کدخدایی: آیت‌الله جنتی حق «وتو» ندارد

ماجرای سهم آیت‌الله جنتی در تصمیمات شورای نگهبان همچنان محل بحث است؛ تا‌جایی‌که دیروز عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، به خبرآنلاین گفته است: «ایشان {آیت‌الله جنتی} حق وتو ندارند، حق ویژه‌ای هم ندارند و به‌عنوان یک فرد و یک عضو رأی می‌دهند. چه در مصوباتی که از سوی مجلس می‌آید و چه در بررسی صلاحیت‌ها ممکن است نظری داشته باشند؛ اما اگر اعضا نظری مخالف نظر ایشان دهند، رأی‌گیری می‌کنند و هر نظری که رأی بیشتری داشت، انجام می‌شود».

او دو هفته پیش هم گفته بود: «١٢ نفر کارشناس به اعتبار شخص حقیقی خود در شورای نگهبان هستند و هر‌کدام براساس برداشت از قوانین شرعی نظر می‌دهند. اگر نظر هر فردی بخواهد اعتبار پیدا کند، نیازمند این است که شش رأی دیگر هم کنارش بیاید؛ بنابراین هیچ فرقی بین نظر دیگران با نظر آیت‌الله جنتی وجود ندارد و به استثنای قوانین شرعی فقط نظر چهار نفر از آقایان فقها اعمال می‌شود؛ بنابراین هیچ تفاوتی بین رأی اعضا و دبیر وجود ندارد و رأی همه افراد منوط به مبانی استدلالی است که در پی آن آمده است که آیا این رأی مستدل به سوابق است یا خیر که منوط بر این ممکن است رأی داده شود یا نه».

سخنگوی شورای نگهبان در همه این سال‌ها به‌ طور متناوب با این پرسش از سوی رسانه‌ها روبه‌رو بوده که نظر و رأی آیت‌الله جنتی تا چه حد بر رأی و نظر دیگر اعضای حقوق‌دان و فقیه شورا مؤثر است و او همواره پاسخی مشابه پاسخ پیش‌گفته داده است؛ اما ماجرا زمانی جالب‌تر شد که آیت‌الله جنتی در یک برنامه تلویزیونی به مناسبت سالگرد تأسیس شورای نگهبان خودش دراین‌باره صحبت کرد. این نخستین‌بار بود که دبیر شورای نگهبان به چنین سؤالی پاسخ می‌داد. او در واکنش به میزان تأثیرگذاری‌اش در تصمیمات شورای نگهبان گفت: «اینها کاسه و کوزه‌ها را سر من می‌شکنند. در شورا ۱۲ نفر هستند و من یک‌دوازدهم هستم؛ اما با من تسویه‌حساب می‌کنند».

تشابه گفته آیت‌الله جنتی با سخنگوی شورای نگهبان در شرایطی است که هم سخنگوی شورا بارها اذعان کرده که نظرش به آیت‌الله جنتی نزدیک است و هم آیت‌الله در همان گفت‌وگو تصدیق کرده که «افکار من و کدخدایی به هم نزدیک است». نجات‌الله ابراهیمیان هم که مدت کوتاهی سخنگوی شورای نگهبان بود و به‌سرعت از این سمت استعفا داد، بارها به این نکته اشاره کرده بود. او معتقد بود که سخنگویی یعنی «بوق» و حتی در گفت‌وگویی به کنایه گفته بود: «کنار رفتم تا همفکران آقای جنتی بیایند».

«علی مطهری»، نایب‌رئیس مجلس، هم مقارن با اظهارنظر آیت‌الله جنتی در تلویزیون با مؤسسه‌ سوره سینمای مهر گفت‌وگو کرده بود و در‌این‌باره گفته بود: «عنصر تصمیم‌گیر در شورا آقای جنتی هستند و بقیه معمولا به احترام ایشان اظهارنظر نمی‌کنند؛ مثلا چند نفر از اعضای شورای نگهبان به خود من گفتند که ما با تصمیم آقای جنتی درباره موضوع خانم مینو خالقی که بعد از تأیید صلاحیت در حوزه اصفهان رأی آورده بود و آن‌گاه رد صلاحیت شد، مخالف بودیم؛ ولی به خاطر حفظ احترام ایشان مخالفت نکردیم. البته آنها که یکی از آنها هم مرحوم شده است، کار اشتباهی کردند.

در مجموع اعضای شورای نگهبان به‌ویژه فقهای آن باید افراد روشن‌بین‌تری باشند. رد صلاحیت آقای هاشمی‌رفسنجانی برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ هم از کار‌های اشتباه آقای جنتی و شورای نگهبان بود که درست در زمانی که به مدیریت و تجربه آقای هاشمی نیاز بود، به بهانه کهولت سن ایشان را رد کردند؛ درحالی‌که آقای ماهاتیر محمد با ۹۲ سال سن اکنون رئیس‌جمهور  مالزی است».

محمدجواد حجتی‌کرمانی هم در مطلبی که روزنامه اطلاعات منتشر کرد، در واکنش به سخنان آیت‌الله جنتی و علی مطهری آورد: «مطلب‌ آقای مطهری از این نظر درست است که آقای جنتی در شورای نگهبان یا هر‌جای دیگری هستند، عملا حرف اول را می‌زنند و کار خودشان را می‌کنند و من شخصا با ایشان در مجلس خبرگان رهبری دوم درگیر بوده‌ام، به هواداری مرحوم هاشمی رحمه‌ الله ‌علیه. مطلب آقای جنتی هم از نظر صوری و قالبی و فرمولی درست است...».