شعارهای ضددولت در فیضیه قم خود جوش بود؟

به گزارش ایران، برای اولین بار جمله ریز روی دسته‌ پلاکاردها از شعارهای درشت روی آنها اهمیتش بیشتر شد؛ «تابلوها را بعد از مراسم تحویل دهید». همین یک نشانه کافی تا «خودجوش» بودن تجمع روز پنجشنبه برخی از طلاب قم زیر سؤال برود. تجمعی در اعتراض به وضعیت اقتصادی کشور. بیشتر برای آنکه جایگاه دولت در مقام مقصر تثبیت شود. شعارها و سخنان سخنرانان مراسم هم همین رنگ و بو را داشت.

همان‌طور که از سابقه سیاسی مدعوین هم چیزی که استنباط می‌شد مخالفت صریح با دولت بود؛ در صدر همه آنها رحیم‌پور ازغدی، سخنران اصلی مراسم. پیش از آنکه نمازخانه مدرسه فیضیه پیش از ظهر روز پنجشنبه میزبان طلاب و روحانیون معترض باشد، اعتراضات مشابهی در حوزه‌های علمیه تهران و مشهد آغاز شده بود. اعتراضاتی که البته نه ابعاد مراسم روز پنجشنبه قم را داشت و نه بازتاب خبری آن را.

از تخمین جمعیت تا دلارهای تقلبی

«در شرایط کنونی وظیفه ما همین کارهایی است که از تجمع شروع‌ شده و نباید به همین منتهی شود»؛ این توصیه‌ای بود که رحیم‌پور ازغدی، سخنران تجمع طلاب قم در این مراسم مطرح کرده بود. توصیه‌ای برای ادامه اعتراضاتی به همین سبک. رسانه‌های حامی این مراسم، استقبال طلاب و مردم از آن را «گسترده» و «جدی» توصیف کرده بودند. «قم نیوز»؛ یکی از اصلی‌ترین رسانه‌های منتقدان دولت در این شهر نوشته بود که «هر چه به لحظات میانی مراسم و سخنرانی استاد رحیم‌پور ازغدی نزدیک و نزدیک‌تر می‌شدیم، جای انداختن سوزن در نمازخانه مدرسه فیضیه نبود.» اما عکس‌هایی که خبرگزاری‌های مختلف از این تجمع مخابره کرده بودند غالباً کادرهایی بسته را به تصویر کشیده بودند و در چند مورد که کل جمعیت در قاب عکاسان جا گرفته بود.

 نکته مشخص خالی بودن قسمت‌های قابل توجهی از سالن محل برگزاری این مراسم بود؛ چیزی کاملاً بر خلاف این ادعا که آنجا «جای سوزن انداختن هم نبود.» این مراسم در نمازخانه مدرسه فیضیه قم برگزار شد که در بهترین حالت و با جمعیتی فشرده می‌تواند چیزی حدود ۲۵۰۰ نفر را در خود جای دهد. اما از حاشیه‌های این تجمع چیزی که بیشتر از میزان جمعیت به چشم آمد، بحث آتش زدن دلارهای کپی و تقلبی بود. بعدازظهر روز پنجشنبه عکسی از طلبه‌ای منتشر شد که یکصد دلاری را به آتش کشیده بود؛ در شبکه‌های اجتماعی کاربران زیادی خیلی زود به اینکه این طلبه یکصد دلاری تقلبی را آتش زده واکنش نشان دادند.

خصوصاً اینکه قبل از رسانه‌های منتقد دولت و خصوصاً صدا و سیما مانورهای زیادی روی اقدام مردم ترکیه در پاره کردن، آتش زدن و فروش دلارهای‌شان نشان داده بودند. حال اینکه معترضان داخلی برای نشان دادن اعتراض خود حتی حاضر به آتش زدن یک اسکناس واقعی هم نشده بودند برای خیلی‌ها حساسیت‌برانگیز شده بود. رسانه‌های حامی این تجمع، روحانی یاد شده را «حجت‌الاسلام احمدی طلبه انقلابی حوزه علمیه قم» معرفی کرده و مدعی شده بودند وی یک ۱۰۰ دلاری واقعی را آتش زده، حال آنکه عکس‌های منتشر شده چیز کاملاً متفاوتی را نشان می‌دادند. برخی کاربران مجازی معتقد بودند افرادی که برای نشان داده اعتراضات اقتصادی خود و مبارزه با دشمنان خارجی و امریکا باز هم دلار تقلبی را به جای واقعی آتش می‌زنند، نمی‌توانند مدعیان صادقی در مجموعه اقدامات خود باشند.

