آخرین فرصت مجمع برای تصویب FATF

پس از تصویب لایحه اصلاح قانون پولشویی در مجمع تشخیص، همه فکر می‌کردند که سایر لوایح از جمله پالرمو و CFT نیز با همین فوریت و سرعت در مجمع به تصویب برسند، اما گذر زمان نشان داد که مجمع زمان بسیار بیشتری را مخصوصا برای این دو لایحه که مخالف نیز کم ندارد خواهد گذاشت. از این رو طی چند وقت گذشته بسیار مطرح می‌شد که با توجه به روبه اتمام بودن زمان مقرر شورای عمومیFATF مجمع باید هرچه سریع‌تر لوایح مربوط به این گروه را به تصویب برساند، اما روز گذشته خبر رسید که گروه ویژه اقدام مالی مشترک موسوم به FATF تمدید تعلیق ایران در پیوستن به این گروه را ۴ماه دیگر یعنی تا ۴تیرماه سال ۹۸ تمدید کرده است. لذا انتظار می‌رود که با این زمان کافی اعضای مجمع تشخیص خیلی بهتر و دقیق‌تر به بررسی لوایح پالرمو و سی‌اف‌تی پرداخته و با اتفاق آرا به تصویب آن که به سود منافع ملت و کشور است بپردازند.

در انتظار تصویب FATF

تا کنون در ارتباط با لوایح چهارگانه FATF اظهارات بسیاری در موافقت و مخالفت با این لوایح در سطوح مختلف بیان شده، اما هنوز در عرصه عمل و اجرا شاهد تصمیم‌گیری قاطعانه‌ای از سوی نهادهای مسئول در رد یا تایید این لوایح نبوده‌ایم. لذاست که چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین‌المللی شاهد نوعی سردرگمی نسبت به این موضوع هستیم. در حوزه داخلی FATF محل مناقشه دو دیدگاه کاملا متضاد و مغایر با یکدیگر است.

دو جریان یکی رد و عدم تصویب این لوایح را به سود منافع ملی و کشور دانسته و دیگری تصویب این لوایح و پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی مشترک را به سود منافع ملی و پلی برای مبارزه با فساد، شفافیت مالی و ارتباط مالی و بانکی بهتر با سایر کشورهای جهان می‌داند. حال این دو جریان یک هماوردی تمام عیار را البته با یک تفاوت تجربه می‌کنند. اینکه دولت و جریان حامی آن که موافق تصویب این لوایح هستند صرفا بر مبنای روال قانونی پیش می‌روند و همواره به مر قانون تاکید می‌کنند و حتی اگر رأی نهایی به عدم تصویب این لوایح باشد در برابر قانون سر تعظیم فرود می‌آورند، اما جریان مخالف که اکثرا دلواپسان هستند به قرائت اکثر کارشناسان به دلیل اینکه منافع شخصی یا جریانی خود را در خطر می‌بینند به مخالفت هدفمند با تصویب این لوایح می‌پردازند.

لذا گرچه در ابعاد نظری و عملی با تحرکات خاص خود درصدد فشار به اعضای مجمع تشخیص مصلحت هستند، اما بسیاری از اعضای مجمع نیز اذعان داشته‌اند که تحت تاثیر این جوسازی‌ها و فشارها قرار نخواهند گرفت. از ۴ لایحه FATF 2لایحه در مجمع تشخیص به تصویب رسیده است، حال باید منتظر ماند و دید که اعضای مجمع، لوایح پالرمو وCFT را چه زمانی به تصویب خواهند رساند.

تمدید تعلیق تا ژوئن ۲۰۱۹

پیش از این برخی نگرانی‌هایی را مبنی بر عدم تصویب FATF در مدت زمان مقرر و اعلام شده اظهار می‌کردند که احتمال دارد پس از مدت زمان مقرر شده ایران به لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی بازگردد، اما گویا قرار نیست این اتفاق رخ دهد. ایسنا به نقل از رویترز نوشت گروه ویژه اقدام مالی(FATF) دیروز اعلام کرد که تا ماه ژوئن ۲۰۱۹ «تیر۹۸» به ایران مهلت می‌دهد تا انتظاراتش را در زمینه مبارزه با تأمین مالی تروریسم و پولشویی برآورده کند.

