در نظم عمومی و امنیت میداند و بر این اساس حساب اغتشاشگران با معترضان جداست.»
اشاره محمدباقر نوبخت به سوءاستفاده برخی از عناصر مشکوک و فرصتطلبی است که با انحراف مطالبات اقتصادی و معیشتی در تجمعاتی که در هفته گذشته برگزار میشدند، بهطور کلی صحنه را به درگیری با حاکمیت تغییر دادند.
رویهای که در این بین از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است، وحدت کلمه سایر جریانهای سیاسی در رصد پشت پردههای اتفاقات اخیر است.
تشکلهای سیاسی از دو جناح اصلاحطلب و اصولگرا بدون توجه به اختلافسلیقههای موجود در میان خود، از آشوبهای اخیر اعلام برائت کرده و آن را به صراحت محکوم میکنند.
در این میان مجمع روحانیون مبارز نیز در بیانیهای خواهان هوشیاری مردم شده و ضمن توصیه برای پیگیری مطالبات از طرق قانونی، به اهداف پلید دشمنان اشاره کرده است: «حوادث تلخ روزهای اخیر در نقاط مختلف کشور نشان داد که عناصر فرصتطلب و عوامل آشوبگر با سوءاستفاده از اجتماعات و اعتراضات آرام مردمی با ایجاد آشوب، ناامنی، تخریب اموال عمومی، اهانت به مقدسات دینی و ملی و حتی قتل انسانهای بیگناه، اهداف پلید دشمنان را دنبال میکنند و در حقیقت با اینگونه اقدامات در مسیر ابراز و تحقق مطالبات واقعی مردم انحراف ایجاد کرده و موجب زیان مضاعف بر کشور و جامعه میشوند. بنابراین هوشیاری و مراقبت عموم ملت شریف ایران و تمامی دلسوزان و علاقهمندان به پیشرفت، امنیت و آرامش کشور ضرورتی اجتنابناپذیر برای گذر از این دشواریهاست.»
نه فراکسیون امید به آشوبها
در همین حال با ادامه شورشها و درگیریهای خونین در برخی از شهرها، جمعی از نمایندگان اصلاحطلب در قالب بیانیه فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی نیز با محکوم کردن اغتشاشات، خواهان تقویت تیم اقتصادی دولت دوازدهم شدند.
در این بیانیه ضمن به رسمیت شناختن حقوق قانونی مردم و احترام به آن و با نظر داشتن اینکه مشارکت، همکاری و مسئولیتپذیری مردم برای توسعه کشور و برونرفت از مشکلات جاری، حائز اهمیت است، آمده است: «ضرورت مرزبندی میان اعتراض و آشوب و پرهیز از آسیب زدن و تخریب اموال عمومی و جلوگیری از ضرر و زیان به شهروندان را مورد تاکید قرار میدهیم.» در بخش دیگری از این بیانیه، نمایندگان خواستار شفافسازی در سایر قوای کشور شدهاند: «از رئیسجمهور محترم انتظار میرود نسبت به اصلاح ساختار و تقویت تیم اقتصادی دولت، حداکثر اهتمام لازم را داشته باشد و از دیگر قوا تقاضا دارد نهایت سعی خود را در شفافسازی و کارآمدی لازم در پاسخگویی به مردم مبذول دارند.»
دودی که به چشم مردم میرود
در این میان علاوهبر مقامات و مسئولان، فعالان سیاسی از سایر گروهها و جریانهای سیاسی نسبت به ادامه خشونتها و آشوبها هشدار دادهاند و صراحتا اعلام میکنند که رویکرد آشوب و بحرانآفرینی، مانع از شنیده شدن صدای بحق مطالبهگری مردم برای مشکلات اقتصادی و معیشتی میشود. محمد سلامتی، فعال اصلاحطلب در این زمینه معتقد است: «مردم باید بتوانند خواستههای بحق و منطقی خود را به صورت مسالمتآمیز مطرح کنند و دولت هم باید جوابگوی خواستههای آنها باشد؛ اما مسلما خشونتورزی راه پیگیری مطالبات مردم نیست.»
آیتا.. علم الهدی نماینده ولیفقیه در خراسان رضوی هم با اشاره به هوشمندی آحاد مردم ایران تصریح کرد که مردم گول نمیخورند چراکه «بسیاری از مشکلات با حرکات عمومی و جمعی به این شکل قابل حل نیست، اگر بناست یک حرکت جمعی انجام دهند، باید قانونی و مجوزدار باشد و اینکه جریانی در فضای مجازی اعلام فراخوان کند و عدهای به آن اعتماد کنند صحیح نیست. زیرا موجسوار این جریان دشمن خواهد بود و نتیجه این میشود که منافقین، آمریکا و اسرائیل خوشحال شده و اعلام حمایت میکنند و ابتدا تا انتهای راهاندازی این جریان نیز توسط بیگانگان است.»