دو قطبی‌سازی مخالفان علیه دولت

شعارهای نوشته شده روی پلاکاردهایی که بین طلاب حاضر در تجمع پخش شده بود عموماً دولت را هدف حملات و انتقادات قرار داده بود؛ از شعارهایی نظیر «وزیران میلیاردی، زالوی این نظامند» تا «ملت ما نجیب است، وزیر به فکر جیب است». اما در میان شعارها می‌شد خطی از ایجاد نوعی دو قطبی بین دولت و رهبری انقلاب نیز پیدا کرد. به‌عنوان نمونه این شعار که «رهبر با درایت، دولت بی‌کفایت».

همین خط را برخی از رسانه‌های حامی تجمع هم در گزارش‌های خود جلو بردند. به‌عنوان مثال سایت قم نیوز، رسانه‌ای که اولین بار خبر برگزاری این مراسم را مخابره و اعلام کرد در گزارش خود با اشاره به واکنش وزارت خارجه امریکا به سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه «بر سیاست‌مان مقابل ایران محکم ایستاده‌ایم»، نوشت: «این موضع‌گیری نشان می‌دهد دشمن تمام حرکت‌های کشور و نظام را به‌صورت جدی دنبال می‌کند و برخلاف دولتمردان ما برای سیاست خود برنامه دقیق دارند و از سیاست خود لحظه‌ای عقب نشینی نمی‌کنند. در ماه‌های اخیر اقدامات دولت و شرایط کشور باعث شد حوزویان با حضور بموقع در صحنه پیروی  خود را از مواضع رهبر معظم انقلاب اعلام نمایند.» شعارهایی نظیر «برجامیان برگردید، مطیع رهبر گردید»، «محصل انگلیس، مذاکره کلید نیست»،.

«نه برجام نه ۲۰۳۰، لعنت به انگلیسی»، «سؤال از مسئولان وظیفه مجلس است، تمرد از قوانین شیوه هر ناکس است» و نظایر اینها از جمله شعارهایی بودند که نه تنها مستقیماً دولت را هدف قرار داده بودند بلکه سیاست‌های دستگاه اجرایی را مخالف منویات رهبری و منافع کشور تصویر می‌کردند. در این مراسم البته یک بار دیگر هم رئیس جمهوری با کنایه‌ای غیرمستقیم با این شعار که «بنی صدرها همیشه فرصت فرار ندارند» با رئیس جمهوری معزول ایران در دهه شصت مقایسه شد، مقایسه‌ای که قبلاً هم صورت گرفته و بسیار حاشیه‌ساز شده بود. اما این تجمع شعارهایی عجیب‌تر از این هم داشت. چیزی که بیش از بقیه مورد توجه قرار گرفت نوشته‌ای به این عنوان بود؛ «ای آنکه مذاکره شعارت، استخر فرح در انتظارت».

بازنشر گسترده تصویر این پلاکارد در شبکه‌های مجازی تفسیرهای مختلفی در پی داشت. از جمله کاربران زیادی آن را تهدید آشکار به قتل و دارای قابلیت پیگرد قضایی عنوان کردند. اما نوشته پراهمیت دیگری که کمتر به چشم آمد پلاکاردی بود که روی آن این جمله به چشم می‌خورد؛ «ای ملت! به نیت امر به معروف از رئیس جمهوری بخواهید در این گرانی‌ها یارانه هر نفر را تا ۲۰۰ بالا ببرد.» چیزی که به وضوح سیاست افزایش مطالبات عمومی از دولت و بالا بردن فشارها بر شانه دستگاه اجرایی را خواستار شده بود. آن هم در روزهایی که خود دولت نیز به شکل‌های مختلفی زیر بار فشارهای اقتصادی قرار دارد.

