از کشته شدن علیرضا شیرمحمدعلی در زندان فشافویه هنوز دو ماه نگذشته که این بار یک بازداشتی، نه در زندان بلکه در اداره آگاهی به طرز مشکوکی فوت شده است. خانواده‌اش می‌گویند جواد خسروانیان در اثر «ضرب و شتم» ماموران اداره آگاهی خرمبید برای گرفتن «اعتراف» جان خود را از دست داده است.
رحیم زارع، نماینده آباده، بوانات، خرمبید، پارسه هم به همدلی می‌گوید؛ پیگیر دلیل فوت مشکوک مرحوم خسروانیان است و تاکید می‌کند اگر سهل‌انگاری صورت گرفته باشد به صورت جدی به دنبال اجرای قانون برای مجرمان خواهد بود.
در ساعت‌هایی که کاربران شبکه‌های اجتماعی از ازدواج دختر ۱۱ ساله بهمئی با مرد ۲۸ ساله ابرازتاسف می‌کردند و هشتگ کودک‌همسری داغ شده بود، در استان همجوار کهکیلویه و بویراحمد؛ استان فارس نیز اتفاقی افتاد که ارزش خبری آن کمتر از این ازدواج جنجالی نبود. اما بازتاب چندانی نداشت. صبح جمعه هشتم شهریورماه جواد خسروانیان به دلیل ظن به سرقت احشام، برای پاسخ به پاره‌ای از شبهات روانه بازداشتگاه پلیس آگاهی شهرستان خرمبید می‌شود و در ساعت‌های پایانی روز خانواده‌اش خبر فوت او را دریافت می‌کنند.
چند روز بعد از این مرگ مشکوک یعنی دوازدهم شهریور ماه، همزمان با انتشار خبر کودک‌همسری در استان کهکیلویه و بویراحمد فیلمی از تجمعی مقابل کلانتری و آگاهی شهرستان خرمبید در فضای مجازی نیز منتشر می‌شود که عده‌ای با داشتن لباس سیاه و عزا پلاکاردهایی در دست دارند و «خواستار پیگیری پرونده قتل جواد خسروانیان در اداره آگاهی» این شهرستان هستند.
بعد از انتشار این ویدئو، سیدکاظم موسوی، رئیس کل دادگستری استان فارس دستور پیگیری ویژه و بررسی پرونده این فوت در آگاهی خرمبید را صادر کرد. در این دستور تاکید شده بود؛ در صورت محرز شدن هرگونه تخلف و اقدام غیرقانونی علیه حقوق شهروندی متوفی با مسببین حادثه در چارچوب قانون و بدون اغماض برخورد خواهد شد.
سردار رهام‌بخش حبیبی، فرمانده انتظامی استان فارس نیز درباره این موضوع گفت: متوفی سارق گوسفند بوده که قبل از دستگیری توسط یکی از نزدیکان مالباخته ضربه‌ای با چوب به سرش خورده بوده است. متهم ۲ ساعت بعد از اینکه به کلانتری منتقل شده بود، فوت می‌کند که بلافاصله به پزشکی قانونی منتقل می‌شود.
فرمانده انتظامی استان فارس افزود: در بررسی اولیه مشخص شد که متوفی هم اعتیاد داشته و هم آثاری شبیه به ضرب و جرح روی بدنش دارد که برای بررسی دقیق‌تر موضوع تیم ویژه فرستاده است اما برای اعلام نتیجه قطعی باید نظر پزشکی قانونی اعلام شود.
حالا بیش از یک هفته از مرگ مشکوک جواد خسروانیان در بازداشتگاه اداره آگاهی شهرستان خرمبید می‌گذرد، اما رحیم زارع، نماینده آباده، بوانات، خرمبید، پارسه به همدلی می‌گوید: هنوز جواب پزشکی قانونی مشخص نشده است. او تاکید می‌کند: ما منتظر جواب پزشک قانونی هستیم که اگر اهمال یا سهل‌انگاری صورت گرفته باشد یا مرگ بر اثر ضرب و شتم تایید شود با فرد یا افرادی که مسبب آن بودند برخورد قانونی صورت گیرد.
به گفته او رئیس دستگاه قضا، رئیس دادگستری استان فارس و شهرستان خرمبید و همچنین نیروی انتظامی در حال رسیدگی به این پرونده هستند تا علت فوت مشخص شود.
این نماینده مجلس تاکید می‌کند؛ بعد از مشخص شدن نتیجه پزشکی قانونی قطعا با خاطیان در چهارچوب قوانین و مقررات برخورد خواهد شد. زارع همچنین می‌گوید؛ در این مدت در تهران حضور داشته اما برای پیگیری این اتفاق با مقامات قضایی، نیروی انتظامی، فرماندار خرمبید و شورای تامین این استان تلفنی صحبت کرده و به صورت جدی در حال پیگیری این حادثه است.