حجتالاسلام رئیسی، عضو مجمع تشخیص نظام هم ناامنیهای کنونی در کشور را سبب لبخندها و امیدواری دشمنان انقلاب اسلامی دانست و تصریح کرد که آمریکاییها و دشمنان انقلاب اسلامی همواره در پی فتنه علیه ملت بزرگ ایران بودهاند و اکنون هم با موجسواری برخواسته بحق مردم در زمینههای معیشتی و اقتصادی و به این بهانه درپی فتنهگری، آشوب و ناامنی در کشورند.
حجتالاسلام سیدعلی خمینی، یادگار امام هم با تاکید بر اینکه راهحل مشکلات گفتوگو و نقد هنجارمند است گفت: «با ساختارشکنی و نقد ساختار شکنانه و هنجارشکنانه کسی سود نبرده است و نخواهد برد. مشکلات کشور با آرامش و تعامل حل شدنی است. اگر میبینیم که گروههایی میخواهند اختلافافکنی کنند. گروههایی میخواهند قومیتها را به جان هم بیندازند، باید بدانیم که مسیر صلاح مردم کند یا تند از این میگذرد که حامی نظام اسلامی و رهبر عزیز و فرزانه باشیم. راه دیگری وجود ندارد.»
ساختارشکنی، اعتراض نیست
در این بین منتقدان سیاستهای اقتصادی دولت با فراخوان مردم برای پیگیری مطالبات در قالبهای قانونی تعریف شده در قانون اساسی، آشوبهای ایجاد شده در روزهای گذشته را به ضرر خواستههای مردم دانسته که در این بستر دشمنان فضا را به سمت تشنج و درگیری نیز پیش بردهاند.
اسدا... بادامچیان، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی با تاکید بر اینکه اخذ مجوز برگزاری تجمعات منحصر به احزاب نیست، اظهار کرد: «افراد مختلف نیز میتوانند برای دریافت مجوز برگزاری تجمعات به وزارت کشور درخواست دهند و منعی در این زمینه وجود ندارد.»
وی همچنین اظهار داشت: «بخشی از اعتراضات اخیر مربوط به وجود نارضایتیهایی در بین برخی مردم در مسائل اقتصادی، معیشتی و گاهی سیاسی بود، اما به دلیل آنکه بسترهای لازم فراهم بود امکان سوءاستفاده برای عدهای سودجو نیز فراهم شد. عدهای اغتشاشگر از این وضعیت سوءاستفاده کردند و با ایجاد آشوب به اموال مردم آسیب زدند. بیان شعارهای ساختارشکنانه و اهانت به دولت و رئیسجمهور محترم دیگر اقدام اعتراضی نیست بلکه اقدامی ساختارشکنانه است.»
واکنش تند باید نشان داد
عباس عبدی، یکی از فعالان اصلاحطلب خواهان اقدامات و برخوردهای جدیتر با آشوبها شده است. وی در یادداشتی با تاکید بر حق اعتراض مردم برای مطالبهگری در حوزههای مختلف، از آرزوی کشورهای مرتجع منطقه برای برهم زدن نظم و ثبات ایران سخن گفته است: «در عین حال که از حق اعتراض همه مردم و در هر زمینهای دفاع میکنیم، باید با تمام توان نسبت به اغتشاش و تخریب، واکنش تند نشان دهیم. گمان نکنیم که این مساله فقط مشکل عدهای افراد در حکومت است. این انتقامی است که کشورهای مرتجع منطقه میخواهند از ایران بگیرند و لحظهشماری میکنند که تمدن ایرانی را نیز در وضعیت لیبی و سوریه و عراق ببینند.»
آنچه در روزهای اخیر کاملا واضح و مشخص است اینکه با وجود برخی تفسیرها که سعی میکنند توپ اعتراضات اولیه را نسبت به گرانیها و مشکلات اقتصادی به زمین یکدیگر پاس دهند، اما چه مسئولان و چه فعالان سیاسی از سایر جریانها، خط میان اغتشاش و اعتراض را به خوبی تشخیص دادهاند. در سایه این تهدید میتوان فرصت وحدت کلمه و حمایت کلی از نظام، ثبات و امنیت کشور را غنیمت شمرد.
- 12
- 3