اگر شایعات درست باشد و ابراهیم رئیسی از سال آینده رئیس قوه قضائیه ایران شود، او ششمین قاضی القضات جمهوری اسلامی در عمر چهل ساله آن خواهد شد.
ریاست رئیسی در قوه قضائیه یک اتفاق جدید در دستگاه قضا رقم خواهد زد؛ برای اولین بار کسی رئیس نهاد برقراری عدل در کشور خواهد شد که سابقه فعالیت در این قوه را در کارنامه دارد. نه آملی لاریجانی و هاشمی شاهرودی، نه محمد یزدی و موسوی اردبیلی، هیچکدام پیش از ریاست بر قوه قضائیه سابقه فعالیت در این قوه را نداشته‌اند. حتی مرحوم بهشتی نیز قبل از ریاست قوه، سابقه‌ای در دستگاه قضا نداشته است.
به گزارش رویداد۲۴، نقل است که سال ۵۷ مرحوم بهشتی به ناصر کاتوزیان گفته شما به عنوان دادستان کل کشور همکاری کنید اما مرحوم کاتوزیان قبول نکرده بودو گفته بود اگر قرار است اصلاحی صورت بگرد، اصلاح نظام قضایی در اولویت است، یکی از مهمترین اصلاحات این است که شما رئیس شورای عالی قضایی نباشید، چون شما هیچکدام از سلسله مراتب قضایی را طی نکرده‌اید، چون شما استعفا نمی‌کنید، پس اجازه بدهید من هم نباشم.
رئیسی، مدت‌ها از مدیران ارشد قوه قضائیه بوده است، اما او هم سال ۹۶ عنوان نامزد اختصاصی اصولگرایان در انتخابات مقابل حسن روحانی قرار گرفت و همین مسئله باعث شده ناظران سیاسی معتقد باشند ممکن است این سابقه در بی طرفی قوه قضائیه اثرگذار باشد.
رئیسان قبلی قوه که بودند؟
در میان رئیسان دستگاه قضا فقط این شهید بهشتی بود که به شهادت رسید و سایر رئیسان قوا، موفق به پایان رساندن دوران خدمت خود در قوه قضائیه شدند. بعد از دکتر بهشتی، موسوی اردبیلی رئیس قوه قضائیه شد. او سه سال از بهشتی بزرگتر بود و تا وفات امام خمینی، در این مسئولیت حضور داشت.
اعدام‌های دهه شصت، مهمترین چالش قضایی در دوران موسوی اردبیلی و مسئولان قضائی آن زمان بود که هنوز پرسش‌های زیادی درباره آن وجود دارد که بی‌پاسخ مانده است. موسوی اردبیلی دو سال قبل و در نود و یک سالگی درگذشت. وی در زمان وفات به عنوان مرجع تقلید، مورد رجوع جمع زیادی از شیعیان به خصوص اهالی اردبیل بود و از طرفی به خاطر مواضعی که در سال ۸۸ اتخاذ کرده بود، محبوبیتی هم بین اصلاح‌طلبان داشت.
محمد یزدی از موسوی اردبیلی و بهشتی جوان‌تر بود، اما زمانی که در مسئولیت ریاست قوه قضائیه قرار گرفت، پنجاه و هشت ساله بود. آیت الله یزدی دور اول و دوم نماینده مردم تهران و نایب رئیس مجلس شورای اسلامی بود و بعد از اینکه در دور سوم رای کافی به دست نیاورد، جانشین صافی گلپایگانی، در شورای نگهبان شد.
یزدی تا سال ۹۴ همیشه عضو خبرگان قانون اساسی هم بود، اما این دوره با رای مردم از ورود به مجلس خبرگان رهبری هم بازماند. این روحانی هشتاد و هشت ساله، اخیرا نامه‌ای سراسر انتقاد به آیت الله شبیری زنجانی نوشت و از دیدار این مرجع تقلید با سید محمد خاتمی انتقاد کرد. وی بیش از سایر رئیسان قوه قضائیه ایران، به جناح اصولگرا دلبستگی داشت.
آیت الله هاشمی شاهرودی جانشین یزدی در قوه قضائیه شد. خبر درگذشت هاشمی شاهرودی امروز در رسانه‌ها بازتاب زیادی داشته است. او از سال ۷۷ و حضور در مجلس خبرگان، فعالیت خود را در سیاست ایران آغاز کرد. برادران او از مبارزان سیاسی عراق بودند.
به گزارش رویداد۲۴ حضور هاشمی شاهرودی در قوه قضائیه ابتدا با استقبال اصلاح‌طلبان موجه شد که به خاطر دادگاه کرباسچی و سایر زندانیان سیاسی از قوه قضائیه انتقاد داشتند. هاشمی شاهرودی حتی با اعضای جبهه مشارکت جلسه‌ای برگزار کرد. مرگ زهرا کاظمی یکی از سیاسی‌ترین پرونده‌های دوران ریاست هاشمی شاهرودی در قوه قضائیه بود و سرانجام در تابستان ۸۸، صادق لاریجانی جانشین او شد.
صادق لاریجانی که سابقه عضویت در شورای نگهبان و مجلس خبرگان را دارد، در سال ۸۸ و اوج اعتراضات، رئیس قوه قضائیه شد. بر خلاف هاشمی شاهرودی که اصلاح‌طلبان از او استقبال کردند، حضور آملی لاریجانی با استقبال جریان اصولگرا همراه بود که او را جانشین مناسب‌تر برای هاشمی شاهرودی می‌دانستند. اگر اتفاق خاصی نیفتد چند ماهی دیگر رئیسی بر مسند دستگاه قضا می‌نشیند، باید دید این بار کدام جریان از ریاست او استقبال می‌کند!
- 12
- 7