او تاکید می‌کند: من به عنوان نماینده مردم خرمبید به صورت جدی پیگیر این موضوع هستم تا قانون اجرا شود.
قتل زندانی سیاسی ۲۱ ساله با ۵۷ ضربه در زندان فشافویه
این اولین بار نیست که خبر مرگ مشکوک یک متهم یا مجرم از دیوارهای زندان یا بازداشتگاه‌ها به بیرون درز می‌کند. پیش از انتشار خبر فوت جواد خسروانیان از بازداشتگاه اداره آگاهی شهرستان خرمبید، قتل علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی سیاسی در ندامتگاه فشافویه جنجال‌آفرین شده بود. او که به اتهام «توهین به مقدسات»، مسئولان و «تبلیغ علیه نظام»، به ۸ سال حبس تعزیری محکوم شده بود، در بیستم خرداد ماه به دست دو زندانی متهم به قتل با ۵۷ ضربه در زندان فشافویه کشته شد.
بعد از مصاحبه وکیل مادر علیرضا شیرمحمدعلی با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرناپلاس) و تشریح ماجرای قتل این زندانی سیاسی، با دستور سیدابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه دو هیات توسط سازمان زندان‌ها و دادستانی کل کشور برای بررسی این قتل تشکیل شد. در نهایت نیز متهم ردیف اول در قتل علیرضا شیرمحمدعلی به اتهام مشارکت در قتل عمد به قصاص نفس و پرداخت دیه صدمات غیرموثر در قتل و متهم ردیف دوم پرونده به ۲۵سال حبس و پرداخت دیه صدمات غیرموثر در قتل محکوم شدند.
مرگ کارگر وبلاگ‌نویس در بازداشتگاه
ستار بهشتی اما یکی دیگر از افرادی است که قتل او در بازداشتگاه هزینه‌های سنگینی برای کشور برجای گذاشت. او نیز مانند جواد خسروانیان در بازداشتگاه به قتل رسید با این تفاوت که او به اتهام سیاسی راهی بازداشتگاه پلیس فتا شده بود و خسروانیان به اتهام سرقت احشام.
ابتدا خبرهای قتل ستار بهشتی که از سوی پلیس فتا بازداشت شده بود در رسانه‌های خارجی منتشر می‌شد و در داخل جز خبرهای غیررسمی اطلاعات دیگری در اختیار رسانه‌ها قرار داده نمی‌شد. اما تذکر احمد توکلی، نماینده اصولگرای مجلس نهم مهر تاییدی بر اخبار مربوط به قتل این کارگر وبلاگ‌نویس زد. او ۲۱ آبان ماه سال ۹۱ از صندلی سبز رنگ خود در بهارستان برخاست و در تذکری از آنچه سکوت دستگاه قضایی نسبت به مرگ یک وبلاگ‌نویس در زندان خواند، انتقاد کرد و خواستار توضیح دستگاه قضایی کشور شد. او گفت: «مرگی اتفاق افتاده و باید توضیح داده شود. قوه قضائیه باید با مقصران این امر برخورد کند.» پس از تذکر این نماینده اصولگرای مجلس نهم، محمدحسن ابوترابی‌فرد که نایب رئیس وقت مجلس بود، از تشکیل کمیته‌ای ویژه برای بررسی مرگ این وبلاگ‌نویس خبر داد. نتیجه این پرونده دو سال بعد و پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان در ۱۶مرداد سال ۱۳۹۳ صادر شد. دادگاه جزایی تهران یکی از ماموران پلیس را که متهم به قتل ستار بهشتی بود به سه سال حبس تعزیری، دو سال اقامت اجباری در برازجان و ۷۴ ضربه شلاق به اتهام توهین و فحاشی محکوم کرد. اعتراض اولیای دم این کارگر ۲۳ساله در دادگاه عمومی نیز رد شد و این مرجع با رد اعتراض اولیای دم، در نهایت نظر دادستانی مبنی بر شبه‌عمد بودن قتل ستار بهشتی را تایید کرد.
