مهم‌ترین چالش‌های پیش روی ایران درسال ۹۸

ایران در سال ۹۷ با چالش‌ها و مشکلات مختلفی به‌خصوص در عرصه اقتصادی مواجه بود. به طوری که خروج آمریکا از توافق برجام و بازگشت ناگهانی تحریم‌های ایالات متحده هزینه‌های مادی و روانی اجتناب ناپذیری به‌خصوص در زمینه ارز برای ایران به بار آورد. با این وجود، افزایش بی‌سابقه تورم، کاهش قدرت خرید مردم بستر نا امن برایسرمایه‌گذاری و طبیعتا چند برابر شدن فشار برای جامعه بود.

از طرفی دیگر، سال ۹۷ توام با برخی از هزینه‌های امنیتی در قالب ترور توسط گروه‌های مخالف نظام و عمدتا تحت هدایت دشمنان قرار داشت، حادثه اهواز، ترور‌های گروه‌های تکفیری، گروگانگیری مرزداران، ترور پاسداران در خاش و غیره نشان از محیط امنیتی تهاجمی نسبت به امنیت داخلی در ایران بود که غالب آنها با عملکرد قابل تقدیر دستگاه‌های امنیتی ناکام ماند. فارغ از بحث اقتصادی و امنیتی آنچه که بیش از هرچیزی جامعه ایران را آزرده خاطر کرد، نوعی احساس نابرابری و فساد گسترده دولتی در قالب اقتصادی و اختلاس است.

به عبارت دیگر، جامعه ایران با درک شرایط سخت کشور در بوران هجمه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نیازمند همدلی، برابری‌سازی فرصت‌ها و تحمل اینگونه شرایط توسط آحاد جامعه به‌خصوص مسئولان در حوزه‌های مختلف است. با این حال، حجم گسترده فساد اقتصادی، تزریق کننده نا‌امیدی در جامعه ایران بود و عدم کارآمدی و نظارت در کنترل بحران‌ها این وضعیت را در ابعاد معیشتی مانند، خودرو، گوشت، سطح اشتغال، دستمزد کارگران و غیره نشان داد. با تمام این تفاسیر سال ۹۷ رو به پایان است و سال جدید نیز با روزهای تعطیلات آغاز می‌شود و مردم پس از اتمام روزهای خوش تعطیلات بار دیگر با واقعیت‌ها و پیشامدهای ۹۸ آشنا خواهند شد.

به نظر می‌رسد، سال ۹۸ همچنان با موضوع اقتصاد، تورم، اشتغال و فساد گریبانگیر خواهد بود. از طرفی دیگر، گام دوم انقلاب اسلامی از سوی مقام معظم رهبری تداعی شده است که انتظار می‌رود، شعار سال ۹۸ و توصیه‌های رهبری پیرامون این مسأله باشد. توجه بیشتر به بحث اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولیدات داخلی، صبر و تحمل شرایط سخت از جمله محورهایی است که مورد تاکید سیاستمداران قرار دارد. اما نوع نگاه جامعه در سال ۹۸ به ساختار و عملکرد سیاسی کمی متفاوت خواهد بود. با در نظر گرفتن افزایش سطح آگاهی اجتماعی و گردش اطلاعات، تاثیرگذاری اجتماعی و سیاسی مردم بیش از پیش گردیده و نگاهی متفاوت نسبت به وعده‌ها و سخنان سیاستمداران دارند.

موضوعات فساد، معیشت، برابری و عدالت‌ورزی همچنان از محورهای مهم در سال ۹۸ بوده و جامعه خواستار مقابله حداکثری با بحث فساد به‌خصوص در بدنه دولتی خواهد بود. تعیین تکلیف و تاکید بر دستاوردهای ملموس مذاکرات بین‌المللی به‌خصوص در حوزه اقتصادی و رفاه اجتماعی همان‌طور نقش فعالانه در حوزه سیاست خارجی به منظور تامین امنیت ملی و شان اجتماعی می‌توانند از جمله موارد مهم خواست ملی باشند. در سطح فردی افزایش آزادی‌ها، دسترسی متوازن بر امکانات، نقش آفرینی حداکثری در مسائل اجتماعی و سیاسی از مواردی هستند که مورد توجه جامعه در سال ۹۸ قرار می‌گیرد. بر این اساس، موضوع تحریم‌های بین‌المللی، سیاستگذاری توسعه با محوریت رفاه عمومی، توسعه انسانی، حقوق فردی، مقابله با فساد، زدودن نابرابری در دستگاه‌های دولتی و امنیت ملی در بعد داخلی و در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی به‌خصوص تنش با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، رژیم غاصب صهیونیستی، موضوع سوریه و عراق مهم‌ترین چالش‌های پیش روی ایران در سال ۹۸ خواهند بود. در این میان با توجه به توان کنشگری جوانان و زنان در عرصه اجتماعی بیشترین خواست‌ها از سوی این دو قشر بوده و حضور جوانان و زنان در ابعاد مختلف مدیریتی و توسعه کشور که ممکن است با مقاومت‌هایی همراه باشد از دیگر چالش‌های سال ۹۸است.

آنچه که بیش از هر چیزی برای جامعه دارای اهمیت خواهد بود، مشاهده جدیدت و شفافیت برای توسعه با محوریت مردم است. به عبارت بهتر، تاکید بر شاخص اجتماعی و شفافیت در رفتار با مردم محور اصلی برای عبور از این چالش‌ها و برخورد صحیح با موضوع فساد و برابر در مقابل قانون خواهد بود که سرمایه‌های ملی را جهت توسعه و مقابله با چالش‌ها می‌تواند بسیج کند. بنابراین، سال ۹۸ اهمیت بسزایی در چشم‌انداز حرکت ایران به سمت توسعه، تقویت و همگرایی دارد. به گونه‌ای که چیره شدن بر این چالش‌ها دریچه‌ای جدید را برای تعالی و توسعه روزافزاون به همراه خواهد داشت و عدم موفقیت بر چالش‌های سال ۹۸ می‌تواند شرایط و روزهای سختی را برای جامعه و کشور به بار آورد. در نهایت اینکه بازخورد این چالش‌ها در انتخابات مجلس شورای اسلامی ۹۸ قابل ارزیابی و سنجش خواهد بود.