رحیم‌پور ازغدی: یأس مردم نتیجه اقتصاد برجامی است

تجمع اعتراضی عده‌ای از طلاب حوزه‌های قم دو سخنران داشت؛ سخنران اصلی حسن رحیم‌پور ازغدی از چهره‌های شناخته شده مخالف دولت بود و سخنران دیگر این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین حسین طیبی فر، فرمانده تیپ ۸۳ امام صادق(ع). این تیپ پیشتر توسط مجتبی ذوالنور، نماینده فعلی قم در مجلس و از چهره‌های شناخته شده جریان منسوب به آیت‌الله مصباح یزدی تأسیس شده بود و خود ذوالنور هم تا مدت‌ها فرماندهی آن را بر عهده داشت. حسین طیبی فر در سخنرانی خود معتقد بود که «برخی افراد در کشور به حمایت از تجمل‌گرایی پرداخته و سبب شدند که مردم با مشکلات شدید اقتصادی روبه‌رو شوند و امروز نیز مشکلات کشور به‌دلیل وجود روحیه قارون‌گرایی در برخی از مسئولان است.» او می‌گفت: «یک زمانی روحیه قارون‌گرایی در کشورمان شکل گرفت و این موضوع مطرح شد که باید مانور تجملات داد و زمینه تجمل‌گرایی در کشور ایجاد شد.» طیبی فر با اشاره به وجود روحیه اشرافی گری در مسئولان دولتی تصریح کرد:

«مسئولان مدیریت مناسبی نداشتند و این موضوع سبب شد که ارز و سکه افزایش چند برابر پیدا کند و کشور با مشکلات اقتصادی روبه‌رو شود.» وی گفت: «امروز برخی از قارون‌های داخلی اندیشه‌های رهبر معظم انقلاب را زیر سؤال می‌برند، هنگامی که رهبر معظم انقلاب موضوع اقتصاد مقاومتی را مطرح کردند متأسفانه توجهی نشد.» فرمانده تیپ ۸۳ امام صادق(ع) بیان کرد: «لیدرهای سیاسی و فرهنگی فتنه ۸۸ پس از این فتنه در مسئولیت‌های اجرایی به‌عنوان مشاور و معاون و مدیر مشغول به فعالیت شدند که این افراد هیچ خدمتی به انقلاب اسلامی نکرده بلکه برای براندازی جمهوری اسلامی اقدام می‌کنند.» او همچنین مدعی شد: «امروز قارون‌های داخل کشور با قارون‌های خارج نشین هماهنگ شده‌اند.» 

رحیم‌پور ازغدی، سخنران اصلی این مراسم هم تأکید داشت که «یأس مردم نتیجه اقتصاد برجامی است» و «کسانی باید پاسخگوی اوضاع اقتصادی و قیمت ارز و طلا در کشور باشند که وعده‌های خوش به مردم دادند.» حسن رحیم‌پور ازغدی در تجمع روز پنجشنبه با اشاره به ضرورت معرفی افراد فاسد در سه قوه اظهار کرد: «رئیس قوه قضائیه گفته بود که قضات فاسد معرفی می‌شوند، اما چرا این کار تاکنون صورت نگرفته است، باید برخورد علنی با مفسدان صورت بگیرد تا مردم به عملکرد قوه قضائیه شک پیدا نکنند.» عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: «نمی‌شود مدیری در این کشور شعار مرگ بر امریکا سر بدهد، اما فرزند او به خوشگذرانی و تحصیل در امریکا بپردازد، اگر اشرافیت مذهبی در کشور شکل گرفت، باید از بین برود.»

بـــــــرش

سؤال طلاب معترض و سؤالات کاربران مجازی

گزارش شده که در پایان مراسم شرکت‌کنندگان با امضای طوماری از مجلس سؤالاتی را در خصوص راهکارهای رفع مشکلات اقتصادی، مطرح کردند. اما شاید سؤالات مهمتری هم درباره خود این تجمع مطرح باشد که هنوز پاسخ داده نشده است. سؤالاتی که در روزهای گذشته بارها توسط کاربران شبکه‌های مجازی مطرح شد.

از جمله اینکه اگر موافقان دولت در تجمعی همین‌گونه به حامیان این تجمع می‌تاختند و آنها را تهدید می‌کردند، با چه واکنشی مواجه می‌شدند؟ یا اینکه این تجمع از کدام مرکز هدایت شده بود که حتی روی دسته پلاکاردهای آن هم تقاضای برگرداندن این تابلوها نوشته شده بود؟ سؤال دیگر اینکه آیا گروه‌هایی که با نظرات تجمع‌کنندگان روز پنجشنبه موافق نیستند هم می‌توانند به همین راحتی دست به اقداماتی مشابه بزنند؟ سؤالاتی که البته به‌نظر می‌رسد مطرح‌کنندگان آن نباید چندان منتظر جواب آنها باشند.