مساله حجاب همچون فیلتر کردن فضای مجازی یکی از مسائلی بود که در این مدت مرکز بحث‌ها و اظهارنظرهای گوناگون قرار گرفته است. برخی، نه به حجاب بلکه به حجاب اجباری اعتقادی ندارند و معتقد بودند که باید این امر در اختیار و انتخاب خود افراد باشد، برخی دیگر نیز با تکیه بر دستور اکید احکام و فقه اسلامی بر حفظ حجاب و محیط عفیفانه اجتماعی اعتقاد دارند که اجباری بودن حجاب، بهترین راهکار برای این منظور است.
«حسن روحانی»، رئیس جمهور اخیرا در دیدار وزیر، معاونین و مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات سخنان صریحی را در مورد حجاب، فضای مجازی و خواست عمومی مردم بیان کرد. رئیس جمهور با انتقاد از محدودیت‌ها در فضای مجازی و فیلترینگ گفت «انباشته شدن همه چیز در فضای مجازی به این دلیل است که رسانه آزاد نداریم، فقط رسانه دولتی داریم». روحانی اقدامات حکومت در ارتباط با فضای مجازی در سال‌های اخیر را ناموفق خواند. او مثال‌هایی از جمله فیتلر کردن سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی را به عنوان نمونه‌هایی از این اقدامات ناموفق، برشمرد.
این در حالی است که برخی رسانه‌ها و شخصیت‌ها، نه‌تنها سخنان روحانی را تحریف کردند بلکه، واکنش‌های بسیاری به آن نشان دادند.
آیت الله مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعیان در قم، احمد علم‌الهدی امام جمعه مشهد و دیگر رسانه‌های داخلی از کسانی بودند که نسبت به سخنان رئیس جمهور درباره فضای مجازی و حجاب موضع گیری کرده و آن را خلاف قانون وشریعت اسلامی دانستند. البته این اولین بار نیست که سخنان رئیس جمهور با واکنش برخی از چهره‌های تاثیرگذار روبه‌رو می‌شود، اما گویی این موضع‌گیری‌ها با هدف خاصی پیگیری می‌شود و تنها از سر جناح‌بندی و مخالف‌خوانی است.
آنگونه که مخالفین علیه فضای مجازی قد علم کرده‌اند، معتقدند که «فیلتر کردن» به‌عنوان اصلیترین راه اعمال محدودیت دسترسی مردم نسبت به سایتهای انحرافی و مخالف با موازین و مبانی اسلامی شمرده می‌شود. کسی با محدود کردن سایت‌ها یا شبکه‌های انحرافی مخالف نیست اما اعمال فیلترینگ از ناحیه حکومت بر پایه ملاک‌هایی چون خلاف هنجارهای جامعه بودن، خلاف شئونات اسلامی بودن، تهدید بودن برای امنیت ملی و غیره، امری مهم جلوه می‌کند اما نمی‌توان بر این بود که چون ممکن است علیه امنیت ملی اقدامی از طریق تلگرام یا دیگر برنامه‌های ارتباطی صورت گیرد آن را از دسترس همه خارج کنند. اما مخالفان دولت بر این باورند که اعمال فیلترینگ در فضای مجازی واجب است و دولت نیز باید نه‌تنها یک سایت بلکه تمام سایت‌ها را فیلتر کند. چون به باور آنها به سلامت روحی و روانی افراد جامعه و به امنیت ملی کشور لطمه وارد می‌کند.
ثبات سیاسی در گرو نوع نگاه ما نسبت به مسائل
حجت الاسلام والمسلمین «محمد تقی فاضل میبدی» عضو هیات علمی دانشگاه مفید قم، در گفت‌وگو با «همدلی» با تاکید بر جناحی بودن سخنان مخالفان دولت، گفت: «به نظر من، چنین سخنانی در واکنش به حسن روحانی، دیگر انتقاد نیست بلکه یک موضع گیری نسبت به دولت است. رئیس جمهور که خلاف قانون یا شریعت صحبت نکرده، اتفاقا در ضمن سخنانش با استناد به قرآن صحبت کرد».
او در ادامه افزود:« پیش از این نیز در برخی رسانه ها و روزنامه‌ها به این نکته اشاره کرده‌ام که برخی از سر تنگ‌نظری، دایره نهی و منکر را محدود کرده‌اند. برای مثال باید گفت مثلا خیلی از افراد هستند که معنای منکر را خیلی محدود کرده اند، درحالی که منکر وسعت بسیاری دارد و ما آنها را تنها مربوط به احکام الهی می‌دانیم در صورتی که اینگونه نیست».
این استاد دانشگاه در پایان گفت:« بیش از اینکه نیاز به این واکنش‌ها داشته باشیم، بهتر آن است که نگاهمان به مسائل را تغییر دهیم. چون تا زمانی که نگاه‌ها به مسایل خرد باشد، چنین جامعه‌ای هیچ وقت به یک ثبات سیاسی و اقتصادی درست نمی‌رسد».
مقاومت در برابر فناوری‌های نوین
این در حالی است که حسن روحانی در دیدار وزیر، معاونین و مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه مبارزه با خواست عموم مردم، شرعی و قانونی نیست، گفت: «فناوری‌های نوین منافع زیاد و خطرات محدودی دارد و ما نمی‌توانیم زندگی مردم را از تحولات فناوری و ارتباطی جدا کنیم».