این گروه به ایران چهار ماه دیگر فرصت داده است تا قوانین لازم برای مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم را تصویب کند. این به معنای تعلیق اقدامات تقابلی FATF علیه ایران است. این نهاد بین‌المللی پیش‌تر در سال ۲۰۱۶ این اقدامات تقابلی علیه تهران را به حالت تعلیق درآورده بود. گروه ویژه اقدام مالی اعلام کرد که هنوز موارد ناتمامی درخصوص خواسته‌های این گروه از ایران وجود دارد و انتظار دارد که ایران هرچه سریع‌تر خط مشی خود را اصلاح کند.این گروه در ادامه اعلام کرد که اگر ایران تا ژوئن ۲۰۱۹ قوانین مرتبط با استانداردهای FATF را اجرایی نکند، ارزیابی نظارتی خود از شعبات و نهادهای وابسته به موسسات مالی ایران را لازم‌الاجرا خواهد کرد.

صلاح کشور در تصویب FATF

یک عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ارتباط با تمدید تعلیق اقدامات تقابلی ایران از سوی گروه ویژه اقدام مالی مشترک(FATF) اظهار داشت: تمدید تعلیق قرار گرفتن ایران در لیست غیر همکار FATF قابل پیش‌بینی بود. سازوکار این گروه ویژه بدین صورت است که کشورها به چنددسته تقسیم می‌شوند، کشورهایی که مطلقا همکاری ندارند، برخی کاملا همکاری دارند که تعدادشان بسیار کم است و برخی نیز همکاری نسبی دارند.

مجید انصاری به «آرمان» گفت: ایران قبلا در لیست سیاه بود، اما پس از تصویب دو لایحه از ۴لایحه مربوط به FATF در گذشته حضور ایران در لیست سیاه به مدت ۴ماه تعلیق شد و در اجلاس پیشن نیز باز هم ۴ماه تمدید شد؛ چرا که جمهوری اسلامی اصلاح قوانین داخلی مثل اصلاح قانون پولشویی را شروع کرده بود. وی افزود: خوشبختانه قانون پولشویی را که در مجلس تصویب شده بود و ایراداتی بدان گرفته شده بود در مجمع به تصویب رسید و ما پیش‌بینی می‌کردیم که این اقدام مثبت موجب شود تا شورای عمومی FATF حرکت ایران را مثبت تلقی کرده و این تعلیق را مجددا تمدید کند.

معاون حقوقی رئیس‌جمهور در دولت یازدهم اظهار کرد: کنوانسیون پالرمو نیز همچنان در مجمع در حال بررسی و در جلسات مجمع بحث شده، اما هنوز به جمع‌بندی روشن نرسیده است. لذا این ۴ماه زمانی برای کشور است که با فرصتی بیشتر در مجمع راجع به پالرمو و سپس CFT تصمیمات لازم صورت بگیرد. لذا از دید من این فرصت مناسبی است که طی این ۴ماه با دقت بیشتر تلاش کنیم و هرچه مصلحت کشور و مردم است تصمیم گیری کنیم.

انصاری در خصوص بررسی نهایی پالرمو ظرف هفته‌های آینده عنوان کرد: این مساله قابل پیش‌بینی نیست چرا که پالرمو به لحاظ حقوقی،سیاسی، امنیتی و اقتصادی ابعاد مختلفی دارد. طی یک ماه گذشته پیش بینی می‌شد در همان جلسه اول تصویب شود، اما هرچه جلوتر رفتیم دامنه بحث‌های کارشناسی و نظرات متفاوت موجب شد که نتوانیم به بررسی نهایی برسیم. عضو مجمع روحانیون مبارز تاکید کرد:از این جهت باید ببینیم در جلسه شنبه آینده به چه جمع‌بندی خواهیم رسید.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: کارهای اصلی پالرمو انجام شده و مباحثش در مجمع رسیدگی شده و نهایتا مجمع باید به پیشنهادات رسیدگی واتخاذ تصمیم کند، اما CFT مقداری پیچیده‌تر است و شورای نگهبان ایرادات زیادی گرفته و هیأت نظارت مجمع کاردشوارتری دارد، لذا از اکنون معلوم نیست مجمع به چه جمع‌بندی خواهد رسید. البته من پیش از این گفتم که صلاح کشور پیوستن به FATF است، اما باید دید رویکرد اکثریت مجمع چه خواهد بود.

حمید شجاعی