دومين روز از آغاز سال ٩٧ يك برنامه تلويزيوني باعث شد تا جنوب غربي ايران چند روز ملتهب را پشت سر بگذارد. ماجرا از آنجا آغاز شد كه در يكي از ميانبرنامههاي برنامه نوروزي «كلاه قرمزي» كودكي، عروسكهايي كه لباس اقوام مختلف ايراني را بر تن دارند روي نقشه ايران نصب ميكند اما وقتي نوبت به خوزستان ميرسد يك عروسك با لباس بختياري روي تابلو قرار داده ميشود و خبري از پوشش عربي نيست.
روز چهارم فروردين عباس كعبي، نماينده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبري با ارسال نامهاي به علي عسگري، رييس سازمان صدا و سيما خواستار عذرخواهي از قوم عرب شد.
كعبي در اين نامه توضيح داد كه «شبكه دو سيما، در به نمايش گذاشتن ميان برنامهاي از پراكندگي قوميتها در نقشه ايران و حذف نشانگذاري مردم ولايتمدار و انقلابي عرب خوزستان در نقشه ايران اسلامي، قلب اين مردم شريف را جريحهدار نمود و همچنين در مسابقهاي پاسخ صحيح را اين گزينه قرار دادهاند كه: اكثريت آبادانيها بوشهري هستند! انتظار آن است كه جنابعالي و عوامل ساخت آن ميان برنامه و آن مسابقه از اين مردم حداقل عذرخواهي رسمي نماييد و در عمل جبران گذشته شود و اين ميانبرنامه با نشانه و هويت مردم عرب اصلاح شود.»
او همچنين در اين نامه كوتاه تحريك قوميتها را بسيار خطرناك و يك حركت ضد انقلابي دانست كه مخاطرات امنيتي و آثار مخرب اجتماعي فراواني به دنبال خواهد داشت. او همچنين در خطبههاي نمازجمعه اين شهر نيز به ماجراي رخ داده اشاره كرد و گفت «هر چند مردم عرب خوزستان حق داشتند در اين زمينه ناراحت شوند اما مردم نسبت به فتنه و توطئههاي دشمن مراقب باشند.»
اين نامه البته به فروكش ناراحتي مردم خوزستان به دليل آنچه «عربستيزي» تعبير و توصيف كردند، كمكي نكرد. آنها در روز هشتم فروردين در خيابان گلستان اهواز، مقابل مركز صداوسيما تجمعي اعتراضي به راه انداختند. تجمعي كه تا دو روز بعد از آن ادامه داشت. خواست آنها تنها به رسميت شناختن قوميتشان از سوي رسانه ملي بود.
علي ساري، نماينده اهواز همچنين در گفتوگويي با برنا از پيگيري قضايي اين موضوع خبر داد و گفت نمايندگان مردم اهواز در مجلس شوراي اسلامي و مجلس خبرگان در حال گفتوگو با علي عسگري، رييس سازمان صدا وسيما هستند تا اين مساله را حلوفصل كنند.
البته تنها صدا و سيما نبود كه اعتراض مردم عرب جنوب غربي ايران را برانگيخت. چندي پيش در دي ماه، روابط عمومي جشنواره فيلم فجر در راستاي معرفي آثار شركتكننده در اين رقابت سينمايي، براي نخستينبار تيزر ۳ دقيقه از فيلم «لاتاري» ساخته محمد حسين مهدويان با موضوع «ترانزيت و قاچاق زنان ايراني به كشورهاي عربي» را پخش كرد كه اين پيش نمايش هم حواشي زيادي در فضاي مجازي به دنبال و تفسير و تصويري از ستيز قوميتي به همراه داشت. تبعيضي كه اغلب در رسانه ملي نه تنها از سوي قوم عرب بلكه از سوي باقي اقوام در برهههاي زماني مختلف باعث بروز مشكلات امينتي شده است.
به هر روي اين اولينبار نيست كه يك برنامه تلويزيوني حوادثي امنيتي را در پي دارد. دي ماه ٩٥ هم پخش سريال سرزمين كهن ساخته كمال تبريزي اعتراضاتي را به دنبال داشت.
ديالوگهايي در اين فيلم پس از پخش چند قسمت كوتاه به توهين و تحريف تاريخ ايل بختياري توصيف و تعبير شد و به اعتراضاتي در استانهاي اصفهان، خوزستان، چهارمحال و بختياري و لرستان انجاميد. سپس با گسترده شدن اين اعتراضات ادامه پخش آن
متوقف شد.
اعتراضات ٨٤
اعتراض براي پهنه جنوب غربي ايران مسبوق به سابقه است. يكي از مهمترين اعتراضات در اين منطقه به سال ٨٤ باز ميگردد. همان زمان كه باز هم اهواز فروردين ملتهبي را پشت سر گذاشت.
٢٦ فروردين به دنبال انتشار عكسي از يك نامه مورخ سال ٧٧ منسوب به محمدعلي ابطحي، رييس دفتر رييسجمهوري اصلاحات، تجمعهاي اعتراضي شكل گرفت. نامهاي خطاب به رييس سازمان برنامه و بودجه كه مضمون آن تغيير بافت جمعيتي عربهاي اين منطقه بود.
گرچه اين نامه از سوي محمد علي ابطحي جعلي توصيف شد اما اعتراضها از اهواز آغاز و سپس به شهرهاي ديگر تسري يافت. اعتراضاتي كه باز هم تنها به اين نامه اختصاص نداشت چرا كه در شعارها نارضايتي از بسياري موارد منطقهاي به چشم ميخورد.
آبان همان سال، دو سال بعد پس از اين تجمعات و بعد از برگزاري نماز عيد فطر و اواخر دي تا اوايل بهمن سال ٩٠ سالگردهايي براي آسيبديدگان در اين تجمعهاي اعتراضي برگزار شد.
- 9
- 6