حسن روحانی در ادامه ضمن اشاره به اینکه مقاومت در برابر فناوری ها و تحولات نوین، رویکردی قدیمی است، گفت: «پیشرفت و تکامل رسانه‌ها، با این دست مخالفت‌ها متوقف نشد و به عنوان مثال در جریان مبارزات انقلابی ملت ایران شاهد استفاده گسترده از ضبط صوت و نوارهای کاست بودیم. این فناوری اطلاعات و ابزار ارتباطات و انتقال اطلاعات بود که پیام انقلاب ملت ایران را خیلی راحت و سریع منتقل می‌کرد.
عادت انسان‌ها در استفاده از یک امکان و وسیله گاهی به طور طبیعی تبدیل به حق می‌شود که هر نوع مخالفت با آن اقدامی نادرست از سوی استفاده‌کنندگان به حساب می‌آید و از سوی دیگر نیز عده‌ای همواره با هر پدیده جدیدی مخالفت و مقابله می‌کنند و این دو خصیصه اجتماعی، عرصه ارتباطات و تجهیزات ارتباطاتی را نیز شامل شده و شاهد هستیم که همچنان عده‌ای با پدیده‌هایی جدید بویژه در زمینه فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی مخالفت می‌کنند»
پایبندی رئیس جمهور به قسم خود
از کسانی که به سخنان اخیر رئیس جمهور واکنش نشان داد آیت‌الله مکارم شیرازی مرجع تقلید شیعیان در قم بود. این مرجع تقلید در درس خارج فقه در مسجد اعظم قم گفت: «اخیرا جناب رئیس جمهور دو جمله درباره مساله حجاب و فضای مجازی گفت که متاسفانه هر دو زننده بوده است؛ ان‌شاءالله در زمان مناسب، مفصل درباره این موضوع سخن خواهم گفت؛ اما امروز اشاره ای به آن خواهم داشت»
او با اشاره به اینکه مسئله حجاب جزو مسائل ضروری است، گفت: «رئیس جمهوری که قسم خورده است که ارزش های اسلامی را حفظ کند، باید به قسم خود پایبند باشد؛ ما اگر این همه شهید دادیم، برای ارزش های اسلامی بوده است».
این مرجع تقلید خطاب به حسن روحانی گفت:«شما رئیس جمهوری اسلامی هستید؛ نه رئیس جمهور کشور دموکراتیک سکولار».
علم الهدی: شلاق که سهل است با همه قدرت مردم را به بهشت می‌بریم
علم الهدی امام جمعه مشهد بدون نام بردن از رئیس جمهور از سخنان اخیر او که گفته بود «نمی‌خواهیم با شلاق مردم را به بهشت ببریم» انتقاد کرد و گفت: «شلاق که سهل است با همه قدرت جلوی کسانی که مانع بهشت رفتن مردم شوند خواهیم ایستاد».
متعارف بودن سخنان روحانی
اما حسام الدین آشنا مشاور رئیس جمهور در رابطه با واکنش‌ها به صحبت های اخیر رئیس جمهوری، از سخنان حسن روحانی حمایت کرد. او گفت: «در چنین شرایطی (زمانی که صحبت ها تحریف می شوند) رسانه ها وظیفه دارند که صحبت های رئیس جمهوری را به صورت کامل پوشش دهند تا از تحریف جلوگیری شود».
او در ادامه افزود: «باید صحبت های رئیس جمهوری را به صورت کامل منتقل کرد. کسانی که به بزرگان دسترسی دارند و مطالب مدنظر را در اختیار آنان قرار می دهند، در انتقال صحبت ها دقت را رعایت کنند».
انگیزه‌های سیاسی و تخریبی
در پی واکنش‌ها و همچنین به دنبال مطالب منتشر شده که آنها را می‌توان موضع‌گیری‌هایی نسبت به سخنان رئیس جمهور نامید، روابط عمومی دفتر رئیس جمهور اطلاعیه ای صادر کرد که در این اطلاعیه آمده: «ضمن احترام به آراء و نظراتی که بر آمده از تعهد نسبت به حفظ و حراست از ارزش های دینی و احکام شرعی است و انتظار می رود هرگونه روایت یا قضاوت در مورد این سخنان با مراجعه به متن سخنرانی صورت پذیرد و افراد تحت تاثیر روایت های غیر مستقیم یا تحریف و تقطیع شده‌ای که گاه با انگیزه‌ای سیاسی و تخریبی از سوی برخی جریان‌ها صورت می‌گیرد، واقع نشوند»
در این اطلاعیه همچنین آمده: «رئیس جمهوری در سخنرانی مذکور، در مورد حجاب تصریح کرد که «ما در مساله حجاب اول از زن شروع می‌کنیم در حالی که قرآن اول از مرد شروع می‌کند؛ و «قل للمومنین یغضوا من ابصارهم»، از چشم شروع می‌کند. به مردها خطاب می‌کند که چشم تان را به نامحرم ندوزید... پس اساس حجاب برای امنیت است. خداوند می‌گوید این حجاب را برای شما (زنان) مقرر کردیم تا آزار نبینید؛ فلا یوذین؛ حجاب داشته باشید تا همه بفهمند که زنی با عفت و دنبال زندگی خودتان هستید.» بنابر این ضرورت شرعی حجاب در سخنان ایشان مورد انکار قرار نگرفته است».
محسن فیض‌الهی
- 13
- 2