مرگ مشکوک و جنجالی فعال محیط‌زیست
کاووس سیدامامی نیز یکی دیگر از زندانیانی است که خبر فوت او را از زندان به خانواده‌اش می‌دهند. او مانند جواد خسروانیان، ستار بهشتی یا علیرضا شیرمحمدعلی فرد ناشناخته شده‌ای نبود، از همین رو مرگ مشکوک او که بعدها گفته شد خودکشی بوده خیلی زود رسانه‌ای و موجی از واکنش‌ها را در داخل و خارج از کشور به دنبال داشت. سیدامامی، استاد دانشگاه امام صادق و از فعالان محیط‌زیستی بود که اوایل بهمن ماه سال ۹۶ به همراه چند فعال محیط‌زیستی دیگر بازداشت شد، اما هنوز بهمن ماه به روزهای پایانی خود نرسیده بود که خانواده این استاد دانشگاه امام صادق با خبر فوت او لباس سیاه به تن کردند.
پیام درفشان، وکیل خانواده سیدامامی اعلام کرده بود در گزارش معاینه اولیه پزشکی قانونی «میزان کبودی‌ها در نقاط مختلف بدن، جای تزریق پوستی روی جسد و وضعیت جمود نعش که نشان می‌دهد فوت چه زمانی اتفاق افتاده است» مشهود بوده است. وکیل سیدامامی گفته بود علت دقیق مرگ از سوی پزشکی قانونی اعلام نشده اما در گزارش به این شکل عنوان شده که «دور گردن، آثار کبودی ناشی از فشار جسم دیده می‌شود.»
در نهایت اعلام شد علت مرگ این فعال محیط‌زیستی «خودکشی» بوده است با این حال نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس خواستار تامین امنیت زندانیان و بازداشت‌شدگان بودند و بر کوتاهی و قصور در پدید آمدن این حادثه تاکید داشتند.
مرگ‌های جنجالی در زندان پس از اعتراضات سال ۹۶
سال ۹۶ مرگ دو زندانی دیگر نیز خبرساز شد. سینا قنبری و وحید حیدری دو تن از بازداشت‌شدگان اعتراضات دی ماه سال ۹۶ بودند که علت مرگ مشکوک آنان در زندان نیز خودکشی اعلام شد. سینا قنبری در زندان اوین و وحید حیدری در زندان اراک درگذشتند و پرونده آنان مانند پرونده کاووس سیدامامی با خوردن مهر «خودکشی» بسته شد.
با وجود تکرار چنین حوادثی تلخ در زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها اما اراده جدی از سوی دستگاه‌های متولی و همچنین نمایندگان مجلس برای نظارت دیده نمی‌شود. معمولا بعد از انتشار خبرهایی با موضوع‌های مرگ زندانیان در زندان‌ها و با جریحه‌دار شدن افکار عمومی و شدت گرفتن موج اعتراضات و انتقادها در فضای مجازی، مسئولان نیز دست به‌کار می‌شوند و از لزوم جلوگیری از تکرار چنین حوادثی و لزوم نظارت سخن می‌گویند، اما با گذر زمان و فروکش کردن التهابات همه چیز به فراموشی سپرده می‌شود تا حادثه ناگوار دیگر. این بار باید دید بعد از مشخص شدن علت مرگ مشکوک جواد خسروانیان در بازداشتگاه اداره آگاهی شهرستان خرمبید، برای جلوگیری از تکرار حوادث مشابه فکری اساسی می‌شود؟
وکیل خانواده مرحوم علیرضا شیرمحمدعلی به همدلی خبر داد:
پرونده تجدیدنظر به شعبه ۱۱ دیوان عالی کشور ارجاع شده است
محمدهادی عرفانیان کاسب، وکیل خانواده مرحوم علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی سیاسی که اوایل خردادماه در زندان فشافویه به قتل رسید، از ارجاع پرونده تجدیدنظر موکلش به شعبه ۱۱ دیوان عالی کشور خبر داد.
عرفانیان کاسب پیش از این در گفت‌‌وگو با ایرناپلاس از درخواست تجدیدنظر در پرونده موکل خود خبر داده بود.
او در توضیح دلایل درخواست تجدیدنظر گفته بود: یک بحث ما موضوع قاتلان بود و دیگری مقصران این حادثه فجیع. یعنی کسانی که با قصورشان این فرصت را به آن دو زندانی دادند که آقای شیرمحمدعلی را به قتل برسانند.
وکیل خانواده شیرمحمدعلی تاکید کرده بود: متاسفانه در پرونده آقای شیرمحمدعلی دادگاه فقط برای عاملان رای صادر کرد و به مسئله مقصران این حادثه وارد نشده است. ما به رای دادگاه اعتراض کرده‌ایم چون درخواست ما این بود که مقصران این حادثه از مدیرکل سازمان زندان‌ها تا رئیس زندان و افسر نگهبان شب نیز محاکمه شوند.
- 10
- 3
